• Buradasın

    Türk Alfabesi ve Göktürk Yazısı Hakkında Bilgilendirici Program

    youtube.com/watch?v=1BtNcN-8hR0

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir televizyon programı formatında olup, sunucu ve Ahmet Bican Erçilasun adlı Türk dili tarihinde uzman bir konuk arasında geçen sohbeti içermektedir.
    • Programın ana konusu Türk alfabesinin kökeni ve Göktürk yazısıdır. Konuk, Orhun abidelerinde kullanılan Köktürk harflerinin (runik) Türk kökenli olduğunu savunarak, bu harflerin şekillerinin seslere nasıl karşılık geldiğini detaylı şekilde anlatmaktadır. Ayrıca Avrasyatik teorisi, Nostratik teorisi ve Amerika'daki yerli dillerin genetik haritası ile dilbilimsel bölümlemelerin örtüşmesi gibi konular da ele alınmaktadır.
    • Programda Orhun Anıtları'nın tarihsel önemi, Divan-ı Lügatit Türk'ün bu yazıtların çözümünde oynadığı rol ve günümüzde Orhun kitabelerindeki Türkçe'ye en yakın lehçenin Tuva Türkleri olduğu bilgisi de paylaşılmaktadır. Konuk, "at", "alt" ve "ant" gibi harflerin anlamlarını ve okunuşlarını açıklamakta, Göktürk yazısının çözülmemiş yönlerini ve özellikle küçük yazıtların okunuşunun hala tartışıldığını anlatmaktadır.
    Türk Alfabesi Hakkında
    • Bugünkü Türk alfabesi milli alfabe olarak bilinir, ancak ilk Türk alfabesi Orhun abidelerinde kullanılan Köktürk harfleridir.
    • Köktürk harfleri hakkında iki görüş vardır: doğrudan doğruya Türkler tarafından icat edildiği ve Arami'ye dayandığı.
    • Köktürk harflerinde bazı harfler Türkler tarafından icat edildiği düşünülüyor, örneğin ok sesini veren harf bir ok biçiminde, yay sesini veren harf bir yay şeklinde, ev sesini veren harf bir ev şekline benziyor.
    02:03Köktürk Harflerinin Özellikleri
    • Konuşmacı kendi görüşünde Türk kökenli olduğunu ve Türkler tarafından icat edildiğini belirtiyor.
    • Konuşmacı, alt seslerini veren bir harfin büyük M harfine benzediğini ve ant sesini veren bir harfin ant çanağına benzediğini eklemiş.
    • Köktürk harfleri genellikle sert cisimlere yazıldığı için köşeli kavisler az ve İsviçteki runik harflere benzediği için Türkoloji literatüründe "runik" olarak adlandırılmış.
    04:23Köktürk Harflerinin Geçmişi
    • Kazakistan'da bulunan "Altın Elbiseli Adam" olarak bilinen 26 harflik metin, MS 4-5. asırlara tarihleniyor ve bir şehzade mezarından gelmektedir.
    • Bu metin henüz kesin olarak okunamamış ve çeşitli okuma denemeleri yapılmış, ancak henüz kabul görmemiştir.
    • En eski metinler Orhun abidelerinden gelen 8. yüzyıla ait olup, 7. yüzyılda bazı küçük parçalar, 6. yüzyılda ise Eski Bulgar Türklerinden kalan metinler bulunmaktadır.
    06:30Dil Aileleri Teorileri
    • Etrüsk ve Sümer yazıları ile Türk yazıları arasında bir ilişki yoktur, ancak diller arasında ilişki kurulmaya çalışılmaktadır.
    • 1960'larda Moskova'da "Nostratik teorisi" ortaya atılmış, bu teoriye göre Hint-Avrupa, Ural, Altay, Dravit ve Sami dil aileleri bir büyük aile oluşturuyor.
    • 1970'lerde bu teori 400 kadar ortak kelimenin bulunduğunu iddia etmiş, 1980'lerden sonra Amerika'da bu teoriye Sümerce ve Etrüsk kelimeleri de ilave edilmiştir.
    09:29Genetik Araştırmalar
    • Genetik araştırmalar insanlığın köküne doğru gidilmesini sağlıyor.
    • Bir büyük genetikçi, Afrika'da 170 bin yıl önce Mavi Nil kenarında ilk Homo sapiens sapiens (modern insan)ın ortaya çıktığını söylüyor.
    10:54Avrasyatik Teori ve Dil İlişkisi
    • Avrasyatik teori, Amerika'daki yerli dillerin genetik haritasını ortaya çıkarak dilleri üç ana gruba ayırmıştır.
    • Dilbilimciler bunlardan yüz aile çıkarırken, Avrasyatik teorisinin kurucusu Greenberg de üç gruba ayırmış ve bu bölümleme genetik bölümleme ile örtüşmüştür.
    • Avrasyatik teori son zamanlarda Amerika'da rağbet görmekte ve genetik araştırmalar tek kökene 170 bin yıl önceye götürmektedir.
    14:36Türk Alfabesi Hakkında Bilgiler
    • Köktürk alfabesindeki "ok" harfi, ok sesini verirken zamanla kok seslerini de vermektedir.
    • "At" harfi, ata binmiş bir adamı temsil eder ve at seslerini verir.
    • "Alt" harfi, insanın belden aşağı bacaklar kısmını temsil eder ve konsol, alt, lt seslerini verir.
    17:06Türk Alfabesinin Özellikleri
    • "Ant" harfi, bir ant çanağını temsil eder ve ant seslerini verir.
    • Türk kökenli olan bu alfabenin türkler tarafından icat edildiği düşünülmektedir.
    • Eski yazıda ö ve ü için ayrı harfler yapılmamış, sadece o ve u için ayrı harfler vardır.
    19:57Göktürk Yazısı ve Runic Harfler
    • Göktürk yazısında kullanılan harfler, runik harflerle benzerlik gösterse de sesleri farklıdır.
    • Bazı harfler belirli sesleri verirken, bazıları (örneğin "o" ve "u" sesleri veren harf) kelime içinde tartışmalı bir şekilde okunabilir.
    • Kelimelerin doğru okunuşu için etimolojik analiz yapılır, örneğin "you" kelimesi "yok" kelimesiyle ilişkilendirilerek "yo" olarak okunmaktadır.
    22:44Göktürk Yazısının Çözümlenmesi
    • Göktürk yazısında hala çözülemeyen kelimeler ve anlamlar bulunmaktadır.
    • Yeni bulunan küçük yazıtların okunuşu hala tartışmalı olup, bilim dünyasında özel bir ihtisas gerektiriyor.
    • Divan-ı Lügat-it-Türk'ün ortaya çıkmasıyla birçok çözülemeyen kelime ve tarih bilgisi ortaya çıkmıştır.
    24:00Orhun Abideleri ve Türkçenin Yükselişi
    • Orhun abidelerinin (Köktürk anıtlarının) türklere ait olduğu, 1893'te Toms'in yazıyı çözmesiyle anlaşılmıştır.
    • Divan-ı Lügat-it-Türk'ün 1910'larda ortaya çıkmasıyla türkçenin tarihinde önemli ilerlemeler kaydedilmiştir.
    • Günümüzdeki Türkçe'ye en yakın lehçe, ses uyumu bozulmamış olsaydı Özbek Türkçe'si olabilirdi, ancak bazı özellikler farklı lehçelerde yaşarken bazıları sadece belirli lehçelerde (örneğin Tuva Türkçe'sinde) korunmaktadır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor