Esir maddesi, eski dönemlerde uzayı doldurduğuna inanılan varsayımsal bir maddedir. Modern fizik, esir maddesinin varlığını reddederek uzay boşluğunun "mutlak bir boşluk" olduğunu kabul eder. Diğer yandan, Risale-i Nur gibi bazı kaynaklarda esir maddesi, evrenin temel yapı taşı olarak tanımlanır ve her şeyin ondan yaratıldığı belirtilir.