Buradasın

İnsanın Kendini Anlama ve Zihin Sağlığı Üzerine Bilimsel Sohbet

youtube.com/watch?v=39mDV7qBdd4

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir sunucu tarafından yönetilen, iletişim bilimleri uzmanı Dr. Uğur Batı ve nörolog/nörobilim uzmanı Dr. Timur Yılmaz'ın katıldığı bilimsel bir sohbet programıdır. Konuşmacılar kendi kitaplarından da bahsediyorlar.
Program, insanın kendini anlama sürecini, beyin yapısını ve zihin sağlığını ele alıyor. Video, insanın ruh, zihin ve beden olmak üzere üç elementten oluştuğunu tartışarak başlıyor ve ardından bilinçli farkındalık (mindfulness), zeka alanları, dengeli yaşam ve kişisel gelişim konularına geçiyor. Konuşmacılar, günlük yaşamda uygulanabilir pratikler (teşekkür etme, nefes egzersizi, sağlıklı beslenme, düzenli uyku) ve bunların beyin sağlığı üzerindeki olumlu etkilerini açıklıyor.
Sohbette ayrıca "feraset" kavramı, sessizlik ve dinginlik arasındaki fark, bilgelik kavramı ve modern eğitim sistemlerinin insan üzerindeki etkileri gibi konular da ele alınıyor. Konuşmacılar, insanın kendini anlaması için zorlukları kabullenme, öz şefkat uygulama ve "anda yaşamak" gibi pratiklerin önemini vurguluyorlar.

00:02Kendimizi Aramak: İnsanlar sevgi, huzur, mutluluk ve varlık ararken, kendilerini arayıp ne olduğuklarını ve ne için yaşadıklarını sordukları sorgulanıyor.
Filozoflar, insan kavramını iki farklı varlık olarak tanımlamış: geçici ve duyusal açıdan var olan bir tarafı ile kavramsal olarak algılanamayan, cismani olmayan, ebedi ve değişmez olan diğer tarafı.
Dünyevi ve duyumsanan şeyler gelip geçiciyken, ideal ve zaman dışı olan şeyler ebedi olarak görülüyor.
01:50Bilim ve Anlama: Bilim, iç ve dış gerçekliği ayırt etme becerisi kazandırır, ancak insanlar gördüklerini ve deneyimlediklerini tam olarak tarif edemiyor.
İbn-i Sina'nın Hindistan'a gittiği rivayet edilirken, orada kıymetli mücevherlerin kıymetsiz taşlarla karıştırıldığını fark etmiş.
Kadim öğretiler, kavramlardan ve arzularımızdan daha öte bir anlam taşıyabilir.
04:51İnsanın Üç Elementi: İnsanın üç elementi olarak ruh, zihin ve beden belirtiliyor.
Beden konusunda büyük ilerleme kaydedilse de, bir salgın gibi olaylar dünyayı birdenbire yabancılaştırmış.
Zihinle ilgili hala çalışmalar devam ediyor, son elli yılda nörofizyolojik yöntem bilgi birikiminin çatısı haline gelmiş.
06:44Zihin ve Akıl: Beyin evrenin en kusursuz donanımı olarak tanımlanırken, beynin yazılımı zihin, çıktısı ise akıl olarak nitelendiriliyor.
Her şeyi akılla açıklamanın mümkün olmadığı bir dünyada, insan kadim öğretilere başvurarak hikmete dayalı bir akıl arayışında.
Sezgisellik, insanı diğer türlerden ve kendi yarattığı teknolojiden ayıran önemli özellik olarak vurgulanıyor.
07:32Teknoloji ve Sezgisellik: Yeni dünya teknolojileri (algoritma, robotikler, yapay zeka) insanları hem korkutuyor hem heyecanlandırıyor.
İnsanlar yarattığı teknolojilerin sınırlarını belirlediği için, bu teknolojilerin insanı yok etmeye karar vermesi mümkün değil.
İnsan öğrenmesi, bilgisayarın binary code gibi çalışmadığı, örüntüsel bir öğrenme sistemine dayandığı bir süreç.
09:25Kendini Anlama Çabası: İnsanın kendini anlama çabası büyük bir sorunsallık getiriyor çünkü bu çabayı yapan organ beyin.
İnsan beyni dünyada kendisini anlamaya çalışan tek beyin, diğer canlıların sinirsel örgütlenmesi kendilerini anlamaya çalışmıyor.
Kendimizi anlamaya çalışırken kullandığımız teknikler (dil, gruplandırma, sınıflandırma, zaman algısı) nedeniyle hakikati hiçbir zaman bilemeyeceğimiz ihtimali var.
11:39İnsanı Anlamak İçin Çoklu Perspektif Yaklaşımı: Sinir bilimi, insanların kendini anlamak için tek bir perspektifi kullanmaktansa pek çok disiplini aynı anda kullanmayı öneriyor.
İnsanların kendini anlamakla ilgili en büyük sıkıntı, uzmanlaştığı alandan sorulara cevap bulmaya çalışmasıdır.
Kitapta sadece bir bilim perspektifi veya sadece öyküsel bir perspektif kullanmak yerine, farklı perspektiflerin ortak noktalarından faydalanmak istenmiştir.
13:46İnsanın Hadsizliği ve Yolculuğu: İnsanın evren yolculuğu aynı zamanda hadsizliğinin yolculuğu olarak görülmektedir.
İnsan hadsiz bir varlık olmasaydı, günümüzdeki teknolojilerle yayın yapamaz, 350 bin yıl önce ağaçkakandan daha fazla dünyaya etkisi olmayan insan şu an devletler ve medeniyetler kurabilmektedir.
İnsan bir arıdan daha fazla değerli değildir, ancak beraber yaşadığı ve ona muhtaç olduğu arı kadar değerlidir.
16:31İnsanın Teknoloji ve Hadsizliği İlişkisi: İnsan önce teknoloji yarattı, bu teknolojiyle dünyayı değiştirdi, nesneleri ve anlamları değiştirdi, en sonunda kendisini değiştirdi.
İnsan, dünyada iki milyon tür yok olurken, sadece bir tür olmasına rağmen, tüm türlerin çatısı gibi davranmaktadır.
İnsan, 4,5 milyar yıldır var olan dünyada son 50 yılda teknolojilerle birlikte dünyanın sonunu hazırlamış olabilir.
20:27İnsanın Kendini Algılama ve Duygusal Yaşamı: İnsan, dünyada çok küçük ve anlamsız olduğundan farkında olmaksızın, duygularını ve düşüncelerini çok büyütürken, kendisini dünyada çok önemli ve büyük görür.
İnsanlık olarak sağlık sorunları, mutsuzluk ve çaresizlikle uğraşırken, insanların yaşamındaki küçük değişikliklerle (düşüncelerine, dile, varlığına, beslenmesine, uykusuna ve nefes egzersizlerine dikkat ederek) duygularıyla başa çıkma konusunda daha başarılı olabilmektedir.
22:39Hayat Tarzı Değişikliklerin Etkisi: Aynı dünyada, aynı yüzyılda küçük değişiklikler yaparak (teşekkür etmek, nefes egzersizi yapmak, sağlıklı beslenmek, düzenli uyku ve egzersiz) karamsar tablonun hızla değişmesi mümkündür.
Sinirbilim araştırmaları, bu değişikliklerin beyin damarı görüntülerinde de gösterildiğini kanıtlamıştır.
İnsanın "hadsızlığı" beyindeki duygu merkezinin ve "ben" merkezinin gelişmiş olmasıyla açıklanabilir; bu nedenle insanlar her şeyi kendileriyle ilişkilendirirler.
24:08Bütüncül Yaklaşımın Önemi: Dünyanın sürdürülebilirliğini sağlamak için büyük projeler veya eğitimler değil, basit davranış değişiklikleri yeterlidir.
Sinirbilimi, insanın haddini öğrenmesi ve dünya sürdürülebilirliğini sürdürmesi için herkesin kendisi için yapması gereken basit şeylerle sağlanabilir.
Sinir bilimi çalışmaları, teşekkür etme, şükretme gibi davranışların memeli hayvanlarda olan duygusal ve saldırgan beyin bölgelerinin küçülmesi ve mantık, sanat, yardımlaşma gibi bölgelerin gelişmesine neden olduğunu göstermiştir.
26:22Dijital Okuryazarlık ve Aile Bağları: Dijital okuryazarlık eğitiminde bir vardiyalı işçi, çocuklarıyla vakit geçirmenin ekran kullanımı sorununu çözdüğünü anlatmıştır.
Çocukların ekranın karşısına çıkacak, kaldıracak motivasyonu, anne ve babasının ihtiyaçları olan onlarla vakit geçirmektir.
İnsanların samimi ve inandırıcı çözümler geliştirebilecekleri, kendilerini sürekli sorgulama eğilimiyle kendilerini anlamaya çalışabildikleri vurgulanmaktadır.
29:17Değişim ve Beyin Esnekliği: Değişim insanları ürkütse de, beyindeki nöroplastisi (beynin değişebilir olması) sürekli yapılan davranışlarla etkilenir.
Değişikliklerin arkasındaki motivasyonun önemli olduğu, sadece dış davranışların değil, arkasındaki nedenlerin de anlaşılmasının gerektiği belirtilmiştir.
Sağlık, mutluluk ve başarı arasındaki ilişki, piramit modeliyle açıklanmıştır; eğitim sistemlerinde önce başarı, sonra mutluluk, şimdi ise sağlıklı olma hedefi olarak belirlenmiştir.
32:26Sağlıklı Yaşam Kriterleri: Farkındalık egzersizi, insan bedeni ve sağlığı üzerine ve zihin üzerine olan etkisi yüzde yüz kanıtlanmış bir zihin egzersizidir.
Sağlık, mutluluk ve başarı gibi kavramlardan daha temel bir kriterdir ve hayatımızda en merkeze konulmalıdır.
Mutluluk ve başarı kişiden kişiye değişse de, sağlıklı bir yaşam kriteri neredeyse herkes için aynıdır: ağrıdan uzak, yaşlanma belirtilerini geç yaşlarda gören ve hastaneye gitmeye gerek duymayan bir hayat.
34:38Ruh Sağlığı ve Beden Arasındaki Bağ: Ruh sağlığı, fiziksel sağlıksızlığı beraberinde getirebilir ve bu iki kavram birbirinden ayrı değildir.
Ruh sağlığına yatırım yapmak için sadece ruh sağlığımız bozulduğunda terapistlere gitmek yeterli değildir, bugünden başlayarak farklı alanlardan başlamak gerekebilir.
Sinirbilim açısından zihin, ruh ve beden birbirinden ayrılmaz, Descartes'ın duaalizmi modern sinirbilimle iflas etmiştir.
36:39Duygular ve Anı Yaşama: Dünyanın zor bir evresinde yaşadığımız, geleceğe ilişkin karanlık senaryolara daha fazla meyil ettiğimiz bir dönemdir.
Sekiz ana duygumuz vardır: mutluluk, üzüntü, korku, şaşkınlık, öfke, ilgi, iğrenme ve utanç.
Anı yaşamak, o anda yaşadığımız duyguları tanımlayıp kendimizi ifade edebilmektir; bu durumda yaptığımız her şeyin anlamını anlayıp altını çizeriz.
40:40İnsanın İki Boyutu: İnsanın iki yönü vardır: somut olan, günlük yaşam için olan ve tinsel (soyut ve ruhani) boyutu.
Bu iki boyut arasındaki dengeyi kurmak kolay değildir.
İnsan sürekli hayatını daha anlamlı kılmaya çalışır ve kişinin gerçek kimliğini, hayatı nasıl anlamlı kıldığına bakarak keşfedebiliriz.
43:17Sağlıklı Bir Beyin ve Farkındalık: Sağlıklı bir beyin, farkındalığın en yüksek olduğu beyne sahip olmak için gerekli bir kriterdir.
Zihinsel sağlıktan yoksun kişilerin farkındalığı yükseltmeye çalışmak için tercih edilmesi önerilmez.
Fonksiyonel beyin emarı ile insan beyninin iç yapısı incelenebilir.
44:32Beynin İki Bölgesi: Karar verirken iki farklı beyin bölgesi yarış halinde olur: duygusal, takıntılı ve bencil olan limbik sistem (varsayılan mod ağı) ile düşünceli ve yardımsever olan frontal beyin bölgesi.
Limbik sistem, memeli hayvanlarda da bulunan "hayvansı beyin" olarak adlandırılabilir.
Frontal korteks, insanı farklı yapan, anlam peşinden koşan ve zamanda yolculuğa çıkaran beyin bölgesidir.
46:16Beyin Bölgesi Gelişimine Göre Davranışlar: Limbik sistemi ön planda olan kişiler dürtüselliğe, öfke kontrol bozukluğuna, depresyona ve madde bağımlılığına daha yatkın olurlar.
Frontal korteks gelişmiş olan kişiler daha barışçıl, çözüm odaklı ve şu anda meşgul olan insanlardır.
Frontal korteks gelişimi, kurban psikolojisinden kurtulmayı ve daha az dürtüsel davranmayı sağlar.
48:00Özgürlük ve Tepki Seçimi: Victor Frank'a göre, uyaran ve tepki arasında bir boşluk vardır ve özgürlük bu boşluğu kullanabilmektir.
Gelişmiş insan, ilkel insanı ayıran şey tepkilerini seçebilme yetenigidir.
İnsanın kurduğu sosyal sistemler genellikle insanın doğasına uygun değildir.
49:58İnsanın Kapasiteleri ve Zeka Alanları: İnsanlar fiziksel, zihinsel ve duygusal olmak üzere üç temel kapasiteye sahiptir.
Bu kapasitelerden biri ana kapasite, biri yardımcı kapasite, biri çekinik kapasite olarak kullanılır.
Howard Gardner'ın çoklu zeka kuramına göre insanlar dokuz farklı zeka ile dünyaya gelir: uzamsal, sözel, sayısal, müzikal, kinestetik, doğacı ve varoluşsal zeka gibi.
52:31Zeka Alanları ve Özellikleri: Timur çok analitik zekası güçlü bir insan olarak tanımlanıyor ve estetik zekası da ona yardımcı oluyor.
Akademisyenlerin zihinsel kapasitesi yüksek olduğu için bilişsel zekaları da yüksek oluyor ve iyi hikayeciler sözel zekaları yüksek.
Atakan'ın sözel zekası çok yüksek olduğu belli çünkü 12 yaşında Spinoza ve Kant'ı okuyup oturaklı yorumlar yapıyor.
54:02Zeka Alanlarının Dengesi: Evrenin en önemli prensiplerinden biri dengedir, bir insanın bir zeka alanında çok yükselmiş olması ideal insan tiplemesine uygun olmayabilir.
Sözel zeka çok yüksek olan biri fiziksel zekasının düşük olması durumunda harekete geçemeyebilir veya zihinsel kapasitesi yüksek ancak sosyal ilişkileri kötü olabilir.
İnsan kaynakları uygulamalarında sadece yüksek kapasiteli kişiler aranırken, aranması gereken aslında dengedir.
55:49Süper Tavuk Deneyi: Benjamin Muir, Pürdü Üniversitesi'nden bir biyolog, varlık hiyerarşi üzerine uzun yıllar süren bir çalışma yapmıştır.
Tavukların bazıları çok iri, parlak tüylü ve sağlıklı görünürken, bazıları sıradandır.
Süper tavuklardan oluşan bir küme oluşturulduğunda, tavuklar birbirini yiyor ve ölüyor, normal kümelere göre et ve yumurta verimi düşüyor.
57:16Dengenin Önemi: Dengede tam bir karar yoktur, şundan üç kilo, bundan iki gram gibi somut ölçüler bulunmamaktadır.
İnsanın dengesini bulması zordur ve organizma içindeki herhangi bir değişiklik dengeyi bozabilir.
Tüm bu çalışmalar kendimizi geliştirmek, ruh sağlığımızı korumak ve iyileştirmek için yapılan çalışmalar olup, dengenin sürekli yakalanması gerekmektedir.
59:15Zihin Sağlığı ve Skala Görüşü: Zihin sağlığı hepimizde dalgalanır ve bunu kabul etmek gerekir.
Zihin sağlığına ya sağlıklı ya da sağlıksız gözüyle bakmak yerine, duygusallık, düşünce içeriği ve dürtüsellik açısından bir skalada git-gel yapmak daha doğrudur.
Modern sinirbilimde, insanları dengeli veya dengesiz yerine, gri bir skalayla değerlendirmek önemlidir.
1:01:54Going Mindset ve Zorluklarla İlgili Yaklaşım: Kendinizi dengelemeye zor gözüyle bakıp kaçınmamak gerekir, bu "zoru sevmemek" olarak adlandırılır.
Zorluklarla başa çıkmak için "neymiş?" diyerek bakıp, zorlukların ne öğretebileceğini düşünmek önemlidir.
Zihin sağlığı için "dengeli değilim" demek yerine "henüz dengeli değilim" diyerek yaklaşmak faydalıdır.
1:04:17Motivasyon ve Bilgelik Yolculuğu: Üreten insanların motivasyonu önemlidir ve ruhsal dengede kalmak için orta yolları bulmak gerekir.
Bilgelik doğuştan gelen bir şey değil, ancak bilgelik yolculuğunun motivasyonu doğuştan gelebilir.
Konuşmacının babası, köyden ayrılarak İstanbul'a gelip üniversiteyi dokuz yıl içinde bitirmiş, aynı anda üç işte çalışarak eğitimini tamamlamıştır.
1:07:19Aile Hikayesi ve Çocukluk Deneyimleri: Konuşmacının ailesi Tuzla'ya taşındığında, ev atölye gibiydi ve annesi el sanatları ile para kazanıyordu.
Babası kumaş keserken John Steinbeck'in "Fareler ve İnsanlar" kitabını okur ve çocuklarına anlatırdı.
Çocukluklarında televizyon yoktu ve yıllarca para yetersizliği nedeniyle etnik bir yaşam sürdüler.
1:08:20Öğretmenlik ve Yaratıcılık: Beyin temelli öğrenmede ayna nöronları çalıştırıp insanlara kılavuzluk etmek ve tutku aşılamak, öğretmenin en önemli işidir.
Bir öğretmenin akademik bilgiye sahip olması önemli olsa da, öğrencilere matematik ve fizik öğrenme tutkusunu aşabilmesi daha önemli bir özellik olabilir.
Konuşmacı, kendi yaşam öyküsünde annesinin modeli olarak ondan kitap okumayı öğrenmiş ve 10-11 yaşında dünya klasiklerini okumaya başlamış, yazmaya devam ederek yaratıcılık odaklı bir hayat sürdüğünü belirtiyor.
1:09:54Birlikte Üretim ve Motivasyon: Konuşmacı, Timur ile birlikte kitabı yazmanın tek başına yazdığı kitaptan daha değerli olduğunu, birlikte üretimde her iki kişinin ruhunun kitapta yer aldığını vurguluyor.
Yaratıcılıkta birlikte çalışmanın önemini, "herkes beraber olduğu beş kişinin ortalaması kadardır" sözüyle ifade ediyor.
Konuşmacı, zorlu ortamlarda daha iyi çalıştığını, dedikodular ve olumsuz yorumlar onu daha iyi performans göstermeye teşvik ettiğini belirtiyor.
1:11:50Kitabın Yazılması ve Motivasyon: Kitabın yazılması konuşmacının hayatının en zor dönemlerinden birinde gerçekleşmiş ve aslında kitabın en büyük faydası konuşmacıya gelmiş.
Konuşmacı, eğitimlerimiz, diplomalımız ve sosyal statümüz kötüye gittiğinde bizi çok yardımcı olamayacağını, zorluklara karşı kendimizi kurtarabileceğimiz zihinsel egzersizlerin olduğunu vurguluyor.
Düşük bir titreşimde olduğumuzda, birkaç nefes egzersizi, beden taraması ve farkındalık egzersizi bizi çok umutsuz hissettiğimiz durumlarda yardımcı olabilir.
1:14:56Kendi Kendimize Yardım: Sorun odaklı olup kendimizi kurban ilan etmek yerine, bugün ne yapabileceğimize bakmamız gerektiğini, kendimizden daha çok düşünecek insanların az olduğu bir çağa denk geldiğimizi belirtiyor.
Herkesin kendi zihin sağlığı için kendisini "öz şefkat"la titretip toparlaması gerektiğini vurguluyor.
İnsanın en büyük sıkıntısının daha fazla acı çekmekten korkması olduğunu, kendimize temas ettiğimizde karşılaşacağımız şeyden korktuğumuzu ifade ediyor.
1:16:42Farkındalık ve An Meselesi: Kitapta "anda kalmak" kavramının değersiz taşlarla karıştırıldığını, bu kavramların içi boşaltıldığını belirtiyor.
"An için yaşamak" ve "anda yaşamanın" arasında bir farklılık olduğunu vurguluyor.
Sinirbilimci olarak Türkiye'de farkındalık (mindfulness) ve "an meselesi"nin tamamen içi boşaltılmış bir kurum haline geldiğini ifade ediyor.
1:18:00Farkındalık ve Anı Tecrübe Etme: Konuşmacı, yoga salonlarında yapılan "farkındalık egzersizleri"nin aslında paylaşılmış psikoz olduğunu ve bilimsel açıdan bakıldığında bu durumun yanlış olduğunu belirtiyor.
Beynin, geçmişteki olayları sadece hatırlamakla kalmayıp aynı zamanda o gerçekliğin bir modelini zihinde oluşturduğunu açıklıyor.
Anı tecrübe etmek, şu anda olup biteni tecrübe etmek demektir; örneğin ayakların yere değişini hissetmek veya nefes alıp verirken akciğerlerin nasıl dolduğunu hissetmek gibi basit şeylerle anı tecrübe edilebilir.
1:21:19Anı Tecrübe Etmenin Sağlık Farklılıkları: Anı tecrübe etmeyi yapmanın sadece sözel bir şey olmadığını, aynı zamanda son derece sağlıklı olduğunu vurguluyor.
Günümüzde çok büyük bir kısmını anı tecrübe etmekle geçirmeyen insanların depresyon, kaygı, endişe, okb ve şizofreni gibi hastalıklara yakalanma riski olduğunu belirtiyor.
Sabah ve akşam beş-on dakika boyunca anı tecrübe etmeye çalışmanın beden ve zihin sağlığı için büyük bir avantaj sağladığını öneriyor.
1:22:27Feraset ve Anı Tecrübe Etme: Deneyimlerin yanılmaz olduğunu, sadece öngörülerin ve beklentilerin boşa çıkarıldığını vurguluyor.
Feraset kelimesinin Arapça kökenli olduğunu ve "at" anlamına gelen "feres" kökünden geldiği, atın 360 derece görebildiği için ferasetin de 360 derece bakmak anlamına geldiği açıklanıyor.
Feraset sahibi olmak, sadece kendi olanaklarımıza değil, diğerlerinin sahip olduğu tüm olanaklar üzerinden dünyayı okumak ve tüm ihtimalleri görmek demektir.
1:26:04Modern Sinirbilim ve Anı Tecrübe Etme: Modern sinirbilimde "ben perspektifinden bakmak"ın, limbik sistemin yaptığı bir şey olduğu açıklanıyor.
MR taramalarında "en sevdiğiniz renk nedir?" sorusuna cevap verirken bir bölgede aydınlanma olduğu, "dünyada en çok sevilen renk nedir?" sorusuna cevap verirken farklı bir bölgede kan akışı olduğu gösteriliyor.
Çinlilerin "nasılsın" demek yerine "pirincin nasıl?" diye sorarak, yaşamın ve sürdürülebilirliğin kaynağı olarak gördükleri pirinci vurguladıkları örnek veriliyor.
1:28:20Farkındalık Kavramı: Farkındalık kavramı Türkçe'nin dil yapısı nedeniyle tek bir kelimeyle anlatmak zor bir konudur.
Çince'de "niyam" olarak tanımlanan farkındalık, "kalbimle, bedenimle, zihnimle evimdeyim" anlamına gelmektedir.
Mindfulness (bilinçli farkındalık) kavramı "sıcak bir kalp, serin bir baş" olarak tanımlanabilir.
1:30:04Kelime Çağrışımları: Kelime çağrışımları yöntemiyle farklı kelimelerin insanlarda uyandırdığı duygu ve kavramlar incelenmiştir.
"Benlik" kavramı "benim için diğeri" olarak tanımlanmıştır.
Psikolojide artık insanı eksik olan gözüyle değil, tam olan gözüyle görmek gerekiyor.
1:33:18Akışına Bırakmak: Twitter anketinde "anda kalabilmek için neler yaparsınız?" sorusuna "akışına bırakırım" cevabı %64 oranında en çok tercih edilmiştir.
Akışına bırakmak, anı tecrübe etmek için niyetli bir şekilde olmalıdır, aksi takdirde bu anda kalmakla ilgili bir şey değildir.
Anda kalmakta en önemli nokta niyetli olmaktır, beyin çalışmalarda bu gösterilmiştir.
1:33:46Benlik ve Benlik Arayışı: Benliğini aramanın temel sebepleri arasında "var olma çabası", "belirsizlikle başa çıkma" ve "merak" bulunmaktadır.
Düşünsel aleme girmek, "ben" duygusallığından kurtulmayı zorlaştırır.
Merak, deney, sebep-sonuç ve analiz gibi düşünsel süreçler, tepkisel süreyi uzatır ve avantaj sağlar.
1:37:14Tevekkül Kavramı: Akışına bırakmak kavramını en güzel tanımlayan kelimelerden biri "tevekkül"tir.
Tevekkül, sufi öğretisindeki nefs-i marziye gibi, elinden geleni yaparak gerisini Allah'a bırakmaktır.
Kirmani'nin "bulmak ile kaybetmek arasında kalbin sükunet içerisinde olma halidir" sözü, tevekkül kavramını güzel bir şekilde ifade etmektedir.
1:38:16İslam Felsefesi ve Kişisel Gelişim: İslam felsefesi, özellikle mutezile ve eş'ari akımları, modern psikolojideki bazı kavramların karşılığını bulma anlamında kişisel gelişim öğretilerinin kaynağındaki derinliği içermektedir.
Kaybetmekle bulmak arasında kalbin sükunet içerisinde olma hali, duygusallıktan ziyade daha frontal bir durumudur.
Şerre teşekkür etmek, hayra aldanmamak ve orta yolları bulmak, belirsizlikle kalamama halini zorlayan durumları aşmanın yollarıdır.
1:40:24Sessizlik ve Dinginlik Kavramları: Konuşmacı, sessizlik ve dinginliğin aynı şey olmadığını, sessizliğin dinginliğin ön şartı olabileceğini ancak farkındalık yüksek olan birinin kalabalık ortamda bile dingin kalabileceğini belirtiyor.
Kaotik bir dünyada insan türü, zihinsel hastalıklarla mücadele etmek için dayanabileceği sınırın eşiğine gelmiş durumda, zihinsel hastalıklar artık endemik seviyelere ulaşmış.
Farelerle yapılan deneylerde, sessiz ortamlarda tutulan farelerde beyinlerinde yeni sinoptik bağlantılar oluştuğu ve sağlık skalasında artış olduğu, aksine gürültülü ortamlarda beden-zihin sağlıklarının iflas edebileceği gözlemlenmiştir.
1:42:56Farkındalık ve Beden-Zihin Sağlığı: Sessiz bir ortam dingin olmak için ön şart olabilir ancak farkındalık yüksek değilse, kişinin beyni limbik sistemine odaklanır ve sürekli bir ses onu meşgul eder.
Farkındalığı yükseltmek, dengeli beslenmek, uyku düzeni korumak, düzenli spor yapmak ve farkındalık egzersizleri yapmak, etraf sessiz olmasa bile rahatsız edici seslerin azalmasına ve etrafta olup biteni yargısızca izlemeye başlamaya yardımcı olur.
Yapılan sayısız çalışma, farkındalık egzersizlerinin beden-zihin sağlığı için faydalı olduğunu kanıtlamıştır.
1:45:08Edebi Kaynaklar ve Kişisel Gelişim: Halit Hüseyin'in "Uçurtma Avcısı" kitabında suskunluk ve dinginlik arasındaki fark anlatılmış, suskunluk huzur içerirken dinginlik yaşam düğmesinin sesini kısmak, sessizlik ise düğmeyi tamamen kapatmak gibidir.
Yüzlerce kitap incelenerek edebi vecizelerle "Siddhartha" romanına bağlanılmıştır.
"Siddhartha" hem Gotoma karakteri hem de Hermann Hesse'nin yarattığı karakter olarak, bugün kişisel gelişim öğretilerinin temelinde yatan pek çok prensipin temelini oluşturmuştur.
1:46:46Öğretilerin Değerlendirilmesi: İnsanlar kişisel gelişim ve evrenle ilgili birçok ön kabulü olduğu gibi kabul ederler, bazen duruma uygun şekilde farklı görüşleri savunurlar.
Kitapta bu öğretilerin modern bilim perspektifinden doğru olup olmadığı, doğruysa nasıl doğru olduğu ve yanlışsa gerçek ne olduğu araştırılmaktadır.
Kitap edebiyat, felsefe, insani bilimler ve bilimin karışımı şeklinde yazılmış, popüler bilimin güzel bir diliyle anlatılmıştır.
1:48:35Farkındalık Yolculuğu: Aranan şey her şeyin bize olduğu gibi görünmesi, ancak mutlak gerçekliği bulmak zordur.
Farkındalık yoluna düşmeden önce doğa elemanları normal görünüyordu, ancak farkındalık yoluna düştüğünde anlamlar karışıyor.
Farkındalığa vardıktan sonra da her şey olduğu gibi görünür, ancak oraya gelmek için karmaşanın içinden geçmek gerekiyor.
1:50:05Bilgelik ve Uygulama: Dünyanın en çok bilen adamı bilge olmayabilir, bilge bildiğini hayatına uygulayabilen adamdır.
Bilgelik, kaybetmeden değerini anlamaktır.
Farkındalığın yükseltilebilmesi sağlığı, mutluluğu ve başarısına katkıda bulunur.
1:51:43Sağlık ve Sağlık Yatırımı: Sürdürülebilirliğini kaybetmiş bir dünyanın sarsıldığı bir dönemdeyiz.
Okullarda dikkat dağılması nedeniyle ilaç kullanan öğrencilerin olduğu görülmektedir.
Herkesin kendi sağlığına ve sevdiklerinin sağlığına yatırım yapması gerektiği vurgulanmaktadır.
1:52:54Kapanış Şairi: Şair, nehir yolunda gezgin, yol, kıyı, tekne, kayıkçı, çekme halatı, zemin, gökyüzü, zaman ve bedenin yokluğunu anlatır.
Büyük yoklukta hiçbir şey bulunamaz, güçlü olup kendi içine dönmenin önemli olduğu belirtilir.
Hayali şeylerin düşüncelerini atıp sadece olduğumuz yerde sağlam durmanın gerektiği vurgulanır.

İnsanın Kendini Anlama ve Zihin Sağlığı Üzerine Bilimsel Sohbet

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir