Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İstanbul Barosu'ndan avukat Ahmet Ercümen ve Mehmet Kaya'nın katıldığı yaklaşık bir buçuk saat süren bir iş hukuku soru-cevap programıdır. Program Antalya'da gerçekleştirilmiştir.
- Videoda izleyicilerden gelen iş hukuku konularındaki sorular yanıtlanmaktadır. İşçilik alacakları, kıdem tazminatı, iş kazası tazminatları, fazla mesai ücretleri, iş sözleşmelerinin feshi, ihbar tazminatı ve usul hukuku gibi konular ele alınmaktadır. Konuşmacılar, kendi uygulamalarını ve deneyimlerini paylaşarak, kanun maddeleri ve yargıtay kararlarına dayanarak detaylı açıklamalar yapmaktadır.
- Programda özellikle işçilik alacakları, iş kazası tazminat hesaplamaları, kıdem tazminatı, fazla mesai ücretleri ve iş sözleşmelerinin feshi gibi konularda detaylı bilgiler verilmektedir. Ayrıca, iş hukuku alanında çalışanlar veya iş hukuku konularını öğrenmek isteyenler için faydalı bilgiler içermektedir.
- 00:38Konuşmacı Tanıtımı
- İstanbul Barosu'ndan Avukat Ahmet Ercümen, iş hukuku, işçilik alacakları hesaplamaları ve iş kazalarından kaynaklı aktüel hesaplamalarında eğitim veriyor.
- Avukat Ahmet Ercümen, 1999'dan beri 20 yıldır avukatlık yapıyor ve 10-12 senelik bilirkişilik yapmış.
- Şu anda yaklaşık 4-5 üniversitede işçilik alacağı, SGK mevzuatı ve aktüel hesaplamalarına yönelik eğitimler veriyor.
- 02:24İşçilik Alacakları Hesaplamaları
- İşçilik alacaklarını netten brütte çevirdiğimizde, faiz hesaplaması net miktar üzerinden yapılır çünkü vergi dairesi ve sosyal güvenlik kurumu'nun paraları işçinin kendisine ait değil.
- İşçilik alacaklarını talep ederken brüt mi net mi talep etmek gerektiğinde, bölgeden ve uygulamadan bağımsız olarak değişiklikler olabilir.
- Avukat Ahmet Ercümen, kendi uygulamasında kararın brütten verilmesini talep ediyor çünkü vekalet ücreti fazla çıkıyor, ancak icra dairesine net rakamları göstererek işlemi net miktar üzerinden başlatıyor.
- 05:14Kıdem Tazminatı ve Zamanaşımı
- 736 sayılı yasada işçilik alacakları zamanaşımı yeniden düzenlenmiş, kıdem, ihbar tazminatı ve yıllık izin alacağı için zaman aşımı süresi 10 yıldan 5 yıla düşürülmüş.
- Ek madde ile getirilen hükmün geçiş hükümleri, 2012-2017 aralığında gerçekleşmiş fesihlerin zaman aşımı sürelerinin 2022'de sonlanacağını belirtiyor.
- 2017'den önceki fesihlerde kalan zaman aşımı süresi 5 yıldan fazlaysa, 2022'de 5 yıl olarak kesintiye uğrayacak.
- 08:08Belirsiz Alacak Davası
- Belirsiz alacak davası açmanın zaman aşımına uğrama ihtimali olan alacak kalemlerini koruma faydası var, ancak bazı kalemler belirsiz alacak davasına konu edilemez.
- Belirsiz alacak davasının tek faydası zaman aşımının kesilmesi, karşılığında ise bazı alacak kalemlerini yukarı tutarak risk almak gerekiyor.
- Belirsiz alacak davası açılması halinde, faiz başlangıcı sonradan harcını ikmal edilen kısım için hac ikmal tarihinden itibaren işletiliyor.
- 11:31Fazla İlişkin Haklar ve Usul Hukuku
- Eski hukuk döneminde fazla ilişkin hakları saklı tutmak gerekiyordu, ancak yeni HMK ile artık bunu saklı tutmak gerekmiyor.
- "Fazla ilişkin hakları saklıdır" ibaresi tek başına davanın belirsiz alacak olarak açılmasının türünü değiştirmez.
- Alacak davası açılmışsa miktar arttırma dilekçesi tamamlanır, kısmi dava açılmışsa ıslah dilekçesi verilir.
- 13:04İş Kazaları ve Tazminatlar
- İş kazasındaki hesaplamalarda hak sahiplerinin gelir durumu önemli değildir, ölen kişinin anne babaya sağlayacağı katkı hesaplanır.
- Yargıtay, ölen kişinin anne babasına para vermesinin yanı sıra bayramlarda arama, hatır sorma gibi davranışların da destek olarak değerlendirildiğini belirtmiştir.
- 15:43İşyeri Değişikliği ve İşveren Hakları
- Çalışma yerinin değiştirilmesi özel bir uygulama olup, işçi olarak aleyhe değişiklik olarak yorumlanmamalıdır.
- Yargıtay, işçinin tüm kent içerisinde çalışmayı peşinen kabul etmiş olması ve işverenin hakkaniyetli kullanması şartlarını belirtmiştir.
- İşyerindeki iç yazışmalar önemli değildir, altı günlük fesih süresi yetkili makamın olayı öğrendiği tarihten başlar.
- 18:25İşçi Hakları ve Alacaklar
- İşçinin işverene açtığı işçi hak ve alacakları davasında, asıl işveren kurumun ödediği tüm alacaklar için rücu etmesi halinde, alt işverenlerin zamanaşımı itirazları üst işverenin parayı ödediği tarihten itibaren başlar.
- Özel kurumda çalışan bir işçi, devlet memurluğuna geçmek için işten ayrıldığında kıdem ve ihbar tazminatı kazanamaz.
- Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan kadın işçi evlilik nedeniyle iş sözleşmesini bir yıl içinde feshedebilir.
- 20:07Öğretmenlerin Kıdem Tazminatı Hakkı
- Öğretmenlerin belirli süreli sözleşme ile çalıştığı durumda kıdem tazminatı alamayacakları konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.
- Bazı görüşlere göre, belirli süreli sözleşmenin sona ermesi halinde yeni sözleşme yapılmaması durumunda kıdem tazminatı ödenmemektedir.
- 15 yıl çalışmış bir öğretmenin sözleşmesi yenilenmemesi halinde kıdem tazminatını kazanabileceği düşünülmektedir.
- 22:16İş Görmezlik Tazminatı Hesaplaması
- İş görmezlik tazminatı hesaplanırken ücret unsuru gerçek ücret olarak hesaplanır.
- Bodr'larda gözüken ücret gerçeği yansıtıyorsa, o ücret üzerinden hesaplamalar yapılır.
- Ücret tespiti için hem işçilik hem de iş kazalarında emsal ücret araştırması yapılabilir.
- 23:43Gerçek Ücret Tespiti
- Ücret tespiti için iki tür karar vardır: birincisi bodr'lara itibar edilmesi gerektiğini, diğeri ise gerçek ücretin tespiti için emsal ücret araştırması yapılması gerektiğini belirtir.
- SGK'ya bildirilmiş rakamlardan hesap yapılır, ancak gerçek ücretle farklılık varsa diğer deliller de dikkate alınabilir.
- İşçinin iddiası ile bodr'daki ücret arasında fark varsa, mahkemeler genellikle bodr'daki ücreti kabul eder.
- 25:25Cevap Dilekçesi Vermeyi İhmal Etme
- İşçilik veya iş kazaları davalarında cevap dilekçesi vermeyi ihmal etmek durumunda, cevap dilekçesinde tanık anlatımına dayanılmışsa ten duruşmasından sonra tanıkların isimlerini verebilirsiniz.
- Cevap dilekçesi vermemişse, sonradan tanık dinletmek için sorun yaşanabilir.
- 26:24Organik Yapı İçerisindeki İşçi Durumu
- Holdingde çalışan bir işçi, bilgisizlikle farklı şirketlerde çalıştırılabilmektedir.
- İşçinin bilgisizlikle farklı şirketlerde çalıştırılması, işçi aleyhine sonuçlar doğurabilir.
- Bu durumda işçi, haklı fesih imkanına sahip olabilir.
- 29:08İş Kazası Ücret Hesaplaması
- İş kazasındaki ücret hesaplamasında fazla mesai ve süreklilik kazanmış diğer ödemeler dikkate alınmaz.
- Hesaplamada kaza tarihindeki ücret, sosyal imkanlar ve düzenli ödemeler dikkate alınır.
- Fazla mesai, hafta tatili ve genel tatil çalışması gibi düzenli olmayan ödemeler hesaba katılmaz.
- 30:10İş Fesihleri ve Tazminatlar
- Geçerli fesih, işçinin işe iade davasına konu edilebilecek bir fesih sebebi olup, işçiyi tazminatsız işten atacak denli ciddi bir durum değildir.
- Haklı fesih, 4857 sayılı yasanın 25. maddesinde sayılan hallerden birinin gerçekleşmesi durumunda olup, bu durumda işçinin işe iade davası açamayacağı ve tazminat isteyemeyeceği bir durumdur.
- İşçinin performansı düşük veya işyerinde bölüm kapatma gibi durumlarda geçerli fesih olur, işveren bu durumda işçinin kıdemini ve ihbarını ödemek zorundadır.
- 31:24İş Fesihlerinde Özel Durumlar
- Sağlık sebepleri ve tutukluluk hali haklı fesih olarak düzenlenmiştir, ancak Yargıtay bu durumlarda işçinin kıdem tazminatını vermesi gerektiğini ancak ihbar tazminatı borcunun olmadığını belirtmiştir.
- İşverenin işe davet yazısı gönderdiği ancak adresi yetersiz olduğu için iade edildiği durumda, işçinin kötü niyetli olarak başka bir adres gösterdiği varsayılmaz.
- İşverenin iade için şifahane vekil veya işçinin kayıtlarındaki adresine gönderdiği durumda, işverenin kusuru olmadığına göre yapılacak karar vardır.
- 34:46İş Sözleşmelerinde ve İş Kazalarında Hukuki Durumlar
- İş sözleşmesinde işveren lehine tek taraflı ceza şartı konulabilir, ancak işçi aleyhine tek taraflı ceza şartı konulamaz.
- Yaş küçükken iş kazası geçiren ve reşit olunca dava açmak isteyen kişilerin durumu hakkında kesin bilgi yoktur.
- 24 saat dinleme şeklindeki çalışma düzeninde fazla mesai hesabı için, her haftanın çalışma döngüsünü ve gece saatlerini değerlendirmek gerekir.
- 37:20İş Kazası Davaları ve Tazminatlar
- Servis aracında iş kazası meydana geldiğinde, aracı sahibiyle işveren farklı ise, iş mahkemesinde dava açılabilir.
- İş kazası neticesinde SGK tarafından belirlenen ilk beş yıllık sermaye değeri, davalının karşı tarafın kusuruna isabet eden kısmından düşülür.
- İş kazası bildirilmemiş olsa bile, iş kazasından kaynaklanan tazminat hakkı için bildirim yapılması gerekir.
- 40:15İş Kazası Davalarında SGK Tahkikatı
- İş kazası davasını bildirim yapmadan açarsanız, mahkeme öncelikle SGK'nin tahkikat raporunun bitmesi için size süre verecek.
- SGK, maliyet oranının yüzde ondan fazlaysa iş kazası olup olmadığını ve kusur dağılımını tespit etmeye çalışır, aksi halde karışmaz.
- İş kazası davası açıldığında, mahkeme aracılığıyla kusur durumu tespit edilir.
- 41:11Fazla Mesai Ücretleri Hakkında
- Hizmet sözleşmesinde "ücretin içine yapılacak olan fazla mesailer dahildir" yazılırsa, bu hüküm geçerli olup yıllık 270 saate kadar sonuç doğurur.
- Yıllık 270 saat fazla mesai, 52 haftaya bölünürse haftalık 5,20 saat fazla mesai yaptırılabilir anlamına gelir.
- Asgari ücretin altında ücretlendirme yapılmamalıdır; örneğin asgari ücret 1000 TL iken, en az 1149 TL verilmelidir (asgari ücretin 1,15 katı).
- 45:13İş Kazası Örneği
- Çöp kamyonunun arkasında çalışan bir işçi, şoförün kusurundan dolayı kamyonun arkası ile duvar arasında sıkışarak vefat etmiştir.
- Bu tür olaylar iş kazası olarak değerlendirilir.
- Kaza tespit tutanağı tutulmuş ve tek taraflı, ölümle ve maddi hasarlı bir kaza meydana gelmiştir.
- 46:47İş Kanunu ve Eşit Davranma Yükümlülüğü
- İş Kanunu'nda eşit davranma yükümlülüğü, işyerinde herkesin bildiği ve yaptığı davranışlar için geçerlidir.
- İşyerinin güven sarsıcı eşyası olarak hırsızlık veya hırsızlığa yatkın davranışlar, yargıtay tarafından affedilmemektedir.
- Yargıtay genellikle cinsel taciz ve hırsızlık gibi durumlarda işverenin tazminat ödememesine karar vermektedir.
- 50:03Beraat Kararı ve Kıdem Tazminatı
- Beraat kararı verildiğinde kıdem tazminatı ödenmeyecek olsa bile ceza dosyasının sonucu beklenir.
- İş mahkemesinde dava açılmışsa ceza kovuşturmasının sonucu beklenir.
- Beraat kararı almışsa kıdem tazminatını almak gerekebilir.
- 51:05İş Kazası Hesaplamalarında Yaşam Tablosu Kullanımı
- İş kazalarında hesaplama için PMF (1931) tablosu kullanılır.
- Kaza tarihindeki yaşı esas alarak, o yaşta kişinin baki ömrü hesaplanır.
- Kazanç hesaplamasında kaza olmasaydı ne kadar kazanç elde edileceğini, sonra maluliyet oranına göre zarar miktarı belirlenir.
- 53:54İşverenin İnkarı ve İş Kazası İspatı
- İşverenin işçiyi çalıştırma konusunda inkar etmesi durumunda, işçinin çalıştığını ispatlaması gerekir.
- Bildirilmeyen işçi ve bildirilen işçi arasında hesaplamada fark yoktur.
- İşçinin mahkemede tanıklarını getirerek çalıştığını ispatlaması yeterlidir.
- 57:02İşçi Ücreti Gecikmesi ve Haklı Fesih
- Ücretin vadesi gelip 20 gün geçmesine rağmen ödenmemesi durumunda işçi iş görme edimini ifa etmekten kaçınabilir.
- Haklı fesih için kesin bir bekleme süresi yoktur, ancak 1-2 gün içinde fesih etmek kötü niyetli sayılabilir.
- 8-10 günlük gecikmelerde haklı fesih olabileceği kanıtlı dosyalar vardır.
- 59:09Zaman Aşımı ve İş Kazası Tazminatı
- İş kazası sonrası ibraname ile toplu ödeme yapılmışsa, zaman aşımı süresi dolmadığında belirsiz alacak davası açılabilir.
- Toplu ödeme yapılan para, zamanla değer kaybetmiş olabilir, yasal faiziyle düşünülmelidir.
- Alternatif olarak, ibraname tarihi itibariyle yapılan hesaba göre aynı yüzdelik oranla yeni bir hesaplama yapılabilir.
- 1:01:19İş Kazası Sonrası Tazminat Hesaplaması
- İş kazası, mağlubiyet veya ölümlü kazalarda mağdurun veya mirasçılarının talep edebileceği haklar hesaplanabilir.
- Maddi tazminat hesaplamasında kaza tarihindeki yaşa göre baki ömür (PMF tablosu) belirlenir ve bu süre kadar hesaplama yapılır.
- Asgari ücrete katı (kaza tarihindeki toplam gelir asgari ücretle bölünerek bulunur) üzerinden bilinen ve bilinmeyen dönemler için hesaplamalar yapılır.
- 1:04:09Manevi Tazminat Hesaplaması
- Manevi tazminat hesaplaması için her bir maliyet oranına göre bin TL- binbeşyüz TL arasında ödeme iddiası doğru değildir.
- Manevi tazminat kararları hakimlerin insafına ve bilgisine bırakılır, bu nedenle mahkemeler arasında çelişkili kararlar çıkabilir.
- Asgari ücretle çalışan birine ve yüksek gelirli birine aynı miktar tazminat vermek aynı acı karşılığı değildir.
- 1:05:37İş Kazası Sonrası İş İhbarı
- İş kazası geçiren işçiler rapor almış ve uzun süre İSGAZ, NÖTR veya MÜVEK geçmiştir.
- İşverenler genellikle rapor biter bitmez bağımsızlık sebebiyle iş ihbarı çekmektedir.
- İhbarın altı hafta aşan durumlarda işveren feshedebilir ancak tazminat ödemesi gerekir.
- 1:07:03Emekli İşçi İçin Tazminat Hesaplaması
- Emekli olup çalışmaya devam eden bir işçi için tazminat hesabı, ispat hukukuna bağlıdır.
- İşçinin gerçek ücreti ispat edilebilirse, asgari ücret yerine elde ettiği gerçek gelir üzerinden hesaplama yapılır.
- Savcılık kaza sonrası mutlaka ifade alacaktır ve işçilerden delil elde edilebilir.
- 1:08:30İşverenin Sigorta Sorumluluğu
- İşveren işlerine karşı ferdi kaza sigortası yaptırabilir.
- İş kazası sigorta şirketi işverenin yerine geçerek belli bir ödeme yapacaktır.
- İş kazası sonucunda işverenler de sorumluluk taşır.
- 1:09:04Kıdem Avansı
- Kıdem avansı, işverenlerin özellikle büyük kurumsal işyerlerinde, işçilere birikmesin diye her yıl bir maaş şeklinde kademeli olarak ödediği bir tazminattır.
- İşverenler bazen uzun süre çalışan işçilere düğün veya ev alımı gibi özel durumlarda kıdem tazminatından bir parçayı önden verebilmektedir.
- Kıdem avansı olarak ödenen para, işçinin işten ayrıldıktan sonra geri alınamaz, bu nedenle işverenler bu tür ödemeleri yaparken dikkatli olmalıdır.
- 1:10:21Kıdem Avansı ve Faizlendirme
- Kıdem avansı ödeme tarihinden iş akdinin feshedildiği tarihe kadar olan faizini düşmek gerekir, bu "faizlendirme" olarak adlandırılır.
- Kıdem avansı vergi açısından işveren tarafından gelir vergisi ödenen bir kademeli ödeme olarak bildirilir.
- Emeklilik durumunda ödenen kıdem tazminatına faizlendirme yapılmaması gerekir çünkü emeklilik halinde iş akdi feshedilmiş olup, kıdem tazminatı hak kazanılmış bir durumdur.
- 1:13:47İhbar Süreci
- İhbar süresinde iş arama izni kullanılmaması, ihbar önerisinin verilmediği anlamına gelmez.
- İhbar süresinde iş arama izinleri kullanılmamışsa, ihbar süresince her gün iki saatlik iş arama izinin ücret karşılığı tahsil edilir.
- İhbar süresi bölünemez, işveren işçiyi tam süreyi çalıştırabilir veya tam tazminatını ödeyebilir, ancak kısmi ihbar süresi kullanamaz.
- 1:15:37İhbar Sürecindeki Diğer Kurallar
- İhbar süresinde işveren işçiyi zorla yıllık izne gönderemez, bu durumda işçinin mutabık olması gerekir.
- Hafta tatili, cumartesi-pazar günü ile ilgisi olmayan, yedi günlük çalışma döngüsü içerisindeki yirmidört saatlik kesintisiz izin anlamına gelir.
- İşverenler işçiyi yedi gün üst üste çalıştıramaz, bu yasa kapsamında yasal bir hakkı değildir.
- 1:17:47Arabulucu Anlaşmaları ve İcra Şehri
- Arabulucu anlaşmaları, 6325 sayılı arabulucu kanunun 18. maddesinin 4. fıkrasına göre, taraflar ve avukatları ile arabulucunun imzalarıyla ilan niteliğinde bir belge haline gelir.
- İcra şehrine başvurmanın gerekli olmadığı, anlaşmanın ilan niteliğinde olduğu belirtilmiştir.
- Anlaşmada eksiklik varsa, hukuk mahkemesi icrada bir şey almak gereklidir.
- 1:18:40İşten Ayrılma ve Tazminatlar
- İşten ayrılma tazminatı, ikale ve sözleşmeler tazminatlarının farklı isimler altında ödenen bir şeydir.
- İkale talebinin kimden geldiğine (işçiden mi, işverenden mi) ve kıdem ihbarının üstüne bakılmalıdır.
- İşçiden gelen ikale talebi için iki maaş, işverenden gelen ikale talebi için dört maaşlık bir tazminat ödenir.
- 1:19:38Ölüme İlişkin Tazminat
- İşçinin ölümüyle iş hakkı sonlanırsa, borçlar kanununda üç maaşa kadar bir ayrı para ödenmesi gerekiyor.
- 4857 sayılı yasada ölüm tazminatı konusu akademik yönden görüşler var, ancak Yargıtay'ın bu konuda bir kararı yok.
- Bazı hukukçular özel yasa olduğu için bu tazminatın yasada belirtilmediğini, bazıları ise yasada hem kıdem tazminatı hem de ölüm tazminatı olduğunu savunuyor.
- 1:21:35Bedelli Askerlik ve Kıdem Tazminatı
- Normal askerlik yapan işçinin kıdem tazminatı ödenir.
- Yeni yasada bedelli askerlik yapan işçiye yıllık ücretsiz izin verilmesi düzenlenmiştir.
- Hukukçular arasında tartışma var: bir kısmı ücretsiz izin sayılacağını, diğerleri ise kıdem hakkı kazanacağını savunuyor.
- 1:23:44Program Kapanışı
- Program yaklaşık 1,5 saatten fazla sürdü ve gelecekte de benzer programlar düzenlenecek.
- Ahmet'in Antalya Borosunda meslektaşlara yapılan eğitim videoları grubun videolar kısmında ve YouTube'da "Mehmet Kaya" kanalında izlenebilir.
- Bu canlı yayının da kaydedilerek grubun videolar kısmından ve YouTube'da izlenebileceği belirtilmiştir.