• Buradasın

    Hukuk yaratma ve takdir yetkisi nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Hukuk yaratma, hâkimin, uyuşmazlıkta uygulanabilecek herhangi bir yazılı veya yazılı olmayan hukuk kuralı bulunmadığında, kanun koyucu gibi hareket ederek farazi bir kural koymak suretiyle uyuşmazlığı çözüme kavuşturmasıdır 25.
    Takdir yetkisi ise, kanun koyucunun bilerek ve isteyerek bıraktığı kural içi boşlukların doldurulmasında başvurulan bir yetkidir 15.
    Hukuk yaratma ve takdir yetkisi arasındaki farklar:
    • Kapsam: Hukuk yaratma, kanun koyucunun hüküm koymadığı kural dışı boşluklar için söz konusu olan bir yetkidir 45. Takdir yetkisi ise kural içi boşlukların doldurulması için tanınmış bir yetkidir 45.
    • Kullanım: Hâkim, takdir yetkisini kullanırken hükmün amacıyla ve koruduğu menfaat ile sınırlı kalmak zorundadır 4. Hukuk yaratma yetkisi ise hâkimi bağlamaz; hâkim, bu yetkisini kullandığında sonraki uyuşmazlıklarda kendisini veya diğer mahkemeleri bağlamaz 25.
    Her iki yetkinin de ortak noktası, hukuk kurallarının somut olaylara uygulanabilmesi için gereklidir 1.

    Konuyla ilgili materyaller

    Hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü aynı şey mi?

    Hayır, hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü aynı şey değildir. Hukukun üstünlüğü, devletin yanında hukukun daha fazla kendini gösterebildiği, hukuk araçsal öneminden sıyrılmış bir devlet yapısını ifade eder. Hukuk devleti ise, devletin tüm organ ve kurumlarının anayasaya, yasalara ve evrensel hukuk kurallarına uymayı kabul ettiği bir anlayışı içerir. Bu iki kavram, temelleri bakımından farklı felsefî arkaplanlara sahiptir.

    Hakimin takdir yetkisini kullanması ne demektir?

    Hâkimin takdir yetkisini kullanması, kanunda hâkime açık veya zımni olarak bu yetkinin tanındığı durumlarda, hâkimin durumun gereklerini ve haklı sebepleri göz önünde bulundurarak hukuka ve hakkaniyete uygun karar vermesi anlamına gelir. Hâkimin takdir yetkisini kullanacağı bazı durumlar: Kanunda hüküm olmasına rağmen, olayın önceden bilinmeyen özellikleri nedeniyle bir değerlendirme veya tercih yapma yetkisinin tanınması. Manevi tazminat, nafaka miktarının belirlenmesi gibi konularda, kanunda sadece ana hatlarıyla bir çözüm yolunun gösterilmesi. Hâkim, takdir yetkisini kullanırken uzman kişilerin görüşlerinden yararlanabilir, ancak bu görüşler bağlayıcı değildir.

    Hukukun kapsamına giren konular nelerdir?

    Hukukun kapsamına giren bazı konular: Toplumsal düzen ve barış: Hukuk, toplumsal düzeni sağlar ve bireylerin haklarını güvence altına alır. Bireylerin hak ve özgürlükleri: Özel hukuk, bireylerin kendi aralarındaki ilişkileri düzenler ve bireylerin hak ve özgürlüklerini korur. Kamu düzeni: Kamu hukuku, devletin vatandaşları ile olan ilişkilerini düzenler ve devletin otoritesini koruma amacı taşır. Adalet: Hukukun nihai amacı adaleti gerçekleştirmektir. Kişisel ve sosyal ihtiyaçlar: Doğum, ölüm, evlenme, boşanma, beslenme, barınma gibi en doğal ihtiyaçlar ile üretim, dağıtım, tüketim, ticaret, işçi-işveren ilişkileri gibi konular hukukun düzenleme alanına girer. Hukukun evrensel ilkeleri: Toplumsal ilişkilerde adalet, kanun önünde eşitlik, güçsüzlerin korunması, insan haklarına saygı gibi hususlar.

    Hak ve hukuk aynı şey mi?

    Hayır, hak ve hukuk aynı şey değildir. Hak, bireylerin sahip olduğu, toplumsal ya da kişisel ilişkiler içinde kabul edilen ve korunması gereken yetkilerdir. Özetle: - Hak: Bireylerin özgürlük ve yetkileri (örneğin, yaşam hakkı, ifade özgürlüğü). - Hukuk: Hakların düzenlenmesi ve korunması (örneğin, yasaların oluşturulması ve uygulanması).

    Hukukun re'sen uygulanması ilkesi nedir?

    Hukukun re'sen uygulanması ilkesi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 33. maddesine göre, hâkimin Türk hukukunu kendiliğinden uygulaması anlamına gelir. Bu ilkeye göre: Hâkim, tarafların ileri sürdüğü hukuksal sebeplerle bağlı değildir. Hâkim, tarafların belirtmediği vakıalara uygun olan hukuksal sebebi kendiliğinden bulup uygulamakla yükümlüdür. Hâkim, dava dilekçesindeki ileri sürmeye ve yargılama sırasındaki sözlü ve yazılı açıklamalara göre dava niteliğini belirleyebilir. Bu ilke, hem ilk derece yargılaması hem de kanun yolları için geçerlidir.

    Hukukun temel amacı nedir?

    Hukukun temel amacı şunlardır: Adaletin sağlanması. Toplum düzeninin sağlanması. Hukuki güvenliğin tesis edilmesi. Eşitliğin sağlanması. Özgürlüğün korunması. Kamu yararı ve refahının sağlanması. Barışın ve uyumun sağlanması. Ekonomik ve sosyal dengelerin korunması. Hak ve ödev dengesinin kurulması. Modernleşme ve evrenselleşmeye katkı.

    Hukuk neden önemli?

    Hukukun önemli olmasının bazı nedenleri: Adaleti sağlar. Toplumsal düzeni korur. Hak ve özgürlükleri korur. Toplumsal değişimi yönlendirir. Anlaşmazlıkları çözer. Ekonomik güveni artırır. İnsan haklarını gerçeğe dönüştürür. Toplumsal ilerlemeyi teşvik eder. Dünya barışını destekler.