Buradasın
Çocuklarda Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları ve Sağlık Bilgilendirme Programı
youtube.com/watch?v=kw-mvB297ycYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon programında çocuk göğüs hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Fazilet Karı Koca ile yapılan bir röportajdır. Program sunucusu ve doktor, çocuk sağlığı konularında bilgi paylaşmaktadır.
- Video, çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonları (burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı, ateş) hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Program boyunca antibiyotik kullanımı, D vitamini eksikliği, bağışıklık sistemi gelişimi, destekleyici tedavi yöntemleri ve grip aşısı gibi konular ele alınmaktadır. Ayrıca izleyici soruları yanıtlanarak pratik bilgiler verilmektedir.
- Programda ayrıca bademcik ve geniz eti hakkında bilgiler, C vitamini ve bitkisel ekstrelerin enfeksiyonlara etkisi, dekonjestanların kullanımı ve sigara maruziyetinin enfeksiyonlara etkisi gibi konular da tartışılmaktadır. Video sonunda, bir sonraki bölümde Prof. Dr. Şükrü Hatun ile çocuklarda diyabet hastalığı konusunun ele alınacağı belirtilmektedir.
- 00:01Program Tanıtımı
- Hafta içi her gün sekiz haberlerinden sonra program devam ediyor.
- Bugün çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonlarının korunma stratejileri ve tedavileri konuşulacak.
- İzleyiciler canlı yayın sırasında 212 alan koduyla 454 55,6 ve 454 55,7 numaralarından veya çocuk.com web sitesi, Twitter ve Facebook sosyal medya ağlarından ulaşabilir.
- 01:43Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları
- Solunum yolları burnun ucundan başlayıp akciğerin tamamını kaplar, üst solunum yolu ise ses kutu muzun la renk (ses tellerinin üst kısmı), burnu, boğazı ve genzi kapsar.
- Üst solunum yolu enfeksiyonları soğuk algınlığı, burun enfeksiyonları, burun akıntısı, hapşırık, hafif ateş, boğaz iltihapları (tonsilit), sinüzitler ve ses tellerinin hemen üstü tutulduğunda havlar tarzda öksürme gibi durumları içerir.
- Üst solunum yolu enfeksiyonlarının etkenleri çoğunlukla viral mikroorganizmalardır (rinovirüsler, influenzalar, para influenzalar) ve 200'den fazla mikrop bu enfeksiyonlara yol açabilir.
- 03:30Antibiyotik Kullanımı
- Virüsler üzerine antibiyotiklerin hiçbir etkisi yoktur, bu nedenle hafif ateş ve burun akıntısı gibi viral enfeksiyonlarda antibiyotik kullanmak doğru değildir.
- Bakteriyel enfeksiyonlarda antibiyotik kullanmak gerekebilir, ancak bunun için öncelikle bir doktorun çocuğu değerlendirmesi ve antibiyotik ihtiyacı var mı yok mu karar vermesi gerekir.
- Gereksiz antibiyotik kullanımı, mikropların özellikle bakterilerin özelliklerini değiştirmesine ve bazı antibiyotiklere dirençli hale gelmesine neden olabilir, bu da antibiyotiklerin etkinliğini azaltabilir.
- 06:06İlaç Kullanımı Hakkında Uyarılar
- Evde antibiyotik bulundurmak yerine, antibiyotik kullanımı doktorun önerisi ile yapılmalıdır.
- Parasetamol gibi basit ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçların bile gereksiz kullanımının astım ve bazı alerjik hastalıkların riskini artırıp artırmadığı tartışılıyor.
- Ateş, vücutla mikroorganizmanın boğuşması ve çocukların bağışıklık sistemlerinin gelişebilmesi için gerekli bir şeydir; genellikle 38,5 derecenin üzerinde ve çocuğun genel durumunu bozuyorsa ateş düşürücü verilmesi önerilir.
- 08:04Vitaminler ve D Vitamini
- Bazı vitaminler vücuttan fazlasını verdiğinizde atılırken, bazıları vücutta depolanabilir.
- Türkiye'de yenidoğan döneminde annelerin ve bebeklerin %90'ı, %80'i kadarında D vitamini eksikliği vardır.
- İlk bir yaşta anne sütüne ek olarak C vitamini verilirken, ilk iki yıl genellikle D vitamini takviyesi önerilir, sonrasında rutin vitamin desteği gerekmez.
- 09:05D Vitamini'nin Önemi
- Türk toplumu süt, yumurta, D vitamini ve kalsiyum açısından yeterince beslenmiyor, özellikle ergenlik öncesi dönemde bu alımlara dikkat edilmelidir.
- D vitamini bağışıklık sistemiyle ilişkilidir ve çocuğun daha sağlıklı olmasını sağlar.
- Yenidoğan döneminden itibaren D vitamini takviyesi başlamalıdır, 15 günlük bekletmek çocuğun soğuk havale geçirmesine sebep olabilir.
- 10:17D Vitamini Eksikliğinin Etkileri
- Hastanede yapılan bir çalışmada, doktor ve hemşire çocuklarının günlük alması gereken kalsiyumun %30-40'ını aldıkları tespit edilmiştir.
- D vitamini eksikliği olan çocuklar üst solunum yolu enfeksiyonlarını daha sık geçirir, astımları varsa atak sıklığı artar ve gripleri daha sık ve ağır geçirirler.
- Sigara içmeyen ailelerin çocuklarında bile ciddi oranlarda sigara metabolikleri tespit edilmiştir.
- 11:23Sigara Maruziyetinin Etkileri
- Sigaraya maruziyet çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonlarını, alt solunum yolu enfeksiyonlarını ve astım gelişme riskini artırır.
- Çocukların sigara içilen ortamlarda yan odada, mutfakta içilmesi veya aspiratör açılması yeterli önlemler değildir.
- Sigara dumanı çok hızlı yayılır, bir evin bir odasında sigara içildiğinde, kapılar kapalı olsa bile en uzak odada 10 dakika sonra duman miktarı içilen odada neredeyse aynıdır.
- 13:39İlaç Kullanımı
- Gereksiz yere antibiyotik veya hiçbir ilacın verilmesi önerilmez.
- Bazı çocuklar şurup içemeyebilirken, bazıları hap içmekte zorlanabilir.
- Bazı durumlarda antibiyotik vermek gerektiğinde, şurup içemeyen çocuklara kaşık kaşık veya birden fazla kutu verilerek ilaç verilebilir.
- 14:22Kış Aylarında Enfeksiyonların Artma Nedenleri
- Kış aylarında enfeksiyonlar daha fazla görülür çünkü havanın soğumasıyla burun mukozası kuruyor ve çocuklar daha kapalı ortamlarda iç içe birlikte oluyorlar.
- Virüsler yazın tatile gitmez, etrafımızdalar ancak soğuk hava nedeniyle enfeksiyonların yayılması kolaylaşır.
- Soğuk yemek veya dondurma yemek enfeksiyonlara neden olmaz, ancak çok fazla soğuk yemek boğazı lokal olarak tahş edebilir ve enfeksiyon etkenlerinin tutulmasına yardımcı olabilir.
- 15:43Çocuklarda Enfeksiyon Sıklığı
- Okul öncesi dönemde çocuklar yılda beş-sekiz kereye kadar hastalanabilir ve semptomlar genellikle bir hafta içerisinde kendi kendine iyileşme eğilimindedir.
- Ergenlik çağında çocuklar yılda iki-dört'e kadar enfeksiyon geçirir çünkü bağışıklık sistemleri gelişiyor.
- Hayatın ilk altı ayında anneden geçen antikorlar azaldığında, çocuğun kendi bağışıklık sistemini aktif hale geçirmesi gerekiyor ve bu geçiş dönemi altı ay-bir yıl sürüyor.
- 17:04D Vitamini Eksikliği ve Enfeksiyonlar
- Sinostoz ameliyatı geçiren ve D vitamini eksikliği yaşayan çocuklar sık enfeksiyon geçirebilir.
- Çocuklarda sık enfeksiyon geçirmesi sadece D vitamini eksikliği ile açıklanamaz, bağışıklık sistemlerinin gelişmesi de önemli bir faktördür.
- D vitamini eksikliği varsa, basit bir testle ölçülebilir ve eksikliği tamamlanmasında sakınca yoktur.
- 19:11Boğaz Enfeksiyonları ve Bağışıklık Sistemi
- Birvirgülelli yaşındaki çocuklar üç ay içinde üç-dört kez boğaz enfeksiyonu geçirebilir, bu durum çok tehlikeli değildir.
- Üst solunum yolu enfeksiyonları takiben üç-dört haftadan uzun süren öksürükler, yüksek ateş, karın ağrısı, göğüs ağrısı veya orta kulak ağrısı gibi bulgular eşlik ediyorsa dikkatli olmak gerekir.
- Bağışıklık sistemi bozuklukları çeşitli tiplerde olabilir; bazıları büyümeyi bozmayan üst solunum yolu enfeksiyonlarıyla giderken, bazıları ciddi ve hayatı tehdit eden enfeksiyonlarla gidebilir.
- 22:30Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlarının Tedavisi
- Üst solunum yolu enfeksiyonlarında antibiyotik ve ateş düşürücü verilmemeli, ancak destekleyici tedavi, dinlenme ve bol sıvı verilmesi önemlidir.
- Çocuklar burun akıntısıyla ve sık nefes alıp verdikleri için çok sıvı kaybederler, bu nedenle yeterli sıvı verilmesi gerekir.
- Ateş 38,5 ve üzeri ise ve çocuğun genel durumu bozuyorsa ateş düşürücü verilmeli, ateş devam etme eğilimindeyse mutlaka bir hekimin görmesi gerekir.
- 24:03Dekonjestanların Kullanımı
- Dekonjestanlar (burun tıkanıklığını açıcı ilaçlar) son yıllarda Türkiye'de reçeteli satılmaya başlandı.
- Özellikle dört yaşın altında, hatta altı yaşın altında bu ilaçların kullanılmasının pek işe yaradığını gösteren çalışma yoktur.
- Amerikan Pediatri Akademisi'nin önerisi dört yaşın altında bu ilaçların kesinlikle kullanılmamasıdır ve etiketlerde "dört yaşın altında kullanılması uygun değildir" yazısı bulunmaktadır.
- 26:51Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlarının Sıklığı ve Tedavisi
- Bazı çocukların hava yolları normalden daha hassas olduğundan, en basit üst solunum yolu enfeksiyonu tüm solunum yollarını etkileyen sıkıntılara yol açabilir.
- Okul öncesi çocukların yüzde elli'sinde üst solunum yolu enfeksiyonları takiben rahatsız edici öksürükler, hırıltı ve nefes tıkanmaları olabilmektedir.
- Yılda üçten fazla enfeksiyon geçiren çocuklarda düzenli koruyucu tedavi kullanılması gerekir.
- 29:11Karın Ağrısı ve Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları
- Üst solunum yolu enfeksiyonları sırasında mikroplar vücudumuza girdiğinde bazen karın bezelerinde şişlikler oluşabilir.
- Ciddi bir alt solunum yolu enfeksiyonu varsa, sadece karın ağrısıyla gelebilir.
- Nefes darlığı nedeniyle karın kaslarını kullanmak da karın ağrısına neden olabilir.
- 31:03Lenfoid Doku ve Bademcik İltihabı
- Lenfoid doku (bademcik, geniz eti) altı yaşına kadar çok reaktif olup enfeksiyon olduğunda şişme eyleminde bulunur.
- Altı yaşından sonra bu bezeler küçülme eğilimindedir, ancak enfeksiyonların sayısı ve çocuğun hayatını etkisi önemlidir.
- Bir sezon içinde üçten fazla veya bir yılda dörtten fazla bademcik iltihabı geçiren çocuklarda değerlendirme yapılmalıdır.
- 31:39Büyük Bademcik ve Geniz Eti Sorunları
- Bazı çocuklarda bademcikler ve geniz etleri çok büyük olabilir ve üst solunum yollarını tıkayabilir.
- Uyku sırasında vücut gevşediğinde bademcikler ve geniz etleri solunum yollarını iyice tıkayarak horlama ve apne (solunum durması) olabilir.
- Horlama gece uyku sırasında çocuğun oksijenizasyonunu bozabilir, kalbini zorlayabilir ve hatta durdurabilir.
- 32:55Uyku Çalışması ve Bademcik Ameliyatı
- Büyük bademcik ve geniz etleri olan, gece devamlı horlayan ve apne yaşayan çocuklarda uyku çalışması yapılması önemlidir.
- Uyku merkezleri ve laboratuvarlar bu konularla ilgili çalışmaktadır.
- Her horlayan çocuğa bademcik ameliyatı gerekmez, ancak emin olunamadığında uyku çalışması yapılması faydalıdır.
- 33:41C Vitamini ve Enfeksiyonlar
- C vitamini enfeksiyon öncesinde alınmasının koruyucu etkisi olmadığı ve enfeksiyon sırasında alınmasının enfeksiyonun daha çabuk geçmesine yardımcı olmadığı gösteren çalışmalar vardır.
- C vitamini şehir efsanesi şeklinde algılanmaktadır.
- Çocuklar hasta oldukları sırada bol sıvı almalı, portakal suyu içmeli ve meyve yemelidir.
- 34:35Bitkisel Ekstreler ve İlaçlar
- Bitkisel ekstreler sağlık bakanlığı tarafından değil, tarım ve köy isleri bakanlığı tarafından piyasaya sürülmektedir.
- Bitkisel ekstrelerin bağışıklık sistemi üzerine iyi gelebileceği ve enfeksiyon sıklığını azaltabileceği düşünülmektedir.
- Bilimsel çalışmalara ihtiyaç vardır, çünkü önerilen bir ilacın on yıl sonra nelere yol açabileceğini bilmeden önerilmemelidir.
- 36:34Grip Aşısı
- Grip (influenza) mikrobu nedeniyle her yıl üç ila beş milyon kişi ciddi ağır hastalıklar geçiriyor ve ikiyüzelli bin ila beşyüz bin kişi hayatını kaybedebiliyor.
- Grip aşısı her yıl değişmesi gereken, etkin ve güvenilir olduğu yüzlerce çalışmayla gösterilmiş bir aşıdır.
- Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı'nın önerdiği risk grupları arasında altta yatan kronik hastalığı olan çocuklar, kistik fibrozisi olan çocuklar, kalp hastalığı olan çocuklar ve çok erken doğmuş bebekler bulunmaktadır.