Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, CRISPR-Cas9 teknolojisi hakkında bilgilendirici bir anlatım sunmaktadır. Konuşmacı, bu teknolojinin nasıl çalıştığını, tarihsel gelişimini ve etik tartışmalarını detaylı şekilde açıklamaktadır.
- Video, CRISPR-Cas9 teknolojisinin temel prensiplerini açıklayarak başlıyor ve DNA'nın nasıl düzenlenebileceğini anlatıyor. Ardından Lulu ve Nana ikizlerinin HIV virüsünden korunması için yapılan deney ve bu deneyin etik sonuçları ele alınıyor. Konuşmacı, teknolojinin henüz kusursuz olmadığını, hatalar yapabileceğini ve bu nedenle henüz kullanılmaya hazır olmadığını vurguluyor. Video, teknolojinin etik sorunlarına rağmen bilimsel gelişmelerin durdurulmaması gerektiğini ve adaletin sağlanması gerektiğini belirterek sonlanıyor.
- CRISPR-Cas9 Teknolojisi ve Etik Tartışmalar
- CRISPR-Cas9 teknolojisi, gen diziliminin değiştirilmesi tasarlanmış bebekler ve DNA ile oynama konularını gündeme getirdi.
- Bu teknoloji genetik konuda bir devrim olsa da etik açıdan birçok tartışmaya yol açtı.
- Bebeğin daha güçlü, güzel veya nazik doğması heyecan verici görünse de, herkesin bebeğini seçebilecek olması dünyayı nasıl bir yer yapar bilemiyoruz.
- 00:48Gen Düzenleme ve DNA Yapısı
- Normal gebelikte yüz milyon spermden tesadüfen bir tanesinin yumurtayı döllemesi sonucu oluşur ve doğacak çocuklar ebeveynlerin en iyi veya en kötü özelliklerini alabilirler.
- DNA zincirini oluşturan dört nükleotit: guanin, adenin, timin ve sitosin, tüm canlıların gen aktarımını sağlar.
- Gen düzenleme konusunda en çok tartışma yaratılan konu, başka canlıların üstün özelliklerini kendi ırkımıza aktarmamızdır.
- 01:51Gen Düzenleme Uygulamaları
- Gen düzenleme maliyeti düşük ve uygulaması zor olmayan bir teknoloji olduğu için insanlar evlerinde evcil hayvanlarına uygulayabiliyorlar.
- Amerika'da bu olay o kadar yaygınlaşmış durumda ki mahalle örgütleri bile toplanıp kendi aralarında deneyebiliyorlar.
- 2018 yılının Kasım ayında Lulu ve Nana isimli sağlıklı ikizlerin doğuşu, HIV virüsünün bir babanın genetiği değiştirilerek çocuklarına aktarılmaması sağlandı.
- 04:24CRISPR-Cas9 Teknolojisinin Çalışma Prensibi
- Cas9 adlı enzim, genomun belirli yerlerindeki iki DNA ipliğini kesebilen moleküler bir makas görevi görür.
- DNA'nın istenilen kısmı kesilip yapıştırılabilir ve rehber RNA sayesinde istenilen yere bağlanır.
- Kodlanan kesilen bölümde DNA hasar gördüğünü düşünüp kendisini onarır ve sorun ortadan kalkmış olur.
- 04:50CRISPR-Cas9 Teknolojisinin Gelişimi
- Bu yöntem 2013 yılında bakteri ve virüslerin gözlemlenmesi sonucunda bulundu.
- Virüsler bakterilere girip yaşam alanını oluşturup çoğalmaya başladıklarında, Cas9 doku enziminin virüsleri ortamdan ayrıştırabildiği fark edildi.
- DNA dizilimini öğrenmemiz, canlı yaşamın kodunu öğrenmek, bilgisayar yazılımındaki bir ve sıfırları çözmek gibiydi.
- 05:44CRISPR-Cas9 Teknolojisinin Etkileri
- CRISPR-Cas9 teknolojisi birçok genetik hastalığı çok düşük maliyetlerle ortadan kaldırabilecek bir sistem.
- Lulu ve Nana'ya yapılan deneyde HIV virüsünün bebeğe geçmesi engellendi ve genetiğinde bu kod olmadığı için ömrü boyunca bu hastalığa bağışıklık kazanmış oldular.
- DNA'nın yüzde doksanından fazlasını bilmediğimiz düşünüldüğünde, kesilen kodun hatalı bile olsa ne gibi sonuçlar doğuracağını kestiremiyoruz.
- 06:27CRISPR-Cas9 Teknolojisinin Riskleri
- Yapılan araştırmada rehber RNA her zaman kusursuz çalışmadı, istenilen kısım dışında başka kodları kestiği de görüldü.
- Pennsylvania Üniversitesi'nde üç kanser hastası bireyin tedavisi için CRISPR-Cas9 teknolojisi kullanılmayı denendi, ancak kusursuz bir sonuç sağlanamadı.
- Sistemin kendi içinde soru işaretleri sürerken, kusursuz çalışır ve kötü niyetli insanlar tarafından kullanılırsa ne gibi sonuçlar doğurur gibi tartışmalar herkes tarafından konuşulur oldu.
- 08:05CRISPR-Cas9 Teknolojisinin Geleceği
- Konuşmacı, bu teknolojik gelişmelere distopik bakanlardan olmadığını, dünya düzenine bakıldığında genetiğini değiştirmeden de yaşayış biçimlerini değiştirip yönelimlerini sağladıklarını belirtiyor.
- Genetiğiniz ne olursa olsun başarıyı ve sonucu getiren asıl şeyin çalışmak olduğunu vurguluyor.
- CRISPR-Cas9 teknolojisinde etik kısmı değil, teknolojinin şu an bunu anlayacak kadar yeterli olmadığını düşündüğünden şu an kullanılmasını desteklemiyor.