Buradasın
Menisküs Yırtıkları ve Diz Eklemi Sağlığı Hakkında Bilgilendirici Sağlık Programı
youtube.com/watch?v=pdxgeWvk3ZEYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sağlık programı formatında olup, sunucu ve Özel Kızılay Hastanesi'nde çalışan ortopedi uzmanı Dr. Nurettin Demirel arasında geçen bir röportajı içermektedir. Dr. Demirel, yaklaşık on yıldır Konya'da ve bir buçuk aydır Özel Kızılay Hastanesi'nde çalışmaktadır.
- Programın ana konusu menisküs yırtıkları ve diz eklemi sağlığıdır. Video, diz eklemi yapısı, menisküsün görevleri, yırtıkların oluşum mekanizması, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Ayrıca izleyicilerden gelen sorular yanıtlanarak, menisküs yırtıklarının nedenleri, yaşa göre farklılıkları ve tedavi seçenekleri (artroskopi, enjeksiyonlar, PRP tedavisi) detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Programda ayrıca diz eklemi sağlığını korumak için alınması gereken önlemler (kilo kontrolü, kas güçlendirme, ısınma hareketleri), menisküs yırtıklarının tekrarlanma olasılığı ve ameliyat sonrası bakım gibi konular da ele alınmaktadır. Video boyunca diz eklemi yapısı maketleri, MR görüntüleri ve artroskopi görüntüleri kullanılarak konu somutlaştırılmaktadır.
- 00:35Menisküs Yırtıkları Hakkında Bilgilendirme
- Programda menisküs yırtıkları konusu ele alınacak ve farklı yaş grupları ve cinsiyetlerde olabileceğini vurgulayacak.
- Menisküs yırtıkları sadece spor yapanlara veya erkeklerin hastalığı değil, kadın erkek farklı yaş gruplarında da görülebilen bir durumdur.
- Özel Kızılay Hastanesi ortopedi uzmanı Dr. Nurettin Demirel programda menisküs konusunu anlatacak.
- 02:59Dr. Nurettin Demirel'in Tanıtımı
- Dr. Nurettin Demirel, Özel Kızılay Hastanesi'nde ortopedi uzmanı olarak yaklaşık bir buçuk aydır çalışmaktadır.
- Yaklaşık on yıldır Konya'da görev yapmaktadır ve daha önce başka bir özel hastanede çalışmıştır.
- İzleyiciler menisküsle ilgili sorularını WhatsApp üzerinden programda sorabilirler.
- 05:22Diz Ekleminin Anatomisi
- Diz eklemi, uyluk kemiği (femur) ile kaval kemiği (tibia) arasındaki önemli bir eklemdir ve vücudumuzun yükünü taşıyan ana eklemdir.
- Diz eklemi içinde kıkırdak, menisküs, yan bağlar ve çapraz bağlar (ön ve arka çapraz bağ) bulunur.
- Kıkırdak, kemiklerin birbirine temasını engelleyen, hareketi sağlayan, cam kıvamında kalın bir tabakadır ve yaşlanma sürecinde inceliyor ve yıpranmaktadır.
- 08:52Menisküsün Yapısı ve Görevleri
- Menisküs, C şeklinde, kulak kıvamında ve sertlikte, kemiklerin arasında bulunan bir yapıdır.
- Menisküsün görevleri: kemiklerin birbirine değmesini engellemek, ağırlığın tamamıyla kıkırdaklara yansımasını önleyerek yükü absorbe etmek ve eklemin sabit kalmasını sağlamak.
- Menisküs ayrıca yük dağılımına yardımcı olur ve kemiklerin birbiri üzerine kaymasını engeller.
- 10:30Diz Ağrısı ve Kıkırdak Bozukluğu
- Bir izleyici, annesinin dizlerinde kırt kırt ses duyulduğunu ve özel iğnelerden tedavi ettiklerini ancak iyileşmediğini belirtiyor.
- Doktor, dizdeki kıkırdak bozulması veya erimesi sonucu alttaki kemiklerin ortaya çıkması ve sürtüşmesiyle kırt kırt sesin oluştuğunu açıklıyor.
- Menisküsteki yıpranmalar ve bozulmalar da kemiklerin birbirine değmesini artırarak diz kapağı bölgesinde ağrıya neden oluyor.
- 11:39Sıvı Tedavisi ve Ameliyat İhtiyacı
- Kıkırdak ve kemiklerin sürtünmesini en aza indirmek için sıvı tedavisi uygulanıyor, ancak yaşla eklem bozuldukça etkinlik düzeyi azalıyor.
- Kıkırdak aşınma miktarı çok fazlaysa, ağrı ve şişme fazla olduğunda ameliyat gerekebiliyor.
- Eklem kıkırdağının yerine geçen ameliyat tipleri mevcut.
- 12:51Menisküs Yıpranması ve Nedenleri
- Menisküsler genç yaşlarda sağlam olurken, yaşla ilerledikçe eklemdeki değişiklikler ve üzerine binen yükün fazla olması onların yapısını bozuyor.
- Menisküsler yavaş yavaş inceleyip, lif lif hale geliyor, bu da yaşlılığın bir süreci.
- Erken yaşta da spor faaliyetleri, kazalar veya sürekli diz kullanımından dolayı menisküslerde yıpranma olabiliyor.
- 15:03Hareket ve Diz Sağlığı
- Günlük yaşamda yürüyüş, merdiven çıkması ve oturma-kalkma hareketleri diz sağlığı için önemlidir.
- Çocukluktan itibaren spor yapılması ve yürüyüş yapılması tavsiye edilir, ancak aşırı hareketler diz sağlığı için zararlı olabilir.
- Yarım saatlik günlük yürüyüş zarar verici değildir, ancak kilo vermek veya kalp sağlığı için aniden çok yürüyüş yapmak menisküs ve kemik iliği ödemi gibi sorunlara yol açabilir.
- 16:31Hareketsizlik ve Diz Sağlığı
- 30-40 yıllık hareketsiz yaşam tarzından sonra aniden yürüyüşe başlamak, özellikle kilolu kişilerde diz eklemine ciddi yorgunluk verebilir.
- Kasların zayıf olması durumunda, tüm yük diz eklemine düşer ve kıkırdak ve menisküs bağları yıpranabilir.
- Ani yürüyüşe başlamak yerine, önce kasları güçlendiren hareketlerle bir ay-ayrık hafta boyunca canlandırılması ve sonra yavaş yavaş yürüyüşlerle ilerlemek daha faydalıdır.
- 18:17Kilo ve Diz Sağlığı
- Ağırlık fazla ve kaslar zayıf olduğunda, tüm yük kemikler, kıkırdak ve menisküs tarafından taşınır ve yıpratma ihtimali artar.
- Kilo almamak veya kiloyu vermek, diyet yapmak diz sağlığı için çok önemlidir.
- Zinde bir vücut, yani sağlıklı bir kilo ve aktif bir hayat daha sağlıklı bir diz sağlığı için gereklidir.
- 19:36Kilo ve Eklem Yüklendirmesi
- Kilolu kişilerde en çok yüklü olan bölge bel ve kalça eklemidir.
- Yürüyüşte her adım atıldığında tüm vücut ağırlığı tek bir ekleme üzerine yansıyabilir.
- Kilo verirken karbonhidrat ve şeker tüketimini en aza indirmek, protein tüketimi ise korunmalıdır.
- 20:58Beslenme ve Eklem Sağlığı
- Genetiği değiştirilmiş mamüllerde bulunan gluten gibi proteinler eklem sağlığı için dezavantajlıdır.
- Beyaz ekmeğin ve ambalajlı ürünlerin eklem sağlığı için zararlı olduğu belirtilmiştir.
- Ekmeğin her türlüsünün tüketilmesi uygun değildir, en aza indirilmelidir; beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği daha iyi olabilir ancak lezzeti nedeniyle fazla tüketilmesi de zararlıdır.
- 24:43Eklem Tedavisi ve PRP Yöntemi
- Eklemde enjekte edilen sıvının etkinliği zamanla azalır ve kullanımda tükenir, bu nedenle dizde tekrar şişmeler meydana gelir.
- Eklemde oluşan iltihaplı sıvı (ödem) çekildikten sonra, PRP (plasma-richer plasma) yöntemiyle kanın iyileştirici faktörleri eklem içine enjekte edilerek tedavi sağlanabilir.
- PRP yöntemi, ağız yoluyla veya enjeksiyonla verilen ilaçların ekleme ulaşamadığı durumlarda, kanın iyileştirici faktörlerini eklem içine yerleştirerek kullanılır.
- 26:55Menisküs Yırtıkları ve Belirtileri
- Menisküs yırtıkları yaşla ilgili olup, gençlerde menisküs daha sağlamken, orta ve ileri yaşlarda yıpranır, inceliyor ve yapısı bozulur.
- Gençlerde menisküs yırtığı ciddi spor hareketleri, diz burkması veya kaza sonucu oluşur ve ciddi ağrı, diz kilitlenmesi ve hareket kısıtlaması belirtilerini gösterir.
- Orta ve ileri yaşlarda menisküs yırtığı, yıpranmış menisküs ve kireçlenmelerin kemik çıkıntıları aracılığıyla ufak hareketlerde bile oluşabilir ve ani ağrı hissedilir.
- 30:41Menisküs Yırtıklarının Tedavisi
- Küçük menisküs yırtıkları zamanla kendiliğinden iyileşebilir, ancak ciddi yırtıklar ortopedi uzmanına başvurulması gerekir.
- Menisküs yırtığı genellikle ani bir acıyla kendini hissettirir, ancak zamanla gelişen ağrılar farklı bir sorun olabilir.
- Menisküs yırtığı belirtileri arasında diz şişmesi, yürüyememe, diz büküp açamama ve istirahat halinde bile ağrı yapma bulunur.
- 32:56Meslekler ve Diz Sağlığı
- Çapa yapan, tarlada çalışan çiftçiler gibi aktif meslekler dizleri aşırı yorabilirken, taksiciler, şoförler gibi sabit pozisyonda çalışanlar da dezavantajda olabilir.
- Sabit pozisyonda kalmak, dizin hareketi azaltır ve menisküslerin eklem sıvısıyla beslenmesini engeller, bu da yapısının bozulmasına neden olur.
- Hareketsizlik iyi değil, ancak çok aşırı zorlama da iyi değildir; hem aktif meslekler hem de sabit yaşam diz sağlığı için tehlikelidir.
- 35:09Yaşlanma ve Menisküs Sağlığı
- Menisküsler kırk yaşından itibaren yavaş yavaş doğallığını kaybetmeye ve gücünü yitirmeye başlar.
- Kırk yaşından sonra vücudumuz tırmanıştan inişe geçer ve menisküslerde yıpranmalar başlar.
- Diğer sağlık sorunları gibi menisküs sorunları da kırk yaşından itibaren artar.
- 36:14Dizdeki Hasarlar ve Menisküs Yırtıkları
- Dizdeki zorlanma şiddetine göre kıkırdaklar, menisküsler ve bağlar hasar görebilir.
- Menisküsde iz bırakabilir, yan bağ esneyebilir ve kıkırdaklar birbirine çarpabilir.
- Zorlamanın şiddetine bağlı olarak çapraz bağda kopma, menisküsde tamamıyla yırtık, yan bağda sıkıntı veya kıkırdakta aşım olabilir.
- 37:27Menisküs Yırtıklarının Nedenleri
- Menisküslerin zayıf olması durumunda ufak bir zorlamanın bile yırtık oluşturabilir.
- İki dizin aynı anda menisküs yırtığı olabilmesi için yukarıdan düşme veya trafik kazası gibi ciddi bir yaralanma gereklidir.
- Aynı dizdeki iki menisküs (iç ve dış) aynı yaralanmada yırtık olabilir, ancak iç menisküs daha sık yırtık olur.
- 39:24İç ve Dış Menisküsün Farklılıkları
- İç menisküs daha sabittir ve hareket kaybettiği için yırtık olma ihtimali daha yüksektir.
- Dış menisküs daha fazla esnebilen ve yorulabilen bir yapıya sahiptir, bu nedenle yırtık olma ihtimali daha azdır.
- Bir burkum olduğunda iç menisküsün esneme payı olmadığı için hemen yırtık olabilir.
- 40:00Menisküs Yırtığı Sembollerini Tanıma
- Yüksek bir taştan inerken veya merdivende bıçak saplanır gibi bir ağrı hissedilirse, şişlik ve ağrı geçmiyorsa tedaviye ihtiyaç vardır.
- Dizde basarken ciddi ağrı, şişme ve hareket tabanında azalma ciddi bir durum olduğunu gösterir.
- Diz kilitlendiğinde veya büküp açarken engel hissedildiğinde, zaman kaybetmeden tedaviye gidilmelidir.
- 42:19Menisküs Yırtığı Tedavisinde Önemli Adımlar
- Hareket kıyafeti kaybedilmemişse, basarken ağrı varsa ve şişmeye başlıyorsa buz uygulaması yapılmalıdır.
- Yaralanma sonucunda bölgedeki damarlanma ve kan akışı artar, bu da sızıntı ve şişmeye neden olur.
- Buz uygulaması damarların büzülmesini sağlayarak şişmenin alevlenmesini engeller, sıcak uygulamalar ise şişmeyi artırabilir.
- 43:21Diz Eklemi Yaralanması ve İlk Yardım
- Soğuk kompressi uygulaması için buz kalıbı veya donmuş su şişesini beze sarıp yaralı bölgeye uygulamak gerekir.
- Antipli motor ağrı kesici ilaç alınmalı ve bir iki gün dinlendirilmelidir.
- Eğer ağrı bir iki gün içinde geçerse peşine düşmeye gerek kalmaz, ancak ağrı nüksederse muayene alınması gerekir.
- 44:23Muayene ve İnceleme
- Muayenede eklem şişmesi, hareket kaybı ve menisküslerdeki problemler incelenir.
- Röntgen yerine MR görüntüleme daha çok tercih edilir çünkü menisküsleri, bağları ve kıkırdakları daha iyi gösterir.
- Muayene, hastanın anlatışı ve MR görüntüsü birlikte değerlendirilerek tedavi planı belirlenir.
- 45:23Menisküs Yırtıklarının Tedavisi
- Büyük bir menisküs yırtığı varsa ve yapı bozulmamışsa, yırtılan parça yerine birleştirilip dikilir.
- Gençlerde menisküs daha sağlam olduğu için dikilip iyileşebilir.
- Küçük yırtıklar için ilaç, buz tedavisi, istirahat ve dizlik kullanılabilir.
- 46:50Alternatif Tedavi Yöntemleri
- PRP (plasma-rich platelet) yöntemi, kandan alınan ve iyileştirici faktörleri çıkarılan kanın eklem içine enjekte edilmesidir.
- Her menisküs yırtığı ameliyat gerektirmeyebilir, tedavi yöntemi yırtığın büyüklüğü ve kişide oluşturduğu sorunlarla ilgilidir.
- Çapraz bağlar ve kıkırdakta da yırtık olabilir, ciddi yaralanmalarda kıkırdak tamamen bozulabilir.
- 49:54Menisküs Yırtıklarının Türleri
- Kova sapı yırtığı, eklemi kilitleyen, ciddi ağrı yaratan ve hareketi bozan büyük bir yırtıktır.
- Flep tarzı yırtık, menisküsün kıkırdağın arasına yerleşmesi ve hareketi bozmasıyla karakterize olur.
- Yaş ileri olanlarda görülen yıpranmış menisküslerde saçaklanmalar oluşabilir ve bu durumda artroskopik temizlik yapılabilir.
- 52:45Kıkırdak Hastalıkları
- Kıkırdakta çökme, dokunulduğunda görülen bir durumdur ve kireçlenmenin başlangıcıdır.
- Kıkırdakta çökme, yumurta kabuğu zarının çökmesi gibi bir durumdur ve tedavi gerektirir.
- Çapraz bağın bağlantılı olduğu yerden kopması da bir problem olarak görülebilir.
- 54:05Menisküs ve Artroskopi
- Menisküs, diz eklemi kıkırdaklarının arasındaki ay benzeri yapıdır ve sağlıksız menisküsün çapraz bağ ameliyatı sırasında görülmüştür.
- Artroskopi, diz eklemine küçük kesilerle ve ince kameralarla girerek eklemi görüntüleyip aletlerle yırtıkları diker ve temizleme yapma yöntemidir.
- Kova sapı adı verilen büyük çapta ve eklemi kilitleyen menisküs yırtıkları zaman kaybetmeden tedavi edilmelidir, aksi takdirde parçalanır ve kemikler birbirine değerek kireçlenme hızlanır.
- 55:59Menisküs Yırtıklarının Tedavisi
- Küçük yırtıklar veya yaşlı kişilerde dejeneratif menisküsler ilaç tedavileri, PRP enjeksiyonları, fizik tedavi yöntemleri, istirahat ve dizlikle tedavi edilebilir.
- Menisküs yırtıklarında ameliyat sonrası hastalar genellikle çok zorlanmaz, yırtık yerine dikiş atıldığında menisküsün iyileşmesi ciltten daha uzun sürer (3-4 hafta).
- Menisküs yırtıkları zamanında tedavi edilebilir, geç kaldığımızda bazı sorunların geri dönmesi mümkün olmaz.
- 58:06Menisküs Yırtıklarının Tekrarlanma Riski
- Dikilen menisküsler MR ile kontrol edilir ve bir ay-bir buçuk ay sonra tam iyileşene kadar çok yük verilmemelidir.
- Sporcular için sahalara çıkarma süresi altı ay gibi uzun sürelere kadar çıkabilir.
- Aynı zorlayıcı etkilere maruz kalındığında, ilk yırtılmasından daha basit bir durumda bile menisküs tekrar yırtılabilir.
- 59:11Menisküs Sağlığı İçin Öneriler
- Diz eklemi korunması için kilo kontrolü, protein ağırlıklı beslenme ve yaralanma riski olan pozisyonlardan kaçınmak önemlidir.
- Yaralanma durumunda önce kendimizi analiz edip, gerekirse doktora müracaat etmek gerekir.
- Diz eklemi ömür boyu sağlıklı kullanıldığında yaşlılıkta bile sorunsuz çalışabilir, ancak kilo ve aşırı yorulma nedeniyle genç yaşta protez ihtiyacı olabilir.
- 1:01:22Hareket ve Diz Sağlığı
- Hareket, özellikle yürüyüş, diz eklemi sağlığı için önemlidir.
- Günlük yürüyüş yaparak hem D vitamini alınıp kemikler beslenir, hem de kaslar ve eklemler hareket halinde tutulur.
- Hareketsiz yaşam diz eklemi sorunlarına yol açabilir, bu nedenle düzenli hareketler yapılması önerilir.