Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Nevzat Tarhan'ın sunduğu, psikiyatri ve yönetim konularını ele alan bir televizyon programıdır. Programda Alarko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Üzeyir Gari, psikiyatrist Dr. Semra Kaya Bariboğlu, psikolog Orhan Gümüşel ve mühendis kökenli sosyal psikoloji uzmanı bir konuk yer almaktadır.
- Program, stresin ne olduğu, günlük yaşam ve iş yaşamındaki etkileri, kontrol edilebilir ve kontrol edilemez stres kaynakları, stresle başa çıkma yöntemleri ve yöneticilik becerileri üzerine odaklanmaktadır. Video boyunca konuklar, stresin biyolojik ve sosyolojik etkilerini, beyindeki stres salgılarını ve bunların fiziksel ve zihinsel belirtilerini açıklamaktadır.
- Programda ayrıca psikolojik sağlamlık kavramı, Chicago Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, A tipi ve B tipi kişiliklerin özellikleri, kendine güvenin önemi ve liderlik becerileri de ele alınmaktadır. İzleyicilerden telefon aramaları yapılarak stresle ilgili sorular yanıtlanmakta ve toplum röportajları gösterilmektedir. Video, beyin elektrik haritaları üzerinden stres salgılarının nasıl kontrol edilebileceği örnekleri de içermektedir.
- Program Tanıtımı
- Nevzat Tarhan, konuklarla birlikte psikiyatrinin konularını ele alacak, günlük yaşamdaki stres ve iş stresi konusunu ilk programda ele alacak.
- Programda Alarko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Üzeyir Gari, psikiyatrist Dr. Semra Kaya Bariboğlu ve psikolog Orhan Gümüşel konuk olarak yer alacak.
- İzleyiciler program telefonları arayarak 212 313 52,6 ve 212 313 313 52,7 numaralarını arayarak programa katılabilirler.
- 01:35Türkiye'nin Stresle İlişkisi
- Türkiye'nin toplumu çözüm odaklı değil sorun odaklı düşünmeye yatkın.
- Bir hikaye olarak, farklı ülkelerden gelen doktora öğrencilerinin filler konusunda farklı konuları ele aldıkları anlatılıyor: Amerikalı kapitalizmi, Fransız seks hayatı, Rus askerliği, Türk ise fillerin halini.
- Türkiye toplumu dinamik ve iyi kaynaklara sahip, bu nedenle iyi mesajlar vermeye ihtiyaç duyuyor.
- 02:50Stresin Tanımı ve Fizyolojik Etkileri
- Stres bir ruh halidir, endişenin başlangıcıdır ve insanın biyolojik hayatı ile sosyolojik hayatının uyumsuzluğundan meydana gelir.
- Strese girince gözbebekleri büyür, kan içeri çekilir, adrenalin ve şeker kana boşalır, mide asitler boşalır.
- Stresin biyolojik hayata uyum sağlamaması sonucunda ülser gibi hastalıklar meydana gelir.
- 05:06Stres ve Statik Elektrik
- Stresin sonucu statik elektrik olarak sonuçlanır ve bu statik elektrik boşaltılmalıdır.
- Günümüzde ayakkabılar, parklar, banyo küvetleri ve musluklar yalıtkan olduğu için statik elektrik boşaltmak zordur.
- Çıplak ayakta yürüyüş, otların üzerinde koşu, deniz, havuz veya suya girmek stresi giderir çünkü statik elektriği boşaltır.
- 06:25Stresin Sağlığa Etkileri
- Stresli bir yaşantı kalp damarlarında sertlik ve daralma oluşturur.
- Stres, sigara gibi faktörlerle birleşince kalp damar tıkanması ve beyin damarlarında sorunlara yol açar.
- Stresin kaynakları bireyler için farklıdır: işadamı için işlerin kötü gitmesi, çalışan için patronun baskısı, ev hanımı için evin dağınıklığı, sporcu için idmanların fazla olması, öğrenci için sınav stresi.
- 07:39Yönetim ve Stres
- Stresli çalışanların durumunu iyileştirmek yöneticiye bağlıdır.
- Yönetim insan kaynağı ve mal-para kaynağı yönetmektir.
- İyi bir yönetici sosyal psikoloji (insan psikolojisi) ve işletme muhasebesi konularını iyi bilmelidir.
- 08:27İyi Bir Yöneticinin Özellikleri
- İyi bir yönetici, çalışanlarını motive ederek daha büyük başarılar elde edebilir.
- İyi bir yönetici, stresi yay gibi absorbe eden ve daima çözüm yolları bulabilen biridir.
- Müdür, stres yaratmayan ve çalışanlarını iyi motive ederek sabaha kadar çalıştırabilen biridir.
- 09:15Stresin Doğru Kullanımı
- Her şeyin dengesi olmalı, hiçbir stres olmayan ve daima endişeli olmayan bir durum ideal değildir.
- Aşırı endişe çok korkunçtur, ancak hiçbir endişe etmeden de işler iyi gitmez.
- Stres yaratan etkenler arasında psikolojik terör ve yersiz aşırı baskı bulunmaktadır.
- 10:07İnsanları Yönetme Sanatı
- İnsanları yönetme sanatı, görüntüleri değil işi yönetmektir.
- Motive olmayan veya çok stresli çalışanlardan iş yaptırılamaz, bu durumda hastalanırlar.
- İyi bir yönetici, söylenenin değil söyleyiş tarzının daha önemli olduğunu gösterir.
- 12:33İnsanların Biyolojik Yapısı
- İnsan bir biyolojik bilgisayar gibidir ve programları vardır.
- İnsanların psikolojik programı saldırganlık, savunma, bencillik ve hırs esasına kurulmuştur.
- Bu programı düzenleyen din, ahlak ve eğitim gibi unsurlar vardır, ancak sıfıra indirilemez.
- 13:37Güç Kavgası ve Stres
- İnsanlar önce barınma kavgası, sonra doyma kavgası ve son olarak güç kavgası verir.
- Güç kavgası veren insanlarda stres vardır ve bu stresin olması gerekir.
- Amerikalılar, başkanlık kavgasını azaltmak için federatif chapter sistemlerini kullanmışlardır.
- 16:41Stresin Toplumsal Etkileri
- Stres yoğunlukla toplumda var olup, trafik, maddi durum ve parasızlık gibi faktörlerle etkili olmaktadır.
- İş stresi ekonomik yönden etkili olup, yorgunluk, mutsuzluk ve sağlıktan sorunlara yol açabilir.
- Bazı kişiler stresi içine hapsederek kendilerini motive etmeye çalışırlar.
- 18:05Kişisel Yaşam Tarzı ve Stres Yönetimi
- Konuşmacı, alışveriş, arkadaşlarıyla vakit geçirmek, müzik dinlemek ve spor yaparak kendini avutmaya çalıştığını belirtiyor.
- Ailesi ve çocukları stres yaşamıyor, rahat bir hayat sürdüklerini ifade ediyor.
- Konuşmacı, çocuklarıyla oynamaya ve ailesiyle vakit geçirmeye çalıştığını ancak bu konuda başarılı olmadığını söylüyor.
- 18:51Stresin Aileye Etkisi
- Konuşmacı, stresinin ailesine etkilemeyeceği imkansız olduğunu ve hayatlarını da etkilediğini belirtiyor.
- Evde kimse olmadığı için huzursuz olduğunu ve aile düzeninin bozulduğunu ifade ediyor.
- 19:10Stres Türleri ve Kontrolü
- Stres iki türlüdür: önlenebilir ve önlenebilmez stres. Önlenebilir stres, kişinin kontrolü altındaki durumlardan kaynaklanırken, önlenebilmez stres ise kişinin kontrolü dışında kalan durumlardan kaynaklanır.
- Önlenebilir stres, kişinin gerekli önlemleri alması ve motivasyonunu artırmasıyla yenilebilir, önlenebilmez stres ise kişinin kontrolü dışında kalan durumlardan kaynaklandığı için önlenemez.
- İnanç, stresi gidermek için bir güç sağlayabilir. İnançlı bir insan, stresi Allah'a yakarmakla giderebilir ve umut bulabilir, ancak yakarıp sonuç alamazsa inancı zamanla eriyebilir.
- 22:33Stresin Nedenleri ve Kontrolü
- İnsanın içinde meydana gelen reaksiyonları yok etmek mümkün değildir. İnsanın içinde iki türlü endişe vardır: kendisi tarafından veya etrafındaki kişiler tarafından oluşturulan endişe.
- Duygu ve mantık arasında dengesizlik olduğunda stres artar, bu dengenin korunması için gerekli tedbirler alınmalıdır.
- Kontrol edilebilir stres insanın sağlığı için zararlı olabilir, kontrol edilemez stres ise zararlıdır. Sağlam inancı olanlar, inancı olmayanlara göre stres karşısında daha dayanıklıdır.
- 25:12İş Hayatında Stres ve Çözüm Yolları
- İstanbul'dan gelen bir iş adamı, tekstil firması sahibi olarak zor şartlar altında çalıştığını ve depresyona girdiğini belirtiyor.
- Stresi kontrol etmek için önceden gerekli tedbirler almak önemlidir. Krizin geleceği öngörülebiliyorsa, uygun tedbirler alınabilir.
- Stres etkenlerini tespit edip önlem almak, bazı şeyleri kontrol edebilirken bazıları kontrol edilemezdir. Kontrol edilemeyen durumlarda çare aramak gerekir.
- 28:24Stresin Toplumsal Etkileri
- Son beş-altı ay içinde alkol tüketimi üç misli artmış, bu da stresin toplumsal tepkilerinden biridir.
- Alkol, sorunları çözmek yerine geçici olarak unutturur ve gerçeklerden kaçma yöntemi olarak kullanılır, ancak bu durum akıl sağlığını bozabilir.
- Stresli durumlarda demokratik yöntemlerle haklarını savunmak önemlidir, ancak gerekli kanıtlar bulunmadığında çaresizliğe düşülebilir.
- 30:22Psikolojik Sağlamlık ve Stres
- Psikolojik sağlamlık kavramı, stres altında umudunu ve benlik saygısını koruyabilen insanların özelliklerini tanımlamak için kullanılır.
- Chicago Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada, stres altında dayanıklı olmanın dört ana kriteri belirlenmiştir: değişime açık olmak, aktif düşünmek, üretime hazır olmak ve enerjisini koruyabilmek.
- A tipi kişiler stres ve kaygı düzeyi yüksek olup, kalp krizi riski B tipi kişilere göre beş misli fazladır.
- 32:09A Tipi ve B Tipi Kişilikler
- A tipi kişiler hırslı, saldırgan, sürekli iş peşinde koşan ancak plansız ve zamanlarını iyi yönetemeyen, devamlı talep eden ve gergin olan kişilere denir.
- B tipi kişiler çalışma ortamında daha rahat, daha yavaş, az etli-sütlü tüketen, karar alma sürecinden kaçınan ancak planlı bir şekilde bu süreci içine giren kişilere denir.
- Yapılan bir araştırmada yöneticilerin %90'ının B tipi kişilikten oluştuğu belirlenmiştir.
- 33:45Stres Yönetimi ve Planlama
- Psikolojik sağlamlık için kendini ortama uyum sağlayabilmek, kişiliği değişime uyumlu hale getirebilmek ve işe tam olarak vermek önemlidir.
- Planlama stresi önlemenin bir yoludur; örneğin, program saatine uyumlu bir şekilde plan yaparak stresi azaltmak mümkündür.
- Stresi gidermek için hareket ve dışa dönüklük önemlidir; hiddet, vuruşma, mitingler, gösteriler ve yürüyüşler de stresi gidermek için kullanılan yöntemlerdir.
- 36:05Yönetici Davranışları ve Stres
- Yöneticilerin kendi özel problemlerini işlerinde çalışanlara yansıtması, çalışanlara iş stresi sokar ve iş verimini düşürür.
- Mükemmel olma isteği ve başarısız olma korkusu da stresi artırır; üniversite öğrencileri gibi genç kişilerde bu durum özellikle belirgindir.
- İyi bir yönetici, taltifleri herkesin önünde, tecziyeleri ise özel bir ortamda yapmalıdır; yönetim bir bilimdir ve öğrenilebilir bir beceridir.
- 40:27İnsan Kaynağı ve Yönetim
- Sayın Vehbi Koç'un rahmetli olarak ifade edilen toplantısında, en büyük sermayenin insan kaynağı olduğu ve çalışanlara verilen eğitim ve değerlerin öneminden bahsedilmiştir.
- İnsan kaynağının iyi sağlanması durumunda en iyi ürün, satış ve kar elde edilebileceği, böylece taklitçi olmaktan kurtulup üreten ve dünyaya satabilen bir konuma geçilebileceği vurgulanmıştır.
- Modern yönetim anlayışında insanın baş köşeye oturtulması, insanı mutlu etmek, memnun etmek ve iyi yönlendirebilmek gerektiği belirtilmiştir.
- 41:16Mükemmeliyetçiliğe Yaklaşım
- Mükemmeliyetçi yapısında devamlı başarısızlık korkusu yaşayan biri, olumsuz düşünceler ve tutumların pekişmesiyle zamanla kemik bir yapıya büründüğü belirtilmiştir.
- Stres altındayken yapmamız gereken ilk şey kendimizle olumlu diyalog kurmak, benliğimizi zedelemeden umut ve enerjimizi yüksek tutmaya çalışmak olduğu vurgulanmıştır.
- Patronla konuşulmasının gerekli olduğu, patronun bu konuda kendine çeki düzen vermesi gerektiği, doğrular karşısında patronun kovma yerine düşüncelerini tekrar değerlendireceği ifade edilmiştir.
- 43:04Yönetim ve İletişim
- Konuşmacı, sorunları doğrudan kişiden kişiye konuşarak çözmeyi öneriyor.
- Yöneticilik vasıflarının yoksun kişilerin uzun süre mevkilerinde kalamayacağını, ekip çalışması gerektiği vurgulanıyor.
- İyi bir yönetici, ekip üyelerini motive edip sorumluluk ve yetkiyi paylaşmalı.
- 44:20Yöneticilik Yeteneği
- İnsanları zorlayacak işleri en güzel şekilde yaptırmanın yolunu bulmak önemli.
- Politikacıların sosyal psikolog uzmanlarıyla çalışması gerektiği belirtiliyor.
- 45:16İş Dünyasındaki Stres
- Bir izleyici, iş dünyasındaki stresi azaltma konusunda soru soruyor.
- Genç bir iş insanı, başarıya ulaştıktan sonra sabotajla karşılaşıp yeniden sıfıra düşme deneyimini anlatıyor.
- 46:06Stresi Yenme Stratejileri
- Stresi yenmenin en önemli yolu kendine güvenmek ve gerçekçi hedefler koymak.
- İnsan beyni biyolojik bir bilgisayar gibi çalışıyor ve üzerine yazılan programı uyguluyor.
- Kendine güvenin kaybedilmesi, her şeyi kaybetmek anlamına geliyor.
- 48:48Toplumsal Stres ve Kriz
- Türkiye'de korku kültüründen kaynaklanan, her şeyi devletten beklemek gibi yanlış yargılar var.
- Kriz, insanların başkasından değil kendi kendilerinden beklemelerini öğretebilir.
- Krizde en önemli şey, insanların kendine güvenlerini kaybetmemeleri.
- 50:32Stresin Fiziksel ve Zihinsel Etkileri
- Stresin zihinsel belirtileri arasında dikkat dağılması, unutkanlık ve depresyon bulunuyor.
- Stresin fiziksel belirtileri ağız kuruluğu, kas gerginliği, baş ağrısı ve mide ağrısı gibi.
- Stres salgıları beyinde fazla üretildiğinde, herkesin zayıf organlarına zarar veriyor.
- 53:15Teşekkür Mesajı
- Konuşmacı sayın konuklara özellikle sayın Gari'ye teşekkür ediyor.
- Konukların tecrübelerinden bahsetmesinin çok yararlı olduğunu belirtiyor.