Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Onur Belma Belenle Geziyoruz" programının bu bölümünde Belma Belen, Çorum'un İskilip ilçesini keşfediyor. Videoda Ahmet usta, Recep semercilik ustası, Mustafa Bey ahşap ve sepet sanatı ustası, Halim Usta sepetçilik ustası, Bünyamin Bey ahşap oyma ustası, fotoğrafçı Ömer Bey, ayakkabıcı İsmail Usta, bakırcı Mehmet Usta ve İskilip Belediyesi Kültür ve Turizm Sorumlusu Cengiz Bey gibi yerel esnaf ve yetkililerle röportajlar yapılmaktadır.
- Video, İskilip'in tarihi ve kültürel zenginliklerini, yöresel lezzetlerini ve sanatlarını tanıtmaktadır. İlk olarak Evlilik Köyü'ndeki Akşemseddin Hazretleri'nin camii ve türbeleri, Afadyaka köyünde köy çöreği yapımı, Yalak Köyü'ndeki 300 yıllık taş değirmen ve Karmış Köyü'ndeki 80 yıllık ahşap evler gösterilmektedir. Ardından İskilip dolmasının yapılış aşamaları, semercilik, ahşap ve sepet sanatı, ayakkabıcılık, bakırcılık ve kalaycılık gibi yerel sanatlar tanıtılmaktadır.
- Videoda ayrıca İskilip'in her çarşamba günü kurulan organik yoğurt pazarı, İskilip Alimler Müzesi, tarihi çeşmeler ve Samut Yaylası'nın manzarası da gösterilmektedir. İskilip dolması, Osmanlı mutfağından gelen, 12 saatte ağır ağır pişen, dana sırtyer eti ve akçelik pirinç kullanılarak yapılan, özel gün ve toplantılarda tüketilen bir etli pilav türüdür.
- 00:43Programın Tanıtımı
- Belma Belen, "Onur Belma Belenle Geziyoruz" programını sunuyor.
- Program Çorum'un en önemli ilçelerinden İskilip'te gerçekleşiyor.
- İskilip'in en çok bilinen ürünü İskilip dolması olmasına rağmen, ilçeye dair daha fazla detay anlatılacak.
- 01:45Evlilik Köyü ve Akşemseddin Camii
- Program İskilip'in şirin köylerinden Evlilik'te başlıyor.
- Evlilik köyü, İskilip ilçesinin inanç turizm merkezi olarak nitelendiriliyor.
- Köyde Akşemseddin Camii ve altı adet türbe bulunuyor.
- 02:47Akşemseddin Hazretleri'nin Hayatı
- Akşemseddin Hazretleri, Fatih Sultan Mehmet Han'ın hocası ve İstanbul'un manevi fatihi olarak biliniyor.
- Horasan'dan Amasya'ya yerleşen Akşemseddin, ilim tahsil ettikten sonra Osman Civa müderris olarak görev yapmış.
- Hacı Bayram Veli'nin yanına icazet almaya giden Akşemseddin, Beypazarı'ndan sonra İskilip'e yerleşmiş ve burada cami, fırın ve değirmen yapmış.
- 04:05Nuri Dede Türbesi
- Evlilik Camii'nden sonra Nuri Dede Türbesi ziyaret ediliyor.
- Türbede Akşemseddin Hazretleri'nin oğlu Nuri Hüda Efendi ve ailesinin kabirleri bulunuyor.
- Nuri Hüda Efendi'nin kabri dışarda, ailesinin kabirleri ise koruma altına alınmış yapıtlar içerisinde yer alıyor.
- 05:18Afadyaka Köyü ve Köy Çöreği
- İskilip'in Afadyaka köyünde Ünzile Teyze ve Yeter Abla ile tanışılıyor.
- Ünzile Teyze 72 yaşında, 4 çocuğu ve 23 torunu var.
- Köy çöreği (ekmeğe çörek deniyor) un, tuz ve el elekten hazırlanıyor ve köyde tüm evlerde fırın bulunuyor.
- 09:12Yalak Köyü ve Taş Değirmen
- Afadyaka köyünden ayrılıp Yalak köyüne doğru ilerleniyor.
- Yalak köyünde 300 yıllık tarihi taş değirmen bulunuyor.
- Değirmen İskilip ilçesinin sembollerinden biri haline gelmiş ve günümüzde de aktif olarak çalışıyor.
- 10:51Karmış Köyü
- İskilip ilçesinin Karmış köyüne gidiliyor.
- Köyde en az 80 yıllık olduğu söylenen tarihi ahşap evler bulunuyor.
- Evlerin alt katları ahır, üst katları ev olarak kullanılıyor ve beşik çatılar yazın sebze kurutmak için yapılmış.
- 11:42İskilip Yoğurt Pazarı
- İskilip'te her çarşamba günü kurulan yoğurt pazarına gidiliyor.
- Pazarda çevre köylerden gelenler elleriyle yetiştirdikleri organik doğal ürünleri satışa sunuyor.
- Pazarda kabak, domates, biber, pırasa ve yeşillik gibi ürünler bulunuyor ve talep oldukça yüksek.
- 14:30Yoğurt Pazarı Ziyareti
- Yoğurt pazarında köylülerden gelen doğal, organik ve sağlıklı ürünler satılıyor.
- Köylüler kendi elleriyle reçel, peynir, tereyağı, salça ve pekmez gibi ürünler yapıyor ve pazarda satıyor.
- Yoğurt pazarında süt, peynir, yoğurt ve sebzeler gibi ürünler satılıyor.
- 17:22İskilip Dolması Yapımı
- İskilip dolması, ilçenin simgesi durumunda olan ve on iki saatte ağır ağır pişen meşhur bir yöresel yemektir.
- İskilip dolması, Osmanlı mutfağından gelen ve Osmanlı'da paşalar sefere çıkmadan tercih ettiği için sefer yemeği olarak da bilinir.
- İskilip dolması, Çorum'un İskilip ilçesinden adını alan, özel gün ve toplantılarda yapılan özgün bir etli pilav türüdür.
- 17:51İskilip Dolması Yapım Aşamaları
- İskilip dolması yapımında akçelik adı verilen özel bir pirinç kullanılıyor, bu pirinç Osmancık Kamiller köyünde yetişiyor ve ateş görünce uzaması özelliğine sahip.
- Yapım akşam saatlerinde başlıyor, gece saat dokuz-onda kazan kapatılıp sekiz-on saat kaynatılıyor, sabah namazından sonra imamlarla beraber dua ile açılıyor.
- İskilip dolması, bakır kazanlarda geleneksel usullerle pişiriliyor ve son aşamada etler bez torbaya konularak etin buharıyla suyu görmeden kaynaması sağlanıyor.
- 26:41İskilip Dolması Hazırlığı
- İskilip dolması dün akşam ustasıyla birlikte akşam geç saatlere kadar hazırlanmış ve ağır ateşte sabaha kadar yavaş yavaş pişmeye bırakılmış.
- İskilip dolması on iki saat piştikten sonra dualarla açılıp servise hazır hale getirilmiş.
- İskilip dolması, Çorum İskilip'in coğrafi işaretli bir ürünü olup, yapılışı zahmetli ve uzun bir yemektir.
- 28:05İskilip Sofrası Kültürü
- İskilip sofrasında önce çorba, sonra sirke salatası ve ayranlar, ardından dolma ve helva gelir.
- Sofralarda zengin-fakir, rütbe ayrımı yapılmadan herkes aynı kaseden, aynı engelden dolma yer.
- İskilip dolması, Çorum İskilip'in meşhur yöresel yemeğidir ve yapılışı zahmetli olmasına rağmen görüntüsü ve lezzeti çok güzel.
- 29:57Semercilik Sanatı
- İskilip'te semercilik sanatını günümüzde de yaşatan Recep Usta, babasının elli-altmış sene yaptığı bu sanatı devam ettirmektedir.
- İyi bir semerin özelliği güzel malzemesi, derisi, kaş, bezi ve gam işidir; koyun veya keçi derisi, meşeden yapılan kaşlar ve Osmancık kırk trim'den gelen kamış kullanılır.
- Bir semer bir veya bir buçuk gün içinde yapılır ve siparişler genellikle köylerden ve çevre ilçelerden gelir.
- 31:30Arasta Çarşısı
- Arasta, üzeri kapalı bir sokağın iki yanında karşılıklı sıralanan ve aynı cins ürünlerin satıldığı dükkanların meydana getirdiği çarşı anlamına gelmektedir.
- İskilip'te ahşap ve sepet sanatı son derece yaygın olduğu için hediyelik eşya dükkanları sıkça görülebilir.
- Mustafa Bey'in dükkanında seriler, hediyelik eşyalar, ekmek tablaları, oklavalar ve ahşaptan yapılmış her türlü aksesuar satılmaktadır.
- 33:09Sepetçilik Sanatı
- İskilip ilçesi sepetçilik sanatıyla da ön plana çıkıyor ve her meslek grubunun ayrı bir arastası vardır.
- Halim Usta, fındık ağacından (Samsun Terme'den getirilen) tütün sepeti imalatında çalışmaktadır.
- Arastalardaki yardımlaşma, dayanışma ve ekonomik hareketliliğin simgesi olan ahilik geleneği günümüze kadar ulaşmıştır.
- 34:54Ahşap Oyma Sanatı
- Bünyamin Bey'in dükkanında eski gaz lambaları, rahleden çeyiz sandıkları ve aklınıza gelebilecek her türlü ahşap ürün üretilmektedir.
- Ahşaptan yapılan aksesuarlar ve hediyelik eşyalar tamamen el işçiliğidir ve çam ve ceviz ağacı kullanılmaktadır.
- Bu meslek kaybolmaya yüz tutmuş bir meslektir ve Bünyamin Bey on senedir bu işi devam ettirmektedir.
- 36:49Nostaljik Dükkan
- Arasla'da gezerken fotoğrafçı Ömer Bey'in özel olarak dekore ettiği nostaljik bir dükkanla karşılaşıyoruz.
- Ömer Bey yaklaşık üç-dört ay önce kiraladığı bu alanda kırkbeş'likler ve değerli nostaljik eşyalar sergiliyor.
- Ömer Bey yaklaşık beş yıldır kırkbeş'likleri biriktiriyor ve İskilip'te köylerde taşla olduğu için plaklara ulaşmanın daha kolay olduğunu belirtiyor.
- 38:34İskilip Yöresine Özgü İvaz Meyvesi
- İskilip yöresine özgü "ivaz" adı verilen bir meyve bulunuyor.
- Bu meyve kışlık bir yiyecektir ve zaman geçtikçe tatlanıyor.
- İvaz meyvesi bir nevi antibiyotik olarak nitelendiriliyor.
- 39:08Ayakkabıcılık Sanatı
- İskilip'in en eski sanatlarından biri olan ayakkabıcılık sanatını yaşatan İsmail Usta, onaltı yaşından beri bu mesleğe elli yılını vermiş.
- İsmail Usta ayakkabı ve bot yaparak, deriyi kesip parça parça yaparak, dikiş makinesinde dikerek ve kalıba çekerek ayakkabı yapımını anlatıyor.
- İskilip'te ayakkabıcılık sanatı iyi durumda, esnaf az görünse de çıkan ayakkabı sayısı önceki zamanlara göre daha fazla ve daha güzel ayakkabılar yapılıyor.
- 41:13Bakırcılık ve Kalaycılık
- İskilip çarşısında unutulmaya yüz tutmuş birçok sanatın hala günümüzde yaşatıldığına şahit oluyoruz.
- Mehmet Usta, 1981'den bu yana bakırcılık ve kalaycılık sanatını yaşatmaya devam ediyor.
- İskilip dolması leger'de ikram ediliyor ve Mehmet Usta, müşterilerin kalaylanması gereken kaplarını getirip kalaylıyor.
- 43:55İskilip Alimler Müzesi
- 2017 yılında yapımı tamamlanan İskilipli Alimler Müzesi, Türkiye'de ilk ve tek olma özelliğine sahiptir.
- Müzede İskilipli alimlerin silikon figürleri ve yaşadıkları dönemde kullandıkları materyaller sergilenmektedir.
- Müze, 2010 yılına kadar şahsa ait bir konak olarak hizmet vermiş, 2010 yılında kamulaştırılarak restorasyon işlemleri yapılmış ve 2012 yılında etnografya müzesi olarak açılmış, 2017 Nisan ayında ise alimler müzesi'ne dönüştürülmüştür.
- 46:23İskilip'in Tarihi Çeşmeleri ve Yayla Kültürü
- İskilip ilçesi tarihi çeşmeleriyle dikkat çekiyor ve ilçede otuz'a yakın tarihi çeşme bulunuyor.
- Bu çeşmelerin geçmişi 1800'lü yıllara dayanıyor ve tümünde dağdan gelen doğal kaynak suyu akıyor.
- İskilip ilçesinde yayla kültürü son derece yaygın ve Samut Yaylası gibi önemli trekking merkezleri bulunuyor.