Başıbozuk, Osmanlı Devleti’nde savaş sırasında asıl orduya katılan gönüllü askerler için kullanılan bir tabirdir. Başıbozukların bazı özellikleri: Yaya ve atlı olarak ayrı silah ve teçhizatları vardı. Ayrı kumandanların idaresi altındaydılar. Genellikle Dobrucalılar, Kazaklar, Tatarlar, Çerkesler ve Doğu Anadolu’daki Türkmenler’den oluşurlardı. 1843’te Osmanlı ordusu yeniden düzenlenirken teşkilâta alınmışlardır. 1854-1856 Osmanlı-Rus savaşı sırasında düzenli birlikler haline getirilmeye çalışılmışlarsa da bu mümkün olmamıştır. Ayrıca, Osmanlı İmparatorluğu’nun son zamanlarında taşradan İstanbul’a gelen işsiz güçsüz siviller için de başıbozuk tabiri kullanılmıştır. Günümüzde ise Orta Anadolu’da dul kadın veya erkekler için, Trakya’da ise serseri ve külhanbeyler için kullanılmaktadır.