• Buradasın

    Disosiyatif Bozukluklar ve Travma Üzerine Bilgilendirici Sohbet

    youtube.com/watch?v=81lLMJ49IxY

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, sunucu Doga Ayran Karaman'ın uzman psikolog Mustafa Çetinkaya ile gerçekleştirdiği bilgilendirici bir sohbet formatındadır. Mustafa Çetinkaya, akredite EMDR süpervizörü olarak disosiyatif bozukluklar ve travma konularında uzmanlaşmıştır.
    • Videoda disosiyasyonun tanımı, etimolojik anlamı, belirtileri ve travma-disosiyasyon ilişkisi detaylı şekilde ele alınmaktadır. Disosiyatif kimlik bozukluğu (DKB) tanımı, belirtileri, tedavi yöntemleri ve EMDR terapisi kapsamında uygulanan teknikler hakkında kapsamlı bilgiler sunulmaktadır. Video, disosiyatif bozuklukların teşhis süreci, tedavi aşamaları ve klinik örneklerle desteklenen pratik bilgiler içermektedir.
    • Konuşmacılar, disosiyatif bozuklukların diğer psikiyatrik tanılarla karıştırılmasının tehlikelerini, fibromiyalji gibi somatik belirtilerle ilişkisini ve tedavi sürecinin katmanlı yapısını açıklamaktadır. Ayrıca, alterlerin (kimlik parçalarının) keşfedilmesi, sistem analizi, eş bilinç oluşturulması ve host (ana kimlik) güçlendirilmesi gibi tedavi teknikleri pratik örneklerle anlatılmaktadır.
    00:13Giriş ve Konuşmacı Tanıtımı
    • Doga Ayran Karaman, her hafta sonu yeni içerikler ve canlı yayınlar düzenlediğini belirtiyor.
    • Bugünkü konu "travma ve disosiyatif bozukluklar ve bunların terapi odasından gündelik yaşama yansıması" olacak.
    • Konuyu Mustafa Çetinkaya, akredite EMDR süpervizörü ve uzman psikolog, İstanbul Tıp Fakültesi ve Davranış Bilim Enstitüsü'nde çalışan bir akademisyen anlatacak.
    02:23Konuşmacının Kendini Tanıtması
    • Mustafa Çetinkaya, İstanbul Tıp Fakültesi ve Davranış Bilim Enstitüsü'nde çalışmakta ve sosyal kimlik bozukluğu vakaları ile yoğun olarak çalışmaktadır.
    • Madde bağımlılığı ve kişilik bozuklukları uzmanlık alanlarından biri olan Çetinkaya, Yeditepe Üniversitesi'nden psikoloji mezunudur.
    • Ayrıca Siyasi ve Uluslararası İlişkiler bölümünden de mezun olan Çetinkaya, akademik kariyerini pratikte sürdürmektedir.
    04:33Disosiyasyon Hakkında Genel Bilgi
    • Disosiyasyon, kişinin zihninde yer alan anıların ve bunlara ilişkin duygu ve düşüncenin parçalara ayrılarak eş zamanlı olarak erişilemeyen hale gelmesidir.
    • Zihin, farklı dosyalara bölünmüş bir hard disk gibi düşünülebilir ve disosiyasyonda bu dosyalar arasındaki ilişki kopar.
    • Disosiyasyon, kişinin taşıma kapasitesini aşıyorsa bir başa çıkma yöntemi olarak öğrenilir ve anılar farklı dosyalara ayrılarak depolanır.
    08:36Disosiyasyonun Türleri ve Gündelik Hayatta Yansımaları
    • Disosiyasyon iki türlü olabilir: anıya erişememe (anıları sanki hiç olmamış gibi tutma) veya olayı yeniden yaşantılamaya geçme.
    • Gündelik hayatta da disosiyasyon yaşanabilir, örneğin keyif veren bir anıyı hatırladığımızda o duyguları yaşıyor veya tatil hayali yaparken o tatili yaşıyor gibi hissediyoruz.
    • Klinik anlamdaki disosiyasyon, kişinin işlevselliğini bozan, yaşamını sürdürmesini engelleyen ve otobiyografik hafızasındaki bütünlüğü kopartan bir hal almış olduğunda müdahale edilmesi gereken bir durumdur.
    10:54Travma ve Disosiyasyonun Oluşumu
    • Travma, kişinin başa çıkma kapasitesini aşan bir olaydır; örneğin bir trafik kazasında bir kişi araç kullanamayabilirken, diğer kişi hayatının devam ettiğini kabul edebilir.
    • Adaptif bilgi işleme teorisi, günümüzdeki tüm semptomların ve tanıların geçmişte yaşanmış olumsuz deneyimlerin beyin tarafından işlenememesi sonucu oluştuğunu belirtir.
    • Disosiyasyon, kişinin başa çıkma kapasitesini aşan durumlar karşısında kendini korumak için geliştirdiği bir başa çıkma yöntemidir ve muhtemelen o dönem için işe yarar.
    13:24Disosiyasyonun Etiyolojisi
    • Disosiyasyonun etiyolojik açıdan bakıldığında, büyük travmalar (depremler, yangınlar, tecavüz) değil, erken hastalık, ameliyat, sürekli eleştiren aile, aile içi şiddet gibi durumlar da yeterlidir.
    • Disosiyasyon, ağır gelen travmatik deneyimleri bölerek, erişilemeyecek yerlere koruyarak kişinin taşıyıp hayata devam edebilmesi için bir mekanizmadır.
    • Herkes disosiyasyona maruz kalabilir, bu uçta uzakta bir senaryo değil.
    15:22Disosiyasyonun Belirtileri
    • Disosiyasyon, otobiyografik hafızada kopukluklar, anıların silik ve soğuk olması gibi belirtileriyle kendini gösterir.
    • Danışanın seans içerisinde esnemeye başlaması, bedenin yavaşlaması, uyuşmalar ve ağrıların artması önemli belirtilerdir.
    • Disosiyasyonlu kişiler, eşyaları ne zaman aldıklarını hatırlamadıkları, kendilerine farklı isimlerle hitap edildiğini hissetmeleri veya dışarıdan kendilerini seyretmeleri gibi durumlar yaşayabilir.
    22:10Disosiyasyonun Klinik Göstergeleri
    • Disosiyasyonlu kişiler, geçmişte yaşanan olayları o kadar canlı anlatabilir ki şu an yaşıyor gibi olabilirler.
    • Kafada uğultu, tanımlanamayan sesler duymak ve duygulara erişememek önemli belirtilerdir.
    • Kronik tekrarlayan depresif ataklar ve bu atakların başka tanılara bağlanarak başlattığı tedaviye yanıt vermemesi disosiyasyonun önemli bir göstergesidir.
    24:00Disosiyatif Vakalar ve Tanı Zorlukları
    • Disosiyatif vakalar kolay kolay tedavilere yanıt vermezler ve fark edilmezse tekrar tekrar farklı tanılar alırlar.
    • Disosiyatif vakalarda ayırıcı tanısı çok zor konulur çünkü her türlü psikiyatrik semptomdan belirti verebilirler.
    • Fiziksel zemini olmayan somatik belirtiler, özellikle fibromiyalji gibi durumlar, disosiyasyonla ilişkilidir ve tedavi edilebilir.
    25:01Disosiyasyon ve Fibromiyalji İlişkisi
    • Fibromiyalji hastalarının çoğunda travma temelli bir durum vardır ve tedavi edilebilir.
    • Fibromiyalji ağrıları, disosiyasyon tedavisinden sonra gidebilir.
    • Somatik reaksiyonlarda disosiyasyona ciddi anlamda bakmak gerekir çünkü bu durum çözülebilir.
    27:21Disosiyasyon Belirtileri ve Tanı İpuçları
    • Disosiyasyon vakalarında genellikle depresif, mutsuz, keyif alamama gibi durumlar görülür.
    • Ani kopmalar, çok dalıp gitmeler, yolculuk sırasında nasıl geldiğini bilmiyor olabiliyor.
    • Bu belirtiler alkol, madde kullanımına veya başka bir nedene bağlı olmamakta, ayırıcı tanı ile ilgili ipuçlarıdır.
    28:31Disosiyasyon Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
    • Travma ile gelen reaksiyonlara korkmamak, yavaş ve hazırlık aşamasını iyi tutarak çalışmak gerekir.
    • Disosiyasyondan korkulması gereken durum, basit şeylerden yoğun reaksiyonlar yaşayan ancak geçmişte kopukluk gösteren ve öyküsü tertemiz olan danışanlardır.
    • Danışanın semptomları ve öyküsü arasında uyumsuzluk varsa, bu bir soru işareti olarak değerlendirilmelidir.
    31:09Disosiyasyonun Tanı ve Tedavisi
    • Disosiyasyon vakalarında zamanla anılar ortaya çıkabilir ve "oturmuyor tablo" durumu olabilir.
    • Borderline vakalarda mutlaka disosiyasyon eşlik eder ve bu vakalarda disosiyasyon düşünülmelidir.
    • Uzun süre birçok uzmana gidip hiç kimsenin fayda edememesi durumu, disosiyasyon olasılığını düşündürür.
    33:00Disosiyasyonun Gösterimleri ve Tedavi Süreci
    • Disosiyasyon vakalarında mimik, jest ve tutumlardaki geçişler, travmanın yoğunluğu olarak değil, farklı kişilik parçalarının belirtileri olarak yorumlanmalıdır.
    • Sosyalasyon kimlik bozukluğunda parçaların farklı hafızaları olabilir, belli anıları bir parça taşırken diğer anıları başka bir parça taşıyabilir.
    • Tedavi sürecinde sosyalasyon kimliklerini fark etmek ve onlara dokunmak, disosiyasyonun tam tedavisini sağlar.
    36:03Sosyetik Kimlik Bozukluğu Nedir?
    • Sosyetik kimlik bozukluğu, aynı bedende farklı kimliklere zihni bölünmüş olması demektir.
    • Bu bozuklukta, iki ya da daha fazla birbirinden farklı davranış, söylem, yorumlama, değerlendirme ve düşünüş biçimleri olan parçalar bulunur.
    • Bu parçalı halin madde kullanım bozukluğu gibi diğer nedenlerle açıklanamaması gerekir.
    36:48Sosyetik Kimlik Bozukluğunun Anlamı
    • Halk diliyle, sosyetik kimlik bozukluğu bir evde yaşayan farklı insanlar gibi düşünülebilir; beden ve zihin bir sürü oda gibi parçalara ayrılmıştır.
    • Bu parçalar birbiri arasında amnezik bariyerle ayrılır ve birbirlerinin varlığını çoğu zaman fark etmezler.
    • Farklı yaşlarda, cinsiyetlerde ve görünümlerde olabilirler.
    38:04Sosyetik Kimlik Bozukluğunun Örnekleri
    • Bir hastanede bipolar tanısıyla takip edilen bir adam, ürkek ve titreyen bir çocuk gibi davranabilirken, aynı zamanda 16 yaşındaki bir alteri olabilir.
    • Farklı parçalar farklı dönemlerde yaşarlar; bir parça 1990'lardan bir dönemi hatırlayabilirken, 2020'de olduğunun farkında olmayabilir.
    • Farklı parçalar farklı giyim kuşam, davranış tarzları ve algılamalarla olabilir; biri çok muhafazakarken, diğeri histerik görünüme gelebilir.
    40:27Sosyetik Kimlik Bozukluğunun Nedenleri
    • Sosyetik kimlik bozukluğu, benlik meselesi taşıyamadıkça zihnin bölünmesiyle oluşur.
    • Taciz, eleştirel ebeveynler gibi kopya yeter durumlarında, zihin bölünme mekanizması bir savunma haline gelir.
    • Disosiyatif kimlik bozukluğunda, parçalar "part" veya "alter" olarak adlandırılır.
    41:46Sosyetik Kimlik Bozukluğunda Parçalar
    • "Host" olarak adlandırılan parça, günlük işleyiş akışını düzenleyen ve klinikte gelen kişiye benzer.
    • "EMG" olarak adlandırılan parçalar, farklı duygu ve algılamalarla olan, zihinsel içi biçimi, davranış ve değerlendirmek biçimi farklı olan parçalardır.
    • Parçalar birbirine çekişir; biri kaygılı, anksözken, diğeri histerik ve risk alabilir.
    43:25Sosyetik Kimlik Bozukluğunun Tedavisi
    • Parçalar açık ve seslerini duyarak gelirse, onlarla tanışmak ve güven oluşturmak kolaydır.
    • Parçalar açık değilse, tedavi süreci daha zordur; belirtiler farklı parçaların tetiklenmesiyle oluşabilir.
    • Tedavide, parçaları keşfedip, onlarla anlaşmalar yaparak ve entegre ettiğinizde, kişi tek bir kişi olarak hayatını sürdürebilir.
    46:52Disosiyasyon ve Normal Benlik Durumları
    • Disosiyasyon, normal ego durumları ile karıştırılmamalıdır.
    • Herkesin içinde farklı benlik durumları olabilir, ancak bunlar bilinçli, farkında ve kontrol edilebilir geçişlerdir.
    • Disosiyatif kimlik bozukluğunda, geçişler işlevselliği bozan bir düzeyde olmalı ve amnezik bariyerler olmalıdır.
    49:03Disosiyatif Kimlik Bozukluğu Vakaları
    • Disosiyatif kimlik bozukluğu vakaları ile çalışmak yorucu ve zor olabilir, ancak öğretici ve keyifli bir deneyimdir.
    • Bir altı yaşındaki alter, ebeveyn figürü gibi bir yetişkinle çocuksu bir ilişki kurabilirken, yetişkin host ve diğer alterler bu ilişkiyi sonlandırabilir.
    • Bazı vakalarda bebek alterleri oluşabilir ve sözel dönem öncesi yemek yiyemeyebilir, bu durumda alternatif çözümler aranabilir.
    51:00Disosiyatif Vakaların Özellikleri
    • Bazı alterler büyümek istemeyebilir çünkü büyürlerse yaşadığı travmaları hissetmek zorunda kalabilirler.
    • Çocuklarda hayali oyun arkadaşlarına dikkat edilmelidir, çok fazla oyun arkadaşına sahip olmaları dikkat çekici bir durumdur.
    • Disosiyatif vakalar birleştikten sonra depresyona girebilirler çünkü içlerindeki renkli gerçeklik dış gerçekliğe geçiş yaparken yeterli sosyal becerileri olmayabilir.
    53:48Disosiyatif Kimlik Bozukluğu Tedavisi
    • Disosiyatif kimlik bozukluğu vakaları için literatür ve dünya genelinde uzmanlar bulunmaktadır.
    • DKB vakalarında sadece yüzeysel travma çalışması yeterli değildir, yoğun travma çalışması gereklidir.
    • Tedavi sürecinde önce alternatif sistem tanınır, ardından alterler keşfedilir ve sistem analiz edilir.
    56:15Alterlerle Çalışma Süreci
    • Alterler birbirlerini yok etmek isterse, çatışmaları gidermek ve eş bilinci sağlamak için grup terapi gibi bir anlaşma yapılır.
    • Alterlerin farklı özellikleri vardır; biri hasta olabilirken diğeri olmayabilir, biri yabancı dil bilsin diğeri bilmesin.
    • Tedavi sürecinde önce host güçlendirilir, sonra zarar veren parçalar durdurulur ve travma öyküsü çıkarılır.
    59:22Tedavi Sürecinin Zorlukları
    • Tedavi süreci katman katman ilerler, bir katmanı birleştirirseniz başka parçalar da ortaya çıkabilir.
    • Yeterince çalışmadan birleştirme yapıldığında veya yeni travmatik deneyimler oluştuğunda yeniden kırılmalar olabilir.
    • Tam birleşme gerçekleştiğinde çok farklı bir insan görülebilir.
    1:01:22Danışan Direnişi ve Motivasyon
    • Danışan direnişi yoktur, her danışan iyileşmek için elinden geleni yapıyor.
    • Danışan disosiyatif fobiye yakalanırsa, bu ya terapist yeterince danışanı hazırlamamış ya da danışanın gerçekçi olmayan korkuları vardır.
    • Terapistin görevi danışanın motivasyonunu artırmak ve katılımıı artırarak sistem korumasını aşmaktır.
    1:02:21Sistem Teorisi ve Danışan İlişkisi
    • Direnç, sistem koruması için oluşturulan defanslar olarak tanımlanır.
    • Sistem teorisi aile terapistleri tarafından bilinir ve işlevsiz olsa bile kendi dengeleri vardır.
    • Danışanı cesaretlendirmek, güçlendirmek ve onun hazmedebileceği bir yerden başlamak önemlidir.
    1:03:21DKB Terapisi Eğitimi
    • Teorik olarak Profesör Medaim DKB terapisi eğitimi vermektedir.
    • İngilizce bilenler için City'nin online eğitimleri de mevcuttur.
    • Kaygı atakları esnasında yaşanan disosiyatif semptomlar ile disosiyasyon bozukluğu arasındaki ayrım, belirtilerin kümelenmesine ve ayırıcı tanıya bakılmasına bağlıdır.
    1:07:10EMDR Eğitimi ve Değerizasyon
    • Konuşmacı EMDR Türkiye Derneği üyesi ve akredite süpervizör olup, eğitimlerde fasilitator olarak görev almakta ancak temel eğitimi vermiyor.
    • Değerizasyon (depersonalizasyon) semptomları, kaygı arttıkça da artar ve bu durumda danışanla çok ufak ve yavaş çalışmak gerekir.
    • EMDR terapisi sırasında danışanın savunma düzeneğinin devreye girmesini önlemek için, danışanın hazmedebileceği seviyeden başlamak önemlidir.
    1:10:12Disosiyasyon Bozukluğu Örnekleri
    • Bir danışanın disosiyasyon ve depersonalizasyon yaşamasının sebebi, muhafazakar bir aileden gelmesi ve eşcinsel olmasına bağlı suçluluk ve utanç duyguları olabilir.
    • Bu tür durumlarda semptomu değil, semptoma götüren nedenleri odaklanmak gerekir ve bazen direkt atlanamayabilir.
    • Host ve alter ile beraber çalışırken farklı teknikler kullanılabilir; çift yönlü uyarım hissedilerek her biri ayrı ayrı konuşabilir veya biri önde olabilir.
    1:14:36Yaşla İlişki
    • Disosiyasyon bozukluğunun yaşla ilişkisi konusu geniş bir konu olup, görülme istatistikleri açısından değerlendirilebilir.
    1:15:04Disosiyasyon ve Sosyetik Vakalar
    • Sosyetik vakalarda tamamlanmamış yas sıklıkla görülebilir, bu durum kronik ertelenmiş yas olarak değerlendirilir.
    • Disosiyasyon sosyetik vakalarda sıkça görülür, örneğin baba kaybı gibi önemli olaylarla ilgili konuşulmamış konularda.
    • Disosiyasyon her yaş grubunda görülebilir, çocuklukta ve yetişkinlikte de meydana gelebilir.
    1:16:24Disosiyasyonun Yaşamın Her Yerinde Görülmesi
    • Disosiyasyon sadece DKB veya disosiyasyon bozukluk tanısı olan kişilerde değil, normal anı çalışırken de yaşanabilir.
    • Askerler, maden faciasında bulunanlar gibi stresli durumlarda disosiyasyon yaşayabilirler.
    • Çocuklarda da disosiyasyon görülebilir, ancak genellikle fark edilmez ve uzun süre terapiye giderler.
    1:18:33Disosiyasyonun Tanınması ve Tedavisi
    • Disosiyasyonun fark edilmesi ve tedavisi için uzmanlık gereklidir, ancak her uzman disosiyasyonu tanıyabilir.
    • Disosiyasyon durumunda, çorap kokusu gibi küçük detaylar tecavüz gibi ciddi olayları hatırlatır.
    • Disosiyasyonun fark edilmesi için uzmana ihtiyaç vardır, uzman sadece var olanı açığa çıkarır, anı eklemeyi bilmez.
    1:19:48Yayının Kapanışı
    • Konuşmacılar birbirlerine teşekkür ederken, yayının verimli geçtiğini belirtirler.
    • Uzman psikolog Mustafa Çetinkaya, aynı zamanda akredite EMDR süpervizörü olarak tanıtılır.
    • Yayının kaydedileceği ve ileride eğitimler açılacağı belirtilir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor