Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sunucu ve hukukçu Pınar arasında geçen röportaj formatında bir içeriktir. Pınar, işçilere sık sorulan soruları ve bunların hukuki yorumlarını paylaşmaktadır.
- Video, COVID-19 salgını sürecinde işçilerin yaşadığı sorunlara odaklanmaktadır. İlk bölümde ücretsiz izne çıkarma, yıllık izin, ücretli izin, ücretsiz izin süresinin kıdem süresine etkisi, virüs nedeniyle çalışmama hakkı ve sokağa çıkma yasağı durumunda maaş alma gibi konularda yasal açıklamalar yapılmaktadır. İkinci bölümde ise işçilerin yasal haklarının fiili olarak karşılanmadığı, inşaat ve market sektörlerinde çalışanların sağlık koşullarının kötü olduğu ve gelecek dönemde büyük bir işsiz ordusu ve ücretlerin düşürülmesi gibi olumsuz gelişmelerin beklediği vurgulanmaktadır.
- Videoda ayrıca kısa çalışma ödeneği konusunda detaylı bilgiler verilmekte, bu ödeneğin koşulları, miktarı ve süresi hakkında yasal düzenlemeler aktarılmaktadır. Konuşmacı, zengin ve ünlü kişilerin evde kalma çağrısının emekçi mahallelerde çalışan işçilerin durumunu göz ardı ettiği ve bunlara karşı mücadele için bir yol haritası izlenmesi gerektiğini savunmaktadır.
- 00:24İşverenin Ücretsiz İzne Çıkarma Hakkı
- İşveren işçiye ücretsiz izne çıkartmak istediğini söyler ama işçi ancak bunu kabul ederse ücretsiz izne çıkartılabilir.
- İşçi ücretsiz izne çıkmamayı tercih ederse, işveren fiilen ücretsiz izne çıkartıldığı söyleyerek eve göndermesi haksız fesih anlamına gelir ve işçinin tazminat hakkı doğar.
- 01:57Zorunlu Yıllık İzne Çıkarma
- Yıllık izin anayasada güvence altına alınan bir dinlenme hakkıdır ve normal koşullarda işçi talep ederek kullanır.
- Fiili durumda zorunlu yıllık izne çıkarma dinlenme hakkı gibi bir durum dışında bir fiili durum oluştuğu için söz konusu olmaz.
- İşveren yıllık izin çizelgesi imzalatmak istiyorsa, işçinin imzalamaması gerekir ve imzalanmış olsa bile yıllık izin olarak kabul edilmemesi gerekir.
- 04:29Ücretli İzinler ve Kıdem Süresi
- İşyerinde verilen ücretli yıllık izin yıllık izinden düşemez, yıllık ücretli izin yönetmeliğine göre mazeret izinleri veya ücretli izinler yıllık izne mahsup edilemez.
- Ücretsiz izin süresinde işçi iş yerine gitmez, çalışmaz ve ücrette ödenmez, bu süre kıdem süresinde dikkate alınmaz.
- 06:04Çalışmama Hakkı
- İşçinin sağlığı açısından ciddi bir tehlike varsa (coronavirüs gibi), işçinin çalışmama hakkını kullanma hakkı vardır.
- İşçi bu hakkı kullandığı için başka hakları kısıtlanamaz ve iş yerindeki tüm işçilerin toplu olarak çalışmama hakkı vardır.
- 07:05Kısa Çalışma Ödeneği
- Sokağa çıkma yasağı durumunda kısa çalışma ödeneği gündeme gelir, bu durumda işyeri haftalık çalışma süresinin üçte bir oranında azalması veya en az dört hafta süreyle faaliyetin durması koşullarını sağlamalıdır.
- Kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak için işçinin işe başladığı tarihten öncesindeki 120 gün boyunca priminin yatırılmış olması ve kısa çalışmanın başladığı tarihten üç yıl evveline gidersek 600 gün işsizlik sigorta priminin ödenmiş olması gerekir.
- Kısa çalışma ödeneği işçinin son 12 aylık prime esas kazancı üzerinden bulunacak günlük brüt ücretin %60'ıdır, asgari ücretin %150'sini geçemez ve en fazla üç ay ödenir, cumhurbaşkanı kararıyla altı aya kadar uzatılabilir.
- 11:27İşçilerin Hakları ve Yasal Düzen
- İşçilerin ücretsiz izne çıkarılmak istendiğinde hakları yoktur, ancak kanun işçinin onayı olmadan çıkartılamayacağını belirtir.
- Kanun, işverenin işçiyi feshetmesi durumunda işçinin dava açma hakkı verir.
- Bu yasal düzenlemelerin fiili durumda karşılığı yoktur, özellikle inşaat ve market sektörlerinde.
- 12:35İşçilerin Koronavirüs Salgını Sürecindeki Durumu
- İnşaat işçileri şantiyelere kilitleniyor, bu alanlar toplama kamplarına dönüşmüş durumda.
- İnşaat işçilerinin çoğu doğu illerinden geldiği için şantiyelerde konteynırlarda yaşıyor ve açık, toza açık alanlarda su içiyorlar.
- Marketlerde çalışan işçilere günde sadece bir maske veriliyor ve bu maskeler zimmet evrakı imzalanarak veriliyor, böylece iş cinayeti durumunda patron "maske verdim" diyebilmek için.
- 14:13Emekçi Mahallelerdeki İşçilerin Durumu
- Televizyon programlarında zengin kişilere "evde kalın" çağrısı yapılırken, emekçi mahallelerde çalışmak zorunda kalan işçilerin durumu göz ardı ediliyor.
- Emekçi mahallelerdeki işçiler "iş yerimde iş sağlığımla ilgili hiçbir güvencem yok, çalışmak zorundayım" diyecektir.
- Hukukçuların bu gerçekleri insanlara anlatmaları ve birlikte çözüm yolları aramaları gerekiyor.
- 15:39Gelecek Dönemdeki Beklentiler
- Koronavirüs salgını sonrası büyük bir işsiz ordusu bekleniyor.
- Ücretlerin düşürülmesi ve uzun saatlerle daha ağır koşullarda çalışan işçiler olacak.
- Telafi süresinin dört aya uzatılması, fiili olarak fazla mesai ücret hakkının ortadan kaldırılması anlamına geliyor.