Açıkgöz ve kurnaz kelimeleri, uyanık davranarak çıkar sağlayan, imkânlardan kurnazca yararlanmasını bilen, cingöz ve uyanık kişiler için kullanılır. Bu kelimeler ayrıca, kolay kolay bir konu hakkında ikna edilemeyen, ancak kendisi başkalarını oyuna getirerek ikna etmeyi başaran ve amacına erişen açıkgözlü insanlar için de kullanılabilir. Örnekler: "Bu insanların alabildiğine açıkgöz ve çakır pençe olduklarını bir kere daha anlardık" (Ahmet Hamdi Tanpınar). "O kadar çıkarcıdır ki kendi çıkarları için her şeyi yapabilir". "Ben daha önce senin kadar kurnaz insan görmedim".