Buradasın
Kabızlık ve Bağırsak Sağlığı Hakkında Bilgilendirici Program
youtube.com/watch?v=Itxgpb1J4zMYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Ekranların Bilginin Işığından Giden" programında moderatör Açelya Akkoyun, gastroenteroloji uzmanı Profesör Doktor Orhan Tarçın ile kabızlık ve bağırsak sağlığı konularını ele almaktadır.
- Program, kabızlığın tanımı, belirtileri, sebepleri ve tedavi yöntemleri ile başlayıp, Akdeniz diyetinin önemi, günlük egzersiz ve kabızlık önleme yöntemleri hakkında bilgiler sunmaktadır. Daha sonra bağırsak geçirgenlik sendromu konusuna geçilerek, bu sendromun belirtileri, etkileri ve tedavi yöntemleri detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca kabızlık tedavisinde günlük rutinlerin önemi, kabızlık için özel nefes alma egzersizleri, çocuklarda kabızlık, kahve ve süt tüketiminin etkileri gibi konular ele alınmaktadır. Bağırsak geçirgenlik sendromu için bitkisel tedaviler, beslenme önerileri ve yaşam tarzı değişiklikleri hakkında da bilgiler verilmektedir.
- 01:35Kabızlık Tanımı ve Türleri
- Kabızlık üç şekilde tanımlanır: haftada üç günden az tuvalete çıkmak, dışkı sert olması ve tuvalete çıkarken ıkınma hissi.
- Kronik kabızlık için en az altı ay, son üç ay üst üste olması ve dışkılamada ıkınma en az %25 olması gerekir.
- Akut kabızlık ise bağırsakta tümör gibi bir sorun nedeniyle birden bire ortaya çıkabilir ve problem çözüldüğünde ortadan kalkar.
- 03:58Kabızlığın Sebepleri
- Kabızlık organik ve non-organik sebeplerle oluşabilir; tiroid hastalığı, beyindeki tümör, omurilik hastalıkları, hormonal ve metabolik bozukluklar gibi.
- Kronik konstipasyon (fonksiyonel veya sebebi bilinmeyen kabızlık) karın ağrısı olmadan dışkı sert, zor ve ıkınarak dışkılarak, dışkılama süresi uzun olur.
- Kabızlık tedavi edilmezse hemoroid, anal fissür (makatta çatlak) ve kalın bağırsağın aşağıya sarkması gibi sorunlara yol açabilir.
- 07:31Kabızlığın Yaygınlığı ve Nedenleri
- Kabızlık toplumda %20 oranında görülür ve karbonhidrat ağırlıklı beslenme, hareket eksikliği ve obezite nedeniyle artmaktadır.
- Kabızlık multifaktöriyel bir durumdur; genetik, ailevi, çevresel ve coğrafi faktörler etkili olabilir.
- Batı tipi beslenme (pide, börek, pilav, makarna gibi işlenmiş karbonhidratlar) lif alımını azaltırken, sebze ve meyve tüketimi lif alımını artırır.
- 10:01Kabızlığı Önleme
- Batı tipi beslenme günlük lif alımını 10 gramın altında tutarken, ideal günlük lif alımı en az 25-30 gram olmalıdır.
- Kabızlığı önlemek için bol miktarda sebze ve meyve tüketmek gerekir.
- Akdeniz diyeti, sebze ve meyve tüketimi açısından önerilen bir diyet şeklidir.
- 10:50Akdeniz Diyeti ve Faydaları
- Akdeniz diyeti, çocukluktan beri yerleşmesi gereken bir diyet olup bol miktarda ıspanak, pırasa, lahana, karnabahar, kereviz ve mercimek içerir.
- Mercimek, ıspanaktan daha değerli bir besin olup yüzde onüç lif oranı vardır, ıspanakta ise yüzde sekiz lif oranı bulunur.
- Akdeniz diyetinde haftada iki defa balık, bir kere beyaz et ve haftada bir veya iki kere kırmızı et tüketilmelidir.
- 11:50Akdeniz Diyetinin Tarihi ve Önemi
- Akdeniz diyeti 1954 yılında araştırılmış ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından tüm diyetler arasında en değerli olduğu ortaya konmuştur.
- 2018 yılında yapılan bir araştırmada, kırk iki diyet arasında en yararlı iki diyetten biri olarak Akdeniz diyeti çıkmıştır.
- Akdeniz'e kıyısı olan, zeytin ve zeytinyağı yetişen, Ege yeşillikleri olan bölgelerde bu diyet daha etkilidir.
- 12:27Egzersiz ve Kabızlık
- Günlük yaşantımıza egzersizi yaymak gerekir; asansöre binmek yerine merdivenden çıkmak, yakın mesafelere araba kullanmak yerine yürümek önemlidir.
- Her adım bağırsağa giden bir uyarıdır ve ideal olarak günlük 5000-7000 adım atmak gerekir.
- Evde basit egzersizler yapmak da önemlidir; sırt üstü uzanmışken ayakları 90 dereceye kaldırıp indirmek, mekik hareketi yapmak ve yan yatarak ayağı kaldırıp indirmek karın kaslarını güçlendirir.
- 14:06Karın Kaslarının Önemi
- Karın kasları güçlü olması bağırsak hareketleri için etkileyicidir ve tuvalete çıkma esnasında hafif kasıldığında güçlü bir bağırsakları uyaran ve karın içi basıncını arttırarak dışklamayı kolaylaştırır.
- Yaşlıların kabızlık sebepleri arasında ilaç kullanımı, hareket etmemesi ve karın kaslarının zayıflaması bulunmaktadır.
- Zayıflayacağım diye kasları kaybetmemek gerekir çünkü geri alabilmek çok zordur.
- 15:35Bitki Çayları ve Kabızlık
- Türkiye'de satılan karışık bitki çayları genellikle sinameki içerir ve sinameki baklagiller familyasına ait bir bitkidir.
- Sinameki bağırsak hareketlerini arttırıp diyareye sebep olur ve fazla yendiğinde kabızlığı çözebilir, ancak uzun süreli kullanımı bağırsakların iç yüzeyinde problem yaratır.
- Sinameki yerine kitle oluşturan ilaçlar veya bol lifli beslenmek, kepekli ekmek tüketmek daha sağlıklı bir seçenektir.
- 17:09Kayısı ve Kabızlık
- Kayısı suyunu içmek yerine kayısının kendisini yemek gerekir çünkü kayısı içindeki lifler su çeker ve bağırsakta kitle duygusu oluşturarak hareket etmeye başlar.
- Kayısı suyunu içmek veya akşamdan suya konulup ertesi gün suyu içmek kabızlık için etkili değildir.
- 18:14İlaçlar ve Kabızlık
- Kullanılan ilaçlar kabızlığın yaklaşık yüzde kırk sebebidir; antihipertansif ilaçlar, mide koruyucu ilaçlar, ağrı kesiciler ve Parkinson hastalığının tedavisinde kullanılan ilaçlar kabızlık yapabilir.
- Tiroid hormonu seviyesi düştüğünde bağırsak çalışması yavaşlar, özellikle yaşlılarda yeni ortaya çıkan kabızlık tiroid hormonu kontrolü olmadan tedavi edilemez.
- Kabızlık birçok hastalığın bir belirtisi olabilir ve hekimle birlikte yol almanın sonuca ulaşmak için çok önemlidir.
- 19:59Kabızlık Tedavisi ve Önlemleri
- Kişinin kendini gözlemleyip hekimini bulup ilerlemesi konforlu bir hayat için en gerekli durumdur.
- Tuvalette kalma süresi on dakikayı geçmemelidir.
- Kabız olanlar her sabah tuvalete gitmeli, gitmeden önce iki bardak su içmeli ve derin nefes alma egzersizi yapmalıdır.
- 21:30Kabızlık Tedavisi İçin Öneriler
- Kabızlık tedavisinde her gün egzersiz yapılması gerekir, bir iki kere yapıp olmadı demek doğru değildir.
- Çocuklarda kabızlık varsa mutlaka çocuk gastroenteroloji uzmanına başvurulmalıdır.
- Kabızlık tedavisinde en az yirmi gün boyunca genel önlemler alınmalı, günde üç-dört kayısı ve kuru erik tüketilmeli, bol su içilmeli ve kepekli ekmek tercih edilmelidir.
- 23:00Kahve ve Sütün Kabızlığa Etkisi
- Kahve kabızlık yapar ancak bazı kişilerde (yüzde on-onbeş oranında) bağırsak hareketlerini artırabilir.
- Süt, laktoz intoleransı veya süt proteinine karşı alerji varsa kabızlık yapabilir.
- Herkesin kabızlık şikayeti olabilir ancak tedavisi bireyselleştirilmelidir.
- 24:42Geçirgen Bağırsak Sendromu
- Geçirgen bağırsak sendromu, bağırsak hücrelerinin birbirine sıkı yapışması yerine aralarının açıldığı bir durumdur.
- Antibiyotik kullanımı, dengesiz beslenme, alkol alımı ve bazı ilaçlar bağırsak duvarında inflamasyon oluşturabilir.
- Bağırsak hücrelerinin arası açıldığında, karbonhidratlar, proteinler ve yağlar en küçük parçalara ayrılmadan kana karışır.
- 26:52Geçirgen Bağırsak Sendromunun Etkileri
- Bağışıklık sistemi, kana karışmış protein yapısını yabancı olarak algılayıp yok etmeye çalışır.
- Bağırsak duvarındaki iltihaplanma yanı sıra kanda da iltihaplanma ortaya çıkar.
- Bağırsak hücrelerinin arasından kana karışan protein, eklemlerdeki kıkırdak tabakasına benzeyebilir ve bağışıklık sistemi eklemlere de saldırarak eklem iltihabı (romatizmal hastalıklar) ortaya çıkarabilir.
- 28:21Geçirgen Bağırsak Sendromunun Etkileri
- Geçirgen bağırsak sendromu beyin fonksiyonlarını bozabilir ve Alzheimer, Parkinson gibi nörolojik hastalıklara neden olabilir.
- Sağlıklı bir bağırsak yapısı, Parkinson ve Alzheimer gibi hastalıklara yakalanmamayı sağlayabilir.
- Geçirgen bağırsak sendromu, bağırsak hücrelerinin arasından içeriye sızan protein moleküllerin kana karışmasıyla alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
- 29:39Geçirgen Bağırsak Sendromunun Diğer Belirtileri
- Bağırsakta kızarıklık, şişkinlik, emilim bozukluğu ve ishal gibi belirtiler görülebilir.
- Geçirgen bağırsak sendromunda içeriye karışan proteinler ciltte kızarıklıklara yol açabilir ve astıma, alerjik sinüzitlere neden olabilir.
- Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi bağırsak hastalıklarının geçirgen bağırsak sendromuna bağlı olduğu düşünülmektedir.
- 30:51Geçirgen Bağırsak Sendromunu Önleme
- Geçirgen bağırsak sendromundan uzak durmak için bağırsaktaki iyi bakterileri beslemek ve sayısını artırmak gerekir.
- Sağlıklı ve dengeli beslenmek, bazı ilaçlardan uzak durmak önemlidir.
- Antibiyotikler bağırsak bakterilerine zarar verir, bu nedenle mümkün olduğunca kısa süreli ve kontrollü kullanılmalıdır.
- 32:22Antibiyotik Kullanımı ve Bağırsak Bakterileri
- Antibiyotik kullanımı sonrası probiyotikli gıdalar (kefir, şalgam, turşu) ve prebiyotikli gıdalar tüketilmelidir.
- Bir antibiyotik kullanımı üç ay boyunca bağırsak bakterilerinin dengesini bozar.
- Vücuda giren ilaçlar damardan veya ağızdan alınsa da aynı etkiyi gösterir ve her noktaya ulaşır.
- 34:48Geçirgen Bağırsak Sendromu Tanısı
- Karın ağrısı, şişkinlik, gaz ve ishal atakları geçirgen bağırsak sendromunun belirtileri olabilir.
- Karın ağrısı, şişkinlik, gaz ve ishal olan kişilerin yaklaşık %90'ı geçirgen bağırsak sendromu değildir.
- Geçirgen bağırsak sendromu tanısı için gastroenteroloji uzmanına başvurulmalı ve dışkıda zonulin miktarı incelenmelidir.
- 37:33Geçirgen Bağırsak Sendromu Tedavisi
- Bağırsak bakterilerinin tipini ortaya koyan üç ayrı grup test uygulanabilir.
- Vücutta iltihap olup olmadığı için kan testleri ve kan sayımları yapılabilir.
- Bazı durumlarda, zonulin testi ve bağırsak bakterilerinin tipini ortaya koyan testler yapılmadan, bağırsakta eriyen antibiyotikler kullanılarak tedaviye başlanabilir.
- 38:29Geçirgen Bağırsak Sendromu ve Bitkisel Tedaviler
- Geçirgen bağırsak sendromunda bireysel hekimle birlikte yol alınması gerekiyor.
- Bitkisel tedavilerde en önemli faktör diyetteki lif miktarıdır.
- Prebiyotikli (probiyotik bakterileri besleyen) lifli gıdalar tüketmek önemlidir.
- 39:43Geçirgen Bağırsak Sendromu İçin Beslenme Önerileri
- Bağırsaktaki bakteriler arasındaki dengeyi bozmamak, gereksiz mide ilaçları, ağrı kesici ve antibiyotik kullanmamak gerekir.
- Dengeli beslenmek önemlidir: yaklaşık %50-55 karbonhidrat, %20 protein ve %30 yağ miktarı alınmalıdır.
- Geçirgen bağırsak sendromunda günde en az 20 gram lif tüketmek gerekir.
- 41:38Bağırsak Bakterileri ve Önemi
- Bağırsaklarımızda yaklaşık 1,5-2 kilogram bakteri bulunur ve bunlar arasında özel bir denge vardır.
- Bağırsak bakterileri sadece kendi aralarında değil, vücudumuzla ve sindirim sistemimizdeki hücrelerle de etkileşir.
- İyi bakterilerin besinlerini vermek için anne sütü gibi bol lifli gıdalar tüketilmelidir.