• Buradasın

    Ünsüz sertleşmesi ve ünsüz benzeşmesi aynı şey mi?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Ünsüz sertleşmesi ve ünsüz benzeşmesi aynı şeydir 35.
    Ünsüz benzeşmesi ya da ünsüz sertleşmesi kuralına göre, bir kelimeye ünsüz harfle başlayan bir yapım eki veya çekim eki eklendiğinde, kendisinden önceki son harf sert ünsüz ise sert ünsüzle başlamalıdır 34. Eğer yumuşak ünsüzle başlıyorsa kelime yine yumuşak ünsüzle devam etmelidir 3.
    Bu ses olayına örnek olarak şu kelimeler verilebilir:
    • ağaç + da → ağaçta 14;
    • unut + gan → unutkan 1;
    • tarih + den → Tarihten 1;
    • yaş + ca → yaşça 1.
    Ünsüz benzeşmesi ya da sertleşmesi kökte veya gövdede olan bir ünsüz uyumu değildir, sonradan meydana gelen bir ses olayıdır 5.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Ünsüz benzeşmesi nedir?

    Ünsüz benzeşmesi, Türkçede sert ünsüzle biten bir sözcüğe yumuşak ünsüzlerden “c, d, g” ile başlayan bir ek geldiğinde, ekin başındaki ünsüzün sertleşerek değişmesidir. Bu ses olayına ünsüz benzeşmesi denmesinin sebebi, kelime sonundaki sert ünsüzün, yanına gelen yumuşak ünsüzü kendine benzetmesidir. Ünsüz benzeşmesinde c ünsüzü ç, d ünsüzü t, g ünsüzü ise k ünsüzüne dönüşerek sertleşir. Örnekler: dolap – da → dolap – ta; yavaş – ca → yavaş – ça; unut – gan → unut – kan. Birleşik kelimelerde, terimlerde, başka dillerden dilimize geçmiş sözcüklerin gövdelerinde ünsüz benzeşmesi aranmaz. Örnekler: dikdörtgen, akciğer; üçgen, dörtgen, beşgen.

    Ünlü ve ünsüz sertleşmesi nedir?

    Ünlü ve ünsüz sertleşmesi, Türkçede ses olayları arasında yer alan iki farklı durumdur. 1. Ünlü Sertleşmesi (Daralması): Sonunda "a" veya "e" geniş ünlülerinden biri bulunan sözcükler, "-yor" şimdiki zaman ekini aldığında bu ünlüler daralarak "ı", "i", "u" veya "ü" dar ünlülerine dönüşür. 2. Ünsüz Sertleşmesi (Benzeşmesi): Sert ünsüzle biten bir kelimeye yumuşak ünsüzle başlayan bir ek geldiğinde, ek sertleşir.

    Ünsüz benzeşmesinde hangi harfler yumuşar?

    Ünsüz benzeşmesinde p, ç, t, k ünsüzleri yumuşar ve sırasıyla b, c, d, g/ğ harflerine dönüşür.

    Ünsüz benzeşmesi ve ünsüz düşmesinin farkı nedir?

    Ünsüz benzeşmesi (ünsüz sertleşmesi) ve ünsüz düşmesi arasındaki temel fark, bu ses olaylarının gerçekleştiği zaman ve nedenleridir. 1. Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşmesi): - Ne zaman gerçekleşir?: Kelime ek alırken, sert ünsüzlerle (p, ç, t, k) biten kelimelere yumuşak ünsüzler (c, d, g) geldiğinde, bu yumuşak ünsüzler sertleşerek (ç, t, k) dönüşür. - Neden gerçekleşir?: Eklenen eke uyum sağlamak için. 2. Ünsüz Düşmesi: - Ne zaman gerçekleşir?: Söyleyişte kolaylığı sağlamak amacıyla, genellikle vurgusuz sesler düşer. - Neden gerçekleşir?: Söyleyiş güçlüğü veya zayıf seslerin düşmesi. Özetle, ünsüz benzeşmesi, ek alırken gerçekleşen bir ses olayıdır ve eke uyum sağlamak için sertleşme olur; ünsüz düşmesi ise söyleyişte kolaylığı sağlamak amacıyla bazı ünsüzlerin düşmesidir.

    Ünsüz benzeşmesi ve ünsüz uyumu aynı şey mi?

    Ünsüz benzeşmesi ve ünsüz uyumu aynı şeydir. Ünsüz benzeşmesi, baskın olan sesin, diğer bir ünsüz sesi etkisi altına almasıyla kendi özelliklerine uydurması olayıdır. Türkçe dilbilgisindeki ses olaylarından biri olan ünsüz benzeşmesine göre, herhangi bir kelimeye eklenen ve ünsüz harfle başlayan yapım ve çekim ekleri, kendisinden önceki son harf sert ünsüz ise sert, yumuşak ünsüz ise yumuşak ünsüz harfle başlamak zorundadır.

    Ünsüz sertleşmesi ve ünsüz yumuşama nasıl ayırt edilir?

    Ünsüz sertleşmesi (benzeşmesi) ve ünsüz yumuşaması arasındaki fark şu şekilde özetlenebilir: Ünsüz sertleşmesi (benzeşmesi). Kelime, sert sessiz (f, s, t, k, ç, ş, h, p) bir harfle biter. Kelimeye, c, d, g ile başlayan bir ek gelir. Daha sonra, c-ç'ye, d-t'ye, g-k'ye dönüşerek sertleşir. Ünsüz yumuşaması. Kelime, süreksiz sert ünsüzler (p, ç, t, k) ile biter. Kelimeye, ünlü ile başlayan bir ek gelir. Kelime sonundaki p-b'ye, ç-c'ye, t-d'ye, k-g/ğ'ye dönüşerek yumuşar. Örnekler: Ünsüz sertleşmesi: "kitap + cı = kitapçı". Ünsüz yumuşaması: "ağaç + a = ağaca".

    Ünsüz benzeşmesi ve ünsüz değişmesi aynı şey mi?

    Hayır, ünsüz benzeşmesi ve ünsüz değişmesi aynı şey değildir. Ünsüz benzeşmesi (ünsüz sertleşmesi), Türkçede sert ünsüzlerle (ç, f, h, k, p, s, ş, t) biten sözcüklerden sonra yumuşak ünsüzler olan “c, d, g” ile başlayan bir ek geldiğinde yumuşak ünsüzlerin sertleşerek “ç, t, k” seslerine dönüşmesidir. Ünsüz değişmesi, sessiz harflerin ek almaksızın sözcüğün söylenişine ya da yazımına daha uygun ünsüzlerle değişmesi sonucu oluşan ses olayıdır. Ünsüz değişmesi, genellikle alıntı sözcüklerin Türkçenin ses yapısına uyarlanması ile gerçekleşir.