Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, hidrojen elementinin hikayesini anlatan bir belgesel formatındadır. Videoda hidrojen, Hindenburg zeplini kaptanı Max Pross, Joseph Spa adlı bir barmen, Eyüp Silverstein gibi NASA çalışanları ve çeşitli bilim insanları yer almaktadır.
- Video, hidrojen elementinin evrenin ilk elementlerinden biri olduğunu ve insan bedenindeki elementlerin %62'sini oluşturduğunu anlatarak başlar, ardından 1937'de gerçekleşen Hindenburg zeplini felaketi ve hidrojen gazının bu felaketteki rolünü ele alır. Daha sonra hidrojen teknolojisinin hem olumlu hem de olumsuz yönleri, hidrojen bombalarının geliştirilmesi ve nükleer silahların insanlık üzerindeki etkileri anlatılır. Son bölümde ise 1950'lerde başlayan uzay yarışında hidrojen yakıtının rolü ve günümüzdeki alternatif enerji kaynağı olarak önemi vurgulanır.
- Videoda ayrıca Amerika'nın Almanya'ya helyum satışını yasaklaması nedeniyle hidrojen kullanımının devam ettiği, hidrojen peroksit gibi hidrojen teknolojisinin günlük hayattaki uygulamaları ve Nazi Almanyası'nın zeplin teknolojisine verdiği önem gibi bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:17Hidrojenin Hikayesi
- Hidrojen, büyük patlamadan geriye kalan radyasyon olarak evrenin yapı taşlarından biridir.
- Hidrojen, hidrojen, sodyum, potasyum, oksijen, demir, altın ve kalaydan önce gelmiştir.
- Hidrojen, keşfedildikten sonra insanları Frodo'nun yüzüğü veya demir taht gibi çağırarak baştan çıkarmıştır.
- 01:05Hidrojenin Gücü
- Hidrojen, iyilik adına uzay yarışını kazanmaya yardımcı olabilirken, kötülük adına topyekün yıkım tehdidi oluşturabilir.
- Hidrojen, evrenin yüzde doksanını ve insan bedenindeki tüm elementlerin yüzde altmışiki'sini oluşturur.
- Hidrojen, güneşin altındaki neredeyse her şeyin temelini oluşturur ve güneşin gücünü de kendisinden alır.
- 02:20Hindenburg Zeplini
- Hindenburg zeplini, Max Pros adlı kaptan tarafından yönetilmektedir.
- Hindenburg, uzunluğu üç tane 747 metreye eşit olup, 3 Mayıs 1937'de kalkış yapmıştır.
- Zeplin, saatte 122 kilometre hızla uçarak üç günde New Jersey'e, iki buçuk günde de dönüş yapabilmektedir.
- 06:35Zeplin Yolculuğu
- Zeplin yolculuğunda Matilda, Donna, Walter ve Berner adlı bir aile bulunmakta ve 1937'de 450 dolar (2017 parasıyla 7.760 dolar) ödeyerek yolculuk yapmaktadır.
- Zeplin, 80 Olimpik yüzme havuzunu dolduracak kadar hidrojen gazı içerir ve dört dizel motoru ile hareket etmektedir.
- Zeplin, yolculara özel odalar, yemek salonu, elektrikli ocaklar, fırınlar, buzdolabı ve buz makinesi gibi konforlar sunmaktadır.
- 12:53Hidrojenin Tehlikeleri
- Zeplinin havada kalması için hidrojen gazı kullanılmakta ve sigara içme odası çift kapılı bir hava kilidi ile zeplinin geri kalanından ayrılmaktadır.
- Kargo bölümüne yolcuların görevli olmadan girmesi yasaktır çünkü gaz hücrelerine erişim tehlikeli olabilir.
- Hidrojen, oksijen gibi elementlerle etkileşime girdiğinde su yapma süreci başlar ve bu süreçte daha fazla enerji salınır.
- 15:12Hindenburg'un Patlaması
- Hindenburg ilk hidrojenli zeplin felaketi değildi, R-101 zeplini patlamış ve yolcularıyla mürettebatının büyük bölümü ölmüştür.
- Amerika, 1927'de getirdiği bir yasayla diğer ülkelere helyum satışını yasaklamış, bu da Hindenburg'un hidrojen kullanmaya mecbur etmiştir.
- Helyum yer altından çıkarılan doğal bir gazdır ve Amerika, Alman zeplin endüstrisine yardım etmek istememiştir çünkü Almanlar I. Dünya Savaşı sırasında zeplinleri ölüm makinelerine dönüştürmüştür.
- 16:46Hidrojen ve Zeplinler
- Konuşmacı, hidrojen sayesinde Atlas Okyanusu'nu aşan bir gökyüzü devi olduğunu ve Joseph Spa gibi hayatını riske atarak geçimini sağladığını belirtiyor.
- New York'taki 56 katlı binanın çatısında çekilen bir fotoğraf gösteriliyor, ancak konuşmacı bu fotoğrafın bir numara olduğunu, binanın tepesindeyken hemen altında başka bir bina çatısı olduğunu ve kamerayı korkutucu görünmesi için konumlandırdığını açıklıyor.
- Konuşmacı bazen köpeğiyle de gösteriler yaptığını söylüyor.
- 19:20Hindenburg Zeplini ve Nazi Üstünlüğü
- Ernst Wright'in yatırım yaptığı Hindenburg zeplini, Nazi üstünlüğünü sembolize ediyor ve ticari seyahatlerde okyanus gemilerine üstün gelmek gerekiyor.
- Prus, Hindenburg'u herkesten iyi tanıdığını ve gemiyi daha erken indirmenin bir yolu varsa kestirmeden gitmeden mümkün olmadığını belirtiyor.
- Prus, bilim insanlarının onlarca yıldır gücünün nasıl kullanılacağını tartıştığını, iyisiyle kötüsüyle olduğunu söylüyor.
- 20:51Atom Bombası ve Füzyon
- Manhattan Projesi'nde Amerika Birleşik Devletleri'nin Japonya'ya attığı ve İkinci Dünya Savaşı'nı bitiren iki atom bombası geliştirildi.
- Atom bombaları fisyon kullanır, yani daha büyük bir atom iki küçük atoma bölünür ve bu işlem sonucu enerji yaratılır.
- Füzyon ise güneşe güç veren reaksiyon, daha fazla enerji yaratmak için hidrojen çekirdeklerini birleştirir.
- 22:08Hidrojen Bombası ve Tehlikeler
- Atom patlaması on milyon ton TNT'den daha fazla bir kuvvet yaratır.
- Sovyetler 1961'de kendi hidrojen bombalarını test etti ve bu bütün zamanların en güçlü insan yapımı patlamasıydı.
- 1961'de Amerika Birleşik Devletleri bir hidrojen bombasını kazara Kuzey Carolina'ya düşürdü ve tek bir şalter olmasaydı patlayabilirdi.
- 24:17Hindenburg'un New York'a Varışı
- 6 Mayıs 1937'de Hindenburg zeplini New York'a varıyor ve Hitler 1933'te şansölye olduğunda Nazi mesajını Almanya'nın ötesine yaymak istiyordu.
- Hindenburg'un Alman üstünlüğüne örnek teşkil ettiğine inanıyorlardı ve 1937'ye gelindiğinde naziler zeplin seyahatlerine 26 milyon dolar kadar yatırım yapmıştı.
- Empire State binasının geliştiricileri dünyanın en yüksek binasını yapma uğraşındayken, kulenin 60 metre uzunluktaki ucunun zeplinler için demirleme direği olduğunu iddia ettiler ama hiçbir zeplin oraya yanaşmadı.
- 25:44Fırtına ve İniş Sorunu
- Lakers'te aktif fırtınalar var ve istasyondan yeni bir haber gelene kadar inişin ertelenmesi tavsiye ediliyor.
- Rus fırtınaların elektrik yüklü olduğunu ve hidrojenle oksijen birlikte etkileşime girerse neler olabileceğini biliyor.
- Mürettebat yemeğini iptal ediyor ve çamaşırları yıkamaya başlıyor, inişini hızlandırmanın bir yolunu bulmak istiyor.
- 26:46İniş Hazırlıkları
- Devasa zeplin son durağı olan Lake Horst New Jersey'e görkemli şekilde süzülüyor.
- Morris ve Charlie patronlarını yeni ileri teknoloji ürünü kayıt cihazını test edebilmek için göndermeye ikna etmişler.
- Morrison havaalanında inişi kayıt altına alacak tek radyo yayıncısı olacak.
- 29:00Hidrojen Peroxit
- Hidrojen peroksit oksitleyici bir maddedir ve bir maddenin elektronlarını kaybetmesine sebep olur.
- Hidrojen peroksit kağıtların artırılması, kıyafetlerin, dişlerin hatta sıvaların temizlenmesini sağlar.
- Çeşitli bakterilerle savaşmak için kullanılıyor ve suçların çözülmesine bile yardım ediyor.
- 30:42İniş Kararı
- Hava tahmini ılımlı yağmur diniyor, batıda şimşekler ve mürettebat hazır.
- Hemen iniş yapılması tavsiye ediliyor.
- Leman hemen iniş yapılsın istiyor ama karar Prus'a düşüyor ve Prus'un inis kararı alması durumunda bir şey onu ateşleyecek.
- 32:08Uzay Yarışı ve Amerika'nın Ay'a Gitme Hedefi
- 1950'lerin başında Amerika, II. Dünya Savaşı'nı kazanmış ve ekonomisi gelişiyordu, ancak Sovyetler uzay yarışında öne geçti.
- Ekim 1957'de ilk Sputnik fırlatıldı, ardından Mayıs 1958'de üçüncü Sovyet Sputnik uydusu fırlatıldı ve Ruslar uzay yarışını kazanmaya başladı.
- Başkan Kennedy, 12 Nisan 1961'de Gagarin'in uzaydayken, Amerika'nın on yıl içinde ay'a gitmeyi hedeflediğini açıkladı.
- 34:14Apollo Programı ve Sıvı Hidrojen Yakıt
- NASA uzay uçuşları programı müdürü Eyüp Silverstein, sıvı hidrojen ve sıvı oksijen yakıtının daha fazla itiş gücü sağlayacağını düşündü.
- NASA 1962'de Silverstein'i sıvı hidrojen yakıtı için özel olarak inşa edilmiş ve birini ay'a göndereceğini umut ettikleri yeni roket Centaur geliştirmesi için yetkilendirdi.
- Sıvı hidrojeni ehlileştirmenin neredeyse imkansız olduğu görüldü, ancak ekibin bunu yapabileceğini ve on yıl bitmeden bizi aya götürebileceğini düşünüyorlardı.
- 35:17Atlas Centaur Roket Testleri
- Takip eden üç yılda NASA altı Centaur roketi test etti: 27 Kasım 1963 Atlas Centaur 2, 30 Haziran 1964 Atlas Centaur 3, 11 Aralık 1964 Atlas Centaur 4, 2 Mart 1965 Atlas Centaur 5 ve 11 Ağustos 1965 Atlas Centaur 6.
- En sonunda 1969'da Apollo 11 fırlatılmaya hazırdı ve tüm gözler Silverstein'in üstündeydi.
- Silverstein patronlarını sıvı hidrojen yakıtın riski almaya değeceğine ikna etmişti, ancak insanlar farklı sebeplerle risk alır; bazen efsanevi şeyler başarmak için, başka zamanlarda da korkudan.
- 37:06Hindenburg Zeplin Felaketi
- 1937 sezonunun ilk yarı Atlantik geçişini tamamlayacak devasa zeplin Hindenburg'un inişini anlatan bir gösteri sergileniyor.
- Zeplinin kuyruğu ağır çünkü bir yerlerden sızıyordu ve iniş yapılmadan önce bunun sebebini öğrenmeleri gerekiyordu.
- Kaptan Max Pro, zeplinin varır varmaz neden işe geçmediğini merak ediyor olabilir, çünkü güvenlik önce gelir ve zeplin çok sayıda önemli yolcu taşıyordu.
- 39:50Zeplinin Yanması ve Çöküşü
- Yeniden yağmur başladı ve zeplin alev aldı, sıcaklık hızla arttı ve herkes çıksın diye bağırdı.
- Kaptan Max Pro, tüm zamanların en büyük zeplinini dize getirmenin otuz iki saniye sürdüğünü iddia etti.
- Zeplin alev alev yanıyor, patlıyor ve demir atma direğine doğru çakılıyor, parçaları etrafa saçılıyor ve atlayan insanlar var gibi görünüyor.
- 43:43Felaketin Sonuçları
- Kaptan Max Pro ciddi yanıklarla kurtuldu ve öldüğü güne kadar zeplin'in Joseph Spawn gaz hücrelerinden birinin yakınına yerleştirdiği bomba yüzünden çakıldığına yemin etti.
- Spawn sağ kurtuldu ve araştırmacılar yanlış bir şey yapmadığına hükmedip onu akladı, ancak bazıları Max Pro'nun pervasızlık edip riske girdiğini ve prosedürlere uymamasının felakete davetiye çıkardığını söylüyor.
- Hindenburg, ticari zeplin yolculuklarının sonu oldu ve Almanlar enerjilerini başka projelere harcadılar.
- 45:49Hidrojen Yakıtın Geleceği
- Günümüzde hidrojen yakıt hücreleri uzay gemilerinden trenlere ve komşunuzun arabasına kadar her şeye güç sağlıyor.
- Hidrojen yakıt hücreleri sadece hidrojen ve oksijene ihtiyaç duyar ve tek yan ürünü su.
- Hidrojen bir zamanlar tehlikeli bir yükseltici gazdı, sonra atom yarışı ve uzay yarışının bir parçası oldu, şimdi de alternatif enerji yanda.