Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, TRT'de yayınlanan bir röportaj programıdır. Programda Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu Kadın ve Üreme Sağlığı Program Koordinatörü Dr. Gökhan Yıldırımkaya ile Selvi Hanım arasında geçen sohbet yer almaktadır.
- Röportaj, 11 Temmuz Dünya Nüfus Günü'nün önemi ve 1994'te Kahire'de düzenlenen Nüfus ve Kalkınma Konferansı'nın 25. yıldönümü etrafında şekillenmektedir. Programda dünya nüfusunun artışı, kadın sağlığı, kadına yönelik şiddet, çocuk yaşta evlilik ve kadın sünneti gibi konular ele alınmaktadır. Ayrıca uluslararası anlaşmaların Türkiye'deki uygulaması, sosyal adalet ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri de tartışılmaktadır.
- Röportajda 2030 yılına kadar önlenebilir gebeliğe ve anneliğe bağlı kadın ve yenidoğan ölümü olmaması, kadına yönelik şiddetin konuşulmaması ve çocuk yaşta evliliklerin olmaması gibi hedefler vurgulanmaktadır. Programın son bölümünde aşı karşıtlığı gibi güncel sağlık meseleleri ve erkek katılımının kadın güçlenmesi ve şiddetin önlenmesi programlarındaki önemi de tartışılmaktadır.
- 00:19Dünya Nüfusu ve Kalkınma
- 11 Temmuz Dünya Nüfus Günü'nün genel değerlendirmesiyle başlanıyor.
- Dünya nüfusu 1802'de 1 milyar iken bugün 7,7 milyar olup, 12-13 yılda bir milyar artacak.
- Sayısal artışı avantaja çevirebilecek unsurlar eşitlik, hakkaniyete uygun dağılım ve özellikle kadınların daha fazla rol üstlenmesi.
- 01:42Nüfus ve Kalkınma Konferansı
- 1994'te Kahire'de toplanan Nüfus ve Kalkınma Konferansı'nda nüfusun sadece sayıdan oluşmadığı ve kalkınmanın hak temelli ayrılmaz bir parçası olduğu vurgulanmış.
- Bu konferans, 179 hükümet ve ülke temsilcisinin 11.000 katılımla kayıtlı katılımla tartışıp, Nüfus ve Kalkınma Dünya Eylem Planı'nı imzaladığı dünyadaki en büyük nüfus ve kalkınma konusundaki konferans.
- Bu yıl Dünya Nüfus Günü'nün 30. yılı, Nüfus ve Kalkınma Konferansı'nın 25. yılı ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu'nun 50. yılı.
- 02:44Kadın Kalkınması Hedefleri
- 1994'te 179 ülke, önlenebilir sebeplerle anneler ve çocukların gebeliğe bağlı sebeplerle yaşamlarını kaybetmemeleri hayalini kurmuş.
- Şiddet, çocuk yaşta evlendirme, kadın sünneti gibi zararlı uygulamalardan uzak kalınması ve kadınların yönetime ve çalışma hayatına katılabilmesi için ilk temeller atılmış.
- Günümüzde bu hedefler sürdürülebilir kalkınma hedefi ve ICBT eylem planının yeni versiyonuyla varlığını sürdürüyor.
- 03:2625. Yıl Küresel Zirvesi
- 12-14 Kasım'da Kenya'nın başkenti Nairobi'de Danimarka, Kenya ve Birleşmiş Milletler'in ev sahipliğinde 25. yılın küresel zirvesi yapılacak.
- Türkiye'den kamudan, sivil toplum kuruluşlarından ve akademisyenlerden değerli katılımcılar 25 yılda ne yapıldığı ve gelecek 2030'a kadar ne yapılması gerektiği tartışılacak.
- Bu yıl hem 25. yıl hem de 10-11 yıl içinde yeni arayışın belirlendiği yıl olacak.
- 04:32Türkiye'de Kadın Kalkınması Durumu
- Türkiye Cumhuriyeti kadına yönelik şiddetin en önemlisi Sedat Sözleşmesi'nden eylem planına, İstanbul Sözleşmesi'ne çok ilk imza koyanlardan ve bunu iç politikalarını aklatan başarılı bir ülke.
- 1994'ten bugün dünyada anneler %41 daha az ölüyor gebeliğe bağlı sebeplerden.
- 1994'te ilk 500 iş insanı arasında kadın yokken, bugün %5'i bu konumda.
- 05:332030 Hedefleri
- 1994'ten eylem planı olduğu için 2009'a kadar 25 yılda gözle görünür bir gelişme var.
- 2030 hedefi: 2030 yılında önlenebilir gebeliğe ve anneliğe bağlı kadın ve yenidoğan ölümü olmasın.
- 2030'da kadına yönelik şiddeti, çocuk yaşta evlilikleri veya kadın sünnetini konuşuyor olmayalım.
- 06:51Türkiye'de Kadın Sağlığı ve Şiddet
- Türkiye'de eskiden bir günde iki anne gebeliğe bağlı sebeplerden ölüyordu, şu anda bu sayı birin altında.
- Günde eskiden iki günde bir kadın şiddet nedeniyle hayatını kaybederken, bu sayı artık ikiye yaklaşmaya başladı.
- Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmet Bakanlığı'nın şiddete yönelik ve çocuk yaşta erken ve zorla evliliklere yönelik ulusal programları var ve bunu Birleşmiş Milletler kuruluşları ile birlikte yürütüyor.
- 08:32Erkek Katılımı Önemi
- Kadın güçlenme programlarında ve kadına yönelik şiddetin önlenme programlarında erkek katılımının çok ihmal edildiği ve bunun hızla hayata geçirilmesi gerektiği saptanmış.
- Yeni programlarda kadın ve genç kızlar ile programların her programına erkek katılımı bileşenini standart bir strateji olarak ekleniyor.
- Erkek katılımı olmadan ve bu okulda başlamadan şiddeti veya kadın güçlenmesini hayata geçirmenin daha çok olası görünmüyor.
- 10:14Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri
- Dünyanın ajandasında olan 192 ülkenin uzlaştığı sürdürülebilir kalkınma hedefleri, sosyal adaletin sağlanabilmesi için umut verici bir işaret.
- Dünyadaki altı ülkeden biri, sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda ülkelerin ortak ve ulusal raporlamasını yapıyor.
- Bu raporlamaları izlemek ve kamuoyuyla paylaşmak, politik itici güç olarak motivasyon sağlayabilir.
- 10:58Yaşlanma ve Aşı Karşıtlığı
- Ömrünün uzaması, bilimin ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte yaşlı sayısının artmasına neden oluyor ve yaşlıların bakımı konusu gündeme geliyor.
- Beslenme tarzının değişikliği ile birlikte annelerin çocuklarını aşılatmak istememesi gibi aşı karşıtlığı meselesi var.
- Göçlerle yayılan hastalıklar da önemli bir sorun olarak belirtiliyor.
- 11:39Aşı Karşıtlığı ve Çocuk Hakları
- UNICEF örgütü tarafından, bilim uzmanları ve insanlar tarafından geçerlik, güvenirlik ve yararı kanıtlanmış aşıları çocuğa ulaştırmamak temel çocuk ihlalidir.
- Çocuğun koruma kararının kime ait olacağını gözden geçirilmesi gerektiği kadar ciddi bir durumdur.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde onaylanmış uluslararası sözleşmelerinden biri olan çocuk hakları, bir kanun gibi yürürlüktedir.