Osmanlı'da Osmanlıcılık fikrinin ortaya çıkmasının temel nedeni, Fransız İhtilali'nin yaydığı milliyetçilik akımlarının çok uluslu yapıya sahip Osmanlı Devleti'ni tehdit etmesidir. Osmanlıcılık, imparatorluk bünyesindeki tüm kavim, cemaat ve milletlerin din, mezhep ve etnik farkları gözetilmeksizin adalet, hürriyet, eşitlik ortamında beraber yaşamalarını temin etmek amacıyla ortaya çıkmıştır. Ayrıca, Osmanlıcılık fikrinin ortaya çıkışında devletin birliğini muhafaza edebilmek ve yeni şartlara uyum sağlayabilmek de etkili olmuştur.