Buradasın
Türkiye'de Nöropsikoloji Alanının Öncüsü ile Bilimsel Röportaj
youtube.com/watch?v=iXhzJHuNGfYYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkiye'de nöropsikoloji alanının öncüsü ve kurucu bir akademisyen ile yapılan bilimsel bir röportajdır. Konuşmacı, hukuk alanından nöropsikolojiye geçiş sürecini ve Amerika'da psikoloji doktora yaparak klinik nöropsikoloji alanında kariyer yapma yolculuğunu anlatmaktadır.
- Röportajda nöropsikoloji alanının Türkiye'deki durumu, iş imkanları ve araştırma alanları ele alınmaktadır. Ayrıca aşkın beynimizdeki etkileri, serotonin hormonunun gerçek doğası, bellek süreçleri ve dil gelişimi gibi konular bilimsel açıdan incelenmektedir. Video, nöro Behçet hastalığı hakkında detaylı bilgilerle sonlanmaktadır.
- Röportajda nöro Behçet hastalığının beyindeki küçük damarlarda tutulduğunda nöro Behçet olarak adlandırıldığı, yürütücü işlev şebekesine etkileri, dikkat işlevlerinde bozulma, dürtü kontrolünde bozulma ve mizaç değişiklikleri gibi belirtileri açıklanmaktadır. Ayrıca, aşkın beynimizdeki emosyonel beyni aktif hale getirdiği ve aşık olduğumuzda serotonin seviyesinin düştüğü gibi ilginç bilimsel bulgular da paylaşılmaktadır.
- 00:37Nöropsikoloji Kariyerinin Başlangıcı
- Konuşmacı, Türkiye'de psikoloji alanının öncüsü ve kurucu bir akademisyendir.
- Hukuk alanından psikolojiye geçiş süreci, aslında nöropsikolojiye geçiş olarak tanımlanabilir.
- Konuşmacı, 14-15 yaşlarında beyin-davranış ilişkileri konusuna ilgi duymaya başlamış, ancak Türkiye'deki tıp fakültelerinde bu konu okutulmadığı için İngiltere'ye gitme fırsatını kaçırmıştır.
- 02:14Kariyer Yolculuğu
- Liseyi bitirirken annesinin ölümü ve babasının yalnız kalması nedeniyle İngiltere'ye gitme fırsatı kaçırmıştır.
- Hukuk fakültesinde okurken bile beyin-davranış ilişkisi konusuna ilgi duymaya devam etmiş ve tıp fakültesi derslerine katılmıştır.
- Hukuk fakültesini bitirdikten sonra babasının izniyle Amerika'da psikolojide doktora yapmaya başlamış ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nde psikologlara tıp temel bilimleri doktorası başlatmıştır.
- 05:04Nöropsikoloji Kariyerinin Tatmin Edici Olduğu
- Konuşmacı, insan beyninin yapısı ve işleyişinin belirli psikolojik unsurlarla ilişkisini incelemekten büyük tatmin almıştır.
- Klinik nöropsikolog olarak bilişsel işlevlerin beyinde nasıl gerçekleştiğini bilmek çok zevkli olmuştur.
- Eğer daha gençken bu işe başlasaydı, klinik nöropsikoloji ve sinirbilim alanlarını birlikte yapabilirdi.
- 06:18Nöropsikoloji Alanında İlerlemek İçin Öneriler
- Türkiye'de nöropsikoloji alanında üniversiteden mezun olunamaz çünkü YÖK böyle bir dersler topluluğu koymamıştır.
- Psikolojiden mezun olduktan sonra klinik nöropsikoloji yüksek lisansı yapmak gerekir.
- Doktora için sinir bilimleri doktorası düşünülebilir, ancak mutlaka usta-çırak ilişkisi içinde yetişmek gerekir.
- 07:32Nöropsikoloji İş İmkanları
- Davranış nörolojisi adı altında nöroloji anabilim dalının içinde bir dal açılmıştır.
- Nöropsikologlar, nöroloji hekimlerine yardımcı olmak için testler yaptırır ve hastalık tespiti, ilerleme takibi gibi kararları verir.
- İş imkanları arasında üniversite hastanelerinde davranış nörologlarının yanında çalışmak ve özel hastalarda görmeye başlamak bulunmaktadır.
- 09:24Araştırma İmkanları ve Nöropsikolojinin Popülerliği
- Üniversite bünyesinde sağlık bilimleri veya sinir bilimler enstitüleri var ve orada araştırmacı olarak çalışılabilir.
- Türkiye'de nöropsikoloji araştırmaları İstanbul Üniversitesi'ne bağlı Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, İstanbul Tıp Fakültesi (Çapa Tıp Fakültesi), İzmir'de ve Dokuz Eylül Üniversitesi'nde yapılmaktadır.
- Nöropsikolojinin popüler olmamasının nedeni bilinmemesi ve üniversite ders programlarında kognitif psikoloji, kognitif nöropsikoloji gibi derslerin olmamasıdır.
- 11:51Çalışma Hayatı ve Vakalar
- Konuşmacı, serebrovasküler olaylar (beyni besleyen damarlardan tıkanmalar, kanamalar), şofben zehirlenmesi, karbonmonoksit zehirlenmesi ve ansefalit gibi hastalıklarla çalışmıştır.
- Mültip-skleroz, epilepsi, nöro-Behçet hastalığı gibi hastalıklarla da çalışmıştır.
- Alzheimer demansı, lebi cisimcikli demans, fonto temporal demans gibi dejeneratif hastalıklarla ve afazi hastalarıyla çok çalışmıştır.
- 13:27Aşkın Nöropsikolojisi
- Aşkın insanın gözünü kör etmesi, saplantılı bir şekilde birisini düşünmesi ve eleştirel taraflarını görememesi nöropsikolojik açıdan değerlendirilebilir.
- Beyinde beş büyük şebeke halinde bilişsel işlevler yer almaktadır.
- Bu şebekelerden biri yürütücü yönetici şebeke (executive şebeke) olup, içinde zihin teorisi (Theory of Mind - TOM) adı verilen bir kognitif işlev bulunmaktadır.
- 15:50Aşkın Beyindeki Etkileri
- Aşık olan insanlara sevdiklerinin resmini gösterdiklerinde beyin görüntüleme aletinde şebekenin işlemez hale geldiğini, tıkır tıkır çalışırken sevdiğinin resmini gördüğünde durduğunu göstermişler.
- Aşkın gözü kördür atasözünün nedeni, sevdiğin kişiyi düşündüğünde veya resmine baktığında o kişiye karşı şebekenin çalışmamasıdır.
- Serotonin bir hormon değil, bir nörotransmiterdir ve aşkta salgılanmaz, tam tersine düşer.
- 18:39Aşkın Beyindeki Nörotransmitterler
- Obsesif kompulsif nöros hastalarında da serotonin düşer ve bu nedenle obsesyona girerler.
- Mutluluğu veren oksitosin hormonu, vazopressin hormonu ve dopamin nörotransmitteridir, serotonin düşer.
- Serotonin düşmesiyle aşık olan kişi kör kütük aşık olduğu kişiye obsesif bir şekilde odaklanır ve onu aklından çıkartmaz.
- 19:43Aşkın Beyindeki Aktif Olan Bölümler
- Aşkta emosyonel beyin ve ödül sistemi aktif olur.
- Ödül sistemi insular korteks, angular girus'un bir parçası, nucleus accumbenz ve putamen gibi çekirdekleri içerir.
- Aşık olunca aşık olduğun kişiyi görmek, düşünmek veya resminin gösterilmesi emosyonel beyni aktif hale geçirir ve müthiş bir mutluluk verir.
- 21:21Türkiye'de Rehabilitasyon Çalışmaları
- Türkiye'de kovyetik bilişsel işlevlerin rehabilitasyonu yapılıyor.
- Bellek rehabilitasyonu çok zor bir şeydir, ancak dikkat kaybı ve afazi gibi durumların rehabilitasyonu başarılı bir şekilde yapılıyor.
- 22:22Bellek Süreçlerini Geliştirme
- Eski bellek bilimcileri, zayıf olan belleği geliştirmek için acayip görsellerle birleştirmeyi önermişlerdir.
- Örneğin, bir ismi hatırlamak için o kişinin yüzünü acayip bir görselle (örneğin parıldayan bir harf) birleştirmek daha iyi hatırlamayı sağlar.
- 24:12Anksiyetenin Hatırlama Üzerindeki Etkisi
- Anksiyetenin ufak bir dozu daha iyi hatırlamayı sağlar, tamamen kayıtsız olmaktansa hafif bir anksiyete bizi daha alert bir hale getirir.
- Anksiyetenin dozunun yükselmesi odaklanmayı kaybettirir ve hatırlamayı bozar.
- Hatırlama, prefrontal yürütücü şebekenin dikkat işlevini uzun süreli bellek deposuna odaklaması, tarama yapması ve ipucu yakalayıp hedefe ulaşmasıyla gerçekleşir.
- 26:47Dil Gelişimi İçin Kritik Zaman Dilimi
- Dil gelişimi için yedi-on yaşta sona eren bir kritik zaman dilimi vardır.
- Doğuştan itibaren dil öğrenme becerisi vardır, yeni doğmuş bir bebeğe üç dil birden öğretilebilir.
- Yedi yaşından sonra bu beceri kaçar ve bazı çocuklarda on yaşına kadar da bu beceri kaybolabilir, bu durumda ana dil bile öğrenemeyebilirler.
- 29:14Nöro Behçet Hastalığı ve Psikolojik Değerlendirme
- Nöropsikolojik değerlendirme, psikolojik testler kullanarak yapılan ve tüm hastalara aynı şekilde uygulanabilen bir değerlendirme yöntemidir.
- Nöro Behçet hastalığı, beyindeki küçük damarlarda tutulmuş Behçet hastalığıdır; beyindeki küçük damarlarda tutulmazsa Behçet hastalığı olarak adlandırılır.
- Beyinde beş büyük kognitif şebeke bulunur ve en yaygın olanı yürütücü işlev şebekesidir.
- 30:56Nöro Behçet Hastalığında Yürütücü İşlev Bozuklukları
- Nöro Behçet hastalığında yürütücü işlev şebekesine ait alt bozukluklar görülebilir.
- Bu bozukluklar dikkat işlevlerinde bozulma, dürtü kontrolünde bozulma ve mizaç değişiklikleri şeklinde ön planda görülür.
- Bellek testlerinde, hastalar bilgileri öğrenirler ancak dikkat odaklama sorunları nedeniyle hatırlayamazlar; ancak ipucu verildiğinde veya seçenekler sunulduğunda doğru bilgiyi tanıyabilirler.