Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon programı formatında olup, sunucu ve kardiyoloji uzmanı Dr. Göksel arasında geçen bir röportajı içermektedir. Programda Ümit Atabay'ın program çekimleri nedeniyle il dışında olduğu için sunucu eşlik etmektedir.
- Programın ana konusu kalp ve damar hastalıklarıdır. Video, bu hastalıkların nedenleri, belirtileri, gelişim aşamaları ve tedavi yöntemleri hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Özellikle damar tıkanıklıklarının oluşumu, stent ve bypass gibi tedavi yöntemleri, risk faktörleri ve önleme stratejileri detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Programda ayrıca kadınların ve erkeklerin kalp hastalıkları açısından farklılıkları, genç yaşta başlayan kolesterol birikmeleri, sigara tüketiminin etkileri ve sağlıklı yaşam tarzı önerileri de ele alınmaktadır. Bölgenin rıhtım bölgesi, deniz kıyısı, bisiklet parkuru ve kapalı havuzlar gibi kalp sağlığı için faydalı alanlara sahip olduğu da belirtilmektedir.
- 00:29Program Tanıtımı
- Ümit Atabay program çekimleri nedeniyle il dışında olduğu için, sunucu yaklaşık bir saat boyunca programı eşlik edecek.
- Bugün kalp ve damar hastalıkları konusu ele alınacak ve kardiyoloji uzmanı Dr. Göksel programda yer alacak.
- İzleyiciler "Burada ve Orada Taş" Facebook sayfası üzerinden canlı yayın üzerinden sorular sorabilirler.
- 01:35Kalp Damar Hastalıklarının Yaygınlığı
- Gelişmiş tıp teknolojisi ve medikal ilaçlar sayesinde insan ömrü son yıllarda uzamış, ortalama 70-75 yaşlarına kadar yaşam süresi uzamış durumda.
- Yaşam ömrünün uzaması, kalp damar hastalıklarının sıklıkla artmasına neden oluyor çünkü bu hastalıklar ileri yaşta gözüken bir hastalık.
- Kalp, tüm vücuda kanı pompalayan bir organ olup, yaş ilerledikçe kalp damarları sertleşmeye (ateroskleroz) başlıyor ve bu da yüksek tansiyona sebep oluyor.
- 03:04Şeker Hastalığı ve Kalp Damar Hastalıkları
- Şeker hastalığı, kalp damar hastalıklarına önemli bir etki yapan bir hastalık olup, vücudumuzun doğduğunda ne kadar insülin salgılayacağı genetik olarak kodlanmış durumda.
- Şeker hastalığı, genetik yatkınlık, kötü beslenme, sabah kahvaltısını yapmamak, birden fazla miktarda yemek yemek ve kilo almak gibi faktörlerle tetiklenebiliyor.
- Şeker hastalığı olduğu sürece damar yapısı yavaş yavaş bozuluyor ve damar duvarı zedelendiğinde kolesterol plakları damar duvarının içerisine girmeye başlıyor.
- 05:18Damar Tıkanıklığının Sonuçları
- Damar tıkanmaya başladığı zaman, hangi organdaysa o organa zarar veriyor; kalpte kalp krizi, beyinde felç, bacak damarında bacak damarı hastalığına bağlı yaralar oluşturuyor.
- Kan gitmeyen, beslenmeyen organın fonksiyon gösterme şansı yok, bu nedenle sigara içmemek, şeker hastalığına iyi mücadele etmek ve yüksek tansiyona dikkat etmek gerekiyor.
- Şeker hastalığına karşı mücadelede beslenmede dikkat etmek, beden kitle endeksini yükseltmemek, kilo almamak ve spor yapmak önemlidir.
- 05:59Yüksek Tansiyonla Mücadele
- Yüksek tansiyonla mücadelede en büyük mücadele kilo almak, çünkü kilo arttıkça tansiyon da artıyor.
- Karadeniz bölgesinde turşu gibi tuzlu yiyeceklerin tüketimi tansiyonu yükseltiyor, bu nedenle tuz tüketimini azaltmak gerekiyor.
- Tuz tüketimi vücutta süt oluşturuyor, yani vücudun içeride kalan su miktarını arttırıyor ve bu da tansiyonu yükseltiyor.
- 07:01Sağlık Hizmetlerinin Amacı
- İlaçla tedavi edici gerekiyorsa mutlaka verilmeli, ancak dışarıdan biyolojik ajans veya kimyasal madde vermek yerine, mevcut durumu korumaya çalışmak önemli.
- Sağlık hizmetlerinin asıl amacı insanların doktora gelmesini engellemek, böylece daha sağlıklı yaşamasını ve bize gelenlerin daha iyi hizmet almasını sağlarız.
- Sağlık hizmetlerinde doktor personel, yardımcı sağlık personeli ve ilaç sektörü dışında, insanların kendilerine daha çok dikkat etmesi ve günlük hayatlarına bazı ABC'leri koyması gerekiyor.
- 08:27Damar Tıkanıklığının Önemi
- Kalpte veya beyinde damar tıkanıklığı dışında, vücudumuzun kol ve bacak gibi ekstremite organlarına giden damarlar da aynı şekilde tıkanabiliyor.
- Şeker hastalığı, sigara kullanımı, aile geçmişi, sedanter hayat sürme ve tansiyona dikkat etmeme gibi faktörler damar tıkanıklığına neden olabiliyor.
- Kalp damarı tıkanmadan önce illaki sinyal veriyor, bu süreçte bir uzmana başvurmak çok önemlidir.
- 09:35Bacak Damar Tıkanıklığının Belirtileri
- Bacak damar tıkanıklıklarında ilk belirtiler 100-200 metre yürümekte ağrı ve kramp olarak başlar, dinlendikten sonra geçer.
- Tıkanıklık ilerledikçe şişlik, ayak küçülmesi, renk değişikliği ve soğuklaşma görülür.
- Daha ileri aşamada damar tam tıkandığında kangren (mırarmaya) başlar ve erkek hastalarda kıl dökülmeleri görülür.
- 11:11Şeker Hastalığındaki Riskler
- Şeker hastalığı damarı tıkayarak kan akışını engeller ve vücudun iyileştirmesini sağlayacak besin ve maddelerin ulaşmasını önler.
- Şeker hastaları his kaybı yaşar, bu nedenle ayağındaki yaraları fark etmez ve üzerine yürümeye devam eder.
- Yaralar kesilme durumunda kalabilir, parmaklar kesildikten sonra bile iyileşme zor olabilir ve süreç ayak bileği, diz altı, diz üstü ve ekstremiteye kadar yayılabilir.
- 14:11Damar Tıkanıklığının Oluşumu
- Damar duvarında zedelenme oluşur, kolesterol damar duvarının içerisinde birikir ve plaklar oluşur.
- Plaklar patladığında vücut kendini korumaya çalışır, fibrin ve trombüs yapıları gelir ancak bu durum daha kötü bir süreci tetikler ve damar tıkanır.
- Damar tıkandığında kan gidemez, dokular ölmeye başlar.
- 14:49Anjiyo Tedavisi
- Anjiyo ile ameliyatsız tedavi yapılır, tel aracılığıyla damarın içerisinde ilerlenir ve tıkanıklık bölgesi geçilir.
- Tıkanıklık bölgesinde balon şişirilerek plak yapıları damar duvarına gömülür ve kan akışı sağlanır.
- Balon patlamaz, içindeki sıvı (su) patladığında vücuda zarar vermez ve balon patlasa bile damar duvarına yapışır.
- 17:52Stent Kullanımı
- Kalp damarlarında mutlaka stent takılırken, bacak damarlarında genellikle en son çare olarak kullanılır.
- Stent de aynı sistemle çalışır: telin üzerinde balon ve kafes yapı vardır, balon şiştiğinde kafes damar duvarına yapıştırılır.
- Stent düşer veya yer değiştirmez, ancak gerektiğinde geri alınabilir.
- 18:49Stent Hakkında Bilgiler
- Stent yer değiştirmez, kaymaz çünkü damar duvarıyla bütünleşir ve ömür boyu bir parçası olur.
- Stent takıldıktan sonra hasta eskisi gibi koşup zıplayabilecek ve hareket edebilecek, hatta belki eskisinden daha iyi olabilir.
- Stent tıkanma ihtimali vardır çünkü vücuda yabancı bir madde koyulur ve hasta dikkat etmezse tıkanma riski artar.
- 20:00Stent Tıkanma Nedenleri ve Önlemleri
- Stentin uygun ölçüde şişirilmesi gerekir, aksi takdirde damar duvarına yapışmadan kalabilir ve tıkanma olasılığı artar.
- Hastalar kan sulandırıcı ilaçlar (aspirin gibi) kullanmak zorundadır çünkü bu ilaçlar stentin tıkanmasını engeller.
- Vücut yabancı cisimleri kendi bünyesine almak için damarın içerisini kaplamaya başlar, bu süreç tamamlanana kadar tıkanmalar oluşabilir.
- 22:09Stent İşleminin Riskleri
- Stent takılırken her işlemde olduğu gibi risk vardır, ancak ameliyat kadar riskli değildir.
- İşlem sırasında kontrast madde kullanımı alerjik reaksiyon veya böbrek problemleri gibi nadir durumlar yaratabilir.
- Damar zedelenmesi veya yırtılma riski vardır, ancak bu durumlar için önceden önlemler alınır.
- 24:41Kalp Ağrısı ve Tedavi
- Kalp ağrısı genellikle göğüste başlar, boyuna veya epigastrik bölgeye yayılır ve efor sarf ederken oluşur.
- Omuz ağrısı şeklinde kalp ağrısı görülebilir, ancak ağrı hareketlerle artıyorsa eklem sorunu olabilir.
- Kalp ağrısı şüphesi durumunda EKG, ultrason, koşu bandı testi ve açlık kan testi gibi tetkikler yapılır.
- 27:23Kalp Damar Hastalıkları Tedavisi
- Kalp damar uzmanları cerrahi branşından farklı olarak medikal tedavi ve anjiyo (kateterle damar içi işlemler) yaparlar.
- Damar tıkanıklığı durumunda ameliyat etmeden damar içerisine girip tıkadığı yerleri açarlar.
- Kalp ritim problemleri (hızlanma veya yavaşlama) durumunda pil takma gibi tedaviler uygulanabilir.
- 28:27Damar Tıkanıklığı Tedavisi
- Damar tıkanıklığı tedavisinde stentler kullanılarak damar tamamen açılabilmektedir.
- Anjiyoda verilen madde kan gibi akar ve damar açıksa tüm ayak boyunca aşağı doğru akar, bu sayede tedavi durumu değerlendirilebilir.
- Damar tıkalıysa, ayak dizden sonrası beslenemeyebilir, ağrı oluşabilir, yaralar çıkabilir ve yavaş yavaş ayak kesilmeye kadar gidebilir.
- 30:18Tedavi Edilmeyen Durumun Sonuçları
- Tedavi yapılmadığında ayak kesilme noktasına kadar gelebilir ve bu durum sadece hasta değil, ailesi ve çevresi de etkiler.
- Enfeksiyon başladığında, yaralar büyür, akıntılar ve kokular başlar, bu durumda kanı oraya taşımaya çalışmak için anjiyo veya ameliyat gerekebilir.
- Damar iyileşemeyecek duruma geldiğinde, açılan alanın canlı kalmaması durumunda bacağın kesilmesi gerekebilir.
- 33:51Bypass Tedavisi
- Bypass tedavisi Ordu'da da yapılmakta ve uzman kalp damar cerrahları tarafından uygulanmaktadır.
- Kalpte üç ana damar tıkandığında, şeker hastalığı varsa, lezyonların uzunluğu fazla ise veya damarın ilk çıkış bölgesinde tıkanıklık varsa, stentlemek yerine bypass yapılması daha iyi olabilir.
- Ameliyat riski yüksek olan hastalarda (ileri yaş, akciğer hastalıkları, çok kilolu) bypass yerine stent takılabilir.
- 37:09Tedavi Kararının Verilmesi
- Tedavi kararı, ameliyatı yapacak kişi, anestezi ekibi ve kardiyoloji ekibi birlikte değerlendirerek verilir.
- Hasta için hangisi daha iyi olacaksa ona karar verilir.
- Kalp damar hastalığı tehlikeli bir hastalık olduğundan erken tanının önemine dikkat çekilmektedir.
- 37:44Kadın ve Erkek Kalp Hastalıkları Arasındaki Farklar
- Kadınların östrojen hormonu, testosteron hormonuna göre kalp ve damar hastalıkları açısından daha koruyucu olup, bu hastalıkların görülme yaşını yaklaşık on yıl ileri atıyor.
- 65 yaşın üzerindeki kadınlar ve erkekler kalp krizi geçirdiğinde, kadınlar daha tehlikeli durumda oluyor çünkü daha geç yakalanıyorlar.
- Özellikle 40'lı yaşların üzerinde bireylerin, özellikle erkeklerin kalp kontrollerinde bulunması gerekiyor.
- 39:02Erkeklerde Kalp Krizi Riski
- Vücut, damarların daralması durumunda kendi kendine küçük damarlar çıkartarak baypas yapmaya başlıyor, ancak bu mekanizma 50'li yaşlardan sonra oluşmaya başlıyor.
- 40-50 yaş arasındaki erkeklerin yaşadığı kalp krizlerinin ölüm oranları daha fazla çünkü vücut bu duruma hazır değil ve kendini koruma mekanizmaları geliştirmiş durumda değil.
- Bu yaş aralığında kalp krizi geçiren erkeklerin çoğu ölümle sonuçlanıyor.
- 40:13Kalp Krizi Belirtileri ve Tedavi
- Kalp krizi belirtileri genellikle "iki üç gündür göğsünde bir ağrım var" şeklinde dile getiriliyor, ancak bu belirtiler genellikle kötü anlarda dile getiriliyor.
- 40-50 yaş arasındaysak, ailemizde risk faktörü varsa, sigara içiyorsak, tansiyon ve şeker hastalığı başlangıcımız varsa ve böyle bir ağrımız varsa mutlaka doktora gitmeliyiz.
- Özellikle yaşlılar bu konuda ısrarcı davranıyor ve yakınları götürmek istese bile gitmek istemiyorlar, ancak bu durumda karşılaşılan kötü sonuçlarla baş edilemeyebilir.
- 41:43Gençlerde Kalp Krizi Riski
- Son yıllarda gençlerin daha çok kalp krizi geçirdiği ve bunların da ölümle sonuçlandığı gözlemleniyor.
- Gençlerin kalp krizi geçirmesinin nedenleri arasında yoğun çalışma temposu, teknoloji kullanımı ve fast food tüketimi bulunuyor.
- Fast food, yüksek kalorili, hazır ve doğal süreçlerin dışarısında planlanan, uzun süre dayanan, kendi besini ve görüntü için güzel ama insan organizması için tartışmalı ürünler.
- 43:14Beslenme Alışkanlıkları ve Yağlar
- Doğal ürünlerin hiçbirinin abartmadığımız sürece tüketilebilir, ancak margarin tamamen tüketilmemeli çünkü yapısının oluşma mekanizması doğal değil.
- Margarin yüksek sıcaklıklarda üretiliyor ve yapısı bozulduğunda vücutta oksidan stres yaratıyor.
- Tereyağı margarine göre daha tercih edilebilir, ancak tüketim oranları önemli; ayrıca fındık tüketimi kalp sağlığı için yararlı.
- 45:43Modern Yaşam Tarzı ve Kalp Sağlığı
- Besleme alışkanlıkları kalp sağlığı için çok önemli, ancak gençlerin zeytinyağı tüketiminin faydalı olduğunu düşünmeleri nadir.
- Eski jenerasyon sokakta, arkadaşlarıyla oynayarak, spor yaparak büyüdük, ancak yeni jenerasyon daha çok sabit ellerinde sosyal medyaya bağlanabilecekleri telefon veya tablet kullanıyor.
- Hareket ve spor aktiviteleri azaldığı için, sosyal medya ile ilgilenirken ne kadar yediğimizin farkına bile varamıyoruz.
- 46:28Genç Yaşta Kalp Damar Hastalığı
- Kolesterol birikmeleri genç yaşta başlamaya başlıyor ve bu nedenle hastalar daha erken zamanda sıkıntı yaşıyor.
- Genç ölümler bu şekilde daha sık görülüyor.
- Sigara tüketiminin genç yaşlara girmesi bu durumu daha da arttırıyor.
- 46:52Sağlık İçin Öneriler
- Sağlığımıza dikkat etmek için önce kendimizden başlamalıyız.
- Doğal tüketmek, sağlıklı yaşamak ve yürüyüş yapmak önemlidir.
- Ordu'da deniz kıyısında yürüme ve bisiklet alanları bulunuyor, bu da kalp sağlığı için avantaj sağlıyor.
- 47:38Kalp Sağlığı İçin Önemli Faktörler
- Kalp sağlığını iyileştirmek için spor, beslenme, sigara tüketimi ve kilo kontrolü önemlidir.
- Kapalı havuzlar da kalp sağlığı için faydalıdır.
- Kalp damar hastalığı görülmemesi için bu faktörlerin dikkate alınması gerekiyor.