Zamanın ruhu, bir döneme hâkim olan düşünme ve hissetme tarzını, zihniyeti anlatır. Bazı özellikleri: Tarihsel geçiş dönemleri: Toplumsal altüstlük ve geleceğe dair beklentilerin karmaşasından oluşan, eskiden yeniye uzanan geçişsel bir bilinç halini anlatır. Toplumsal zihniyet: Toplumsal yaşama egemen olan genel ruh halini ifade eder. Sınıfsal karakter: Marksizme göre, her tarihsel döneme egemen olan fikirler, o dönemi yöneten sınıfın fikirlerini yansıtır. Bireysel algı: Birey, zamanın ruhunu ancak kendi iradesi ve eylemleri ile paralel hareket edebildiğinde yaşayabilir. Kavramın kökeni, 18. yüzyılda Latince "genius saeculi" olarak ortaya çıkmış, daha sonra Alman filolog Klotz ve filozof Herder'in çalışmalarıyla gelişmiştir.