Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, genel cerrahi obezite metabolik cerrahi uzmanı Dr. Barış'ın şişmanlıkla ilgili bilgilendirici bir sunumunu içermektedir.
- Sunum, şişmanlığın ve obezitenin tanımı ile başlayıp, son otuz yılda dünya genelinde şişmanlık oranlarının artışı ve Dünya Sağlık Örgütü'nün öngörülerini anlatmaktadır. Ardından şişmanlığa neden olan faktörler detaylı olarak incelenmekte, son bölümde ise obezite cerrahisi kriterleri ve erken müdahalein önemi vurgulanmaktadır.
- Videoda ayrıca vücut kitle indeksi 30'un üzerinde yaşayan ve diyabetli kişilerin kendi başlarına kilo verme olasılığının çok düşük olduğu, cerrahi müdahalelerin gerekliliği ve obezite cerrahisi kriterlerinin zaman içinde nasıl değiştiği gibi önemli bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:12Şişmanlık ve Obezite Tanımı
- Şişmanlık aşırı kiloluk durumudur, obezite ise şişmanlık hastalığından bahsedilen durumdur.
- Son otuz yıl içerisinde tüm dünyada şişmanlık oranları giderek artmakta ve Dünya Sağlık Örgütü'ne göre önümüzdeki on yıl içerisinde önlenebilir ölüm sıklıkları içerisinde bir numaraya çıkması öngörülüyor.
- 00:58Şişmanlığın Nedenleri
- Aşırı kalori tüketimi şişmanlığın temel nedenidir; 1970'li yıllardan itibaren günlük kalori tüketimi 1300-1400 kalorilerden 2600-2700 kalorilere çıkmıştır.
- Kalori tüketiminin artışı temel olarak karbonhidrat kısmında meydana gelmektedir ve genetiği değiştirilmiş gıdaların yaygınlaşması da bu artışa katkıda bulunmaktadır.
- Son otuz yılda tatlandırılmış sıvı gıdaların kullanımının yaygınlaşmasıyla glikoz şurubunun gıdalara eklenmesiyle kalori alımında aşırı bir artış meydana gelmiştir.
- 02:55Sedanter Yaşam Tarzı ve Kilo Alımı
- Bilgisayar, televizyon, oyun konsollarının ortaya çıkması ve motorlu araçların yaygın kullanımının artmasıyla yaktığımız kaloriyi hesap belirleyen şamsal faaliyetlerde belirgin bir azalma olmuştur.
- Alışveriş tarzımızın sokaklarda alışveriş yapmaktan alışveriş merkezlerine gitmeye, araba kullanım mesafelerinin 1-2 kilometrelik mesafelerin %95'inden fazlasını insanlar artık arabalarını kullanmaya geçmesi sedanter yaşam tarzına geçmemizin neticesi olarak kilo almamızı ortaya çıkarmaktadır.
- Sigaranın bırakılmasıyla beraber insanlarda ortalama 10-15 kg kadar kilo alımı gözükmektedir, özellikle %10-15'lik bir kesimde kilo alımı aşırı miktarları ortaya çıkabilmektedir.
- 04:18Uyku Düzeni ve Kilo Alımı
- Sedanter yaşam tarzı sadece kilo alımına sebep olmakla kalmıyor, aynı zamanda uyku düzenimizi de bozmaktadır.
- Uyku süremiz ne kadar kısadır ise metabolizmamızdaki uykuyla ilişkili hormonların salgılanması bozulduğu için bunlar bize kilo alımı ile geri dönmektedir.
- Amerika'da yapılan bir çalışmaya göre beş yaşındaki çocukların bile uyku düzeni bozulduğu zaman kilo alımıyla ortaya çıktığını, kilo alımına neden olduğu ortaya konmuştur.
- 05:09Glukoz Şurubunun Etkileri
- Glukoz şurubunun aşırı kullanılması vücuttaki yağ metabolizmasını baştan aşağı değiştirmektedir ve yağ metabolizma bu değişikliklere bağlı olarak da bir takım hormonlar salgılanamaz hale gelmektedir.
- Glukoz şurubu kullanıldığında beyinde doygunluk sinyali meydana gelmezken, glikoz kullanıldığında beyinde doygunluk sinyali meydana gelmektedir.
- Glukoz şurubu bağımlılığı ileri derecede bir bağımlılık seviyesindedir, uyuşturucu düzeyinde bir bağımlılığı vardır ve bir defa kola içtiğiniz zaman tüm bu bağımlılık duyguları sil baştan ortaya çıkmaktadır.
- 07:18Vücut Kitle Endeksi ve Santral Obezite
- Vücut kitle endeksi 30'un üzerindeki yaşam süresi şişman kalmamızı sağlayan sebeplerden biridir.
- Vücut kitle endeksi 30'un üzerinde ne kadar uzun süre yaşar isek yağ dokusu sadece göbeğimizde ya da görsel yerlerimizde birikmiyor, esas birikmesi organlarımızda da birikiyor.
- Santral obezite, vücutta yağların merkezde toplanmış bir yağ kütlesi olarak birikmesidir ve bu durum kas hücresinin üzerinde yağ dokusunun aşırı birikmesine bağlı olarak reseptörlerin yapısını bozarak insulin direnci oluşturur.
- 09:07Şişmanlığın Bağırsak Hastalığı Olarak Görülmesi
- Günümüzde şişmanlıkla ilgili en temel hipotez, şişmanın esaslı bir bağırsak hastalığı olduğu ve bağırsaklarda hormonların aktif salgılanmamasından kaynaklandığıdır.
- Aşırı kilolu kişilerde bağırsak duvarlarında yağ hücreleri birikerek, şişmanlığı ve diyabeti engelleyecek hormonların salgılanmasını engeller.
- Kilo alma ve hormon salgılanması arasındaki kısır döngü, şişmanlığı içinden çıkılamaz bir noktaya getirir.
- 09:51Erken Müdahale Önemi
- Şişmanlığa erken müdahale etmek önemlidir, çünkü vücut kitle indeksi 30'un üzerinde beş yıldan uzun süre yaşayan kişilerde hücre duvar yapısındaki bozukluklar meydana gelir.
- Beş yıldır şişman halde yaşayan bir kişinin kendi başına kilo verme olasılıkları %1 ile %3 arasında değişmektedir.
- Medikal tedavilerle bile beş yıldan uzun süredir şişman olan ve vücut kitle indeksi 30'un üzerinde yaşayan kişilerde %5'in üzerinde başarılı kilo kaybı oranları gösterilememektedir.
- 11:10Kilo Verme Olasılıklarının Düşüşü
- Beş yıllık periyot içerisinde şişmanlıkla mücadele etmeyen ve diyet, ilaç, spor ve egzersizle başarılı olamayan kişilerin bir sonraki girişiminde tekrar kilo verme olasılığı binde bir'e düşmektedir.
- Vücut kitle endeksi 40'ın üzerine çıktıkça, özellikle 50'nin üzerine çıktığında, kendi başına kilo verme olasılığı yaklaşık on binde bir gibi bir orana kadar düşmektedir.
- Diyabetin beraberinde şişmanlığın gelmiş olması, hastaların kendi başlarına kilo verme olasılıklarını çok düşürmektedir.
- 11:59Obezite Cerrahisi Kriterleri
- Obezite ile ilgili cerrahi 1965 yılından beri yapılmakta ve 1991 yılında vücut kitle indeksi 40'un üzerinde olacak ve şişmanlıkla ilgili yandaş hastalıkları olan hastalar için konsensus kriteri açıklanmıştır.
- 2001 yılında kriterler revize edilerek, diyabetle ilgili olan hastaların vücut kitle indeksi 40 değil 35'in üzerinde olması durumunda ameliyat edilmesi önerilmiştir.
- 2016 Ağustos ayında Dünya Obezite Cerrahisi Derneği ve Amerikan Diyabet Derneği'nin konsensus kriterinde, vücut kitle indeksi 30'un üzerindeki diyabetik ve medikal tedaviyle kontrol altında olmayan diyabet hastalarında ameliyat olması önerilmiştir.