Buradasın

İslam Hukukunda Kadın Hakları ve Roma Hukuku Arasındaki Benzerlikler

youtube.com/watch?v=ntgPVAV3IhY

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

"Yükselen Sözler" adlı programda sunucu, Arnavutluk doğumlu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu ve avukat olan Adli İncekara ile bir röportaj gerçekleştirilmektedir. İncekara, komünist bir sistemde büyüyen ve Türkiye'ye dini öğrenmek için gelen bir kadın olarak kendini tanıtmaktadır.
Video, İslam hukukunda kadın hakları ile Roma hukukundaki kadın hakları arasındaki benzerlikleri incelemektedir. Program, Antik Yunan'daki filozofların kadın hakkındaki görüşlerinden başlayarak, Roma hukukundaki kadın statüsüne geçiş yapmakta ve ardından İslam hukukunun mezheplerindeki kadın hakları ile bu iki sistemin benzerliklerini ele almaktadır. Özellikle Abbasi dönemlerinde Bağdat'ta gerçekleşen çeviri faaliyetlerinin İslam hukukuna etkisi ve mezheplerin oluşumu üzerinde durulmaktadır.
Videoda ayrıca, Kur'an'daki açık hükümlerin uygulanması, Hz. Muhammed dönemindeki uygulamalar ve mezheplerin gelişim sürecinde kadın haklarının nasıl değiştiği tartışılmaktadır. Konuşmacı, İslam hukukunun Roma hukukundan etkilendiğini ve günümüzde kadın hakları konusunda yaşanan çelişkileri Kur'an'a dayalı görüşlerle karşılaştırmaktadır.

00:47Programın Tanıtımı ve Konuk Tanıtımı: Program sunucusu, programın bir hafta sonra tekrar yayınlanmasına ve rabbine şükürlerini dile getiriyor.
Bugün programda önemli bir konu ele alınacak ve programın başladığı günden bu yana ilk bayan konuğu ağırlanacak.
Programda "Kitap ve Hikmet" dergisinin 13. sayısı tanıtılıyor ve konusu faiz olan bu dergi Süleymaniye Vakfı Yayınları'ndan temin edilebilir.
03:15Konunun Tanıtımı: Konu, İslam hukukunun etkileri kapsamında geleneksel İslam hukukunda (mezheplerde) kadının yerini ve hukuki statüsünü ele alacak.
Program, Kur'an'ın Nisa Suresi 1. ayeti ile başlıyor.
Konuk, Avrupa'da doğan ve Türkiye'ye gelerek dini öğrenmek için gelen bir avukat.
05:01Konuğun Hikayesi: Konuk Arnavutluk'ta Müslüman bir ailede doğmuş, ancak o dönemde Allah'ın ismini anmak ve Allah'a inanmak anayasal bir suçtu.
Babasının özel isteği üzerine Türkiye'ye gelmiş, Türkçe öğrenmiş ve Kur'an kursuna katılmış.
İstanbul Üniversitesi Hukuk Bölümü'nden mezun olmuş ve başı kapalı, namazında niyazında genç bir bayan olarak üniversiteye başlamış.
06:50İslam Hukuku ile Karşılaşma: Üniversite yılları hem konuğun hem de Türkiye için çalkantılı yıllar olmuş.
İslam hukukuna ilgi duymuş ancak mezhepler hukukunda kadının konumu ve hukuki statüsü konusunda karşılaştığı durum onu mutlu etmemiş.
Roma hukukuna aşina olduğu için mezhepler hukukundaki bazı bölümleri yabancı gelmemiş.
08:23Dini Yolculuğu: Evlendikten sonra kadının hukuk sistemindeki yeri konusunda yaşadığı durum onda bir kopukluk yaşamış.
Araştırdıkça dinden soğumuş, ancak fıtri bir inanç sistemini korumuş.
Sadece Kur'an'a odaklanmaya çalışmış ancak Kur'an ile mevcut hukuk arasında bir uçurum olduğunu fark etmiş.
11:49Akademik Çalışma: İstanbul Üniversitesi'nde bir akademik çalışma yapmak istemiş.
Konunun zorluğundan ve sancılı bir süreçten bahsediyor.
İslam terminolojisini kullanamadığı ve yabancı kökenli literatürü kullanamadığı için kaynak bulamadığı için kısır bir döngü içerisine girdiğini belirtiyor.
12:36İslam Hukukunda Kadın Hakları Araştırması: Konuşmacı, Kur'an'a göre kadının hak ve fiil ehliyetini araştırmak istediğini, mezhepler hukukunda bu konuların nasıl ele alındığını incelemek istediğini belirtiyor.
Kadının mal edinme, çalışma, para kazanma, siyasi haklar ve yönetimde rol alma hakları gibi konuların günümüzde hala gündemde olduğu vurgulanıyor.
Evlilik akdinde kadın taraf olamaması, boşanmada da taraf olamaması ve bunun sakat bir iradeyle gerçekleştirilen evliliğin sakat sonuçlanmasıyla ilişkisi inceleniyor.
13:56Roma Hukuku ile İlişkilerin Keşfi: Mezhepler hukukundaki benzerlikleri fark eden konuşmacı, bu benzerliğin kaynağının Roma hukuku olup olmadığına sorgulamaya başlamış.
İslam hukukunun ilk yazılı kitaplarının yazıldığı dönemde Bizans'tan (Roma hukukunun yürürlükte olduğu coğrafya) import edilen felsefi düşüncelerin etkisi inceleniyor.
Konuşmacı, kadınların Allah'ın yarattığı bir birey olduklarını ve Kur'an'da erkek ve kadın arasında fark olmadığı vurgulanıyor.
16:35İslam Hukukunda Kadın Bakış açısının Zorlukları: Mezheplerdeki kadın bakış açısını kabul etmek psikolojik olarak zor bir durum olduğunu ve bu durumun bir çıkmaz olduğunu belirtiyor.
Akademisyen kademesinde bile bu konuların kabul edilerek devam ettirildiği, tarihselci tiplerin bu durumu Kur'an'dan gelen gibi kabul ettiklerini söylüyor.
Konuşmacının bu konuyu teze dönüştürdüğü ve yakında kitap olarak yayınlanacağı belirtiliyor.
18:49Roma Hukukunun Özellikleri: Roma hukuku, Yunan felsefesinin devamı olarak tanımlanıyor ve Roma ile Yunan devleti arasında çok fazla ayrım yapılmaması gerektiği vurgulanıyor.
Roma hukuku, Justinianus döneminde Bizans'ta toplanıp derlenerek "Yuris Corpus Sivilis" olarak bilinen bir yapıya sahip hale geldi.
Roma hukukunun içinde Yunan açıklamaları, örf ve adetleri, filozofik altyapısı yer aldığı ve olgunlaşmamış bir hukuk sistemi olduğu belirtiliyor.
20:06Yunan Filozofların Kadın Hakkındaki Görüşleri: Filo, kadınları şeytani ve eksik bir yaratık olarak tanımlamış, kadınların ya babalarının ya da kocalarının kontrolünde olması gerektiğini, erkekte akıl olup kadında sadece his bulunduğunu ve üreme dışında kadından temasta şeytan olduğunu belirtmiştir.
Hipokrat, kadının rahminin vücuttaki hareketlenmesinden yönetildiğini ve bu nedenle defoludur (zehirli) olarak tanımlamıştır.
Aristo, politika ve fizik eserlerinde kadını ayıplı bir yaratık olarak tanımlamış, kadınların köle ve eşlerin bir aleti hükmünde olduğunu belirtmiştir.
22:13Kadınların Toplumsal Durumu: Platon'un bazı eserlerinde kadınlarla ilgili utopya'da bazı çıkarımlar bulunabilir, Roma hukukunda August döneminde koca karısını öldürmesin diye bir yasa yer verilmiştir.
Antik Yunan'da kadının yeri evidir, evin bir köşesinde kadınların ve kölelerin yerli yeri vardır, evin diğer kısmı ise erkeğe aittir.
Üst seviyeye mensup kadınlar evin dışına çıkmak için eşlerinden izin almak zorundadır ve anahtarı bulunsa kocası o kadını yasal olarak öldürebilir.
24:18Kadınlar Hakkındaki Diğer Görüşler: Pericles'e göre kadın hakkında ne kadar az bahsedilirse itibarı o kadar yüksektir.
Hipponaks, kadın hayatında iki gün sevimli olduğunu, evlendiği gün ve cenazesinin taşındığı gün olduğunu belirtmiştir.
Rai, Yunan'da para karşılığı beraber olan kadını tanımlamış, kadınları keyfimiz için, günlük işlerimiz için ve meşru çocukları doğması için tuttuklarını söylemiştir.
25:28Kadının Hukuki Durumu Eski Yunan'da: Kadınlar Eski Yunan'da gerçek anlamda bir kişi olarak kabul edilmiyordu, hukuki statüsü yoktu.
Baba sadece bir kızına bakmakla yükümlüydi, diğer kızları kamuya sunuyor (aktın) ve onları terk ediyordu.
Kadınlar evlat, eş veya anne olarak yer alıyordu, kendi başına bir kişi olarak kabul edilmiyordu.
28:29Roma Hukukunda Kadın Durumu: Roma'da kadınlar da kişi olarak kabul edilmiyordu ve Roma vatandaşı sayılmıyordu.
Roma vatandaşlarının annesi veya kızı olarak kabul ediliyorlardı, ancak kendi başına bir hakkı yoktu.
Kadınlar ömrü boyunca vesayet altında tutulmak zorundaydı, herhangi bir işlem yapabilmek için izin alması gerekiyordu.
29:47Evlilik ve Miras Hakkı: Kadınlar miras hakkı yoktu, ancak geçiş hakkı sayesinde babasından kalan malı kendisinden sonra vefat eden toruna kalabiliyordu.
Kadınlar tek başına evlenme hakkına sahip değildi, nikahın tarafı değildi.
Yunan'da dört veya beş yaşına gelen kızlar baba tarafından nişanlanmaya tabi tutuluyor, en uygun evlenme yaşı on iki yaştı.
31:43Evlilik Süreci ve Çeyiz: Nişan sözleşmesi yapılıyordu, kızın velisi babası, abisi veya en yakın erkek akrabası olabilirdi.
Nişan akdinden sonra çok miktarda çeyiz veriliyordu, bu da babaların kız çocuklarına bakamama nedenlerinden biriydi.
Evlendirilmesi ile beraber vesayet kocasına geçiyordu, kocası onunla istediği gibi davranabiliyordu.
33:51Kadınların Toplumsal Durumu: Erkekler için ahlaksızlığın haddi yokken, bir kadının dışarıda yabancı bir erkekle konuşması bile zina sayılmıştı.
Boşanmalarda erkekler haksız yere boşanmak için karısının zina ettiğini iddia etmeye çalışıyordu.
Eski Yunan'da bir kadının üç elbisesi olabilir, dördüncü elbise ahlaksızlık olarak adlandırılıyordu.
35:25Geleneksel İslam Hukukunda Kadın Durumu: Geleneksel İslam hukukunda da kadın, Kur'an'dakinin tam tersi bir biçimde bastırılmış ve toplumdan tecrit edilmiş bir karakter olarak görülmüştür.
Evlilikte nikahın tarafı değil, konusu olarak görülüyor ve boşanma hakkı yoktur.
Erkeğin kendisini tamamen Kur'an'a aykırı bir şekilde boşamasına izin verilmiş durumdadır.
38:00Rum Suresi ve Kadın Hakkında Ayet: Rum suresinde kadınlarla ilgili merhamet ve sevgiden bahseden bir ayet bulunuyor.
"Eş" kelimesi Kur'an'da hem erkek hem kadınları kapsayan dişil bir kavram olarak kullanılıyor.
Roma hukukunda kadınları insan yerine koymak bile mümkün olmasa da, Rum suresinde kadınlarla ilgili merhamet ve sevgiden bahsediliyor.
39:24Hadislerde Kadın Hakkında İftira: Konuşmacı, hadis kitaplarında bulunan ve peygamber efendisine atfedilen iftiraları eleştiriyor.
Hadislerde kadınların namazı bozan şeylerden biri olarak, uğursuzluk kaynağı olarak tanımlanıyor.
Kadınlara muhalefet etmek, onlara danışmamak ve kadınlara yazıyı öğretmemek gibi iftiralar hadislerde yer alıyor.
42:49Filozoflara Göre Kadın: Aristo'nun kadın hakkındaki tanımları, "kadınlara zarar vermeyecek miktarda aç, aşırı gitmeyecek kadar da kıyafetsiz bırakınız" şeklinde.
Gazali'nin "İhya" kitabında kadın sekiz hayvanın özelliklerini birleştirmiş olarak tanımlanıyor: maymun, köpek, yılan, akrep, fare ve koyun.
Bu tür tanımlar hala İslam kitaplarında yer alıyor ve bu tanımları kabul etmek Kur'an'ın yerini değiştirmek anlamına geliyor.
44:45Mezheplerde Kadın Hakkında Hukuk: İslam hukukçuları cinsiyeti iradeyi kısıtlayan bir neden olarak kabul etmemişler.
Kadınlar mirasçı olabiliyor, alışveriş yapabiliyor, satabiliyor ve alabiliyor.
Evlilik ve boşanma konularında kadının hak ve fiil ehliyeti tartışmalı bir konu olarak görülüyor.
47:37Kur'an'daki Açık Hükümler ve Uygulanması: Kur'an'da boşanma, evlilik ve miras konularında açık ayetler bulunmakta, ancak bu hükümler zamanla görmezden gelinmiş ve üstleri kapatılmıştır.
Kadının hakkı miras ayetlerinde tamamen güvence altına alınmıştır, bu nedenle tartışmaya meydan bırakmayacak şekilde düzenlemeler yapılmıştır.
Kur'an'daki açık hükümler Resulullah döneminde ve dört halife döneminde uygulanmıştır, ancak Resulullah'dan sonra eski alışkanlıklara dönülmeye başlanmıştır.
49:56Emeviler Dönemi ve Kadının Durumu: Emeviler döneminde ruhsal bir çöküntü yaşanmış, yazılı hukuka kayda geçen çok fazla çalışma olmamakla birlikte toplumsal yapıda bozulma başlamıştır.
Emeviler döneminde cariyelik başlamış, kadının yerinde kayma yaşanmış, çok fazla kadınla dolu haremler ve cinselliğin aşırı yararlanılması görülmüştür.
Emeviler döneminde kadının durumu sadece şair ve şarkıcı olarak ilerlemiş, ancak bu bir iyileştirme olup olmadığı tartışılabilir.
51:03Abbasiler Dönemi ve Hukuk Sistemi: Abbasiler, Emevilerin yıkılmasından sonra imparatorluk sahnesine çıkarak Emevilerin hatalarından faydalanmış ve yeni düzenler kurmuştur.
Emeviler döneminde iktidara dini bir kimlik kazandırılmış, "Halifetullah" unvanı kullanılmış ve teokratik bir düzen kurulmuştur.
Abbasiler, kodifikasyon ve yazılı hukuka geçme çalışmasının gerektiğini düşünmüş, kendilerine özgü bir hukuk sistemi oluşturmak istemişlerdir.
53:38Abbasiler Döneminde Bilim ve Hukuk: Abbasiler halifeleri ilim düşkünü olmaları nedeniyle Bağdat'ı dünyanın en ileri ilim merkezi haline getirmişlerdir.
Beytülhikme (Hikmet Evi) kurulmuş, bazı kaynaklara göre Harun Reşid döneminde kurulduğu belirtilmektedir.
Beytülhikme, Roma hukukunun geçerli olduğu toplumlardan ve Roma-Bizans etkisini kaybetmesiyle dağılmaya başlayan hukuk ekollerini toplayan önemli bir kurum olmuştur.
54:43Abbasiler Dönemi ve Çeviri Faaliyetleri: Abbasiler, savaş, barış veya fidye karşılığında kitap istemeleriyle bilinir ve bu sayede müthiş bir kütüphane kurulmuştur.
Çeviri faaliyetleri, bir ailenin öncülüğünde başlamış ve bu faaliyetlerde gayrimüslimler de yer almıştır.
Bu çeviri faaliyetleri sonucunda Yunan felsefesi ve Roma hukuku çevrilmiştir, çünkü o dönemde geçerli bir hukuk sistemi yoktu.
55:59İlk Mezheplerin Kuruluşu: Dört mezhepten en eskisi Hanefi mezhebidir ve İmam Ebu Hanife tarafından kurulduğu iddia edilir.
Ebu Hanife hem Emevi hem Abbasiler devrinde yaşamış değerli bir hukukçudur, ancak bugün aitliği ona nispet edilebilecek bir eser neredeyse yoktur.
Mezhebinin gelişimi, Ebu Hanife'nin öğrencilerinin eleştirileri, ihtilafları, katılmaları ve reddileriyle olmuştur.
56:49Kadın Hakkında Ebu Hanife'nin Görüşü: Ebu Hanife'ye nispet edilen görüşe göre kadın hürdür, erkekle eşit değildir ama adil haklara sahiptir.
Kadın kendi hür iradesiyle evlenebilir ve boşanabilir, bunun için herhangi birisinin onayına ihtiyaç yoktur.
İmam Azam'dan sonra hiçbir mezhepte kadın bu kadar özgür değildir, özellikle evlilik ve boşanma konusunda iradesi sıfırdır.
58:04Mezheplerde Evlilik Anlayışı: Şafii mezheplerinde veli küçük çocuğunu, bakire kızını evlendirebilir ve kızın karşı çıkma hakkı çok kısıtlıdır.
Evlilikte erkekler için de yaş şartı yoktur, velisi küçük bir erkeği evlendirebilir hatta birden fazla eşle evlendirebilir.
Roma hukukunda akit kelimesi ve Kur'an'da evlilikin akit olarak tanımlanması, mezheplerde evlilik akdinin satın alım satım akdine benzetilmesine neden olmuştur.
59:44Mezheplerde Evlilik Akdinin Yapısı: Mezheplerde evlilik akdinin konusu kadındır, tarafı değildir ve nikah akdinin bir belli farklar olsa da Hanefilikte kadın tek başına evlenebilir.
Kur'an'da kadın evliliğin aynı erkek gibi bir tarafıdır ve kendi iradesiyle evlenir, hem Kur'an'da hem Peygamber Efendimizin uygulamasında nikahın alım satım akdine benzetecek hiçbir husus yoktur.
Mezheplerde nikah akdinin alım satım akdine benzetilmesi, Roma'da akitin sadece alım satım ve nikahta kullanıldığı benzerlikten kaynaklanabilir.
1:02:10Mezheplerde Kodifikasyon Çalışmaları: Abbasi devrinde yapılan kodifikasyon çalışmalarından en büyük eser, Ebu Hanife'nin öğrencisi Şeybani'nin "Mesud" isimli eseridir.
Şeybani'nin "Mesud" eseri, muamelat ve ibadat olmak üzere iki bölümden oluşur ve elli beş kitap içermektedir.
Bu eserde otuz yedi bin vakanın incelendiği ve örnek olarak verildiği, bir hukukçunun ömrü yetmeyeceği kadar ciddi bir çalışmadır.
1:05:22Şeybani'nin Hukuk Çalışmaları: Şeybani, Ebu Hanife'nin en önemli iki öğrencisinden biri olup Bağdat'ta hukuk çalışmaları ve tedvin çalışmalarının başında bulunmuştur.
O dönemde ihtiyaç tespit edilmiş ve hukuki altyapı oluşturulmuştur, ancak bugünün anlamıyla yasa çıkmamış, sadece hukuk derleme faaliyeti söz konusudur.
Şeybani'nın çalışmaları hicaz ekolüne veya Medine ekolüne benzemeyen, günümüzde en önemli geleneksel İslam hukuku kaynağı olan farklı bir hukuk faaliyetidir.
1:07:20İslam Hukukunda Velayet Kavramı: İslam hukukunda "velayet" kavramı, özellikle kadınlarda, yabancı unsurlarla anlatılmaktadır.
Peygamber Efendimizin "velisiz nikah olmaz" hadisi, nikahı denetleyebilecek otoriteyi ifade etmektedir.
Günümüzde devlet veya aile otoritesinin denetleme mekanizması yoksa, beraberlik gayrimeşru olmaktadır.
1:08:30Cahiliye Dönemi ve Kadın Konumu: Velayet kavramı eski Araplarda da bulunabilir, ancak cahiliye dönemini her şeyin faturasını kesmek yerine, Kur'an'ın kadına yaptığı iyiliği daha belirgin kılmaktadır.
Hz. Hatice gibi öne çıkan şahsiyetlerin cahiliye döneminde de özgürlüklerini kullanabildiği görülmektedir.
Kur'an'ın kadına yaptığı iyilik, Hz. Hatice'nin bile durumunu daha da iyileştirmiştir.
1:10:17Nikah Akdinin Hukuki Yapısı: Nikah akdinde kadın hukuki bir taraf olarak değil, konu olarak görülmesi, Roma ve Yunan'daki kadının konumunu yansıtmaktadır.
Nikah akdi satın alım-satım akdine benzetilmiş ve bir mülkiyet geçişi olarak tanımlanmıştır.
Bu hukuki yapı, 750'ler ve 800'lerde Bağdat'ta geliştirilmiş olup, Roma hukukundan etkilenmiştir.
1:11:36Roma Hukukunun Etkileri: Ayıplı mal kavramı, Roma hukukunun Dicez Suma adlı eserinde ve Mesud'da benzer şekilde yer almaktadır.
Roma hukukunda ve Mesud'da köle için solak olmak ve kadın köle hamile olması ayıplı sayılırken, hayvanlar için bu durum ayıplı sayılmamaktadır.
Bu benzerliklerin çok kısa zamanda oluşması, Roma hukukunun İslam hukukuna etkisinin kanıtıdır.
1:14:50Hanefi Mezhebinin Gelişimi: Ebu Hanife'den sonra mezhebi yazan iki öğrencisi arasında, Şeybani'nin çok kısa zamanda 55 kitaplık 37.000 örneğe sahip bir hukuk kitabı yazması dikkat çekicidir.
Bu kitapta kadınla ilgili hükümlerde Roma hukukuyla inanılmaz benzerlikler ve Kur'an'la taban tabana zıt hükümler bulunmaktadır.
Ebu Hanife'nin öğrencilerinden biri olan İmam Yusuf, Harun Reşid devrinde Kadi-ül Kudd (Kalar Kadısı) görevine getirilmiş, ancak hocası Ebu Hanife devletle kanlı bıçaklı bir vaziyetteydi.
1:17:15İslam Hukukunun Gelişimi ve Mezhepler: Çeviri çalışmaları ve hukuk tedvin faaliyetleri sadece İslam hukuku ile ilgili değil, Yahudiler hukuku ile ilgili de yapılmıştır.
Halohod Gdolod isimli Yahudi hukuku kitabı, Beytülhikmet'in ilk kurulduğu zamanlarda, Harun Reşid devrinde hukukçular tarafından yazılmıştır.
Şafii mezhebi, İslam hukukunun önemli bir mezhebidir ve Şafii, genç yaşta Mekke'den Medine'ye giderek İmam Malik'ten ders almıştır.
1:18:41İmam Şafii'nin Hayatı ve Hukuk Çalışmaları: İmam Şafii, Medine'den Mekke'ye döndükten sonra memurluğa başlamış, ancak Şii taraftarlığı suçlamasıyla kelepçelenip Bağdat'ta Raşidin halifesi huzuruna getirilmiştir.
İmam Şafii, İmam Şeybani ve İmam Alikan tarafından zindandan kurtarılmış ve Bağdat'ta hukuk çalışmalarına katılmıştır.
Bağdat'ta iki sene kalan İmam Şafii, İmam Şeybani'nin yanında yeni bir hukuk ilmi ile tanışmış ve usulü fıkıhla ilgili ünlü eserini tamamlamıştır.
1:22:31Mezhepler Arası Benzerlikler ve Kaynaklar: İmam Şafii'nin derslerine, beli mezhebinin kurucusu Ahmed bin Hanbel de katılmıştır.
Mezhepler arasındaki benzerlikler, mezheplerle Kur'an arasındaki benzerliklerden daha fazladır.
Mezhepler arasında bir ders zincirlemesi vardır ve bu zincirleme İmam Şeybani'den İmam Şafii ve Hanbeli mezhebine kadar gider.
1:23:24Hukukun Kaynakları ve Kadının Statüsü: İslam hukukunun kaynakları Roma hukuku ve Yunan hukuku ile olan benzerlikler göstermektedir.
Kadının statüsü konusunda İslam hukukunun Kur'an'dan ziyade yabancı hukuk kaynaklarından etkilenmiş olduğu belirtilmektedir.
Kadının evlilikte taraf olamaması gibi durumlar, binlerce yıllık bir geçmişe ve yazılı bir hukuka dayanmaktadır.
1:28:21Kadın Haklarının Gelişimi: Avrupa'daki kadın haklarının gelişimi çok yeni bir olaydır; İtalya'da kadın boşanma hakkını 1983'te, İsviçre'de kadın oy hakkını 1976'da elde etmiştir.
İslam hukukunda kadının boşanma hakkı hala yetersiz kalırken, Kur'an-ı Kerim'de bu haklar binbeşyüz sene önce belirtilmiştir.
Kur'an'da kadının erkeği boşama hakkı, erkeğin kadını boşamasından çok daha kolay ve çabuk gerçekleşir.
1:30:09Kaynaklar ve Kitap Önerileri: Programda Yahya Şenol ile yapılan ve Süleymaniye Vakfı'ndan Fıkıh Müzakereleri bölümünde sunulan programlarda mezheplerin kadına yaptıkları muameleyi ve Kur'an'daki kadının yerini öğrenmek isteyenler için kaynaklar sunulmuştur.
Evlenme ve boşanma hükümleri hakkında daha detaylı bilgi edinmek isteyenler için "Evlenme ve Boşanma Hükümleri Fıkıh Serisindeki" cep kitabı önerilmektedir.
Kur'an'a ne kadar taban tabana zıt olduğunu ayetleriyle görme imkanı sağlayan "Kur'an Işığında Doğru Bildiğimiz Yanlışlar" adlı Abdülaziz Bayındır'ın kitabı da önerilmektedir.
1:31:22İslam Geleneksel Hukuk ve Roma Hukukunun Benzerlikleri: Programın son bölümüne gelinerek Avukat Lira İnce Kara ile İslam geleneksel hukukundaki kadının hukuki statüsünün Roma hukukuyla benzerlikleri konuşulmaktadır.
Hukuk koruma medeniyeti, sanki uzak bir medeniyet gibi görülmekle birlikte, Roma alışkanlıklarının bugüne kadar gelmiş hali olarak görülmektedir.
Roma'da görülen nişanlı evliliği, düğün öncesi gelin adayının beyaz kıyafet giymesinin, yüzüğün sol ele konulmasının ve kıyafetlerin hediye olarak gönderilmesinin günümüzde de benzer şekilde uygulandığı belirtilmektedir.
1:34:12Kadın İsimlendirme ve Hakimiyet Sistemi: Kadına verilen isim konusunda ilginç bir benzerlik görülüyor; kadının kendi ismi yerine genellikle babasının ismi veya ailesinin ismiyle anılması durumu.
Kadın evlendikten sonra kendi ismiyle değil, kocasının ismiyle nispeten çağrılması, Roma'da olduğu gibi bazı Balkan bölgelerinde de benzer şekilde uygulanmaktadır.
Roma'da evlilik iki çeşit olmakta: Manus (elle evlilik) ve Sinemos (elsiz evlilik), elin hakimiyeti ifade ettiği için "elle evlilik" terimi kullanılmaktadır.
1:37:45Roma Hukukundaki Kadın Hakimiyeti: Roma hukukunda kadın üzerindeki hakimiyet veya vesayet, önce babasının, evlendikten sonra ise kocasının elinde bulunmaktadır.
Manuslu evlilikte (elle evlilikte) kadın, kocasının ailesinin bir parçası olup, eski ailesiyle tamamen ilişkisini kesmektedir.
Manuslu evlilikte erkeğin kadın üzerindeki hakimiyeti sonsuzdur ve babasının hakimiyetinden bile fazla olup, kadın üzerinde çeşitli haklar bulunmaktadır.
1:40:57Kadının Hak ve Fiil Ehliyeti: Kur'an'a göre kadın ve erkek arasında insan olarak, irade ve hürriyet sahibi varlıklar olarak hiçbir fark gözetilmiyor.
İslam'a yapılan saldırılar genellikle kadın konusundan yola çıkıyor ve müsteşrikler "İslam" dedikleri mezheplerdeki uydurma görüşleri kullanarak saldırmakta.
Gerçek İslam'da kadınlarla ilgili olarak uydurma görüşler bulunmuyor, ancak müsteşrikler bu uydurmalara saldırıyorlar.
1:43:06İslamofobinin Nedenleri: İslamofobinin en büyük nedeni terörizm değil, gerçek olmayan İslam'da kadının yeri insanları çok ürpertiyor ve korkutuyor.
Batılı bir kadın İslam'ı tebliğ edildiğinde, geleneksel İslam hukukundaki kadının yerine karşılaştığında kaçmaya çalışır.
Batılı kadınlar İslam'ın az bir yansıması bile onlara cazip gelebilir, ancak uydurma görüşler onları düşmanlığa sürükleyebilir.
1:45:23İslam Hukuku ve Mezhepler: Müslüman bayanlara eşleri İslam'ı seçmediyse onlardan ayrılmaları gerektiği gibi durumlar yaşanıyor, bu durum kadınların aile ve inanç arasında seçim yapmaya zorlanmasını sağlıyor.
İslam hukuku ve devlet hukuku arasında bir ayrım var ve bunları bir araya getirmek için yapılan çabalar başarılı olamıyor.
Özellikle Arnavutluk'ta Vahhabiliğe yöneliş sonucu, dini inanç seçimleri nedeniyle evlilikler sonlandırılıyor ve aileler dağılıyor.
1:47:54İslam ve Korku: İslam'ın sonu Kur'an kapısına rahatlatıcı bir şekilde çıkıyor, kadınlar İslam'dan korkmamalı.
Müslümanlardan korkulabilir ama İslam'dan korkulmamalı, çünkü İslam korkulacak bir şey değil.
İslam hukukunun gerçek anlamıyla Kur'an'dan hikmetle çıkartılması gerekiyor.
1:48:41Programın Kapanışı: Programda avukat Adlira İnce Kara'nın İslam hukuku, geleneksel İslam hukuku ile Roma hukuku arasındaki ilişkiyi konuştuk.
Program sonunda Nisa Suresi 105. ayet ve Maide Suresi 49. ayet tekrar edildi.

İslam Hukukunda Kadın Hakları ve Roma Hukuku Arasındaki Benzerlikler

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir