Buradasın
Sağlık, Gastronomi ve Kültür Üzerine Bilgilendirici Röportaj
youtube.com/watch?v=0F7dZKs0tGsYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Bir Her Şeyi Konuşalım" programında bir sunucu, ortopedi uzmanı, Gastronomi Kültür ve Turizm Derneği Başkanı ve coğrafi işaret ürünleri uzmanı Cemil Bey ile kapsamlı bir röportaj gerçekleştiriyor.
- Röportaj, sağlık, gastronomi ve kültür konularını ele alıyor. İlk bölümde doğru duruş, hareket ve yatak sertliği gibi sağlık konuları tartışılırken, devamında Osmanlı saray mutfağı, modern sağlık sistemi ve doğal ürünlerin önemi anlatılıyor. Son bölümde ise coğrafi işaret ürünlerinin turizme kazandırılması ve çocukların bu ürünlerle ilgili çalışmaları hakkında bilgiler paylaşılıyor.
- Röportajda ayrıca kemik ve eklem sağlığı, protez ameliyatları, sağlıklı beslenme, mevsim dışı gıdaların zararları, zeytinyağının faydaları ve modern tıp dışı tedavilerin riskleri gibi konular da ele alınıyor. Cemil Bey'in kendi yaşadığı trafik kazası deneyimi ve Hatay'daki ebruli sanatı, Aydın'daki körüklü çizme gibi coğrafi işaret tescilli ürünler hakkında bilgiler de röportajın önemli bölümlerini oluşturuyor.
- 00:14Sağlık ve Duruş
- Duruş ve hareket hayatın başlangıcıdır, yanlış duruş büyük sakatlıklara yol açabilir.
- Uzun süre kötü pozisyonda durmak kasları ve bağları yorar, bu nedenle en az yarım saatte bir kalkıp yürüyüş yapmak gerekir.
- Otururken vücut ağırlığını kemikler üzerinden iletecek şekilde oturup, kolları destek alacak bir yerden tutmak önemlidir.
- 01:32Yatak Sertliği ve Varis Hastalığı
- Ne çok yumuşak ne de çok sert yataklar önerilir, vücut şeklini alabilen ama belli bir pozisyonda sabitleyen yataklar tercih edilmelidir.
- Uzun süre ayakta duran mesleklerde (lokantacılar, garsonlar, öğretmenler) varis hastalığı risk faktörüdür.
- Varis hastalığı için varis çorabı veya düşük elastik basınçlı çoraplar kullanılabilir.
- 04:01Gastronomi ve Kültür Derneği
- Konuşmacı, 47-48 senedir turizm sektöründe (konaklama ve yeme içme) hizmet vermiş, işveren ve profesyonel yönetici olmuştur.
- Dernek, coğrafi işaretli ürünlerin turizme kazandırılması, saray mutfağı, çağlarca gastronomi ve kreatif rotalar, minik şeflerle çocuk festivalleri gibi beş projeye odaklanmaktadır.
- Dernek, küçük üreticilerin ürettiği ürünleri sürdürülebilirliğine aracılık etmek ve okullarda yerli yemekleri sevdirmek amacıyla çalışmaktadır.
- 06:40Saray Mutfağı
- Saray mutfağında dönemin yemekleri ve sebzeleri kullanılır, Osmanlı sarayında domatessiz pişen yemekler vardır.
- Saray mutfağında salça neredeyse hiç kullanılmaz, 1800'lerin sonundan 1900'lerin başına kadar yeşil domates kullanılır.
- Saray mutfağı çok fazla ürün içerir: çerezler, kuru meyveler, taze meyveler, et, tavuk, bal ve badem.
- 09:42Osmanlı Yemek Kitabı ve Kavun Dolması
- Konuşmacı, Mehmet Kamil Efendi'nin 1840 yılında yazdığı "Melceü't-Tabbahin" isimli yemek kitabını hediye olarak aldığını ve bu kitabın hem Osmanlıca hem Arapçada bulunamayan malzemeleri içerdiğini belirtiyor.
- Kitapta bulunan kavun dolması tarifini çalışarak menüye eklediklerini, kavunun çekirdeğini alıp içini kıyma, badem, tarçın, üzüm ve yenibahar ile doldurup fırında pişirdiklerini anlatıyor.
- Kavun dolması, kavunun rayihasının içine geçerek kıymayla buluştuğunu ve servis ederken meyvesi ile birlikte sunulduğunu açıklıyor.
- 11:24Kelle Paça ve Beslenme
- Kelle paçanın direkt kemikleri veya eklemleri besleyici etkisi olduğunu iddia etmek zor, bilimsel olarak bunu destekleyen ciddi kanıtlar yok.
- Yapılan araştırmalarda kelle paçanın içerisindeki kollajenlerin bağırsaklar yoluyla emilip kana karışıp ekleme besleyici ara madde olarak gittiği ve tamiratı hızlandırdığı iddia ediliyor.
- Normal, sağlıklı beslenen bireylerde özel desteklere gerek yok, ancak D vitamini, magnezyum ve kalsiyum gibi besinlerin alınması öneriliyor.
- 13:31Menopoz ve Kırıklar
- Menopoz sonrası kadınlarda kırıklar çok risklidir, özellikle el bileği, kalça ve omurga kırıkları düşmeye bağlı veya spontan olarak oluşabilir.
- Kalça kırıklarında bazen protez takılabilir, ancak mümkün olduğunca hastanın kendi kemiğini koruyucu ameliyatlar yapılır.
- Eklemi koruyabilecekse protez yapmadan kemiğin kendi kemiğini kaynayacak şekilde çivi, plak gibi malzemeler kullanılarak hastanın kendi kemiğini korumaya çalışılır.
- 14:45Protez Teknolojisi
- Toplumumuzda en sık karşılaşılan durum diz kireçlenmesi (aşınma artroz) olup, kıkırdak aşındıktan sonra kemikler birbirine sürtünerek şekil bozukluğu, ağrı, şişlik ve ataklar başlar.
- Diz kireçlenmesi durumunda protez ameliyatı yapılabilir, ancak iki diz birden değiştirilmesi nadiren yapılır çünkü büyük ameliyatlar ve yoğun bakım şartları gerektirir.
- Protez ameliyatı sonrası hastanın genel durumu müsaitse iki diz aynı anda değiştirilebilir, ancak genellikle altı aylık bir süreçle bir buçuk ay sonra kendi hayatına dönebilir.
- 15:56Protez Teknolojisinin Gelişimi
- Türkiye'de protez teknolojisi 1990'ların başında gelişmeye başlamış, dünya ile paralel ilerlemiştir.
- Son yıllardaki teknolojik üretimlerle çeşitli protezler üretilmiş, bazı protezlerde metal komponentler ve plastik veya farklı malzemeler bulunur.
- Plastiklerde aşınma veya seramik yüzeylerde kırılmalar olursa onları değiştirmek gerekebilir.
- 16:49Ortopedi Cerrahisi ve Eğitim
- Ortopedi cerrahisi beceri gerektiren bir branş olmasına rağmen, bayan asistanlar ve kadın uzman doktorlar da yetişmektedir.
- Güç gerektiren ameliyatlar bir ekip işidir ve önemli olan kişinin kendisini yetiştirebilmesidir.
- Konuşmacı, etkinliklerinin yüzde yetmişini ilkokul çocukları, yüzde yirmibeşini meslek teknik anadolu liseleri ile karşıladığını belirtiyor.
- 17:55Coğrafi İşaretli Ürünler ve Beslenme
- Konuşmacı, coğrafi işaretli ürünleri çok önemsiyor ve kentleşmenin durdurulması gerektiğine inanıyor.
- Tersine göçü başlatarak kendi kendine yeten bir ülke olmak ve kendi ürünlerle sağlıklı beslenmek gerektiğini vurguluyor.
- Endüstriyel gıdaların olmaması durumunda sekiz milyar insanın aç kalmayacağı, ancak aileden alınan terbiye ve kültürün önemli olduğu belirtiliyor.
- 18:57Modern Yaşam Tarzı ve Sağlık
- Genç anne babalar pratik, özensiz ve hazır gıdalar tercih ederek ekonomik özgürlüklerini ve refah seviyelerini artırırken sağlıklarını kaybediyorlar.
- Ömürler uzuyor ancak sağlıklı uzayan ömür çok az; sağlıklı beslenen kişilerin ömürleri daha uzun oluyor.
- Mevsim dışı ürünler doğal olmayan şartlarda yetiştiriliyor ve vücut mevsimindeki gıdalara ihtiyaç duyuyor.
- 21:06Doğal Beslenme ve Sağlık
- Allah vücudumuzu serinleten gıdaları mevsimlerine göre yaratmış; karpuz yazın, kabak yazın, kış kabağı kışın var.
- Paketli gıdalar yerine doğal ürünler tercih edilmeli; beyaz peynir ve tereyağı gibi ürünlerin doğal olması ve yüksek yağ içeriği önemlidir.
- Diyet sütler gibi endüstriyel ürünler zararlı olabilir, doğal sütlerin yağ içeriği daha yüksek olmalıdır.
- 22:36Çocuk Beslenmesi ve Sağlık
- Mutfak atölyelerinde çocuklarla etkinlik yaparak coğrafi işaretli ürünlerle üretim yapılıyor ve çocuklar kendi yaptıkları yiyecekleri şevkle yiyor.
- Eğitimli ailelerin çocukları 7-8 yaşında bıyıkları varken, doğal beslenen çocukların yanakları al al ve sağlıklı görünüyor.
- Margarin ve bitkisel yağlar (mısır yağları, ayçiçek yağları) için tehlikeli olabilir, zeytinyağı tercih edilmeli.
- 24:30Zeytinyağı ve Sağlık
- Zeytinyağı pişirildiğinde bozulabilir, pişirme tekniklerini 180 derece C'nin üstüne çıkarmamak gerekir.
- Soğuk sızma kullanırken, piştikten sonra üzerine soğukken dökülmesi gerekir.
- Milas zeytinyağı Avrupa Birliği'nde tescillendi ve koruma altına alındı.
- 25:23Şiddetsiz İpek ve Sağlık
- Hatay'ın şiddetsiz ipeği, ipek böceğinden çıkan hakiki ipek olup, böceklere şiddet uygulanmadan elde edilir.
- Şiddetsiz ipek'te hayvanın içinde ölmesi beklenir ve daha uzun süre koza dışarıda kalır, bu da iplikte fire olmasına neden olur.
- Erken hasat zeytinyağı en sağlıklı yağdır ve ilaç niteliğindedir.
- 27:18Kanser Tedavisi ve Alternatif Tedaviler
- Konuşmacı onkoloji tedavisi görüyor ve kemoterapiyi milyonda bir görülen alerji nedeniyle alamamış.
- Ketojenik diyet ve şekersiz diyet kanser hücrelerini beslediği için zararlı olabilir.
- Bitkisel ilaçlar karaciğer akut yetmezliği ile karaciğer nakline götürebilir, bu nedenle her tedaviye hemen almak doğru değil.
- 28:52Modern Tıp ve Alternatif Tedaviler
- Türkiye'de sağlık ücretsiz sağlık politikasıyla kolay ulaşılabilir, ancak insanlar çaresizlikten ve psikolojik etkilerden dolayı yan tedavilere yöneliyor.
- Plasebo etkisi sayesinde insanın inandığı şeye zarar vermiyorsa, bu tür tedaviler yapılabilir.
- Modern tıpta temel felsefe "primum non nocere" (önce zarar verme) prensibidir, Hipokrat'tan itibaren bu prensip uygulanmaktadır.
- 30:11Doktor Ziyareti ve Tarama Kontrolleri
- Hasta değilseniz doktora gitmemekte fayda var, ancak doktor sağlığınızdan sorumluysa belli yaşlarda ve hastalıklara yönelik rutin kontroller için doktora gitmeniz gerekir.
- Genel sağlık taramaları dışında, meme kanseri için mamografi, bağırsak kanserleri için kolonoskopi ve prostat kanseri için belirli yaşlarda tarama kontrolleri yapılmalıdır.
- Normal sağlıklı bir insan için ekstra tedavi veya girişim için doktora gitmek gereksiz zaman ve enerji kaybına neden olabilir.
- 31:12Görüntüleme Teknolojileri ve Zararları
- Sağlık sistemimizde çok fazla röntgen film, MR ve sonar çekiliyor, ancak direkt grafi (röntgen ışınları) ve bilgisayarlı tomografi özellikle küçük çocuklarda zararlıdır.
- MR ve ultrasonda manyetik alan ve ultrasonda zarar yoktur, ancak gereksiz zaman ve enerji kaybına neden olabilir.
- X-ışınları kemikleri, hareket sistemi, eklemleri ve kemiklerin kaba yapısını gösterir, tomografi ise kemiği en ayrıntılı gösteren teknolojidir.
- 32:49Yapay Zeka ve Yeni Teknolojiler
- Yapay zeka patoloji gibi mikroskobik görüntüleri tarayıp karşılaştırması gereken branşlarda faydalı olabiliyor ve beyin görüntülemesinin tanısında yardımcı olabiliyor.
- Çin'de kırık kemiği hemen yapıştıran bir teknoloji geliştirilmiş, ancak klasikleşmeden bir tedavi metodu hemen uygulanmamalıdır.
- Ortopedide en büyük gelişme eklem protezlerinde olup, kanser bilimlerinin erken tanı ve kontrol altına alınması ile ilgili ciddi araştırmalar yapılmaktadır.
- 35:10Çocuklarda Kırıklar
- Çocuklarda en çok dirsek kırıkları görülmektedir.
- 35:22Kırıkların Nedenleri ve Tedavisi
- Oyuncak sahalarında, okulda veya travmalarda dirsek, önkol ve el bileği kırıkları görülebilir.
- 50-60 yaşından sonra kadınlarda ve erkeklerde ev kazaları sonucu kalça kırıkları, basit düşmelerle kemik erimesi varsa omurga kırıkları görülebilir.
- Hastanelerde kalça kırıklarına protez dışı kaynamaya yönelik ameliyatlar öncelik verilir, bazen protez yapmak zorunda kalınabilir.
- 35:56Motosiklet Kazaları ve Tehlikeleri
- Motosiklet kazaları son dönemde çok artmış ve en tehlikeli kazalardan biridir çünkü araç içinde değil, sokağa veya cisimlere çarparak yaralanma görülür.
- Motosiklet kazalarında polit ramo (sistem hasarı), kemik kırıkları, açık kırıklar, eklemler eksemite kopmaları ve yumuşak doku ayrışmaları görülebilir.
- Sokaklardaki bariyerler, çukurlar ve parke taşları gibi engeller motosiklet kullanırken tehlikeli olabilir.
- 37:13Kişisel Bir Kaza Deneyimi
- Konuşmacı üç hafta önce sokakta bariyerin üzerinden atlayarak düşmüş ve Cerrahpaşa Hastanesi'nde tedavi görmüş.
- Sağ diz ve sol bileğinde ciddi bir ağrı hissediyor, geceleri bağlayıp sarıyor.
- Röntgende kırık görünmese de kemik ezilmeleri olabilir ve kemik ödemlerinin iyileşmesi bazen altı ay sürebilir.
- 39:07Coğrafi İşaretli Ürünler ve Sanat
- Coğrafi işaretli ürünler sadece yeme içme değil, yerel dokumalar, tekstiller, havlular, bornozlar ve Hereke halısı gibi çeşitli ürünler de içerir.
- Aydın Efesi'nin körüklü çizmesi gibi coğrafi işaret tescilli ürünlerin tek ustaları kalmış durumda ve bu sanatların teşvik edilmesi gerekiyor.
- Konuşmacı, İstanbul Valiliği ve İl Milli Eğitim ile işbirliği yaparak yedi okulda coğrafi işaret ürünlerinde çalışma başlatmış.
- 40:53Coğrafi İşaretli Ürünlerin Örnekleri
- Samandağ'da coğrafi işaret tescillenmiş ney, Konya'da Mevlana'dan sonra Samandağ'ın kamışı ney yapımına çok müsait.
- Rize bezi, İğne Oyası gibi coğrafi işaret tescilli ürünler bulunmaktadır.
- İğne Oyası 120 yaşında olup konuşmacının atalarından kalma bir eserdir.