Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Doçent Doktor Mükerrem Şahin Yıldırım (Yıldırım Beyazıt Üniversitesi öğretim üyesi ve bor ve teknolojileri uzmanı) ile yapılan bir röportaj formatındadır. Konuşmacı, MTA'da görev yapmış ve bor konusunda 15 yıldır çalışmış bir uzmandır.
- Video, borun sağlık üzerindeki çeşitli etkilerini kapsamlı şekilde ele almaktadır. Borun kemik gelişimi, kalp sağlığı, karaciğer fonksiyonları, beyin aktivitesi, hormonal dengeler ve kanserle mücadeledeki etkileri detaylı şekilde anlatılmaktadır. Ayrıca, borun Türkiye'deki durumu, Almanya'daki geniş kaynakları ve Türkiye'de bu konudaki geç kalmışlığı da ele alınmaktadır.
- Programda borun prostat kanserinde oluşum oranını %75 azalttığı bilimsel çalışmalarla kanıtlanmış, Alzheimer, Parkinson ve epilepsi gibi hastalıklarda da koruyucu etkisi olduğu belirtilmektedir. Borun nasıl alınabileceği, gıdalarla alınması ve supplement olarak alınması arasındaki farklar, doğru kullanım şekilleri ve dozajları hakkında bilgiler de verilmektedir. Video, bir sonraki bölümde su konusunun ele alınacağı duyurusuyla sonlanmaktadır.
- Borun Sağlık Faydaları
- Bor düzenli alındığında vücudumuzu korur ve hasta olduktan sonra tedavi sürecine başlamak tedavi olmaktan daha önemlidir.
- Günde 10-20 miligram bor almak sağlık açısından 8-9 alanda faydalıdır.
- Vücudumuzdaki bor seviyelerini ölçmek zordur çünkü kanda bulunmaz, kemiğe bağlanır ve kemik dokuda oluşur.
- 01:28Borun Tarihi ve Kaynakları
- Mısırlılar 4000 yıl önce borax'ı kullanmaya başlamış, mumyalamada ve meteorolojik tıpta sık kullanılmıştır.
- Bor ismi Arapça "burak"tan gelir ve Arap tüccarlar tarafından Çin'den Mekke ve Medine'ye getirilmiştir.
- Alman kaynakları 1870-1920 yılları arasında yaklaşık 50 ciltlik bor kitapları yazmış, her türlü bileşik çıkarmış ve molekülleri çalışmıştır.
- 03:39Türkiye'de Bor Çalışmaları
- Türkiye'de bor konusuna ilgi gösterilmemesinin sebebi ticari olarak büyük getirisinin olmaması değil, 1960-1970'lerde AR-GE altyapısının ve donanımlı sistemin yetersiz olmasıdır.
- Türkiye'de Erzurum Atatürk Üniversitesi, Adnan Menderes Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi'nde borun fonksiyonel etkileri üzerine çalışmalar yapılmıştır.
- Toplum sağlığı bir ülke için çok önemlidir çünkü ilaçlara harcanan para toplum sağlığıyla ve ekonomiyle alakalıdır.
- 06:18Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp
- Türkiye alternatif tamamlayıcı tıpta bir eksi mağlup başlamış, bu alanı boş bırakınca sokaktaki kişiler şifacı olmuş ve yasal düzenlemeler belli bir stada sokmuştur.
- Tıp fakültelerinde eşdeğer ders okutup 10 yıl önce başlasaydı şimdi fitoterapi uzmanları hekim olacaktı.
- Türkiye'de 18 üniversite tamamlayıcı, alternatif ve tamamlayıcı tıp merkezi oluşturmuş, hekimlere bu uygulamaları anlatıyor ve sertifika veriyor.
- 08:13Devlet ve AR-GE
- Devlet denetleyici rol üstleniyor ve AR-GE çalışmalarını teşvik ediyor.
- AR-GE yapmak ve üretici bir firmaya vermek, dünya ticarete lansman yapmak bir AR-GE grubunun fonksiyonudur.
- Türkiye'de bu ilişkiler kolay oluşturulamıyor, fikri alıp dosya yükseltiyor ve "bunu sen niye yapamazsın" diye soruyor.
- 09:59Borun Bitki ve İnsan Metabolizmasındaki Önemi
- Bor, bitkilerde çiçek tutumunu ve meyve olgunluğunu artırır, gübrede kullanıldığında olmazsa olmaz bir elementtir.
- İnsan metabolizmasında bor, kemik ve eklem kıkırdağına etkili şekilde kalsiyumun entegrasyonunu sağlayarak kemik gelişimini %95 iyileştirir.
- Bor, yaşlanma sürecinde kemik içi boşalmasını engelleyerek destek dokusu oluşturur ve kanser terapisi için meme kanseri hücrelerinde kullanılır.
- 11:10Borun Kalp ve Kan Sistemindeki Etkileri
- Bor, kalp yetmezliği problemlerini hafifletir, lipit birikimini azaltır ve kolesterolün atılmasını sağlar.
- Kan pıhtılaşma ve astrokloroz riskini azaltır, vücudu kalp krizi ve felce karşı savunur.
- Testosteron ve östrojen metabolizmasını etkiler, kanseri, antiflamatuar ve antioksidanların iyileşmesini sağlar.
- 11:55Borun Kan ve Büyüme Üzerindeki Etkileri
- Bor kan sulandırıcı özelliğe sahiptir, pıhtılaşmayı önler ve kan iletkenliğini artırır.
- Düşük bor durumu büyümeyi engeller, bu nedenle vücut büyümesi ve gelişimi için uygun konsantrasyonda bor alınması gerekir.
- Hayvanlarda yapılan deneylerde borun büyüme, et kalitesi ve pişirme kaybını azalttığı ölçülmüştür.
- 13:43Borun Kemik Gelişimi Üzerindeki Etkileri
- Bor, magnezyum, D vitamini ve kalsiyum ile etkileşerek kemik gücüne yardımcı olur.
- Yaşın artmasıyla gözenekli kemikte kemik zayıflığına neden olabilir, bor kalsiyum ve magnezyum düzeyini artırarak kemik gelişimini destekler.
- Bor, menopoz dönemindeki problemlerin önüne geçer, kemik erimesini azaltır ve yavaşlatır, yaşlılarda kemikleri kırılgan hale gelmekten korur.
- 14:39Borun Karaciğer ve Embriyolojik Gelişime Etkileri
- Bor, karaciğer hücrelerini güçlendirerek pestilisler ve ilaçlar gibi zararlı etkilere karşı karaciğerin direncini artırır.
- Embriyolojik gelişime etkisi vardır, fetüste ve rahimde ilk doğum sırasında hamilelerin kullanmasında mahsuru yoktur.
- Bor, beyin fonksiyonlarını artırır, düşünme ve hafıza zayıflamasını önüne geçer, hafızayı güçlendirir ve daha hızlı düşünmeyi sağlar.
- 16:44Borun Yaşlanma ve Cinsel Fonksiyonlara Etkileri
- Bor her yaşta alınacak bir katkı maddesidir, özellikle 40-50 yaş arası için önemlidir.
- Metabolik olarak 50 yaştan sonra daha çok önemli hale gelir, kemik zayıflamasını engeller ve yaşlanma sürecini yavaşlatır.
- Cinsel fonksiyonlarda düşme azaltır, testosteron seviyesini yükseltir ve menopoz döneminde östrojen üretimini artırabilir.
- 18:34İlaç Sektörünün Etkileri
- Hormon ilaçları vücut dengesini bozarken, bol alındığında hormon dengesini sağladığı için bu ilaçlara ihtiyaç kalmaz.
- Toplum sağlığı için ilaç sektörünün ticari çıkarları önde olmamalıdır.
- ABC ilaç firmalarının kartellerinin mücadelesine karşı mücadele etmek zordur.
- 19:36İlaç Sektörünün İşleyişi
- Bor ağız gargaralarında anti-flamatuva ve antibakteriyel etkisi vardır, diş etrafındaki iltihabı alır ve çürük koku yapacak bakterileri öldürür.
- Türkiye'de geliştirilen bir ağız gargarası Almanya'ya satılırken, Türkiye'de eczaneye konulduğunda büyük firmalar tarafından engellenir.
- Alternatif ve tamamlayıcı tıbbın ortaya koyduğu ürünlerle ilgili mücadele yurt dışında da büyük bir mücadele konusudur.
- 21:35Alternatif Tedaviler ve Borun Faydaları
- Orta Asya'da alternatif tedavi daha kolay, ucuz ve yaygındır, geleneksel Çin tıbbı gibi.
- Bor yara iyileşmelerine, mantar hastalıklarına, egzamalara ve vitrigo gibi durumlara iyi gelir.
- Borun oksidatif strese karşı etkisi vardır ve bu etki depresyon tedavisinde de önemlidir.
- 23:52Depresyon İlaçlarının Kullanımı
- Türkiye'de geçen sene seksen milyon kutu depresyon ilacı satılmıştır.
- Devlet depresyon ilaçlarının ödeme kapsamından çıkarmasına rağmen, sürekli depresan kullananlar parasını almaya çalışıyor.
- Toplum sağlığını ön plana çıkaracak ürünlerin tüketilmesi bazen ilaç tüketmekten daha ekonomiktir.
- 25:54Sağlık Politikaları ve Borun Önemi
- Bazı ülkelerde temel gıdaların fiyatları indirilerek sağlıklı yaşam teşvik edilmektedir.
- Sigaranın ülke ekonomisine verdiği zarar çok yüksektir, bir kanser hastası için devlete ortalama yüz bin TL maliyet oluşur.
- Türkiye, dünya bor rezervinin yüzde yetmişini ve borik asitte dünya pazarını kontrol etmektedir.
- 27:26Borun Kanserle İlişkisi
- Prostat kanserinde borun başarı oranı var ve dünyada yapılan birçok çalışma ve makale bu konuda kanıtlıdır.
- Bor, hormonal dengeyi düzelttiği ve T hücresi oluşumu ile kansere karşı mücadele edecek antikorların konsantrasyon düzenlemesinde etkisi olduğu bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır.
- Bor, prostat kanseri oluşumunu yüzde yetmişbeş azaltıyor ve prostat büyümesini kontrol ediyor.
- 28:33Borun Kanserle İlişkisinin Önemi
- Türkiye'de prostat kanseri görülme sıklığı yüksek olup, erkeklerde ikinci sırada, kadınlarda ise meme kanseri önde gelmektedir.
- Bor, meme kanseri oluşmada hormonlarla alakalı olduğu için koruyucu bir tedbir olarak kullanılabilir.
- Borun günde akşam bir bardak suya birkaç damla verilerek alınması önerilmektedir.
- 29:23Borun Diğer Hastalıklarla İlişkisi
- Bor, Alzheimer, Parkinson türü hastalıklarda ve epilepside koruyucu etkisi olabilir.
- Borun ne kadar alınması gerektiği ve hangi borun alınması gerektiği konusunda bilimsel çalışmalar yapılmıştır.
- Gıdayla bor almak için kabuklu yemişler, kuru baklagiller, meyve ve sebzeler, çay gibi besinler kullanılabilir.
- 30:12Borun Gıdayla Alınması
- Günde yirmi mg bor almak için bir kilo hurma, bir kilo kuru üzüm veya bir buçuk kilo fındık tüketmek gerekecektir.
- Bu miktarda bor almak için düzenli olarak bu besinleri tüketmek zor olduğu için gıda takviyesi olarak alınması önerilmektedir.
- Borun insan metabolizmasına uygun formlarını hazırlamak için özel çalışmalar yapılmıştır.
- 31:45Borun Doğru Kullanımı
- Borun ilaç sektöründe yasaklanmış olması, herkesin çuval çuval bor kullanması nedeniyle olmuştur.
- Borun yemeklerde tuz olarak kullanılmaması, kristallendirilip temizlenmesi ve saflaştırılması gerekmektedir.
- Borun diğer besinlerle biyolojik etkisi gözükmediği için, yemekle birlikte almak, içmek, sabah akşam almak veya aç karnına tok karnına almak fark etmez.
- 33:38Programın Sonu ve Gelecek Program
- Bir sonraki programda su konusu ele alınacak ve su ile ilgili bilinmeyen birçok şey konuşulacaktır.
- Su ve yaşam, ruhsal metabolik etkileri, suyun pH değeri gibi konular ele alınacaktır.
- Bir sonraki programda Prof. Dr. Tarkan Karakan, Ankara Gazi Üniversitesi öğretim üyesi ve Gassiontolog Probiyotik Derneği başkanı, probiyotikleri ve bağırsak hastalıklarını konuşacaktır.