Buradasın
Kısa Çalışma Ödeneği ve Sosyal Güvenlik Bilgilendirme Webcasti
youtube.com/watch?v=ZocPSwRVOr4Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, PwC'nin Celal Özcan ve GSG Hukuk'tan Rıza Eroğlu'nun sunuculuğunda gerçekleşen bir bilgilendirme webcastidir. Önceki webcastte alınan soruların cevaplanması amacıyla hazırlanmıştır.
- Video, COVID-19 pandemisi sonrası kısa çalışma ödeneği, sosyal güvenlik konuları ve işverenlerin yasal sorumlulukları hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Sunum, kısa çalışma tanımı, başvuru koşulları, ödeme hesaplamaları, işsizlik maaşı ile ilişkisi, uzaktan çalışma uygulamaları ve SGK teşvikleri gibi konuları ele almaktadır. Ayrıca, işverenlerin SGK ve vergi sistemlerinde kendilerinin mücbir sebep kapsamına girdiğini kontrol etmeleri ve gerekirse başvuruları gerektiği vurgulanmaktadır.
- Toplantıda, kısa çalışma başvurusu için gerekli belgeler, ödeme tarihleri, bordro ve SGK bildirimleri, kronik rahatsızlıklı çalışanların hakları, emeklilerin bu ödeneğe yararlanamayacağı, farklı şehirlerde şubesi olan işyerlerinin ayrı ayrı başvuru yapması gerektiği gibi pratik bilgiler de paylaşılmaktadır. Ayrıca, işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği konusundaki sorumlulukları ve kısa çalışma uygulaması ile ilgili yasal düzenlemeler de detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Giriş ve Program Tanıtımı
- Önceki sunumda çalışma ödeneği ve istihdamla ilgili güncel konular hakkında bilgilendirme yapılmış ve sorular cevaplanmaya çalışılmıştır.
- Bu sunumda, önceki sunumda zaman yetmediği için derlenen soruların cevapları paylaşılacaktır.
- Sunumda bilgi çay, Yaşar, Celal Özcan ve Rıza Eroğlu uzmanlarla birlikte olunacaktır.
- 01:50Sosyal Güvenlik Kurumu'nun Son Gelişmeleri
- Muhtasar beyannamesi uygulaması, pilot iller dışında 1 Temmuz 2020 tarihine kadar ertelendiği açıklanmıştır.
- Aylık bir hizmet belgeleri (SGK bildirgeleri) ile ilgili herhangi bir ertelemeye gidilmemiş, ancak mücbir sebep kapsamındaki sektörler için SGK yönetim kurulu yetki vermiştir.
- SGK prim erteleme konusunda, mücbir sebep kapsamındaki sektörler için erteleme yapılmıştır ve bu durumu işverenler SGK işveren sistemi üzerinden kontrol edebilir.
- 10:18Kısa Çalışma ve Ödeneği Hakkında Bilgilendirme
- Kısa çalışma, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ve yönetmelikle düzenlenmiştir.
- Kısa çalışma, üç ayı geçmemek üzere işyerinde uygulanan çalışma süresinin en az üçte bir oranında azaltılması veya en az dört hafta süreyle faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulmasıdır.
- Kısa çalışma ödeneği, sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancın %60'ıdır ve aylık asgari ücretin brüt tutarının %150'sini geçemez.
- En düşük kısa çalışma ödeneği 1.752,40 TL, en yüksek kısa çalışma ödeneği ise 4.380,99 TL olarak İŞKUR tarafından açıklanmıştır.
- 13:25İşsizlik Maaşı ve Kısa Çalışma Ödeneği İlişkisi
- Kısa çalışma ödeneğinden faydalanılırsa, iş sözleşmesinin son bulması halinde yapılacak olan işsizlik ödeneğinden kesinti olur.
- Her iki ödeneğin de kısa işsizlik fonundan karşılanmasından dolayı kaynak aynı olduğundan, bir ödeneğin alınması diğerinin miktarını düşürür.
- 14:43Kısa Çalışma Başvurusu Koşulları
- Kısa çalışma başvurusunda çalışanların çalışma sürelerinin düşürülmesi, işyerindeki toplam çalışma sürelerinin düşürülmesi anlamına gelir.
- Başvuru çalışan adına yapılır ve her çalışanın çalışma süresinin düşürülmesi yeterlidir.
- 15:47Deneme Süresi ve Kısa Çalışma Ödeneği
- 7226 sayılı yasa ile gelen düzenlemeye göre, kısa çalışma ödeneğinden faydalanılan dönemde çalışanların işten çıkarılmaması gerekir.
- Bu fesih yasağı iş yerindeki tüm işçileri kapsar: kısa çalışmadan faydalanacak olanlar, deneme süresindeki çalışanlar ve faydalanamayacak olan diğer işçiler.
- Mavi yaka-beyaz yaka ayrımı hukuki olarak değil, işletmelerin kendi sınıflamasıdır; her çalışan aynı şekilde değerlendirilir.
- 17:46Başvuru Durumunu Kontrol Etme
- Başvurular İŞKURUM müdürlüklerinden mail adreslerine gönderilir ve Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın Rehberlik ve Teftiş Kurulu'na iletilir.
- İş müfettişleri başvuruları değerlendirir ve uygunluk denetimi yapar.
- Başvuru durumunu öğrenmek için İŞKURUM ve Rehberlik ve Teftiş Kurulu'nu arayarak bilgi alınabilir, ancak düzenli bir geri bildirim uygulaması yoktur.
- 19:09Ücret Farkının Ödenmesi
- Kısa çalışma ödeneği maaşların tamamını karşılamadığı için bir fark kalır ve işverenler bu farkı ödemek isteyebilir.
- Kısa çalışma başvurusu kabul edildikten ve ödeneğin çıktıktan sonra ücret farkını tamamlamaya çalışmak başvuru gerekçeleriyle çelişebilir.
- Ücret farkının ücret başlığı altında değil, teşvik başlığı veya destek paketi adı altında ödenmesi daha uygun görülmektedir.
- 22:35Başvuru İçin İspatlayıcı Belgeler
- Yönetimsel bir karar olarak kısa çalışma uygulamasına geçildiğinde, yönetim kurulu kararı veya en üst seviyedeki yöneticinin kararı ibraz edilmelidir.
- Siparişlerin azalması, üretim planlamalarının düşmesi, tedarikçi firmaların kısa çalışmaya geçmesi gibi belgeler de ispatlayıcı olarak sunulabilir.
- Pandemik döneminde ispat etme süreci daha kolay olsa da, başvuruda pürüzle karşılaşmamak için hazırlık yapılması önemlidir.
- 25:28Kısa Çalışma Ödeneği Uygulaması
- Kısa çalışma başvurusunda gerekçe olarak zorlayıcı nedenlerden kaynaklanan durumlar belirtilmiştir.
- İş Kanunu'nun 40. maddesine göre zorlayıcı neden, işçiyi bir haftadan fazla süreli çalışmaktan alıkoyan neden olarak tanımlanmıştır.
- İlk bir haftalık süre için, işyeri tamamen tatil edilmişse yarım ücret uygulanır, kısmen durdurulmuşsa ise çalıştırılan süre için tam ücret, çalıştırılmayan süre için yarım ücret ödenir.
- 27:19Kısa Çalışma Uygulaması Detayları
- Kısa çalışma uygulaması için çalışanların onayı veya muvafakatnamesi almak gerekmez çünkü bu ekonomik kriz ve zorlayıcı nedenlerden kaynaklanan, istihdamı koruma amacıyla düzenlenen bir düzenlemedır.
- Doğum izni alan çalışanlar, 60 gün kesintisiz hizmet akdi şartını ihlal etmeden kısa çalışma ödeneğinden faydalanabilirler.
- Kısa çalışma başvurusu geriye dönük olarak yapılabilir, uygulama başladığında başvuruda bulunmak mümkündür.
- 30:13Çalışma Süreleri ve Yönetim Kararı
- İşyerinde çalışma sürelerinin azaltılmasıyla çalışanların çalışma sürelerinin azaltılması arasında bir fark yoktur.
- İşyerinin haftanın hangi günlerinde faaliyet göstermesi önemli değildir, önemli olan her işçinin çalışma sürelerinin üçte bir oranında azaltılarak düzenlenmesidir.
- Yönetim kurulu kararı zorunlu değildir, işyerini sevk ve idareye yetkili kişinin kararı yeterlidir; yönetim kurulu kararı verilirse noter tasdik edilmesi gerekmez.
- 33:36Ödeme ve Kayıt Süreci
- Fark ödemesi ücret olarak gösterilmemelidir ve ücret niteliğinde bir ödeme olmamalıdır.
- İşverenler, uygunluk raporu düzenledikten sonra İŞKUR'a güncellenmiş liste ve puan kayıtlarını XML formatında yüklemek zorundadır.
- İŞKUR, SGK bildirgeleriyle puantaj kayıtlarının uyumlu olup olmadığını kontrol eder, farklılık varsa yanlış ödenek gecikme zamlı olarak tahsil edilir.
- 36:46Özel Durumlar ve Vergi
- Kronik rahatsızlık nedeniyle işine devam edemeyen kişiler, emekli olmadıkları sürece kısa çalışma ödeneğinden faydalanabilirler.
- Kısa çalışma ödeneği gelir vergisine tabi değildir.
- 37:56Home Office ve Kısa Çalışma
- Home office çalışmaları için kısa çalışma uygulaması uygulanabilir.
- Uzaktan çalışma tek başına kısa çalışmayı göstermez, uzaktan çalışan kişi iş yerinde çalışıyormuş gibi tam gün çalışabilir.
- İş Kanunu'na göre uzaktan çalışan kişinin özlük haklarında herhangi bir sınırlama yapılmaması gerekir.
- Uzaktan çalışma ile kısa çalışma modelleri birlikte uygulanabilir.
- 39:28İşçi Çıkarma Yasakları
- İşçi çıkarma yasağı kısa çalışma uygulamasının başladığı tarih itibariyle geçerli olur.
- Kısa çalışma uygulamasının başladığı tarih ile kısa çalışma ödeneği için başvurulan tarih aynı olmayabilir.
- İş Kanunu 25. maddesinin ikinci bendindeki ahlak ve iyi niyet kuralları dışında bir nedenle işten çıkarılırsa, kısa çalışma ödeneği kuralı ihlal edilmiş olur.
- 40:57Kısa Çalışma Ödeneği İhale ve Çıkış Durumları
- İşçinin kendisinin istifa etmesi, deneme süresi içerisinde istifa etmesi, emeklilik nedeniyle ayrılışı ve ikale ile iş sözleşmesinin son bulması, işten çıkarma kuralını ihlal etmez.
- 16 ile çıkış (hizmet akdi sona ermeden aynı işverenin başka bir işe nakil) de kısa çalışma ödeneğinin geri alınmasını gerektirmiyor.
- 41:59Emekliler ve Kısa Çalışma
- Emekliler kısa çalışma haktan yararlanamazlar ve çalıştırılırlarsa daha önce aldıkları ücreti almaya devam edecekler.
- Emeklilerle ücretsiz izin, ücretli izin gibi izin politikaları uygulanabilir.
- 42:51Uzmanlık İsteyen İşlerde Kısa Çalışma
- Uzmanlık isteyen işlerde işin gereği olarak fazla mesai yapılması kısa çalışma için sorun teşkil etmez.
- Kısa çalışma uygulaması dışında kalan işçilerin fazla çalışma yapması riskli olabilir, çünkü kısa çalışma ödeneğinden faydalanırken tam zamanlı çalışma uygulanmış olabilir.
- 45:07Farklı Şehirlerde Şube Olan İşyerleri
- Farklı şehirlerde şube olan işyerlerinde, farklı İŞKUR şubelerinin yetki alanına giren şubelerde ayrı ayrı başvuru yapılması gerekiyor.
- Tüzel kişilik için tek başvuru yapılıp tüm iş yerlerinin belirtilmesi daha hızlı olabilirdi, ancak düzenlemeye göre ayrı ayrı başvuru yapılması gerekiyor.
- 46:17İşçi Muvafakatı ve Fesih
- İşçinin kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak istememesi tek başına çalışma haklı fesih nedeni oluşturmuyor.
- İş Kanunu 24. maddesine göre zorlayıcı nedenlerle iş yerinde çalışmayı bir haftadan fazla süreyle durduran durumda işçi iş sözleşmesini haklı nedenle fesh edebiliyor.
- 47:50Kısa Çalışma Ödeneğinin Geri Alınması
- Kısa çalışma ödeneği hatalı uygulama nedeniyle geri alınabilir ve işverene uygulanır.
- İşyerindeki hatalı uygulama, belirli çalışanlarla sınırlı olabilir veya işyerinin tamamı için de uygulanabilir.
- Kısa çalışma modeline başvurulmuş ancak iş bitiş tarafından çalışıldığı tespit edilirse, ödenek geri alınır ve SGK açısından da ek bildirge, gecikme zammı, idari para cezası gibi riskler gündeme gelebilir.
- 49:55Başvuru Yenilenmesi ve Değişiklikler
- Kısa çalışma süresinin ne kadar uygulanacağına ilişkin veri varsa o süreyle sınırlı başvuru yapılmalı, belirsizlik varsa uzun süreli başvuru yapılmalı.
- Kısa çalışma süresi erken kesilebilir ve bununla ilgili İŞKUR'a bildirim yapılabilir.
- İşçi değişiklikleri, kısa çalışma süresinin uzatılması gibi durumlar yeni başvuru olarak değerlendiriliyor.
- 52:22Kısa Çalışma Uygulaması Soruları
- Belirli süreli sözleşmeyle çalışan bir işten çıkarma ödenek alabilir, çünkü belirli süreli iş sözleşmeleri fesihle değil, sürenin bitiminde kendiliğinden sona erer.
- Part time çalışanlar için de kısa çalışma uygulaması yapılabilir, ancak part time çalışırken hangi süreyle çalışıyorsa o çalışma süresinin üçte bir oranında azaltılması gerekir.
- Kısa çalışma uygulamasına geçmenin ve başvurmanın son günü 30 Haziran'dır, bu tarihten sonra başvurulamaz.
- 54:44Alt İşveren ve Asıl İşveren İlişkisi
- Alt işveren ve asıl işveren ilişkisi söz konusu olduğunda, her iki işveren de kısa çalışmaya ayrı ayrı başvurmalıdır.
- Asıl işverenin kısa çalışmaya başvurma gerekçesi siparişlerin azalması, üretimin düşmesi olabilirken, alt işverenin gerekçesi asıl işverenin kısa çalışma yaptığı için kendi çalışma saatlerinde düştüğünü gösterir.
- Kısa çalışma başvurularının sonuçlandırılması için yasada iki aylık süre öngörülmüş olup, ilk başlarda onaylama süresi kısa olsa da başvuruların artmasıyla giderek uzuyor.
- 56:50Kısa Çalışma Ödeneği Hesaplaması
- Kısa çalışma ödeneği hesaplanırken son 12 aylık ücretin ortalaması alınır, ancak çalışan 3 ay önce çalışmaya başlamışsa bu hesaplamada zorluk yaşanabilir.
- İş Kurumu, Sosyal Güvenlik Kurumu veritabanını kullanarak kişinin geçen 3 yıl içinde ne kadar prim günü olduğunu hesaplayıp, uygun bulduğu kadar ödeneği verir.
- 59:16Sosyal Güvenlik ve İş Kazası
- COVID-19 tanısı konulan çalışanlar için SGK'nın iş kazası bildirimi yapması gerekmez, ancak çalışanın iş yerinde virüse maruz kaldığı kanıtlanırsa iş kazası olarak değerlendirilebilir.
- SGK, ölümlü iş kazaları, uzun kayıtlı iş kazaları ve yüksek masraflı iş kazalarını incelemektedir ve işverenin kusuru varsa harcamalarını rücu edebilir.
- Çalışma Bakanlığı, iş sağlığı ve güvenliği genel müdürlüğü, işyerlerinde COVID-19'a karşı alınması gereken önlemleri belirten bir kılavuz yayınlamıştır.
- 1:03:56Uzaktan Çalışma ve SGK Düzenlemeleri
- Yasal değişikliklerle uzaktan çalışma ilişkisinde diğer işçilere göre farklılık yaratma konusu kavuşturuldu ve iş sağlığı güvenliği ile ilgili işverenin yükümlülükleri belirtildi.
- Yasada çalışma hangi işlerde yapılabileceği, usul esasları ve güvenlik önlemleri ile ilgili bir yönetmelik çıkarması gerekiyordu ancak dört yılda bir yönetmelik çıkmadı.
- Uzaktan çalışma sözleşmesi veya mevcut iş sözleşmesine ilave uzaktan çalışma protokolü yapılmışsa, SGK'ya üç iş günü içerisinde bildirim yapılması faydalı olabilir.
- 1:05:20Kısa Çalışma Ödeneği Düzenlemeleri
- Kısa çalışma ödeneği kısa çalışma nedeniyle ilk yedi gün için yarım ücret şeklinde ödenmesi gerekiyor.
- Doksan günlük süre içerisinde en fazla seksenüç günlük ödenek alabilirsiniz.
- Ödeme işlemlerinde SGK bildiriminde yedi günlük yarım ücret konusu dikkate alınmalı, asgari ücret üzerinden çalışıyorsanız en az yedi asgari ücret günlük matrah kullanılmalı.
- 1:07:24Prim Ödemeleri ve SGK Teşvikleri
- Mücbir sebep kapsamında kabul edilen işverenlerin üç aylık prim borçları SGK tarafından altı ay süreyle ertelenmiştir.
- Prim ertelemesi yapılan mart, nisan ve mayıs aylarında işverenler SGK teşviklerinden yararlanabileceklerdir.
- Altı ay içerisinde ötelenen primler ödenmezse, yararlanılan SGK teşvikleri gecikme zammı ile birlikte SGK tarafından geri alınacaktır.
- 1:09:09Asgari Ücret Desteği ve SGK Kolaylıkları
- İşverenlere gerekli şartları sağlarsa günlük 2,50 TL ve aylık 75 TL'lik asgari ücret desteği sağlanmıştır.
- İlk 2020 yılında tescil edilen işyerleri için asgari ücret desteğinden yararlanabilmesi için cari primlerin yasal süre içinde ödenmesi şarttır.
- SGK, prim alacakları takip ve tahsilinde zamanaşımı, icra takibi ve haciz işlemlerini erteleme konusunda kolaylık sağlamıştır.
- 1:10:56Geçici İş Göremezlik Ödemeleri ve Denetimler
- Geçici iş göremezlik ödemeleri için işverenin SGK sistemi üzerinden istirahatlı olduğu süre içerisinde çalışmadığına dair beyanı gerekiyordu.
- Bu süre içerisinde SGK, işverenin bildirimi beklemeden geçici iş göremezlik ödemelerini yapacaktır.
- SGK'nın denetim ve kontrolde görevli memurları, sosyal güvenlik denetmenleri acil haller dışında herhangi bir denetim incelemesi yapmayacaklardır.
- 1:12:27Soru-Cevap ve Öneriler
- Prim ertelemesi SGK'nın işveren sistemi üzerinden yayınlanacaktır, bu kapsamda olanlar için herhangi bir başvuru yapmaya gerek yoktur.
- Kısa çalışma ödeneği başvurusu kabul görmediyse, çalıştırılmayan süreler ücretli veya ücretsiz izin olarak değerlendirilebilir.
- Kısa çalışma ödeneği başvuruları SGK sisteminden e-bildirge işveren sistemi üzerinden alınabilir ve ödemeler aylık prim hizmet belgesinde işverenin beyan ettiği eksiklik üzerinden yapılabilir.
- 1:16:42Kısa Çalışma Ödeneği Sisteminin Optimizasyonu
- Kısa çalışma ödemelerinin SGK'nın elektronik bilgi işlem altyapısında yapılan değişikliklerle bir hafta içerisinde kolaylıkla hayata geçirilebileceği belirtiliyor.
- Şu anda katılımcılar maille başvurular yapıyor ancak bunların alınıp alınmadığı ve sonuçlanma süresi belli değil.
- İşyeri kamu kurumlarının kararıyla kapatılmış veya mücbir sebep kapsamında olan işletmeler için SGK'nın işyeri naci kodları yeterli olabilir.
- 1:18:32Kısa Çalışma Ödeneğinin Önemi
- Kısa çalışma ödeneği, devletin sağladığı desteklerin en önemlilerinden biridir çünkü vergi veya prim ötelemelerinden farklı olarak devletin direkt katkısıdır.
- Bu destek hem çalışanlar hem de işletmeler açısından oldukça önemlidir.
- Kriz ortamında bu döneme özgü daha otomatik ve hızlı bir sistem kullanılabilir.
- 1:19:02Sunumun Sonu
- Sunumda çok sayıda soru alındığı ve bazı soruların cevaplanamadığı belirtiliyor.
- Sorular derlenip katılımcılara iletilmesi ve cevapsız bırakılmaması sözü veriliyor.
- Sunucular PwC Celal Özcan ve GSG Hukuk'tan Rıza Eroğlu'na teşekkür ediliyor ve katılımcılara sağlıklı günler diliyorlar.