Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, iş ve sosyal güvenlik hukuku dersinin beşinci programı olup, bir eğitmen tarafından sunulmaktadır. Videoda Selim, Emel, Neşe Hanım ve Müdür Bey gibi karakterlerin yer aldığı örnek olaylar üzerinden konu anlatılmaktadır.
- Video, derhal fesih (bildirimsiz fesih) kavramını tanımlayarak başlamakta ve işçi ile işveren açısından derhal fesih sebeplerini detaylı şekilde açıklamaktadır. İşçi açısından sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller, zorlayıcı sebepler ve ücret ödenmemesi gibi sebepler; işveren açısından ise sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller, zorlayıcı sebepler ve gözaltına alınma/tutuklanma hali gibi sebepler ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca bu hakların zaman sınırlamaları ve işçinin fesih hakkını reddetmesi durumunda yargı yoluna başvurabilme hakkı da anlatılmaktadır. Video, sendikalar konusunu ele alacak bir sonraki programla sonlanmaktadır.
- 00:13Derhal Fesih Nedir?
- Derhal fesih, iş sözleşmesinin haklı sebeplerle önceden bildirimde bulunmadan derhal sona erdirilmesidir.
- Derhal fesih hem belirli süreli hem de belirsiz süreli iş sözleşmelerine uygulanabilir.
- Derhal fesih sebepleri işçi açısından İş Kanunu'nun 24. maddesinde, işveren açısından da 25. maddesinde düzenlenmiştir.
- 01:59İşçi Yönünden Derhal Fesih Sebepleri
- İşçi açısından derhal fesih sebepleri sağlık sebepleri, ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve zorlayıcı sebepler olmak üzere üç grupta toplanır.
- İşçinin çalıştığı işin yapılması, işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı ve yaşayışı için tehlikeli olursa, işçi iş sözleşmesini derhal fesih ile sona erdirebilir.
- İşçinin işyerinde görüştüğü kişinin işiyle bağdaşmayan bir hastalığa yakalanması durumunda da işçiye iş sözleşmesini fesih hakkı verilmektedir.
- 04:59Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller
- İşverenin iş sözleşmesi yapıldığı zaman, sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar, şartlar göstermesi veya gerçeğe uygun olmayan bilgiler vererek işçiyi yanıltması ahlak ve iyi niyete uymayan bir haldir.
- İşverenin işçi veya aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söylemesi, davranışlarda bulunması veya işçiye cinsel tacizde bulunması da ahlak ve iyi niyete uymayan bir haldir.
- İşverenin işçiye ve aile üyelerinden birine karşı sataşması, gözdağı vermesi, kanuna karşı davranışa özendirmesi, kışkırtması, sürüklemesi, işçiye veya aile üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlemesi ya da işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız isnat ve ithamlarda bulunması da ahlak ve iyi niyete uymayan bir haldir.
- 07:23Ücret Sorunları ve Zorlayıcı Sebepler
- İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse, işçi iş sözleşmesini derhal fesih hakkını kullanarak sona erdirebilir.
- İşçi fazla çalışma yaptığı halde, fazla çalışma ücretinin kendisine ödenmemesi halinde de iş sözleşmesini derhal sona erdirebilir.
- İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla bir süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıktığında işçi iş sözleşmesini derhal fesih ile sona erdirebilir.
- 09:10İşveren Yönünden Derhal Fesih Sebepleri
- İşveren de belirli süreli ya da belirsiz süreli iş sözleşmesini bazı haller ortaya çıktığında derhal feshetme hakkına sahiptir.
- İşveren yönünden derhal fesih sebepleri, sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri zorlayıcı sebepler ile gözaltına alınma ve tutuklanma hali olmak üzere dört grupta ele alınabilir.
- İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşantısından yahut içkiye düşkünlüğünden doğan bir hastalığa veya sakatlığa uğraması halinde, doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş gününden veya bir ayda beş iş gününden fazla olması halinde işveren işçinin iş sözleşmesini derhal sona erdirebilir.
- 13:10İşverenin İşçiyi Derhal Fesih Etme Sebepleri
- İşçinin işverenin şeref ve namusuna dokunacak sözler söylemesi veya asılsız ihbarlarda bulunması durumunda işveren iş sözleşmesini derhal sona erdirebilir.
- İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması durumunda işveren iş sözleşmesini derhal fesih ile sona erdirebilir.
- İşçinin işyerinde sataşması, alkol ve uyuşturucu kullanması veya işverenin güvenini kötüye kullanması durumunda işveren iş sözleşmesini derhal sona erdirebilir.
- 14:41Diğer Derhal Fesih Sebepleri
- İşçinin işyerinde yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi durumunda işveren iş sözleşmesini derhal fesih ile sona erdirebilir.
- İşçinin işverenden izin almadan veya haklı bir sebebe dayanmadan ardı ardına iki iş günü veya bir ay içinde iki defa tatil gününden sonraki iş günü veya bir ayda üç iş günü işine devam etmemesi durumunda işveren iş sözleşmesini derhal sona erdirebilir.
- İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmaması durumunda işveren iş sözleşmesini derhal sona erdirebilir.
- 16:08İşverenin İşçiyi Derhal Fesih Etme Sebepleri (Devam)
- İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi veya işverenin malı olan eşyaları otuz günlük ücretiyle ödeyemeyecek hasara uğratması durumunda işveren iş sözleşmesini derhal sona erdirebilir.
- İşçiyi iş yerinde bir haftadan fazla süreyle çalışmaktan alıkoyan bir zorlayıcı sebebin ortaya çıkması halinde işveren iş sözleşmesini derhal fesih ile sona erdirebilir.
- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde, devamsızlığının bildirim sürelerini aşmasından sonra işverenin iş sözleşmesini feshetme hakkı ortaya çıkmaktadır.
- 17:53Derhal Fesih Hakkı ve Sınırlamaları
- İş Kanunu madde 24 ve 25'te düzenlenen hallerden birinin ortaya çıkması, işçi veya işverene iş sözleşmesini derhal fesih hakkı vermektedir.
- Ahlak ve iyi niyete uymayan hallere dayanarak yapılan fesihlerde taraflardan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten sonra ve fiilin olmasından itibaren bir yıl geçtikten sonra kullanamazlar.
- İşçinin iş sözleşmesinin geçerli bir sebep olmaksızın feshedildiğini iddia eden işçi, mahkemede dava açarak işe iadesini isteyebilir.