Buradasın
Milliyetçi Hareket Partisi Grubu'nun İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı Hakkında Parlamento Konuşması
youtube.com/watch?v=GhgRC8as25oYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Milliyetçi Hareket Partisi grubu adına Aksu olarak hitap edilen bir milletvekili tarafından yapılan parlamento konuşmasını içermektedir.
- Konuşma, 491 sıra sayılı iş mahkemeleri kanun tasarısı hakkında kapsamlı bir değerlendirme sunmaktadır. Konuşmacı, tasarının iş mahkemelerinin kuruluş, görev ve yetkileri ile yargılama usulü ve zorunlu arabuluculuğu içeren düzenlemelerini ele alırken, özellikle arabuluculuk sisteminin gizliliği, alenilik ilkesi, arabulucunun hakimlik teminatı olmaması ve sürecin gecikmesi gibi sakıncalarını detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Konuşmada ayrıca Türkiye'nin işsizlik sorunu, kamu bürokrasisindeki sorunlar ve işe iade davalarının istinaf ile kesinleşmesi gibi konular da ele alınmaktadır. Konuşmanın sonunda, zorunlu arabuluculuğun kaldırılması veya sendika üyesi işçiler için özel düzenlemeler yapılması gibi öneriler sunulmaktadır.
- 00:01Giriş ve Türkiye'nin Karşılaştığı Sorunlar
- Milliyetçi Hareket Partisi grubu adına 491 sıra sayılı İş Mahkemeleri Kanun Tasarısı hakkında konuşma yapılıyor.
- Türkiye, hain darbe girişiminin artıklarını temizlemeye çalışırken PKK ve diğer terör örgütleriyle mücadele etmektedir.
- ABD ve başat ülkelerin Türkiye'yi ekonomik ve siyasi abluka altına almaya dönük hasmane tutumları son bulmamıştır.
- 02:44İş Mahkemeleri Kanun Tasarısı Hakkında Genel Bilgi
- Kanun tasarısı, iş mahkemelerinin kuruluş, görev ve yetkileri ile yargılama usulü ve zorunlu arabuluculuğu içeren kapsamlı bir düzenleme yapmaktadır.
- Türkiye'de yaklaşık 14 milyon işçi ve 1.750.000 işverenin bulunduğu ülkede işçi- işveren uyuşmazlıkları hem çalışma hayatının hem de yargının gündeminde önemli bir yer tutmaktadır.
- 1950 yılından beri yürürlükte olan İş Mahkemeleri Kanunu'nun yeni gelişme ve ihtiyaçlar doğrultusunda güncellenmesi doğru bir yaklaşım olarak değerlendirilmektedir.
- 04:01Tasarının Değerlendirilmesi
- Tasarının isabetli ve gerekli olan bazı düzenlemelere yer verildiği gibi, eksik kalan bazı hususların ve tartışmalara sebep olan düzenlemelerin de yer aldığı görülmektedir.
- Tartışmaların odağını arabuluculuk müessesesinin işçi aleyhine sonuçlar doğuracağı yönündeki kanaat oluşturmaktadır.
- Tasarının işçinin korunması ilkesi ve işçi lehine yorum anlayışının işveren ve işletme lehine olacak şekilde yumuşatılması düşüncesini içerdiği anlaşılmaktadır.
- 05:03İşçinin Korunması ve İşsizlik Sorunu
- İş hukukunun ve iş yargısının amacı, işçiyi korumanın yanı sıra sağlıklı bir iktisadi ortamın sağlanması adına işin, işletmenin, işverenlerin ve tüm toplumun menfaatlerini dikkate almak ve korumaktır.
- Türkiye'nin acilen 6 milyona yaklaşan işsizine iş bulması ve %20'lerde bulunan genç işsizliğin önüne geçmesi gerekmektedir.
- Bu yapısal sorunun çözümü sağlıklı bir yatırım, üretim ve istihdam zincirini kuracak üreten ekonomi politikalarının süratle tesis edilmesini gerekli kılmaktadır.
- 06:04Çalışma Hayatındaki Sorunlar
- Taşeron işçiler kadroya geçirilmemiş, yüzlerce öğretmen atama beklemeye devam etmektedir.
- Terörle mücadele eden asker, polis, uzman erbaşların çalışma şartları ve mali hakları iyileştirilememiş, 4C'lilerin sorunları çözülememiştir.
- Kamuda işe girme, ilerleme ve yükselme, mali ve sosyal haklar, ünvan ve statü karmaşası devam etmekte, liyakat ilkesi göz ardı edilmektedir.
- 07:31Tasarının İçeriği ve Değerlendirmesi
- Tasarı, iş yoğunluğuna göre iş mahkemelerinin birden fazla dairesinin oluşturulması ve ihtisaslaşmanın sağlanması amacıyla iş dağılımının hakimler- savcılar kurulu tarafından belirlenmesini öngörmektedir.
- Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenen hizmet sözleşmesine tabi olan işçi ve işverenler arasındaki uyuşmazlıklar da artık iş mahkemelerinde çözülecektir.
- İşe iade davaları, disiplin cezaları gibi bazı hususlar istinaf ile kesinleşecek, yargıtaya gidilemeyecektir.
- 09:34Zaman Aşımı Süresi ve Arabuluculuk Sistemi
- İş Kanunu'na zaman aşımı süresi başlıklı bir ek madde ilave edilmektedir.
- İş sözleşmesinden kaynaklanmak kaydıyla, yıllık izin ücreti, kıdem tazminatı, kötü niyet tazminatı gibi tazminatların zamanaşımı süresi beş yıl olarak düzenlenmektedir.
- Tasarının odağını arabuluculuk sistemi oluşturmaktadır; arabuluculuk, gönüllülük esasına dayalı, tarafların süreçte eşit haklara ve imkanlara sahip olduğu bir yöntem olarak halen uygulanmaktadır.
- 11:35Zorunlu Arabuluculuk Sisteminin Tartışması
- Tasarımın tartışmayı esas kısmı, arabuluculuğun dava şartı haline getirilmesidir; bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi alacağı ile işe iade talebi ile açılacak davalarda, dava açılmadan önce arabulucuya başvurmak zorunlu hale getirilmektedir.
- Arabuluculuk yönteminin uyuşmazlıkları mahkeme önüne taşınmadan kısa sürede ve gizlilik içinde çözebilmesi ve uzlaşmacı bir karakterinin olması müessesenin olumlu tarafını oluşturmaktadır.
- Arabuluculuğun yargının iş yükünü azaltan, uyuşmazlıkları uzlaşma ve sulh içinde çözen bir sihirli formül olarak görülmesi doğru bir yaklaşım olmayacaktır.
- 12:32İş Yargısının Sistematik Sorunları
- Türkiye ile benzer sosyolojik yapıya sahip ülkelerde de iş yargısının yükü ve yargılama süreleri aşağı yukarı benzerlik göstermektedir, bu durum problemin yargısal olmaktan ziyade sistematik olduğuna işaret etmektedir.
- İşçi- işveren arasındaki dava ve uyuşmazlıkların yargıyı bu derece meşgul etmesi istenmiyorsa, öncelikle çalışma hayatının taşeronlaşma, yetersiz denetim, etkin olmayan sendika ve toplu sözleşme düzeni, kurumsallaşamama, dezavantajlı grupların sorunları gibi hususlar çözüme kavuşturulmalıdır.
- Arabuluculuk gibi alternatif uyuşmazlık yöntemleri, tarafların eşit ve sözleşme serbestisinin geçerli olduğu hallerde kendisinden beklenen faydayı gösterebilecektir.
- 13:41Zorunlu Arabuluculuğun Sakıncaları
- Arabuluculuk görüşmeleri alenilik ilkesine aykırı olarak gizlidir ve arabulucunun hakimlik teminatı veya güvencesi bulunmamaktadır.
- İş yargısında arabuluculuğa bağlı müzakereci anlayış, sendikal haklar, işyerindeki ayrımcılık yasağı gibi temel hak ve özgürlüklerin de dolaylı olarak müzakereye açılmasını beraberinde getirecektir.
- Ampirik çalışmalar, arabuluculuk gibi alternatif çözüm yolları ile elde edilen işçi alacaklarının miktar olarak mahkeme önünde elde edilenlerden daha düşük olduğunu göstermektedir.
- 14:46Tasarının Teknik Sorunları
- Tasarıda ve 6325 sayılı kanunda arabuluculuk bürosunun görevlendirmeyi nasıl yapacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır, bu durum bilirkişilerle ilgili ortaya çıkan güç temerküzüne dönüşme ve tekelleşme gibi sorunlara yol açabilecektir.
- Tasarıya göre yetki itirazını sulh hukuk mahkemeleri değerlendirecektir, ancak sulh hukuk mahkemelerinin azaltılması nedeniyle işleri yoğundur, bu durumda uyuşmazlığın çözümü gecikebilecektir.
- Arabuluculuğun üç hafta içinde kendisine verilen uyuşmazlığı çözememe ihtimali çok yüksektir, bu husustaki tek yaptırımın arabuluculuk kanununun 21/2 fıkrasına hasredilmesi hatalı bir yaklaşımdır.
- 15:57İşveren-Alt İşveren İlişkisi ve Arabuluculuk Süreci
- Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığı halinde kanunun nasıl uygulanacağı hususunda netlik yoktur, alt işveren-asıl işveren ilişkisi işi iade bakımından değerlendirilmiş, ancak işçilik alacakları bakımından dikkate alınmamıştır.
- Taraflardan birinin geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetlerinin sona ermesi durumunda, toplantıya katılmayan taraf lehine vekalet ücretine hükmedilemeyeceği yönündeki düzenleme, avukatın tarafları temsilden kaçınmalarına ve savunma hakkının kısıtlanmasına sebebi verebilecek niteliktedir.
- Arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi ve son tutanağın düzenlenerek durumun arabuluculuk bürosuna bildirilmesi için kesin bir süre öngörülmemiştir, ilgili fıkrada geçen "derhal" ibaresinin kötüye kullanıma sebebiyet vermemesi açısından net bir süreye bağlanması gerekmektedir.
- 17:39Çözüm Önerileri
- İşçiler sahip olduğu haklarına ilişkin olarak müzakereye zorlanmamalı, arabuluculuk zorunlu olmaktan çıkarılmalıdır, bununla birlikte gönüllü olarak arabuluculuğa başvuruyu teşvik edecek düzenlemeler güçlendirilmelidir.
- Arabuluculuk yerine, hakimin görev alacağı mahkeme önünde yargılama öncesi bir uzlaşma süreci değerlendirilmelidir.
- Zorunlu arabuluculuk kalacaksa, etkin bir adil yardım uygulaması veya arabuluculuk görüşmelerinde işçinin avukatla temsil edilmesi zorunluluğunun getirilmesi, zorunlu arabuluculuğun sendika üyesi işçiler için söz konusu olacak şekilde düzenlenmesi ve arabuluculuk sürecinde iki arabulucunun yer aldığı bir uygulamanın da tartışmaya açılması yerinde olacaktır.
- 18:34Arabuluculuk Sisteminin Geleceği
- Önemli olan, çalışma hayatının tüm taraflarının hakkını ve hukukunu adil hale getirecek, aynı zamanda işi koruyacak bir sisteminin inşa edilebilmesidir.
- Arabuluculuğun güçte merkezine yol açacak nitelikte olmaması, arabuluculuk bürolarının tekelleşmesine yol açılmaması ve ticari müesseselere dönüşmesine imkan verilmemesi şarttır.
- Bu amaçla arabuluculuk müessesesine ilişkin etkin bir denetim sisteminin ihdas edilmesi de zorunludur.