Modernleşme, bir toplumun mevcut düzenini, yani sosyal, maddi ve manevi medeniyetini bir tipten başka bir tipe dönüştüren bir süreçtir. Osmanlı modernleşmesi, 3. Selim döneminde başlamış ve 2. Meşrutiyete kadar devam etmiştir. Cumhuriyet modernleşmesi ise daha radikal ve topyekün bir değişim olarak 2. Meşrutiyetten sonra başlamıştır. Türk düşüncesi ise modernleşme sürecinde çeşitli akımların etkisiyle şekillenmiştir. İslamcılık, geri kalmışlığın nedenini dinden uzaklaşmakla ilişkilendirir ve çözüme dine geri dönüşte arar. Osmanlıcılık, Osmanlı'daki tüm tebaayı din, dil ve etnik köken ayrımı yapmadan eşit vatandaş olarak birleştirmeyi hedefler. Batıcılık, devletin ve toplumun Batılılaşarak ve Avrupa'ya benzeyerek modernleşebileceğini savunur. Türkçülük, dünya üzerindeki Türk topluluklarını bir araya getirmeyi amaçlar.