Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Genç Doktorlar" adlı sağlık programında, sunucu Dr. Burak Uzun (iç hastalıkları uzmanı) ve konuk Dr. Ali İhsan İşık (beyin cerrahisi, omurga uzmanı ve anatomist) bel ve boyun fıtığı konusunda detaylı bilgiler paylaşıyor.
- Program, bel ağrısının sebepleri, tedavi yöntemleri ve ameliyat teknikleri üzerine odaklanıyor. Dr. İşık, bel ağrısının kronikleşmeden önce hekim kontrolüne gidilmesi gerektiğini vurgulayarak, mekanik bozukluklar, yaşlanma, enfeksiyonlar ve tümörler gibi ağrı sebeplerini açıklıyor. Ayrıca minimal invaziv yöntemler, ameliyat teknikleri ve sonrası takip süreçleri hakkında bilgiler veriliyor.
- Programda izleyicilerden gelen sorular yanıtlanmakta, bel fıtığı ameliyatlarının tekrarlama olasılıkları (%3-7), ameliyat sonrası istirahat süreleri ve günlük aktivitelerine dönme süreçleri hakkında pratik bilgiler sunuluyor. Mikroskobik ve endoskopik cerrahi yöntemleri, stabilizasyon ameliyatının önemi ve narkozlu-narkosuz ameliyatlar arasındaki farklar da ele alınıyor.
- Programın Tanıtımı
- Programın konuğu Dr. Ali İhsan İşık, beyin cerrahisi, omurga uzmanı ve anatomist.
- Programda bel ve boyun ağrıları ile ilgili ameliyatlar hakkında bilgi verilecek.
- İzleyicilerin soruları için bir saat on dakika ayrılmış.
- 00:44Dr. Ali İhsan İşık Hakkında
- Dr. Ali İhsan İşık, hastalara teknik terimler yerine halk dilinde konuşarak anlatım yapmayı tercih ediyor.
- Doğu Anadolu'da mecburi hizmet ve Ağrı'da rotasyon yapmış.
- Hastalarla iletişim kurmak için önce kültürü, sonra hastalık dilini ve son olarak ilişki kurmak gerekiyor.
- 03:02Bel Ağrısı Hakkında Bilgiler
- Bel ağrısı, yaşam kalitesini kötü yönde etkileyen en önemli hastalıklardan biri.
- Amerika'da yapılan istatistiklere göre yüz kişiden seksen kişi hayatının belirli bir döneminde bel ağrıları yaşamış.
- Bel ağrısı, insanın hareket etmesini engelleyen mekanik bir hastalık olarak tanımlanıyor.
- 05:19Bel Ağrısının Sebepleri
- Bel ağrısının en sık sebepleri; ağır yük kaldırmaya veya ters harekete bağlı mekanik bozukluklar.
- Dejeneratif (yaşlanma) süreçte omurga eklemlerinde oluşan problemler.
- Omurga ve omurilik enfeksiyonları, tümörler, kadın hastalıkları ve böbrek hastalıkları da bel ağrılarına neden olabilir.
- 09:08Bel Ağrısının Tedavisi
- Bel ağrılarının tedavisi, önce teşhisini koymakla başlar.
- Tedavi en hafiften ağıra doğru yapılır: önce ilaç tedavisi, sonra fizik tedavi, minimal invaziv yöntemler ve son olarak ameliyat.
- Epidural enjeksiyon gibi tedavilerde kortizonun sistemik etkisi ve omurilik zarının yırtılması gibi riskler vardır.
- 12:23Omurga Sorunları ve Tedavi Seçenekleri
- Bir izleyici, inşaat işinde konteynerden düşerek yüzüne düşmüş ve sol tarafında 15 yıl önce iki kemik kırıldığı belirtiliyor.
- Doktor, tüm kemiklerin boynundan kuyruğuna kadar hasarlandığını ve soğudukça daha fazla sıkıntı çıkabileceğini söylüyor.
- Tedavi merkezine gidip boyun, sırt ve bel omuriliklerini inceletmesi öneriliyor, ameliyat gerekiyorsa karar vermesi tavsiye ediliyor.
- 14:33Boyun Fıtığı Sorunu
- Yaşar Bey, sol boyun fıtığı ve sol omuzunda çivi çakılmış gibi ağrı yaşadığı için doktora başvuruyor.
- Doktor, boyun ameliyatlarının ön taraftan parmak kadar bir yerden yapıldığını ve 12 saat sonra çıkabildiğini açıklıyor.
- Ameliyatın korkulacak bir şey olmadığını, endikasyon gerekiyorsa bağlanıp yardımcı olunabileceğini belirtiyor.
- 16:41Ameliyat Korkusu ve Alternatif Tedaviler
- Doktor, ameliyatların çok korkulacak bir şey olmadığını, teknolojinin ilerlemesiyle daha güvenli hale geldiğini vurguluyor.
- 50 yıl önce miyelografi gibi tetkiklerde belden aşağı felç riski %15-30 civarında olduğunu belirtiyor.
- Türkiye'de ameliyat korkusu nedeniyle çekiciler, alabalıkçılar ve kara turpçular gibi alternatif tedavi yöntemlerine başvurulduğunu, en fazla bel ve boyun çekme uygulandığını söylüyor.
- 19:33İzleyici Sorunu
- İkinci bir izleyici, bir sene önce ayağındaki ağrı nedeniyle doktora gidip kortizon aldığını anlatıyor.
- Şu anda iki bacağında yürümekte zorluk çektiğini belirtiyor.
- Doktor, izleyicinin sorununu incelemek için operatör doktor Ali Ihsan İşık'ın yardımıyla devam edecek.
- 20:27Romatizma ve Omurga Sorunları
- Romatizmal bir hastalık olan sakroileit mikropsuz iltihap durumudur ve bu hastalığın etkisini azaltmak için susuz yemek ve doktorların takibine gitmek gerekir.
- Kemiklerde nekroz oluşabilir ve kemiklerde kırıklar oluşabilir, ancak izleyicinin durumu karışık görünüyor ve net bir teşhis için tekrar gözden geçirilmesi gerekiyor.
- Romatolojik bir hastalık veya sinirleri etkileyen nöropatik bir durum olabilir, her iki durum da birlikte olabilir.
- 21:49Modern Tıbbi Teknolojiler
- Eskiden yapılan görüntüleme yöntemleri günümüzdeki MR ve tomografi gibi teknolojilere göre çok daha sınırlıydı ve bazı hastaları sakat bırakabiliyordu.
- Günümüzde teknolojiler çok gelişmiş durumda, milimetrik detaylarda tetkik edebiliyor ve ameliyat teknolojileri de gelişmiş durumda.
- Ameliyatlar sadece kesip çıkarmakla sınırlı değil, elektriksel, kimyasal veya elektrokimyasal yollarla rahatlatma ameliyatları da yapılabiliyor.
- 23:19Ameliyat Sonrası Sorunlar
- Bir izleyici iki kez ameliyat olmasına rağmen şikayetlerinin devam ettiğini belirtiyor ve ikinci ameliyattan sonra renkli MR filmi çekildiğinde tekrarlanma söz konusu olduğu görülüyor.
- Ameliyat sonrası şikayetlerin devam etmesi olasıdır, çünkü insan bedeni üzerinde yüzde yüz garanti yoktur.
- Bel fıtığı durumunda, kalça ve bacağa yayılan ağrılar belirtilerinin ilerlemiş olduğunu gösterir ve bu durumda ameliyat önerisi yapılabilir.
- 32:24Bel Fıtığı Ameliyatının Tekrarlanma Olasılığı
- Bel fıtığı ameliyatının aynı yerden tekrarlanma olasılığı dünya genelinde %3 ile %7 arasında değişmektedir.
- Bel fıtığı ameliyatı endoskopik veya mikroskobik yöntemle arkadan girerek yapılır, bu nedenle kıkırdağın tamamını almak teknik olarak mümkün değildir.
- Boyun fıtığı ameliyatında ise önden giriş yapılarak kıkırdağ tamamen çıkarıldığı için tekrarlanma olasılığı sıfıra yakın olur.
- 33:24Bel ve Boyun Fıtığı Ameliyatı Arasındaki Farklar
- Bel omurgaları boyun omurgalarının 4-5 katı büyüklüğünde olduğundan önden giriş yapılamaz, bu nedenle arkadan giriş yapılır.
- Boyun fıtığı ameliyatında önden giriş yapılarak kıkırdağ tamamen çıkarıldığı için tekrarlanma olasılığı sıfıra yakın olur.
- Bel fıtığı ameliyatında arkadan giriş yapıldığı için kıkırdağın tamamını almak mümkün olmadığı için tekrarlanma olasılığı %5 civarındadır.
- 35:14Bel Fıtığı Tekrarlanma Olasılığını Azaltma Yöntemleri
- Ameliyat öncesi hareketli film çekilmeli, böylece omurgadaki oynamanın derecesi değerlendirilebilir.
- Kapalı yöntemle minimal invaziv vidalama yöntemleri kullanıldığında tekrarlanma olasılığı çok azalır.
- Tekrarlanma durumunda hastada omurgalarda stabilite bozukluğu (gevşeme, yalama) olduğu için üçüncü ameliyat sırasında stabilizasyon yapılması gerekir.
- 36:52Stabilizasyon Nedir?
- Stabilizasyon, omurgaları birbirine tutan menteşe eklemlerini bağlayan bir süreçtir.
- Stabilizasyon, omurgaların öne-arkaya ve sağa-sola kaymalarını engelleyerek sabitlemeyi sağlar.
- Stabilizasyon dinamik (biraz oynayan) veya sabit olmak üzere çeşitlere sahiptir ve hastanın hastalığına ve bozukluğun derecesine göre seçilir.
- 38:19Bel Fıtığı Ameliyatında Stabilizasyonun Önemi
- Bel fıtığı ameliyatında ikinci veya üçüncü ameliyat yapıldığında mutlaka stabilizasyon yapılması gerekir.
- Sadece bel fıtığının alınması yeterli olmayabilir, omurgaların kaymalarını önleyecek bir düzenin de yapılması gerekir.
- Üçüncü ameliyat sırasında stabilizasyon yapılmazsa, hastanın bel fıtığı sorunlarıyla devam etmesi muhtemeldir.
- 41:17Boyun Fıtığı Ameliyatı Hakkında Bilgiler
- Boyun fıtığı ameliyatında aynı yerde tekrarlanma olasılığı yoktur, ancak farklı bir boyun omurgasında olabilir.
- Boyun fıtıkları genellikle 4-5, 5-6 ve 6-7 boyun omurgalarında görülür, ancak 3-4 boyun omurgasında da olabilir.
- Boyun ameliyatlarında mikrocerrahi (mikroskobik diskektomi) yöntemi daha çok tercih edilmektedir.
- 45:29Bel Fıtığı Tedavisi Yöntemleri
- Nükleoplasti, bel fıtığı tedavisinde kullanılan minimal bir yöntemdir ve fıtıklaşmanın derecesine ve nörolojik hasara göre beş ayrı çeşit girişim yapılabilir.
- Mikroskop kullanılmadan yapılan basit diskektomi ameliyatlar artık hemen hemen yoktur; tedavi merkezlerinde mikroskop varsa ve hekim eğitimini aldıysa bu yöntem muhakkak uygulanmalıdır.
- Mikroskop altında bel ameliyatlarını yapmak zordur ve belli bir eğitim, alışkanlık ve tecrübe gerektirir.
- 46:08Bel Ameliyatından Sonraki İstirahat
- Bel fıtığı ameliyatından sonra istirahat süresi ameliyat şekline ve hastaya göre değişebilir.
- Hastalar genellikle ameliyattan hemen ertesi gün kalkıp dolaşabilir, tuvaletine gidebilir ve evin içinde dolaşabilir, sürekli yatakta yatacak diye bir kavram yoktur.
- Boyun fıtığı ameliyatından sonra hastalar genellikle sekiz-on saat sonra, anestezi attıktan sonra evlerine gitmeyi isteyebilirler.
- 47:49Ameliyat Sonrası Aktivite
- Basit disk ameliyatları boyunlarda genellikle bir gece yatırılıp, emniyet açısından bir gece hastanede tutulur.
- Hastalar ev içinde dolaşabilir, bir hafta sonra dışarı çıkıp yürüyüş yapabilirler.
- Karın içi basıncını artıran her şey (ıkınma, kabızlık) ağrıyı artırır, bu nedenle genellikle sistemik ağrıya dikkat edilir.
- 48:54Spor ve Ameliyat
- Bel fıtığı ameliyatından sonra eski gençlik durumuna ve spor aktivitelerine devam edilebilir, ancak hemen değil.
- Ameliyatlar genellikle genel narkoz altında yapılır, mikroskobik diskektomi ve endoskopik ameliyatlar ise genellikle lokal anestezi ile uygulanır.
- Lokal anestezi, disede yapılan iğne gibi bir uygulamadır.
- 50:28İzleyici Sorusu
- İzmir'den arayan Bedia Hanım'ın belinde dört, boynunda dört fıtık olduğu belirtilmiştir.
- Belindeki fıtıklar fizik tedavi ile rahatlamış, ancak boyundaki fıtıklar şiddetli devam etmektedir.
- Bu durumda yaş, kilo ve genel bir incelenme gereklidir; filmler değerlendirildikten sonra daha net bir öneri yapılabilir.