Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Medicana'nın "Sağlıkta Beşinci Mevsim" programında Dr. Selda Geçer, şeker hastalığı hakkında kapsamlı bilgiler veren bir röportaj sunmaktadır. Program, doktor ve sunucu arasında soru-cevap şeklinde ilerlemektedir.
- Video, şeker hastalığının tedavi yöntemlerini üç basamaklı olarak ele almaktadır: sağlıklı beslenme programı, düzenli egzersiz ve ilaç tedavisi. Ayrıca, ideal açlık ve tokluk şeker değerleri, gebelik diyabeti, çocuklarda görülen tip 1 diyabet ve hastalığın komplikasyonları hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır.
- Programda ayrıca şeker hastalarının taşıması gereken kimlik kartı, düzenli kontrollerin önemi, evde şeker ölçmenin yeterli olmadığı ve üç aylık hemoglobin A1C değerlerinin takip edilmesinin gerekliliği vurgulanmaktadır. Diyabetin böbrek, göz, kalp ve sinir sistemlerini etkileyebileceği ve aile desteği olmadan hastalığın kontrol edilmesinin zorluğuna da değinilmektedir.
- 00:03Şeker Hastalığı Kimlik Kartı
- Medicana'nın sunduğu sağlıkta beşinci mevsim devam ediyor.
- Şeker hastaları için kimlik kartı, hastanın kimliği, hastalığı, tedavisi, telefon numaraları ve yakınlarının bilgilerini içeren önemli bir belgedir.
- Bu kart, yolda bayılmış bir şeker hastası görüldüğünde, hastanın durumunu hızlıca tespit etmeyi ve tedavi edilmesini sağlar.
- 01:43Şeker Hastalığı Tedavisi
- Şeker hastalığından tamamen kurtulamayız, ancak hastalığı kontrol altına alıp kaliteli bir yaşam sürebiliriz.
- Tedavi, hastanın hekim ile olan ilişkisine bağlıdır.
- Şeker hastalığı tedavisi üç basamaklı planlanır: beslenme, egzersiz ve ilaç tedavisi.
- 02:18Sağlıklı Beslenme Programı
- İlk basamak, hastanın yaşına, cinsiyetine ve kilosuna göre diyetisyenlerin yardımıyla hazırlanan sağlıklı beslenme programıdır.
- Hastalar, diyetisyenlerin yönlendirmesiyle kilo kalori beslenmesini ayarladıktan sonra diyetisyenlere yönlendirilir.
- 03:13Egzersiz Programı
- İkinci basamak, hastanın egzersiz programını düzenlemektir.
- Hastalara haftada üç-dört gün, yemeklerden birer saat sonra, ne çok aç ne çok tok olacak şekilde, 30-45 dakika yürüyüş yapmaları önerilir.
- Beslenme ve egzersiz düzenlemesi, şeker seviyesini normal düzeylere indirmede etkili olur.
- 04:14İlaç Tedavisi
- Bazı hastalarda sadece beslenme ve egzersiz programıyla takip edilebilir, her hastada ilaç başlama durumunda olunmaz.
- İlaç tedavisi ikiye ayrılır: insülin kullanması gereken hastalar ve tablet alması gereken hastalar.
- Tip 2 diyabette hastanın durumuna göre ilaçla, insülinle veya kombine tedavi yapılabilir.
- 05:25Insülin Kullanımı
- Insülin, hastalığın temel patolojisi ile ilgili temel hormondur ve vücutta insülinin olmayışı veya eksik olması durumunda kullanılır.
- Insülin kullanımı başta korkutucu olabilir, ancak son teknolojilerde kalem insülinden bu işi kolaylaştırmıştır.
- Hastalar insülin konusunda eğitildikten sonra tedaviye başlanır ve kan şekerleri hedef seviyelere indiğinde insülin bırakılabilir.
- 08:29İlaç Kullanımı ve Diyet
- Hastalar "ilaçlarımı alıyorum, istediğimi yiyebilirim" mantığıyla diyet konusunda gevşek davranabilirler.
- İlaçları kullansa bile sağlıklı beslenmesine dikkat etmezse kan şekerini istenen seviyelere getirmek zorlaşır.
- Sağlıklı beslenme dikkat edilmezse, tek ilaçla takip edilen hastalar üç-dört ilaca çıkılabilir.
- 09:06Şeker Hastalığında Tedavi Yaklaşımı
- Şeker hastalığında insülin dozları çok daha az seviyelerdeyken çok yüksek seviyelere gelebiliyor ve hastanın ilaç kullanım dozu ve sayısı değişiyor.
- İlaç kullanıyorum, diyet ya da egzersiz yapmayayım demek doğru değil; diyet, egzersiz ve ilaç kullanımı birlikte olması gereken kombine tedavi yöntemidir.
- Şeker hastalığı hem iyi hem kötü bir hastalık; hastaya iyi bakılırsa iyi davranır, önemsenmezse ciddi komplikasyonlarla karşı karşıya kalınabilir.
- 10:17Şeker Hastalığında Hedef Kan Değerleri
- Diyabetik hastalarda açlık şekeri ideal olarak 70 ile 110 arası tutulmalı, ancak 120'nin altına kadar tamamlanabilir.
- Tokluk değerleri 130'un altında seyrederse ideal, 150'nin altına da idare eder.
- Bu hedef değerler ulaşıldığında hasta klinik olarak her açıdan rahatlıyor.
- 11:09Gebelik Diyabetinde Tanı ve Tedavi
- Gebelik diyabetinde 24. ve 28. haftalarda 50 gramlık glikoz yükleme testi yapılır, 1 saatindeki sonuç 140'ın üzerinde ise 100 gramlık yükleme testi önerilir.
- 100 gramlık yükleme testinde açlık şekeri 95'in üzerinde, 1 saat 185'in, 2 saat 155'in ve 3 saat 145'in üzerinde ise ve bunlardan iki tanesi bile yüksekse gebelik diyabeti tanısı konulur.
- Gebelik diyabetinde beslenme düzenlenir, hedef değerler ulaşıldığında insülin başlanır ve gebelerde oral anti-diyabetik ilaçlar kullanılmaz.
- 13:04Gebelik Sonrası Takip
- Gebelik tamamlandıktan sonra doğumdan itibaren insülin kesilir ve hasta 1,5 ay normal süreçte takip edilir.
- 6 haftanın sonunda hastaya tekrar açlık şekeri ölçümü yapılır ve bu değere göre diyabetinin devam edip etmediğine karar verilir.
- Bazı hastalarda gebelikle birlikte kan şekeri düzelirken, bazı hastalarda kalıcı diyabet olabilir ve risk faktörleri varsa 10-15 yıl içerisinde adete dönme ihtimali yüksektir.
- 13:56Çocuklarda Diyabet
- Çocuklarda da tip 1 diyabet (juvenil diyabet) görülebilir ve genellikle genetik kaynaklı olup, anne, baba veya yakın akrabalarda diyabet olan çocuklarda erken yaşlarda görülebilir.
- Çocuklarda diyabet klinik belirtilerini göstermeyebilir, bazen koma ile gelebilir ve özellikle ailesinde diyabet olan çocuklarda anne-babaların dikkatli olması ve düzenli ölçümler yaptırması gerekiyor.
- Çocuklarda diyabet tedavisinde diyet ve egzersiz programları ile birlikte insülin kullanımı başlar ve hastalar ömür boyu insüline bağımlı olarak takip edilir.
- 15:52Diyabet Hastalarının Takibi
- Diyabet hastalarının takibi konusunda sıkıntılar var; hastalara belli zamanlarda hangi bölümlerin görülmesi gerektiğini ifade ediyoruz ancak çoğu hasta buna uymuyor.
- Diyabet hastaları üç aylık mutlaka dahiliye hekiminde veya endokrinoloji kliniğinde kontrol yapmalı, ayrıca kardiyoloji, nöroloji ve göz bölümlerine de düzenli kontroller yaptırmalı.
- Hastalığın komplikasyonları (nefropatiler, retinopatiler, kardiyovasküler komplikasyonlar) klinik belirtilerini göstermeyebilir ve rutin kontrollerde ortaya çıkabilir.
- 17:14Evde Şeker Ölçümü ve Takip
- Evde şeker ölçmek bir şeker takibi değildir; şekerin düşük ya da yüksek çıkması hastaya takip ve tedavi açısından tek başına bilgi vermez.
- Üç ayda bir dahili kontroller yaptırılmalı ve hemoglobin A1C değeri takip edilmelidir; bu değer hastanın üç ay boyunca 24 saatlik şeker ortalamasını gösterir.
- Hemoglobin A1C normal değerleri 6-6,5'tir, 6,5 üzerindeki değerlerde tedavi ve takip düzenlenmesi gerekir çünkü komplikasyonlar açısından ciddi sıkıntılar çıkartır.
- 18:45Diyabetin Komplikasyonları ve Önemi
- Şeker seviyesi sıkıntılı seyreden hastalarda göz, böbrek, kalp, sinir ve beyin tutulumu gibi komplikasyonlar erken dönemde ortaya çıkabilir.
- Görme bozukluğu, diyaliz problemleri, kalp damar cerrahisi ile ilgili sıkıntılar, ellerde ve ayaklarda uyuşmalar ve yanmalar gibi ciddi problemler yaşanabilir.
- Diyabet sistemik bir hastalıktır ve vücutta damar olan her yeri etkileyebilir; bu komplikasyonlar hasta tarafından fark edilmesi her zaman mümkün olmayabilir ve ancak rutin kontrollerde ortaya çıkabilir.