Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Her Şeyin Başı Sağlık" adlı sağlık programında sunucu Göksu Öngören Özgür, fizik tedavi uzmanı Dr. Ümit Yalçın ve göğüs cerrahisi uzmanı Doçent Doktor Oğuzhan Özyurtkan ile röportajlar yapılmaktadır.
- Video dört ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde fizik tedavi uzmanı, kireçlenme, diz ağrısı, eklem ağrıları gibi yaygın rahatsızlıklar ve PRP (tombositten zengin plazma) tedavisi hakkında bilgiler vermektedir. İkinci bölümde ofis çalışanlarının ergonomi sorunları ele alınmaktadır. Üçüncü ve dördüncü bölümlerde ise göğüs cerrahisi uzmanı, koah hastalığı ve aşırı terleme konularında detaylı bilgiler paylaşmaktadır.
- Programda PRP tedavisinin mekanizması, uygulama alanları ve etkileri, koah hastalığının nedenleri ve tedavi yöntemleri, aşırı terleme için cerrahi tedavi seçenekleri ve uygulama sonrası bakım gibi konular detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca ofis çalışanlarının ergonomi sorunları ve bunların bel-boyun rahatsızlıklarına etkisi de ele alınmaktadır.
- 00:37Program Tanıtımı ve Fizik Tedavi Uzmanı
- "Her şeyin başı sağlık" programı, sağlığa dair A'dan Z'ye tüm konuları ve izleyicilerin merak ettiği soruları ele alıyor.
- Programda fizik tedavi uzmanı Dr. Ümit Yalçın eşlik ediyor.
- 01:09Fizik Tedavi Uzmanının En Fazla Gördüğü Hastalıklar
- Fizik tedavi uzmanına en çok başvuran hastalar kireçlenme, diz ağrısı, eklem ağrıları, bel fıtığı, boyun fıtığı ve iltihabi romatizmal hastalıklardır.
- Kas romatizması, yumuşak doku romatizması, omuz yaralanmaları, ayak bileği yaralanmaları ve diz yaralanmaları da sık görülen rahatsızlıklardır.
- 02:03Kireçlenme ve Eklem Kireçlenmesi
- Kireçlenme insan fizyolojisinde doğasında olan bir süreçtir ve yıllar geçtikçe herkesin karşılaştığı bir durumdur.
- Eklemin kronik tekrarlayıcı hareketlere, kiloya ve sistemik hastalıklara bağlı olarak yıpranması kireçlenmeyi hızlandırır.
- Her kireçlenme bir hastalık değildir; hastalık olması için günlük yaşamı kısıtlayan, kronik ilaç kullanımına neden olan veya gece uykusunu bozan bir durum olması gerekir.
- 04:14Kireçlenmenin Tedavisi
- Ameliyat tek çözüm değil, ilk çözüm değildir; hastanın yaşam tarzını değiştirmesi (masada yemek yemek, dizini kırarak oturmamak) önemlidir.
- Ağrı kesici ilaçlar sadece ağrıyı keser, problem devam ettiği için fizik tedavi ajanları daha faydalıdır.
- Fizik tedavi ve yaşam modifikasyonuyla düzelmeyen durumlarda, eklem içerisine PRP (tombositten zengin plazma) gibi gelişimsel işlemler yapılabilir.
- 05:59PRP Tedavisi
- PRP tedavisi, hastanın kanından alınan 10 cc kanın laboratuvarda 15 dakika işleme sokulmasıyla elde edilen tombositten zengin plazma ile yapılır.
- Bu plazma, büyüme faktörlerini içerir ve kıkırdağı, menisküsü ve kemiği onarımını sağlar.
- PRP, kireçlenme, omuz yaralanmaları, kas yırtılmaları, kalça eklemi, tenisçi dirseği, golfçü dirseği, sinir sıkışmaları, el bileği ve topuk dikeni gibi durumlarda uygulanabilir.
- 08:45Topuk Dikeni ve PRP Uygulaması
- Topuk dikeni, ayağa kalktığında ve yürüdüğünde batıcı bir ağrı veren, genellikle iki taraflı olan ve belirli bir mesafe yürüdükten sonra yürüyememe durumuna neden olan bir hastalıktır.
- Eklem kireçlenmesinde PRP uygulaması standart olarak üç seans, üç hafta arayla yapılır.
- Tedavi sonrası hasta altı hafta sonra kontrol edilir ve altı ay sonra tekrar gelmesi istenir; PRP'nin içinde herhangi bir ilaç olmadığı için, hastanın kendi kanı olduğu için daha uzun süre kalınabilir.
- 10:40PRP Tedavisinin Çalışma Prensibi
- Kıkırdaklar, ligamentler, tendonlar ve menisküsler gibi yapılar vücut tarafından kendini yenileyemeyen embriyolojik yapılardır.
- PRP (Plasma-Rich Platelet) tedavisinde hastadan alınan kandan büyüme faktörleri zengin hücreler çekilerek, kıkırdak, kemik ve ligament için gerekli olan hücreler o bölgenin tamiratını sağlar.
- Bu yöntem ağrının azalmasına, eklem hareket açıklığının düzelmesine, ilaç kullanımının azalmasına ve ameliyata gitmesinin engellenebilmesine yardımcı olur.
- 12:31PRP Tedavisinin Etkinliği ve Uygulanabilirliği
- PRP, ameliyat, fizik tedavi gibi hiçbir tedavi yöntemi kesin çözüm değildir ve her hastaya faydalı olmayabilir.
- İyi bir öykü, fizik muayene ve görüntüleme yöntemi ile değerlendirilmesi gerekir.
- PRP yöntemi ameliyat gerektiren hastalıkların büyük bir kısmında ameliyata gerek kalmadan tedavi edilebilir ve hiçbir yan etkisi yoktur.
- 13:37PRP Tedavisinin Uygulanma Süreci
- PRP tedavisi hastalar için zorlu bir süreç değildir, hastalar sabah işe gitmeden önce gelip tedavi alabilirler.
- Tedavi sonrası 10-15 dakika oturup gidebilirler, arabalarını kullanabilir ve yürüyebilirler.
- İlk üç gün soğuk uygulaması önerilir ve günlük yaşamın dışında ekstrem spor yapmamaları istenir, ikinci günden itibaren normal aktivitelerine devam edebilirler.
- 14:51PRP Tedavisinin Diğer Hastalıklarda Kullanımı
- PRP tedavisi eklemle ilgili problemlerin yanı sıra fibromiyalji, kulunç gibi yumuşak doku problemlerinde de uygulanabilir.
- Bel fıtığı hastalarında kas spazmının çözülmesinde ve kasların güçlendirilmesinde yardımcı olur.
- Bel fıtığı tamamen sıfırlanamaz ancak ilaçların miktarının azaltılması veya kesilmesi sağlanabilir, hasta rahat uyuyabilmesi sağlanır.
- 16:31PRP Tedavisinin Yapılmaması Gereken Durumlar
- Kanama bozukluğu olan hastalarda, aktif iltihaplı romatizma hastalarında (alevlendiği dönemlerde) PRP uygulanmamalıdır.
- Bağışıklık sisteminde bozukluk olan hastalarda, tombosit miktarı düşük olan hastalarda ve aktif kanser öyküsü olan hastalarda PRP uygulanmamalıdır.
- PRP tüplerinin sağlık bakanlığı onaylı olması, kalite belgelerinin olması ve laboratuvar ortamında trumbosit miktarını yeterli miktarda arttırabildiğinin kanıtlanmış olması gerekir.
- 19:33PRP Tedavisinin Ekonomik Boyutu ve Alternatifleri
- PRP tedavisi sosyal güvenlik kurumu tarafından karşılanmamaktadır, ancak özel sağlık sigortaları indirim yaparak karşılayabilir.
- Hyaluronik asit enjeksiyonu 2011 senesinden itibaren klinik olarak pek fayda görülmediği için uygulanmamaktadır.
- 2015 Şubat ayında hyaluronik asit etkinliği kanıtlanmadığı için tedavi kılavuzlarından kaldırılmıştır.
- 22:20Ofis Çalışanlarının Ergonomi Sorunları
- Fizik tedaviye başvuran hastaların en büyük popülasyonu yaşlı hastalar olmasına rağmen, genç hastalar da çok gelmektedir ve bunların büyük bir kısmı ofis çalışanıdır.
- Ergonomiye dikkat edilmemesi, oturma pozisyonuna dikkat edilmemesi, kambur oturmak ve düşük koltuklarda oturmak bel, boyun ve omuz mekanizmasını etkileyerek eklem ağrısının artmasına ve fıtık oluşma riskinin artmasına sebep olmaktadır.
- Ofis çalışanlarının ergonomi eğitimi alması önemlidir; tedavi edilebilir bir problem olsa da, uzun vadede tekrarlanmaması için nedenlerin bilinmesi ve önleme yöntemlerinin öğrenilmesi gerekir.
- 25:01Koah Hastalığı Tanıtımı
- Koah (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), göğüs hastalıkları branşını ilgilendiren bir hastalıktır ve cerrahi olarak da tedavi edilebilir.
- Koah, dünyada en sık görülen akciğer hastalıklarından biridir ve ölüm sebepleri arasında dört k (kanser, kalp hastalıkları, kazalar ve koah) arasında yer almaktadır.
- Dünya Sağlık Örgütü'ne göre 2015-2016 verilerine göre dünya nüfusunun yaklaşık %4,80'i (300-350 milyon kişi) koah hastası olarak kabul edilmiş ve tedavilerini almaktadır.
- 27:02Koah Hastalığının Nedenleri ve Belirtileri
- Koah hastalığı akciğerde yapısal bozukluklar yaratır; alveoller (akciğerdeki hava alışverişini sağlayan yapılar) birleşip tek üzüm halini alır ve çapları artar.
- Hastalar genellikle "eskiden üç kat çıkabiliyordum, şimdi iki kat çıkabiliyorum" gibi nefes darlığı şikayetlerini verirler.
- Koah'ın alveol yapılarını yıkıp değiştirmesinden kaynaklanan balgam miktarında artış ve öksürük belirtileri görülür, bu durum sıklıkla aralıklı zatürreye sebep olabilir.
- 29:13Koah Hastalığının Risk Faktörleri ve Tedavisi
- Koah hastalığının genetik bir yönü vardır ancak sadece %1'de saptanmıştır; alfa-1 antitripsin enzimindeki yetmezlik hastalığın riskini artırır.
- Koah'ı yakalanmak için en önemli faktörler sigara ve hava kirliliğidir; 1950-1990 yılları arasında koah'ta inanılmaz bir artış olmuştur.
- Koah tedavisinde solunum fonksiyon testi sonucuna göre nefes açıcı, bronkodilatör, enfeksiyon giderici steroid ve koruyucu antibiyotikler kullanılır; ayrıca evde oksijen kullanma ihtiyacı olan hastalar da vardır.
- 31:52Koah Hastalığının Geleceği
- Koah yapısal olarak harabiyeti yaratır ve bunun geri dönüşü yoktur.
- Mevcut ilaçlarla sadece hastanın ömrünü uzatmak ve daha konforlu bir ileriki hayat sunmak mümkündür.
- Koah hastası olanlar sigarayla haşır neşir olmaya devam ederse hastalığı çok daha hızlı ilerleyecektir.
- 32:16Koah Hastalığı ve Tedavisi
- Koah hastalığı olan hastalar eforlu işlerden kaçınmalı, egzoz gazından, sigaradan ve dumanın çok olduğu ortamlardan uzak durmalıdır.
- Hastalığın ileriye doğru gidişini yavaşlatmak için yaşam tarzını değiştirmek ve patojenlerden uzak durmak önemlidir.
- Akciğer nakli, ilerlemiş son dönem koah hastalığında en önemli cerrahi endikasyondur ve hastalığın ilerlemesini durdurabilir.
- 33:52Koah Hastalığında Cerrahi Tedavi Yöntemleri
- Koah hastalığında akciğerin kenar bölgelerinde hava kesecikleri oluşur ve merkezi akciğer bölgesi daha az etkilenir.
- Toroskopik veya açık ameliyatla akciğerin kenar bölgeleri tıraşlanarak volüm küçültme ameliyatı yapılabilir.
- Bu tedavi kalıcı değildir, sadece hastanın nefesini rahatlatır ve akciğer nakli ihtiyacını biraz daha uzaklaştırır.
- 35:59Aşırı Terleme ve Sebepleri
- Aşırı terleme, normalden fazla terlemektir ve altında sebep bulmak gerekir.
- Bazı insanlar menopoz, andropoz, psikiyatrik rahatsızlık, guatr, tümör, tüberküloz, diyabet veya obezite gibi sebeplerden dolayı terler.
- Bazı insanlar ise hiçbir sebebi olmayan aşırı terleme yaşayabilir ve bu durum göğüs cerrahisini ilgilendiren bir durumdur.
- 37:37Aşırı Terleme Tedavisi
- Aşırı terleme şikayetleri olan hastalar genellikle cildiye bölümüne veya göğüs cerrahisine başvururlar.
- Medikal tedavi olarak terlemeyi azaltıcı ilaçlar, solüsyonlar, deodorantlar ve botoks tedavisi uygulanabilir.
- Cerrahi tedavi yöntemi de aşırı terleme için bir seçenek olabilir.
- 39:08Aşırı Terleme Hastalarının Özellikleri
- Aşırı terleme hastaları genellikle ergenlik dönemi sonrası, 20-30 yaşlarda ve aile öyküsü vardır.
- Bu hastalarda gece terlemesi olmaz çünkü sempatik sinir sistemi aktifliği uykuda ortadan kalkar.
- Aşırı terleme bir hastalık değildir ancak psikososyal bozukluklar yaratır ve hastalar el ele tutuşmaktan kaçınırlar.
- 41:51Aşırı Terleme Tedavi Yöntemleri
- El terlemesi için iyontoforez tedavisi kullanılabilir, hasta özel bir solüsyona ellerini batırır ve haftada bir yapması gerekir.
- Koltuk altı terlemesi için botoks tedavisi uygulanabilir, ter bezleri belirlendikten sonra o bölgelere enjeksiyon yapılır.
- Botoks tedavisi ter bezlerini bir tür felce uğratır ancak zararı yoktur.
- 42:28Terleme Tedavisi ve Cerrahi Avantajları
- Vücut terlemek zorundadır, ancak tedavilerle hastayı rahatsız eden terlemeyi normal haline getirmeye çalışırız.
- Cerrahi tedavi diğer yöntemlere göre daha üstün olup, hedef bölgelerde terlemeyi tamamen ortadan kaldırabilir.
- Cerrahi veya ilaç tedavisiyle bir bölgedeki terlemeyi tamamen ortadan kaldırdığımızda, vücut başka bir yerde terleme yaratır, bu durum neredeyse her iki hastanın birinde görülür.
- 44:01Cerrahi Tedavi Öncesi Gerekli Adımlar
- Cerrahi tedavi düşünen hastaların önce bir ayrımını yapmak gerekir, çünkü SGK ödemeleri için hastaların başka bir rahatsızlığı olmadığını göstermek gerekiyor.
- Primer hiperhidroz (sebebi olmayan terleme) durumunda cerrahi adayı olabileceğini heyet raporuyla göstermek gerekiyor.
- Bu raporu cildiyeciler, endokrinciler, dahiliye uzmanları veya göğüs cerrahları çıkarabiliyorlar.
- 44:55Cerrahi Tedavi Süreci ve Sonuçları
- Cerrahi tedavide sempatik sinir sistemi bulunup belli bölgeleri devre dışı bırakılır, bu sinir boyun bölgesinden, akciğer kenarlarından ve omurgaların kenarından aşağı doğru iner.
- Operasyon yaklaşık 15 dakika sürer ve hasta her iki taraftaki terlemesinden kurtulabilir.
- Ameliyat genel anestezi ile yapılır, lokal anestezi tercih edilmez.
- 47:04Ameliyat Sonrası Dönem ve Ayak Terlemesi
- Toroskopik yöntemle yapılan ameliyat sonrası hastaların yaklaşık 1-2 hafta istirahat etmesi yeterlidir.
- Eski model keserek yapılan ameliyatta nekahat dönemi 1-3 haftaya kadar uzayabilir.
- Ayak terlemesinde aynı sempatik sinir sistemi sorumlu olmasına rağmen, bel bölgesinden siniri bulup devre dışı bırakmak gerekiyor ve bu yöntem popülaritesini kaybetmiştir.
- 48:14El ve Ayak Terlemesi Tedavisi
- Hem el hem ayak terleyen hastalarda, el terlemesi için ameliyat yapıldığında %90-95 terleme kesilir.
- Ameliyat sonrası %30-35'inde ayak terlemesinin de geçtiği görülmüş, ancak nedeni bilinmemektedir.
- Ayak terlemesi için cerrahi adayı olmayan hastalarda, el terlemesi için ameliyat yapıldığında ayak terlemesi de %30-35 oranında fayda görebilir.