Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sunucu ve yerel rehber Vedat'ın yer aldığı Ordu bölgesinin doğal güzelliklerini tanıtan kapsamlı bir gezi belgeselidir.
- Video, Ordu'nun sahilleri, dağları ve özellikle Çambaşı Yaylası'nın turistik potansiyelini anlatmaktadır. İlk bölümde Çambaşı Yaylası'nın 77 obası, şelaleleri, yürüyüş parkurları ve doğal yaşamı tanıtılmakta, ardından Mesudiye ilçesinin tarihi ve coğrafi bilgileri, Gölköy'deki Uluğöl ve tabiat parkı gösterilmektedir. Son bölümde ise Ordu'nun iklimi ve turistik özellikleri hakkında bilgiler verilmektedir.
- Videoda ayrıca yaylada yetişen mantar türleri, yaban yemişleri, kuş türleri, organik ürünler, turşu yapımı, tulum peyniri ve alabalık çiftliği gibi yerel ürünler hakkında bilgiler paylaşılırken, yayla evlerinin yapısı, yayla yaşamının zorlukları ve gelecekteki gelişim planları da ele alınmaktadır.
- 00:19Ordu'nun Tanıtımı
- Ordu, Anadolu'nun güzide köşelerinden biridir ve denize girilir, teleferiğe binilir, Boztepe'den şehir seyredilir ve fındık alınıp gidilirmiş bir zamanlar.
- İnsanlar artık kum-plaj-güneş üçlüsü yerine değişiklik arıyor ve sadece sahillerle yetinmiyor, dağları ve vadileri de merak ediyor.
- Ordu'nun yaylaları daha düne kadar çilesinden yakın olan yerler olmasına rağmen misafir ağırlamaya başladılar.
- 01:22Ordu'nun Doğal Güzellikleri
- Ordu'nun dereleri yerçekimi nedeniyle deryaya koşuyor ve bahara doğru kabarıp coşuyor, köprüleri önlerine katıyorlar.
- Yollar şekil bir ağdaki gibi bir asfaltı var, şehre yakın kısımlar nispeten düzgün, yamaçlara sardıkça daralıyor ve dolanıyor.
- Son yıllarda karayollarına büyük paralar harcanıyor ve yolun genişleyeceği kesin, birkaç viyadük çakıp tünel açılırsa kısalır.
- 03:03Kabadüs Kasabası
- Kabadüs kasabası şehrin bir caddesi var ve sevimli bir yerdir, ucuz sükunetten hoşlananlar için ideal bir yerdir.
- Fındık dalları ve köy minibüsleri mola verirken, çay kokusu insanı cezbediyor.
- Kabadüs kasabası gözün önünde yayılıyor ve Ordu'nun çatıları bile ayan beyan ortada.
- 04:10Odun Ateşi ve Yemek
- Türkan abla'nın gözlemeleri odun ateşi üzerinde pişiriliyor ve odunlar çıtır çıtır hamura ayrı bir nefaset katıyor.
- Odun ateşi tadını değiştiriyor ve burada çok seviliyor.
- El işçiliğiyle ev usulü gözlemeleri ve turşular tadılıyor, bu havalede turşu bir gelenekmiş.
- 06:44Dağ Hayatı Hayalleri
- İnsanlar plaza köşelerinden kurtulup dağlara yerleşmek, basit bir kulübe edinmek ve tarla sahibi olmak hayal ediyor.
- Dağlarda ayağın toprağa basar, elin çapa ve çekiç tutar, spor yapmak için baltayı vurup odun yer.
- Külüstür kuzine hem ocak hem soba olarak kullanılır, üstüne güğüm oturtulur, küle patates, kestane, pancar ve kabak gömülür.
- 07:49Odun Kesme Sanatı
- Ladin odunları budak da olabilir, baltayı vururken buda da çakmamak gerekiyor.
- Bel kalınlığındaki ağaçları dilim dilim dilimleyen maharetli insanlar var, kütükleri elle taşımaz, baltayı saplar, omuzlarına atar ve itinayla oturturlar.
- Odun ateşi yemeğe ayrı bir nefaset katar, özellikle çay için çok iyi.
- 10:49Çambaşı Yaylası
- Çambaşı Yaylası'nda yetmişyedi tane oba (bağ) bulunuyor, insanların yaz aylarında geldikleri, hayvanlarını otlattıkları ve sebzelikleri yaptıkları yerlerdir.
- Yaylalarda ormanlar, kanyonlar, yüz'e yakın şelale, kütük evler ve yaşamın doğal olduğu yerler var.
- Çambaşı Yaylası'nda yürüyüş parkurları, kaya mezarları, kanyonlar ve doğal manzaraları güzel olan yerlere gidilebiliyor.
- 11:52Çambaşı Yaylası'nın Doğal Kaynakları
- Çambaşı Yaylası'nda kırmızı benekli alabalıklar ve elli çeşit mantar bulunuyor.
- Nisan ayında kuzugöbeği adı verilen küçük siyah mantar, Mayıs ayında çaman ağacında ağaç mantarı (çan mantarı) oluyor.
- Temmuz ayında kırkbeş'in üzerinde mantar türü başlıyor, Ağustos ayında yaban yemişler (ahudu, şallı şila, yaban tafnalı) başlıyor.
- 12:56Çambaşı Yaylası'nın Hayvanları
- Çambaşı Yaylası'nda kuş türleri, kurt, tilki ve karaca (yöresel isimle keçi) bulunuyor.
- Keçi nesli tükenmek üzere ve avcılar onları affetmiyorlar.
- Beyaz kayak kartalları da burada bulunuyor, hem bitki çeşitliliği hem de yaban hayat olaraktan renkli bir yerdir.
- 13:30Yayla Sularının Etkisi
- Yayla suları çayı ayrı bir tat veriyor, aynı çayı şehirde yapsan aynı tadı alamazsın.
- Yaylada, ormanda bir yerde yapmış olsan o su, odun çok farklı bir tat veriyor.
- Yemeğe de ayrı bir tat veriyor, pancar çorbası, yumurta, ızgara et gibi yemeklerde ormandaki odun çok farklı bir tat veriyor.
- 14:15Çambaşı Yaylası'nın Tarihi
- Çambaşı Yaylası'nda kayak merkezi yapılıyor ve Yeşilat'tan bağlanmış olduğu noktadır.
- Geçmişte resmi kayıtlara göre kırk bin insan Turnalık'ta, kırk bin insan Çambaşı'nda yaşıyormuş.
- Seksen bin insan iki tane eczane, peynir, süt, yağ fabrikaları, yemesi, çarkısı ve otuz'un üzerinde hanların olduğu bir nokta.
- 15:24Çambaşı Yaylası'nın Doğal Çeşmesi
- Çambaşı Yaylası'nda Susuz Obası merkezinde Çoban Bağırtan Çeşmesi bulunuyor.
- Rivayete göre çobancağızın canı çekmiş, kuzu kesip kavurmuş, sıcak sıcak yumulmuş buharı tüterken çobancağızın midesindeki kebapları dondurmuş ve "yandım anam, yandım" diye haykırmış.
- Çambaşı Yaylası'nda suyun iyisini anlamak için çayından koklayıp yudumlamak gerekiyor, gözün açılıyor ve enerji yayılıyor damarlarına.
- 17:17Çambaşı'nın Doğal Güzelliği
- Çambaşı'nda çok kar yağar, salıncağın tamamen kapandığı görülür ve yağan kar Nisan-Mayıs'a kadar erimez.
- Doğal kaynaklar, kar ve soğuk sayesinde su ve çay çok güzel olur.
- Temiz havanın tadını çıkaran insanlar ve hayvanlar neşeli bir şekilde çama çime yayılır.
- 18:44Çambaşı'nın Manzaraları ve Turizmi
- Çiçeklerin rengi daha canlı ve parlak olur, toz yoktur.
- Manzara anlık değişebilir: güneş açabilir, sis, yoğun yağmur veya boran gelebilir.
- Çambaşı zaman zaman sis kaplayabilir, görenler deniz olduğunu zannedebilir.
- 19:14Çambaşı'nın Turşu Geleneği
- Çambaşı ahalisi turşu üretimi konusunda kendini aşmış, sirke ve nohut faslını arkada bırakmış.
- Turşu için özel bir su kullanılır: organik, ilac ve gübre görmemiş zerzevatlar ve Gli Gli çeşmesinin suyu.
- Turşu yapımında erik koruk elçisi kullanılır ve sabah aç karnına yenirse dokunmaz.
- 21:11Çambaşı'nın Suyu ve Mantarları
- Çambaşı'nın suyu avu, takla, tevek ve her bitkinin otundan oluşur.
- Su ikiyüz metre yukarısında ormanın dibinden akar ve yerden kaynayan bir su kaynağıdır.
- Yaylada mısır kaynatılır ve haza süt gibi muhallebi akar.
- 23:56Çambaşı'nın Tarihi ve Günümüzdeki Durumu
- Türk'ün aklı doruklardadır, bir zamanlar yaylalar insan kaynarmış.
- Çambaşı halen Türkiye'nin önde gelen yaylalarından biri olup yetmişyedi tane obası (ordular bağlak) vardır.
- Son yıllarda turizmi merak salmışlar, yirmiüç ayrı yürüyüş güzergahı vardır.
- 25:29Çambaşı'nın Yemekleri ve Peynirleri
- Çambaşının merkezi çarşısında organik yayla peyniri satılır.
- Tulum peyniri derelerde yapılır, hakiki tulum peyniri tulumda olur.
- Karagöl'ün etleri kekikte yayılır ve çok lezzetlidir.
- 26:50Çambaşı'nın Geleceği ve Alabalıklar
- Bölgenin yazı cazip, ileriki yıllarda kışı da talep olacak.
- Kayak tesislerinin temeli atılmış, inşaat hızla ilerliyor.
- Soğuk suyun bulunduğu bölgede alabalık çiftliği kurulmalı, balıklar hallerinden memnun görünüyorlar.
- 27:55Alabalıkların Özellikleri
- Alabalıklar yırtıcı hayvanlardır, kendinden küçük balıkları, solucanları ve su üstünde uçuşan böcekleri yakalayıp yutarlar.
- Çok hızlıdırlar, çağlayanlardan bile yukarı çıkarlar, kuyruklarını ağızlarına sıkıştırır ve zemberik gibi boşanırlar.
- Tatlı su balıklarının içinde en lezzetlisi olur, kılçıkları kolayca ayrılır ve proteinden yana zengindir.
- 30:41Çambaşı'nın İnsanları
- Yaylayı gördükten ve esnafla tanıştıktan sonra yöre insanını tanımak istediler.
- Vedat abi, tanıdık olup olmaması önemli değil, evladı gibi ağırlayacaklarından emin.
- Çambaşı'nın insanları Anadolu insanıdır, elindekini paylaşmaya, döşek yorgan çıkarmaya hazırlarlar.
- 34:57Çambaşı'nın Köy Hayatı
- Köyde tarlalara gidip çalışırlar, şimdi bu evde dururlar.
- Ahırlar hayvan pisliği ile sıvamışlardır, soğuktan korunmak için.
- Yayla bu işte bu duvarın, hayvanların hepsi bu duvarın içinde yatarlar.
- 36:02Çambaşı Yaylası ve Organik Tarım
- Çambaşı Yaylası'nın Turnalık mevkiinde Mustafa Tıkıç isimli üreticinin çilek tarlası bulunmaktadır.
- Bahçede Kabadis Kaymakamlığı, Ordu Valiliği, Tarım İl Müdürlüğü ve Ordu Üniversitesi'nin teknik destekleriyle organik tarım üretimi yapılmaktadır.
- Organik tarım üretimi, gücü yeten ve işi seven herkese tavsiye edilmektedir.
- 39:06Mesudiye İlçesi
- Mesudiye, 125 km mesafede bulunan, Hititler'e uzanan tarihi bir beldedir.
- Frigler, Kimmerler, Medler, Persler, İskender, Pontus Krallığı ve Roma İmparatorluğu'nun geçtiği kent, ilk defa Danişment oğulları vasıtasıyla İslam'la tanışmıştır.
- 1846'da Trabzon Eyaleti Karahisar-ı Şarkiliğine bağlı bir kaza haline gelmiş, 1876 tarihinde ismi Hamidiye, 1910 yılında ise Mesudiye olarak değiştirilmiştir.
- 41:19Gölköy
- Gölköy, Ordu'nun üçüncü büyük kazası olup merkez nüfusu 30 bine yaklaşıyor ve Ordu-Sivas karayolu üzerindeki önemli duraklardan biridir.
- Gölköy'de Uluğöl adı verilen bir krater gölü bulunmaktadır ve etrafı tabiat parkı ilan edilmiş durumdadır.
- Göl suyu serin olup alabalık yumurtası bırakılmış ve üreyecek, derelere yürüyecek ve dalga dalga yayılacaklardır.
- 43:21Ordu'nun İklimi ve Turizmi
- Ordu'da tipik Karadeniz iklimi hakimdir; kışlar serin, yazlar ılıkça, yılın hemen hemen bütün ayları yağışlı ve zemin ıslaktır.
- Ordu gezilesi bir şehirdir; sahil, klasik Karadeniz, hırçın dalgalar, balıkçı takaları, ahşap konaklar ve dağlarla doludur.
- Kıyılar günlük güneşlik gibi görünse de yaylalarda karbor fırtınaları yaşanabilir.