Buradasın

Sağlık Bilgileri Programı: Çölyak Hastalığı ve Gluten Hassasiyeti

youtube.com/watch?v=hSxChe05wSQ

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

TV 360'da yayınlanan "Doktorum Yanımda" adlı sağlık bilgileri programının bu bölümünde, sunucu ve gastroenteroloji uzmanı Prof. Dr. Cem Kalaycı konuk olarak yer almaktadır.
Program, çölyak hastalığı ve gluten hassasiyeti hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. İlk bölümde şeker bağımlılığından kurtulma konusu ele alınmakta, ardından çölyak hastalığı ve gluten hassasiyeti arasındaki farklar, teşhis yöntemleri, belirtiler ve tedavi seçenekleri detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca cilt sağlığı için önemli olan A, C ve E vitaminleri hakkında bilgiler verilmektedir.
Programda ayrıca COVID-19 güncellemesi, test pozitiflik oranları, vaka sayıları ve bilimsel araştırmalar da yer almaktadır. Çölyak hastalarının beslenme düzeni, glutensiz ürünlerin maliyeti, kişisel bakım ürünlerindeki gluten ve çölyak hastalarının sosyal hayatta yaşanan zorluklar gibi konular da ele alınmaktadır.

00:20Programın Tanıtımı: TV 360 ve Doktorun Yanında programı, sağlık bilgilerini doğru ağızlardan elde etmek isteyen izleyicilere hitap ediyor.
Programda kahvaltı masalarında veya ofislerde çay-kahve içerek izleyicilerle buluşuluyor.
Editörlerin dikkatini çeken konulardan biri ünlülerin nasıl beslendiği ve nasıl zayıf kaldığı.
01:57Ünlülerin Beslenme Alışkanlıkları: ünlülerin genç kalma ve zayıf kalma yöntemleri hakkında merak uyandırıcı.
Madonna gibi ünlüler günde 4-6 saat spor salonunda geçiriyor, ancak bu durumun herkes için mümkün olmadığı belirtiliyor.
Ünlülerin vücudu iyi bakması, işlerin bu şekilde gerektirdiği vurgulanıyor.
03:16Glutensiz Beslenme ve Çölyak Hastalığı: Gluten, vücudumuzun ihtiyacı olan bir maddedir ancak gluten hassasiyeti olanlar çölyak hastalığına yakalanabilir.
Son dönemde glutensiz beslenme popüler olmaya başlamış, ancak bu beslenme tarzı B vitamini eksikliği gibi bazı vitamin ve mineral eksikliklerini getirebiliyor.
Toplumda görülen çölyak oranı çok az olduğu için herkesin glutensiz beslenmesi zorunlu değil.
04:18Çölyak Hastalığı Hakkında Bilgi: Çölyak ve gluten duyarlılığı birbiriyle sık karıştırılır.
Çölyak hastalığı teşhisi alan kişilerin ne yemeli, ne yememesi gerektiği konusunda bilgi verilecek.
Gastroenteroloji uzmanı Prof. Dr. Cem Kalaycı, çölyak hastalığı ve gluten hassasiyeti hakkında tüm soruların cevaplarını verecek.
05:43Omicron Varyantı Hakkında Bilgi: Omicron varyantı ile ilgili ABD'li ilaç şirketi Pfizer'in CEO'su, koronavirüsün uzun yıllar daha varlığını sürdüreceğini ancak şu anki Omicron dalgasının son dalga olabileceğini söylüyor.
Pfizer CEO'su, Omicron'a karşı etkili bir ilacın üç ay içerisinde hazır olacağını belirtiyor.
Koronavirüsün diğer varyantları olabileceği ve Omicron'un insanlarla sürekli yaşamaya devam edeceği, gripte olduğu gibi bir duruma geleceği düşünülüyor.
08:14COVID-19 Yardım Hattı Kullanımı: Sağlık bakanlığı'nın COVID-19 yardım hattına kedilerin karantinaya alınması, ekmek alımı gibi gereksiz sorularla da ulaşılıyor.
COVID-19 yardım hattında çalışanlar akşama kadar telefonları yanıtlıyor ve bu durum trajikomik bir durum oluşturuyor.
Omicron ile birlikte COVID-19 enfeksiyonunun bir gribe dönüşme süreci yaşanıyor.
09:25Grip ve COVID-19 Karşılaştırması: Grip de bir virüs enfeksiyonudur ve özellikle yüksek riskli bireylerde ölüm riski taşır.
COVID-19 enfeksiyonuna yakalandığımızda hala psikolojik rahatsızlık hissedilecek, gribe göre daha endişeli bir süreç yaşanacak.
COVID-19 grip kadar bulaşıcı değil, ancak vaka sayısı çok olduğundan toplam vefat sayısı artıyor.
10:45Türkiye'deki COVID-19 Verileri: Türkiye'de son 24 saatte 400 bin civarında test yapılmış, 65 bin vaka ve 162 vefat artışı olmuş.
Testlerin pozitiflik oranı %16 civarında bulunuyor.
Asemptomatik vakalarda PCR testi önerilmiyor, bu da test pozitiflik oranını ve vaka sayısını etkileyecek.
12:24Genetik Yatkınlık Araştırması: Polonyalı bilim insanları, COVID-19 sonucu ağır hasta olma riskini iki kattan fazla arttıran bir gen keşfetmişler.
Bu gen, yaş, kilo ve cinsiyetten sonra koronavirüsten ne kadar ciddi şekilde muzdarip olduğunu belirleyen dördüncü faktör olarak tanımlanıyor.
Genetik eğilimler bazen hastalığı daha ağır geçirme, bazen de virüsün bulaşma riskini düşürme etkisi gösterebilir.
15:45COVID-19 Bulaşma Faktörleri: COVID-19 bulaşma sürecinde genetik yapı, virüs miktarı, varyant tipi ve kişinin bağışıklık sistemi önemli faktörler.
Bağışıklık sistemi zayıf, D vitamini düşük, uykusuz veya yorgun olduğunda, Delta varyantı gibi ağır seyretme riski artan virüslerle bulaşınca hasta olma riski artıyor.
Karantina süreleri bazı ülkelerde (İsrail'de 7 günden 5 güne) kısaltılıyor, ancak pandeminin bittiği düşüncesi yanlış.
18:07Paris'te Maske Kullanımı Zorunlu Halka Geri Döndü: Paris'te ondan fazla kişinin bir araya geldiği, toplu taşıma araçlarının beklendiği alanlarda, okullarda, üniversitelerde, ibadethanelerde ve alışveriş merkezlerinin çevresinde maske kullanımının yeniden zorunlu hale getirildiği belirtiliyor.
İngiltere'de de benzer şekilde maske kullanımının kaldırılıp sonra tekrar zorunlu hale getirildiği ifade ediliyor.
Kapalı ortamlarda, özellikle kalabalık alanlarda ve toplu taşımalarda maske kullanımının uzun yıllar daha devam edecek şekilde hayatımızın bir parçası olacağı düşünülüyor.
20:35Katar'da Üzücü Bir Haber: Katar'da yedi günlük karantinanın beş güne indirilmesi, COVID-19'un bitmiş gibi algılanmasının önlenmemesi gerektiği vurgulanıyor.
Ülkenin üç haftalık bir bebeğinin COVID-19 nedeniyle hayatını kaybettiği bildiriliyor.
Bakanlık, söz konusu bebeğin başka bir tıbbi veya kalıtsal hastalığının olmadığını belirtiyor.
21:41COVID-19'un İnsanları Etkisi: COVID-19 döneminde çocuk kayıpları dönemin en üzücü yönü olarak değerlendiriliyor.
Türkiye'de 24 saat içinde 167 kişinin COVID-19 nedeniyle hayatını kaybettiği belirtiliyor.
COVID-19 olmasaydı bu kişilerin hala hayatta olabileceği gerçeği vurgulanıyor.
23:38İzleyicilerle İletişim: Programda izleyicilerden gelen günaydın mesajları okunuyor.
İzleyicilerden birinin doğum günü kutlanıyor.
İzleyicilerin programdan aldıkları bilgi ve keyif ifadeleri paylaşıyor.
25:36İzleyici Mesajları: Programda izleyicilerden gelen mesajlar okunuyor, farklı şehirlerden (Beylikdüzü, Küçükyalı, Çerkezköy, İzmit, Kuşadası, Samsun, Almanya, Avustralya) selamlar ve yorumlar paylaşılıyor.
İzleyicilerden gelen kişisel sorular (polikistik böbrek hastalığı, glukoz sınırda çıkması gibi) program sonunda Dr. Murat'a iletilmesi isteniyor.
İzleyicilerden gelen yemek bilgileri paylaşıldı: Samsun pidesi, Sinop'un simidi, İzmir'in gevreği ve Bursa'nın cantığı.
28:18Maske Kullanımı Hakkında Görüşler: Bir izleyici, annesinin kanser tedavisi sırasında maske takmasının insanların tuhaf bakmasıyla karşılaşmasıyla ilgili mesaj gönderdi.
Sunucu, maske takmanın artık herkesin yapması gerektiği için utanç verici olmadığını belirtiyor.
Aşılarla ilgili çok soru olduğunu ve özellikle kişisel soruların Dr. Murat'a iletilineceğini söylüyor.
29:29Cilt Sağlığı ve Vitaminler: Dr. Murat, cilt sağlığı ile ilgili konuyu anlatacağını ve cildimizi gençleştiren üç vitamini paylaşacağını belirtiyor.
Cildin güneşten korunması, cilt sağlığı için ilk adım olarak vurgulanıyor çünkü güneş ışınları hücrelerde yıpratıcı etkiler gösteriyor.
A, C ve E vitaminleri cilt sağlığı açısından önemli olduğu belirtiliyor.
32:06A Vitamini ve Cilt Sağlığı: A vitamini, içerdiği antioksidan maddeler sayesinde hücreleri koruyor ve cilt hücrelerinin kendini onarmasını hızlandırıyor.
A vitamini, ince çizgilerin oluşumunu önleyerek yaşlanmayı geciktiriyor ve ciltteki kırışıklıkların önüne geçmeyi mümkün kılıyor.
A vitamini ayrıca güneşin zararlı etkilerinden koruyor, akne gibi cilt hastalıklarında etkili olabiliyor ve cilt yüzeyini yenileyerek lekelerle mücadele ediyor.
34:35Vitaminlerin Doğru Kullanımı: Vitaminleri dışarıdan yüksek doz almanın, beklendiği gibi kanser veya kalp hastalığından koruma sağlayamadığı belirtiliyor.
Önemli olan yiyeceklerle vitaminleri alabilmek ve renkli, tüm vitaminleri ve mineralleri içeren yiyecekleri hayatımızda bulundurmak.
A vitamini özellikle koyu renkli turuncu yiyeceklerde bulunuyor, örneğin havuçta bol miktarda bulunuyor.
35:46Balkabağ ve Vitaminler: Balkabağı çorba olarak veya az şekerle tatlı olarak tüketilebilir, üzerine ceviz konulduğunda E vitamini ile kombine edilmiş bir besin elde edilir.
Vitaminleri bir araya getirmek önemlidir çünkü etkileri daha fazla görülür, ilaç olarak tek başına alınan A vitamini fayda sağlamazken, yiyeceklerle birlikte alınması daha etkilidir.
36:17A Vitamini Kaynakları: A vitamini açısından ıspanak oldukça kıymetlidir, havuç kadar yüksek olmasa da bu vitamini içerir.
Ciğerde çok yüksek oranda A vitamini bulunur çünkü yağda erir vitaminler (A, D, E, K) hayvansal gıdalarda daha fazla bulunur.
Ciğer ve keçi peynirinde A vitamini bulunur ancak fazla tüketimi kolesterol seviyesini yükseltmesi ve kalp damar hastalığı olanlar için dikkatli kullanılması gerekir.
37:31C Vitamini ve Faydaları: C vitamini kolajen sentezi ve elastin liflerinin yapımı açısından önemlidir, bu lifler cildin elastikiyetini sağlar.
C vitamini eksikliği skorbik hastalığına neden olabilir, ancak günlük yiyeceklerle kolayca alınıp korunabilir.
C vitamini cildi nemlendirir, kolajen üretimini arttırır, yara izlerinin iyileşmesini hızlandırır ve en güçlü antioksidanlardan biridir.
39:13C Vitamini Kaynakları: Günde kadınlar 75-90 miligram, erkekler 90 miligram C vitamini alması yeterlidir ve günlük yiyeceklerle kolayca alınabilir.
Bir adet orta boy kivi, bir adet portakal veya yarım bardak kırmızı biber günlük C vitamini ihtiyacını karşılar.
Yarım bardak brüksel lahanasında 48 miligram C vitamini bulunur, bu nedenle günlük ihtiyacın tamamını karşılamak için iki bardak tüketmek gerekir.
40:26E Vitamini ve Faydaları: E vitamini cildin yenilenmesini destekler, önemli antioksidanlardan biridir ve cilt hastalıklarına bağlı kaşıntıları hafifletir.
Psoriasis, sedef hastalığı ve egzema olanlar için E vitamini kullanmak şikayetleri azaltabilir.
E vitamini cildin elastikiyetini arttırır, yanık izlerinin iyileşmesine katkı sağlar, güneşin olumsuz etkilerinden korur ve dudak çatlaklarına iyi gelir.
41:24E Vitamini Kaynakları: E vitamini ayçiçeği yağı, badem, zeytinyağı ve fındıkta bulunur.
100 gram bademde 30 miligram E vitamini bulunur ancak aynı zamanda 600 kalori içerir.
Avokado da E vitamini kaynağı olabilir ve kalp damar hastalıklarında içerdiği bitkisel yağlar açısından da önemlidir.
42:47Vitaminlerin Kombineli Kullanımı: Vitaminleri tek başına takviye etmek beklenen etkiyi göstermeyebilir, önemli olan yiyeceklerle birlikte almak ve renkli beslenme yapmaktır.
Gün içinde bol sebze meyve tüketmek genç ve güzel görünmek için önemlidir.
Zeytinyağı ve ekmek kombinasyonu karbonhidrat ve yağ içeriğinden dolayı dikkatli kullanılmalıdır, özellikle karbonhidrat tüketimi düşük bir beslenme tarzında daha rahat olabilir.
45:59Çölyak Hastalığı ve Gluten Hassasiyeti Arasındaki Fark: Çölyak hastalığı, gluten yiyince hasta olunduğu, bağırsağa hastalık geldiği bir durumdur.
Gluten hassasiyeti ise gluten yiyince rahatsız olunduğu, hastalık olmadığı ancak hayat kalitesini düşüren bir durumdur.
Toplumda çölyak hastalığının görülme oranı yaklaşık yüzde 1-2'dir, gluten hassasiyeti ise yüzde 5-10 civarındadır.
48:33Gluten Hassasiyeti Teşhisi: Gluten hassasiyetinin en güvenilir teşhis yöntemi, gluten kesince şikayetlerin geçip geçmediğini görmektedir.
Gluten hassasiyeti için en az bir ay gluten kesilip, şikayetlerin geçtiğinde teşhis konulabilir.
Gluten challenge adı verilen testte, gluten kesince şikayetlerin geçtiğini kanıtlayıp tekrar gluten tüketildiğinde şikayetlerin tekrar başladığını gözlemlemek mümkündür.
50:31Çölyak Hastalığının Önemi: Çölyak hastalarında gluten tüketimi sadece şikayetleri değil, sağlığına zarar vermektedir.
Çölyak hastalarında gluten tüketimi, bazı sindirim sistemi kanserlerinin ve lenfoma riskini artırabilir.
Çölyak hastalığı sadece sindirim sistemiyle sınırlı olmayıp, demir eksikliği, tiroid hastalıkları ve şeker hastalığı gibi farklı belirtileri de gösterebilir.
54:10Çölyak Hastalığının Yaşlara Göre Görülme Oranı: Çölyak hastalığı genellikle 6-8 aylık ile 2-3 yaş arasında başlayan çocukların ve 10-40 yaş arası erişkinlerde görülür.
Çölyak hastalığı her yaşta görülebilir, ancak nadir durumlarda yaşlılarda da teşhis konulabilir.
54:57Çölyak Hastalığının Belirtileri: Çölyak hastalığının en standart belirtisi ishaldir, çünkü gluten yediğinde ince bağırsağ bozulur ve gıdaları ememez, bu da ishal oluşturur.
Tedavi edilmemiş çölyaklılar gluten yediğinde hemen ishal olurken, tedavi edilmiş hastalarda gluten yediği gün ishal olmayabilir, bazen haftalar alabilir.
Çölyak hastalarında kabızlık, vitamin eksiklikleri (özellikle demir eksikliği), kansızlık, kemik erimesi gibi belirtiler de görülebilir.
56:44Çölyak Hastalığının Geniş Belirti Yelpazesi: Çölyak, huzursuz bağırsak gibi belirtileri verebilecek geniş bir yelpazede belirtileri olan bir hastalıktır.
Çocuklarda çölyak, büyüme gelişme geriliği, kansızlık gibi belirtilerle ortaya çıkabilir.
Tedavi kolaylaştı, basit bir kan testiyle %90 doğrulukla çölyak teşhisi konulabilir.
59:05Çölyak Hastalığının Genetik Özellikleri: Çölyak genetik bir hastalıktır, anne veya babada çölyak varsa çocukta olma riski 7-8 kat artar.
Ailede çölyak olsa bile herkes çölyak olmayabilir, ailede yoksa da çölyak olunabilir.
Çölyak hastalığının tedavisi gluteni kesmektir ve bu tedavi %99'un üzerinde hastada tam düzelme sağlar.
1:00:43Çölyak Hastalığının Sosyal Etkileri: Çölyak hastalığı sosyal hayatta zorluklar yaratabilir, özellikle çocukların sosyal etkinliklere katılması zorlaşabilir.
Glutensiz ürünler üretmek maliyetli olup, fiyatları normal ürünlerden daha yüksek olabilir.
Çölyak hastaları için dernekler ve diyetisyenler önemli destek kaynakları olup, hasta kalitesini yükseltmek için bu kaynaklara ulaşmak önemlidir.
1:05:34Gluten ve Glutensiz Ürünler: Glutensiz ürünlerin tat ve his açısından glutenli ürünlerden farklı olmasına rağmen, engelleyici durum lezzetten ziyade ulaşılabilirlik, yaygınlık ve maliyet açısından zorluk yaratıyor.
Teknoloji gelişmiş durumda olup, güvenilir şekilde lezzetli glutensiz ürün üretiliyor, örneğin glutensiz makarna ile glutenli makarna arasında fark ayırmak mümkün değil.
1:06:30Kişisel Bakım Ürünlerinde Gluten: Gluten hassasiyeti olan kişilerin kişisel bakım ürünlerine (makyaj ürünleri gibi) dikkat etmesine gerek yok, ancak çölyak hastalığı varsa dikkat edilebilir.
Glutensiz diye satılan ürünlerde gluten miktarı ülkelerarasında farklı standartlara göre değişiyor, kişisel bakım ürünlerinden alınacak gluten ihmal edilir düzeyde.
İlaçların kılıfında gluten olabilir ve bu durumun önemini ne sıklıkla ve ne dozda aldığına bağlı olarak değerlendirilmelidir.
1:08:37Çölyak Hastaları İçin İlaçlar: Çölyak hastaları için az miktarda gluten yer hale getirecek ilaçlar geliştirilmektedir.
Bu ilaçlar bağırsak hücreleri arasındaki geçirgen kısmın sıkılaşmasını sağlayarak, az miktarda gluten yendiğinde zarar görmeyi veya az zarar görmeyi sağlar.
Bu ilaçlar piyasaya çıkacak hale getirilmeye çalışılıyor ve üç-beş seneye iyi şeyler olacak.
1:09:57Kazara Gluten Tüketimi: Çölyak hastaları kazara gluten tüketirse endişe etmeye gerek yok, çünkü uzun süreli çölyak hastalarının en geç iki-üç ayda glutensiz diyetle yüzde doksandokuz'u düzeliyor.
Bazı çölyak hastaları glutene dikkat etmeyen seyrek hastalar olabilir, ancak bu durum her hastalıkta olduğu gibi olabilir.
Program, çölyak ve gluten hassasiyeti konusunu ele alarak izleyicilere bilgi vermiştir.

Sağlık Bilgileri Programı: Çölyak Hastalığı ve Gluten Hassasiyeti

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir