Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Tolga Özbek tarafından sunulan, Türkiye'deki savunma sanayindeki havacılık projelerinde kullanılan motorlar hakkında bilgi veren bir bilgilendirme içeriğidir.
- Video, Türkiye'de geliştirilen ve kullanılan çeşitli motor türlerini detaylı olarak ele alıyor. İlk bölümde tek kullanımlık motorlar, iki zamanlı boksör motorlar, dizel motorlar ve insansız hava araçları için kullanılan motorlar anlatılırken, ikinci bölümde Akıncı, Mius, Hürjet ve Milli Muharip Uçak gibi projelerde kullanılan yerli ve yabancı motorlar detaylandırılıyor.
- Videoda ayrıca motor geliştirme sürecinin zorlukları, test aşamaları, motorların ömrü ve teknolojik gelişmeler hakkında bilgiler de paylaşılıyor. Gökbey helikopteri için geliştirilen TS1400 serisi motor, S70 helikopteri için lisans altında üretilen T700 serisi motor ve GE F-404 gibi projeler de videoda ele alınan konular arasında yer alıyor.
- Türkiye'de Savunma Sanayindeki Havacılık Projeleri
- Videoda Türkiye'de halen devam eden savunma sanayindeki havacılık projelerinde hangi motorlar kullanılıyor, hangi şirketler geliştiriliyor veya hangi motorlar yurt dışından hazır alınıyor incelenecek.
- Motor geliştirme süreci çok zorlu ve pahalı bir süreç olup, uzun vadeli yatırım, iyi mühendislik, metalurji ve malzeme bilimi gerektiriyor.
- Motorlar hava araçlarının en pahalı ve en önemli parçalarının başında geliyor ve uzun hizmet ömrü sunuyor.
- 01:49Tek Kullanımlık Motorlar
- Tek kullanımlık motorlar özellikle mühimmatlarda roketlere takılan turbojet motorlar olup, Türkiye'de Kale AR-GE tarafından geliştirilen KTJ-3200 motoru seri imalata geçmiş durumda.
- TUSAŞ Motor Sanayi TEI tarafından geliştirilen TJ300 serisi turbojet motorları da mühimmatlarda kullanılabilecek özelliklere sahip.
- Bu motorlar bir kere kullanılıyor ve verimli bir şekilde ateşlemeyi gerçekleştirmesi, mühimmatı uçurması ve istenilen miktarda yakıt harcayarak hedefine doğru götürmesi isteniyor.
- 03:10Basit İHA Motorları
- İkinci aşamada TUSAŞ Motor Sanayi TEI tarafından PC50 serisi olarak geliştirilen iki zamanlı boksör motorlar, basit yapıya sahip ve ortalama 50 beygir civarında güç üretiyor.
- Bu motorlar belirli büyüklüklerdeki İHA sistemlerini veya dolanan mühimmatları rahatlıkla taşıyabiliyorlar.
- Daha büyük İHA sistemlerini taşıyan dizel motorlar ise PD-150, 170-180 ve PD-222'ye doğru evrilen bir aile oluşturuyor.
- 04:37Türkiye'nin İHA Motorları
- Türkiye'de Anka PD-170 serisi ile uçuyor, Aksungur için testler devam ediyor ve yakın gelecekte TB3 serisinde de PD-170 ailesi kullanılmaya başlanacak.
- TEI Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mahmut Akşit, bu motorların yurt dışından gelen talep doğrultusunda yabancı İHA sistemlerinde kullanılacağını açıklamıştı.
- İHA'lar büyüdükçe daha yüksek verimliliğe ve güce sahip motorlara ihtiyaç duyulabiliyor.
- 05:36Akıncı İHA'nın Motorları
- Baykar'ın Akıncı taarruzu İHA'sı için 450 beygir güç üretilen motor için Ukrayna'da Motorsik Ivchenko ile anlaşma yapılmış ve A450 serisi motor takılmış.
- Akıncı'nın daha fazla mühimmat taşıyabilen ağır modeli için MS500 serisi motorlar (yaklaşık 1000 beygirin üzerinde güç üretiyor) alınacak.
- Akıncı'nın üç farklı modeli üretilecek: A450 serili motor, MS500 için daha büyük motorlara sahip model ve TEI'nin geliştirdiği PD222 sınıfı motor.
- 07:06Gökbey Helikopteri ve Motorları
- TEI tarafından geliştirilmiş TS1400 serisi motor ilk olarak TUSAŞ'ın Türk Havacılık ve Uzay Sanayi'nin geliştirdiği T625 Gökbey helikopterinde görülecek.
- Gökbey'in ilk uçuş için planlanan zaman 2023, yerli motorla birlikte teslimatı 2025'te bulunacak.
- Gökbey'in ilk müşterisinin Jandarma Genel Komutanlığı olduğu ve teslimatın Aralık 2022'de üç helikopterle başlaması planlanıyor.
- 08:35T70 Helikopteri ve Motorları
- TEI'nin bir başka motoru olan T70 helikopterinin motoru olan T700-701D'nin toplam gücü 2000 beygire ulaşıyor.
- Türkiye, genel maksatla Skorsky ile bir anlaşma yaparak S70i olarak adlandırılan Black Hawk modelini Türkleştirecek.
- Motorlar lisans altında Eskişehir'de yapılacak, çok sayıda parça yerli katkıyla imal edilecek ve transmisyon sistemi Alp Havacılık tarafından yapılıyor.
- 09:46Türkiye'deki Helikopter ve Motor Projeleri
- T70'in üzerine gelecek olan T925 genel maksat helikopteri için minimum 2500 beygirlik motor ihtiyacı var ve TUSAŞ, Ukraynalı Ivchenko şirketi ile anlaşma yaparak TW3 motorlarını seçti.
- Baykar tarafından geliştirilen MİUS muharip insansız uçak sistemi için de Ivchenko şirketi ile anlaşma imzalandı ve AI322F sınıfı motor seçildi.
- MİUS için seçilen motorlar 2500 kg ile 4200 kg güç üretebiliyor ve bu motorlar da Ukrayna'dan alınıyor.
- 11:15Türkiye'nin Motor Sanayi Gelişimi
- Türkiye motor sanayinde adımlarını atmaya başlamış durumda; turbojet motor, IHA motoru ve TS1400 ile ilgili turboşaft motor üzerinde çalışmalar devam ediyor.
- Hürjet eğitim uçağı için Türkiye General Electric yapısı F-404 motorları seçildi ve bu motorlar Amerika ile yapılan anlaşmalarla Türkiye'ye gelecek.
- Milli muharip uçak projesi için Faz 1 çalışmaları TR Motor tarafından başlatıldı ve Faz 2 için ihale açılacak, TR Motor, Kale ve TEI gibi şirketlerin teklif vermesi bekleniyor.
- 13:18Motor Geliştirme Süreci ve Önemi
- Motor konusunda uzun yıllardır dünya iki kutuplu bir yapıya sahipti; Batı Amerikan orijinli motorlar, Avrupa'da İngiltere ve Fransa'da orijinli motorlar, karşısında ise Sovyetler Birliği'nin geliştirdiği motorlar vardı.
- Motor geliştirme sürecinde teknoloji, mühendislik gücü ve malzeme bilimi (me metalurji) önemli rol oynuyor; yüksek dayanıklılığa sahip motorların parçalarını dökebilme yeteneği büyük önem arz ediyor.
- Motor geliştirme uzun vadeli bir süreç olup, tasarım, üretim, yer testleri ve uçuş testleri aşamalarından sonra kullanıcının geri dönüşleri, bakımlar ve karşılaşılan problemlerin çözümleriyle motor daha mükemmel hale getiriliyor.