Buradasın
Özel Gereksinimli Çocuklar ve Aile Dinamikleri Üzerine Röportaj
youtube.com/watch?v=ny9y4_kekBsYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, sunucu Özge'nin psikolog Kübra Berrak ile yaptığı bir röportajdır. Kübra Berrak, psikoloji lisans ve yüksek lisans eğitimine sahip, çocuk ve ergen kliniği izlerini yapan bir tez öğrencisidir.
- Röportajda özel gereksinimli çocuklar ve aile dinamikleri konusu ele alınmaktadır. Video, insanın dünyaya neden çocuk getirmesi gerektiği sorusuyla başlayıp, özel gereksinimli çocuklara sahip ailelere yönelik ikinci çocuk baskısı, aile dinamikleri, kardeş ilişkileri ve psikolojik destek konularını kapsamaktadır. Konuşmacılar, özel gereksinimli çocuklara sahip ebeveynlerin yaşadığı zorlukları, toplumsal baskıları ve çözüm önerilerini paylaşmaktadır.
- Videoda ayrıca özel gereksinimli çocukların kardeşlerinin yaşadığı duygusal zorluklar, ebeveynlerin bu süreçte nasıl yaklaşması gerektiği, çocukların özgüvenini artırmanın önemi ve sosyal medyada özel gereksinimli çocukların fotoğraflarını paylaşırken dikkat edilmesi gereken hususlar gibi konular da ele alınmaktadır. Psikolog, epilepsi, Down sendromu, otizm spektrum bozukluğu gibi özel gereksinimli çocuklara sahip ebeveynlerin yaşadığı bağlanma sorunları, yemek yeme reddetme ve kardeş kıskançlığı gibi konularda psikolojik açıdan yaklaşımını ve çözüm önerilerini paylaşmaktadır.
- Programın Tanıtımı
- Programın konuğu psikolog Kübra Berrak ile özel gereksinimli çocuklar ve kardeşlerinden bahsedilecek.
- Özel gereksinimli çocuklar ve kardeşleri arasındaki ilişki ve ailelerin ikinci çocuk konusundaki düşünceleri ele alınacak.
- 00:32Konunun Tanıtımı
- Psikolog Kübra Berrak, psikoloji lisans ve yüksek lisans eğitimine sahip olup şu anda tez döneminde çocuk ve ergen kliniği izlerini yapıyor.
- Programda özel çocuklar ve kardeş ilişkileri konusu ele alınacak.
- 01:15Çocuk Getirme Amacı
- İnsan dünyaya çocuk getirme nedeni kişiden kişiye değişen bir konu olmasına rağmen, insanoğlu üreme duygusu ile dünyaya gelen bir varlık.
- Üreme ve üremeyi devam ettirmek yaşamda var olmak için önemli bir amaç.
- Toplum ve çevre, üreme duygusunu ciddi anlamda pekiştiriyor ve bunu topluma verme hediyesi gibi görüyor.
- 02:27Aile Olmak İçin Çocuk Şart mı?
- Aile olabilmek için çocuk şart değil, ancak kişinin psikolojisi ve inancı önemli.
- Doğumla birlikte geçirdiğimiz karakteristik özelliklerimiz var ve kişi doğum yapmanın aile olarak tam olacağını düşünüyorsa çocuk şart olabilir.
- Bu konuda ne doğru ne yanlış var, kişinin kendi inançları ile şekillenen bir konu.
- 03:10Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Ailelere İkinci Çocuk Baskısı
- Özel gereksinimli bir çocuğa sahip ailelere, ikinci bir çocuk sahibi olmaları konusunda çevre baskısı yapılmaktadır.
- Bu baskı, özel çocuğa bakım güvencesi olması için ikinci bir çocuk sahibi olmaları gerektiği şeklinde ifade edilmektedir.
- Bir çocuğa dünyaya gelmeden bu kadar sorumluluk yüklemek doğru bir bakış açısı değildir.
- 04:09Çocuğun Gelişimine Etkisi
- Çocuk psikolojisinde, çocuğun gelişimi annenin zihnine düştüğü gibi başlar, değil karnına düştüğü gibi.
- Anne, hamilelik kararı alırken özel çocuğuna bakması için ikinci bir çocuk sahibi olacağını düşünerek çocuğa aktarım yapar.
- Bu bakış açısı, özellikle 4-6 yaş arası fallik dönemde çocuk için travmatik sonuçlar doğurur ve çocuk kendi bireyselliğini ortaya koyamaz.
- 05:19Anne Psikolojisi ve Toplumsal Baskı
- Anne psikolojisi bu durumda çaresizlik ve çaresizce düşünceli olma eğilimindedir.
- Toplum, özel bir çocuğa sahip ailelere "bir tane sağlıklı çocuğumuz olsun" şeklinde baskı yapar.
- İkinci çocuğun sağlıklı psikoloji olması çok kıymetlidir, ancak bu niyetle dünyaya getirilirse çatışmalar yoğun olacaktır.
- 07:29Toplumsal Beklentiler ve Baskılar
- Toplum, özel bir çocuğa sahip ailelere "tam ebeveyn olamıyorsun" şeklinde baskı yapar.
- Toplum, sağlıklı gelişim gösteren çocuklara sahip ailelere "sağlıklı emsin, yürüyebilsin, tuvalete eğitimi alabilsin" gibi beklentiler getirir.
- Özel çocuklara sahip ailelere "normal gelişim göstermesinin tadını alamadın" şeklinde mesaj verilir.
- 08:53Kişisel Tercihler ve Toplumsal Baskı
- Kişi ikinci çocuğu istiyorsa, çocuğunun özel olması ikinci bir çocuğa sahip olamayacağınız anlamına gelmemelidir.
- Özel bir çocuğa bakmak zor olsa da, anne baba için de fiziksel tedavi, rehabilitasyon, özel eğitim ve psikoloji boyutları yıkıcı bir süreç olabilir.
- Anne babanın şikayet etme hakkı vardır, ancak toplumun bize yönelttiğinden ziyade kendi iç sesimizi dinlemek önemlidir.
- 10:33İkinci Çocuk İçin Hazırlık
- Anne baba, ikinci çocuğun çocuğa sahip olması gerektiğini nasıl anlayabilir ve yetememe korkusundan nasıl kurtulabilir?
- Bazı aileler yardımcıları ve destekleri varken, bazıları farklı şehirlerde, ailelerinden uzakta ve her şeyi kendileri yaparken ikinci çocuk sahibi olmak istemez.
- İkinci çocuk için hazır hissettiğimizi anlamak ve yetememe duygusundan sıyrılmak mümkün mü sorusu ele alınmaktadır.
- 12:10Anne Baş Etmeye Hazır Olduğunda Çocuk Sahibi Olmalı
- Anne baş etmeye hazır olduğunu hissettiği anda çocuk sahibi olmalı, özel gereksinimli olsun veya normal gelişim gösteren çocuklar için.
- Özel gereksinimli bir çocuğun ikinci çocuğu için daha dikkatli ve sağlam basarak ilerlemek gerekiyor çünkü özel eğitim, fizik tedavi ve rehabilitasyon ücretleri normal çalışan birinin 6-7 katı olabilir.
- Anne, çocuk sahibi olma kararı vermeden önce kendi duygusuna odaklanırken tüm bu giderleri değerlendirmeli ve "ben bununla baş edebilir miyim?" sorusunu sormalıdır.
- 14:43Özel Gereksinimli ve Normal Gelişim Gösteren Çocuklar Arasındaki Denge
- Özel gereksinimli bir çocuk ve normal gelişim gösteren bir çocuğa sahipken, normal gelişim gösteren çocuğun "o özel, o melek ben değil miyim?" gibi düşünceleri oluşabilir.
- Özel gereksinimli çocuğun tanımı, somut zeka döneminden çıkmamış (7-8 yaş) kardeşlere "o özel, o melek" gibi ifadeler yerine, çocuğun anlayabileceği bir dilde açıklanmalıdır.
- Çocuğa sorumluluk yüklemek yerine, anne-babanın bu sorumluluğu üstlenmesi ve kardeşin yanında olduğunu hissettirmesi daha sağlıklı bir yöntemdir.
- 19:20Kıskançlık ve Çözüm Yolları
- Özel gereksinimli çocuğa fazla ilgi göstermek zorunda kalındığında, normal gelişim gösteren çocuğun kıskançlığı ortaya çıkabilir.
- Kıskançlık tek başına bir duygu değil, bir semptomdur ve altındaki nedenlere odaklanmak gerekir.
- Çocuğun ihtiyacını anlayıp kabul etmek ve söz vermek, çocuğun kıskançlığını gidermeye yardımcı olur.
- 21:34Özel Gereksinimli Çocukların Kardeşleri İçin Duygusal Destek
- Özel gereksinimli çocuklar genellikle uzun süre hastanede yatmak zorunda kalabiliyor ve bu durum aile bireylerinin etkinliklere katılamamasına neden olabiliyor.
- Hastanede olan kardeş için üzüntü, yıpranma ve kaybetme korkusu yaşayabiliyor.
- Çocukların yaşadığı olayları anlamaları için ebeveynlerin dürüst ve doğru olması gerekiyor, aksi takdirde çocuk daha fazla kaygıya sürükleniyor.
- 23:18Çocuklara Durumları Açıklama Yöntemi
- Diğer çocuğun özel bir günü varsa, bunu çocuğa önceden açıklamak ve neden orada olamadığını net bir şekilde anlatmak önemlidir.
- Çocuğun duygularını anlayıp, "Bu seni kızdırabilir, üzebilir, öfkelenmene sebep olabilir, fakat bütün bunlar geçecek ve biz hep senin yanında olacağız" mesajını vermek gerekir.
- Çocuğun duygularını işlemlediği müddetçe açıklamalar sıkıntı yaratmayacaktır.
- 25:07Özel Gereksinimli Çocukların Yanında Konuşma Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Özel gereksinimli çocukların yanında konuşurken konuşulanlara dikkat etmek gerekir, çünkü çocuklar henüz dünyaya gelmeden bile anne karnı itibariyle başlayan stres aktarımını hissedebilirler.
- Çocuğa her şeyi anlatmak gerekir çünkü çocuk bildiği şeyle savaşabilir, bilmediği hiçbir şeyle savaşamaz.
- Çocuğa ilacını verirken bile normal gelişim gösteriyormuş gibi açıklamayı yapmakla sorumluyuz.
- 28:59Özel Gereksinimli Çocuğun Kardeşi Olmanın Dezavantajları
- Özel gereksinimli çocuğun kardeşi olmak dezavantaj getirebilir, ancak bu durum ebeveyn tutumuna bağlıdır.
- Ebeveyn "sen kardeşine bakmakla sorumlusun" diyerek diğer çocuğa sorumluluk yüklerse, bu çocuk kendi yaşamını yaşayamayacaktır.
- Sorumluluk zorlanmadan üstlenilmeli, aksi takdirde çocuk huzursuz olur ve bu dezavantajı dezavantaj olarak görmeyecektir.
- 31:18Özel Gereksinimli Çocuklarla Karşılaşma
- Özel gereksinimli çocuklarla karşılaşıldığında, ailelerin çocuklarını nasıl yetiştirmeleri ve onlara nasıl tanımlamaları gerektiği sorusu ele alınıyor.
- Özel gereksinimli çocuklar arasında fiziksel, nörolojik sebeplerle özel gereksinimli olanlar ve öğrenme güçlüğü, dikkat bozukluğu, hiperaktivite gibi özel gereksinimli olanlar bulunuyor.
- Ebeveynlerin özel gereksinimli çocuklara karşı toleransı çok az olup, bazen sınıftaki tüm ebeveynlerin birleşip "bu çocuk çok hareketli, sınıfımızı istemiyoruz" gibi acımasızca yorumlar yaptıkları belirtiliyor.
- 33:00Özel Gereksinimli Çocuklarla Yaşam
- Özel gereksinimli çocukların anneleri, çevreyi bilinçlendirmeye devam etmeli, parklara, AVM'ye ve oyun parkına gitmekten korkmamalı.
- Olumsuz tepkiler alındığında toplumsal sesler oluşturulmalı ve özel gereksinimli çocukların anneleri bu konuda seslerini yükseltmeli.
- Özel gereksinimli çocukların anneleri, çocuklarının farklılıklarını kabul etmeli ve çocuklarına özgüven yüklemeli, çünkü kullandıkları ilaçların sonuçları ağır olabilir.
- 34:39Normal Gelişim Gösteren Çocuklara Özel Gereksinimli Çocukları Tanıtma
- Normal gelişim gösteren çocuklara özel gereksinimli çocukları tanıtmak için bebek alırken farklı renkli bebeklerin olması veya resimlerden tanıtmak öneriliyor.
- Her çocuk gelişim basamaklarını aynı anda aşamayabilir, bu nedenle normal gelişim gösteren çocuklara özel gereksinimli çocuklara yardımcı olmaları ve onların yanında olduklarını hissettirmeleri öğretilmeli.
- 35:24Sosyal Medyada Özel Gereksinimli Çocuklar
- Sosyal medyada özel gereksinimli çocukların dışarı çıktığı fotoğrafları paylaşılıyor, ancak bu paylaşımların dezavantajı olabilir.
- Çocukları paylaşırken, onların gelecekte bu resimlerden hoşlanıp hoşlanmayacağını düşünmek ve empati kurmak önemlidir.
- Özel gereksinimli çocukları anlatan çocuk kitapları üzerinde çalışılıyor, bu kitaplar okullarda kullanılabilir ve herkese bilinç yaratabilir.
- 38:42Özel Gereksinimli Çocuklar İçin Yeni Seri
- Aynı serinin özel gereksinimli çocuklar için bir diğer serisi hazırlanıyor.
- Down sendromu, otizm, sektrum bozukluğu, epileptik, nörolojik ve mental çocuklarla ilgili bir seri çıkacak.
- 39:15Epileptik Çocukla Bağımlılık Sorunu
- Epileptik ve bağımlı bir çocuğa oyun terapisi alınabilir, bu anne-baba bağlanmasını çözen yöntemlerden biridir.
- Bağımlılık sorunu karşılıklı besleniyor olabilir, anne de çocuğa bağımlı olabilir.
- Çocuğa güvenmek önemlidir, çocuk kendine güvenebilir ve tek kalabilir.
- Bağlanmanın altındaki duyguları konuşmak ve aşamalı olarak ayrılma (10 dakika, 20 dakika, yarım saat, 1 saat) faydalı olabilir.
- Çocuğun sıkıldığını kabul etmek ve duygularını paylaşmak önemlidir.
- 41:25Özel Gereksinimli Çocukla Bağlanma
- Üç aylık bebeğin temel hedefi anneye güvenli bağlanmasıdır.
- Diğer çocukla ilgilenirken üç aylık bebeği yan yana tutup birlikte şarkılar söylemek faydalı olabilir.
- 42:18Yemek Yeme Sorunu
- Yemek yemeyi reddeden çocuk, anneyi güvenli nesne olarak içeri almak istemiyor olabilir.
- İlk güvenli nesne meme olduğu için yemek anneyle eşleşir zihinde.
- Çocuğun duygusunu anlamak ve çatışmaları fark etmek önemlidir.
- 43:17Engelli Çocuk ve Kardeş İlişkisi
- Engelli çocuğun kardeşinin kıskanması normaldir.
- Engelli çocuğa destek almak veya kardeşin abinin özel bir mumundan dolayı duygusal olduğunu öğretmek faydalı olabilir.
- Kız çocuğuna abinin tepkilerinin elinde olmadığını ve anlayışlı olması gerektiğini anlatmak önemlidir.
- 44:24Ebeveynlere Motivasyon Önerileri
- Özel gereksinimli çocukla ilgili süreçlerde ebeveynlerin kendilerini suçlu görmemesi önemlidir.
- Kendileriyle baş başa kalma fırsatı bulmak ve sorumluluklarını kabul etmek gerekir.
- Bu bir süreç olduğu ve ebeveynlerin bu süreçte eşlik ettiği anlaşılmalıdır.
- 45:42Nöbet Kaygısı ve Eş Desteği
- Nöbet geçiren çocuğun diğer kardeşinin kaygılanmaması anksiyetik bir duruma dönüşebilir.
- Nöbetin ne olduğunu, neden meydana geldiğini, ne sıklıkla olduğunu ve sonuçlarını çocuğa anlatmak gerekir.
- Eşin destek vermemesi durumunda, özellikle babalar erkek çocuklarını kendi parçaları olarak görür ve kabul etmek zorlaşır.
- Anne-babanın arasındaki iletişimsizlik çocukları yıkıcı bir sürece götürür.