• Buradasın

    Gıda Güvenliği ve Yasa Tasarısı Hakkında Bilgilendirici Röportaj

    youtube.com/watch?v=zvDJ4a7JIPo

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Ankara Üniversitesi Gıda Güvenliği Enstitüsü Müdürü Profesör Dr. Nevzat Artık ile yapılan bir röportajdır. Konuşmacı, 1972'den beri gıda alanında çalışmış, biyogüvenlikle ilgili bir risk değerlendirme kuruluna başkanlık yapmış ve çeşitli gıda güvenliği komitelerinde görev almış bir uzmandır.
    • Röportajda gıda güvenliği kavramı, gıda güvenliği ile gıda güvencesi arasındaki farklar, Türkiye'nin gıda güvenliği konusundaki yasal altyapısı ve uygulamaları ele alınmaktadır. Ayrıca, Haziran ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulan "gıdada konuşmaya sansür yasası" olarak adlandırılan yasa tasarısı ve Ekim ayında gelecek olan RTÜK yasası kapsamında gıda güvenliği konusundaki düzenlemeler tartışılmaktadır.
    • Röportajda ayrıca gıda güvenliği otoritesinin (Tarım ve Orman Bakanlığı) faaliyetleri, 2020 yılında yapılan 750 bin gıda denetimi, taklit-tahşiş yapan firmaların cezalandırılması, "infodemi" olarak adlandırılan bilgi obezitesi ve gıda güvenliği konusundaki yanlış bilgilerin yayılması gibi konular da ele alınmaktadır. Konuşmacı, gıda güvenliği konusunda uzman olmayan kişilerin konuşmalarının yanlış olduğunu, ancak bu konuda sansür uygulanmaması gerektiğini vurgulamaktadır.
    00:07Gıda Güvenliği ve Yasa Tasarısı
    • Program, gıda güvenliği ve Haziran ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulan tartışılan yasa tasarısı konusunu ele alıyor.
    • Yasanın genel kurulda görüşülmesi Ekim ayına ertelendi, ancak "gıdada konuşmaya sansür yasası" olarak adlandırılan bu yasa önemli konuları arka planda bıraktı.
    • Program, gıda güvenliği kavramını tam anlamıyla bilmediğimiz ve bazen başka kavramlarla karıştırdığımız için bu konuya odaklanıyor.
    02:06Gıda Güvenliği Kavramı
    • Gıda güvenliği, fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik açıdan tüketicilere uygun gıdaların sunulmasıdır.
    • Fiziksel açıdan gıdada saç, tüy, tırnak gibi yabancı muayeneler, kimyasal açıdan demir, metal veya mikotoksin bulaşması istenmez.
    • Mikrobiyolojik açıdan patojen mikroorganizmaların (eşeria coli, stafilokokus, aurus ve salmonella gibi zehirlenme oluşturan mikroorganizmalar) gıdada bulunmaması gerekir.
    03:50Gıda Güvenliği ve Gıda Güvencesi
    • Gıda güvenliği (food safety) ve gıda güvencesi (food security) kavramları karıştırılmaktadır.
    • Gıda güvencesi, gıdanın miktarı ve yeterliliği ile ilgili bir durumdur.
    • Örneğin, Türkiye yılda 20 milyon ton buğdaya ihtiyaç duyuyor ve bu miktar hasat edildiğinde gıda güvencesi sağlanmış olur.
    05:05Türkiye'de Gıda Güvenliği Çalışmaları
    • Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerinde gıda güvenliği çalışmaları hemen hemen aynı zamanda başladı.
    • 2002 yılında Avrupa Birliği ülkelerinde deli dana hastalığı (BS krizi) oluştu ve İngiltere'de 181 bin insan vakaya rastlandı.
    • 2004 yılında Türkiye, Makedonya ve Hırvatistan birlikte Avrupa Birliği'ne gitti ve 40 ayrı gıda güvenliği konusunda sunum yaptılar.
    08:25Mevzuat ve Uygulama
    • Türkiye'de gıda güvenliği ile ilgili 96 ayrı mevzuat hazırlanmıştır.
    • Şu anda Türkiye'de gıda güvenliği ile ilgili mevzuatın sayfa sayısı 1750 sayfadır.
    • Türkiye'de Avrupa Birliği'ndeki gıda güvenliği otoritesi gibi Türkiye'ye özgü bir gıda güvenliği otoritesi kurulması önerilmiştir.
    08:47Mevzuatın Uygulanması ve Tüketici Bilinci
    • Mevzuatın hazırlanması önemli olsa da, mevzuatın anlaşılması ve uygulanması daha da önemlidir.
    • Türkiye'de 81 ildeki tarım il müdürlüklerinde tüm mevzuatın aynı şekilde uygulanması gerekmektedir.
    • Tüketiciler için mevzuatın anlaşılması zor olduğundan, televizyona çıkan kişilerin konuşmalarına inanmak zorunda kalıyorlar.
    10:00Gıda Güvenliği Otoritesi
    • Yaklaşık 1750 sayfalık bir mevzuat bulunmakta ve bu mevzuatın iyi anlaşılması, tüketicilere tanınması ve eğitim verilmesi çok önemlidir.
    • Türkiye'de gıda güvenliğinden sorumlu otorite Tarım ve Orman Bakanlığı'dır ve altında Gıda Kontrol Genel Müdürlüğü bulunmaktadır.
    • Tarım Şurası'nda ilkokullardan itibaren gıdayla ilgili bilgilendirme yapılması ve yanlış bilgilerin engellenmesi için öneriler yapılmıştır.
    11:53Gıda Denetimleri
    • 2020 yılında yaklaşık 750 bin gıda denetimi yapılmıştır.
    • Türkiye'de 65 bin civarında gıda üreten yer ve toplu tüketim yerleri ile satış yerleri ile birlikte toplam 500 bin gıda ile ilgili yer bulunmaktadır.
    • Bakanlık ara sıra ifşa listeleri hazırlamaktadır ve bu 5996 sayılı kanuna ve 2011 yılındaki gıda güvenliği yönetmeliğine göre yapılmaktadır.
    13:36Gıda Güvenliği Otoritesinin Yapısı
    • Gıda güvenliği otoritesinin şemasında bilimsel risk değerlendirme komitesi, uzman grupları, geleneksel gıdalar, zoonozlar danışma komitesi bulunmaktadır.
    • Pestisitler biyosi derler danışma komitesi, veteriner ilaçları komitesi kurul danışma komitesi ve sekreterlik bulunmaktadır.
    • Avrupa Birliği projesinde AB'ye uygun bir gıda güvenliği otoritesinin Türkiye'de gündeme gelmesi gerekmektedir.
    14:08Sansür Meselesi
    • 5996 sayılı kanunda taklit, tahşiş ve gıdada bilgi kirliliği konusunda çalışmaları engellemek için yapılan aktiviteleri engellemek için bir düzenleme yapılmaktadır.
    • Bilimsel gerçeği içermeyen bir şeyi engellemek sansür sayılmaz.
    • Taklit ve tahşiş yapan firmalar bir ila beş yıl ceza yiyebilecek ve adli para cezası da bir ila beşbin gün karşılığı olacaktır.
    17:51Yanıltıcı Yayınlar
    • Yanıltıcı konuşma yapan kişilere ceza uygulanmaktadır.
    • Beslenme ve diyet ettikten yeni mezun genç kişiler bazen yanlış bilgiler vermektedir.
    • Örneğin, domatesi pişirdiğin zaman ısıl işlemle likopen azaldığı iddiası yanlıştır çünkü likopen ısıl işlemde azalmayan tek maddedir.
    18:34Bilgi Obezitesi ve Gıda Güvenliği
    • İnternetten öğrenilen bilgilerin değiştirilerek verilmesi "infodemi" olarak adlandırılan bir bilgi obezitesi oluşturuyor.
    • Türkiye'den Rusya'ya giden domatesler ülkeden çıkarken analiz yapılır ve Türk Gıda Kodeksine uygun olursa gönderilir, ancak analizde hata varsa ürün geri dönemez ve üçüncü dünya ülkelerine gönderilir.
    • Gıda güvenliği mevzuatı tüketicilerin korunması için çok önemlidir ve gıda güvenliği partisi olmaz, her parti için aynı kurallar geçerlidir.
    20:38Taklit ve Tahşiş Sorunu
    • Taklit ve tahşide ifşa listesinde sildenafil, spiromin ve tadanafil gibi insan sağlığı için risk oluşturan bileşikler bulunuyor.
    • Bu bileşikler vücudun performansını artırır, damarları genişletir ve kalp rahatsızlığına ve ölümlere neden olabilir.
    • Bakanlığın yaptığı ifşa denetimleri ve taklit tahşiş firmalarının ceza yapımına alınması çok önemlidir.
    22:11Medya ve Yanıltıcı Yayınlar
    • Avrupa'da gıda konusunda konu olmayan kişilerin konuşma yapması yoktur, ancak Türkiye'de bazı kişiler "süt içmeyin", "şunu yapmayın" gibi genelleme yaparak tüketicileri yanıltıyor.
    • Cawwot 19 bir virüstür ve antibiyotikle engellenemez, bakteri ise antibiyotikle engellenebilir.
    • Bakanlık ve milletvekillerinin teklif vererek getirdiği kanun maddeleri, tüketici haklarını korumak için hazırlanmıştır.
    23:37Kanun Maddeleri ve Cezalar
    • 5996 sayılı kanunun 28. maddesine göre, gıda güvenliği konusunda tüketicide endişe yaratarak tüketim alışkanlıklarını olumsuz etkileyen yayınlar yaygın yanıltıcı yayın olarak kabul edilecek.
    • 29. maddede taklit ve tahşiş yapmış firmaların ve kulaktan dolma bilgilerle bunları övenlerin gıdada bilgi kirliliği oluşturduğu belirtiliyor.
    • 40. maddede toplum sağlığını korumak için tedbirler alınmakta ve kişilerin hayatını tehlikeye sokacak gıdaları üreten, ithal eden firmalara ceza verilecek.
    26:11Cezalar ve Tüketici Endişeleri
    • Taklit tahşiş yapan firmalar 1 ila 5 yıl veya 1000 ila 5000 gün adli para cezası alabilir, aynı fiil 3 yıl içinde tekrarlanırsa ceza yeniyor.
    • Aynı fiil 5 ila 10 yıl tekrarlanırsa firma sektörden men ediliyor.
    • Tüketiciler bilgi kirliliğini önlemek, aldanmamak ve doğru bilgi almak istiyor, ancak kanun yasalaşırsa ve tam anlamıyla uygulanırsa tüketici endişeleri azalacak mı sorusu gündeme geliyor.
    27:34Gıda Güvenliği ve Uzmanlık
    • Konuşmacı, 1972'den beri gıda ile uğraştığını ve cerrahi ameliyatta uzman olmayan birinin hata yapabileceğini belirtiyor.
    • Konuyla ilgili uzman olmayan insanların makale olmadan konuşması yanlış olduğunu vurguluyor.
    • Biyogüvenlikle ilgili bir risk değerlendirme kuruluna başkanlık yaptığı ve Türkiye'nin AB'ye aday ülke olmasına rağmen tüm gıda mevzuatını uyumlaştırdığını ifade ediyor.
    29:11Gıda Güvenliği Çalışmaları
    • Tarım Şurası'nda bilgi kirliliği, taklit ve tahşiş gıdaya yönelilmesi konusunda çalışma yapıldığını ve gıda güvenliği faslında raporlar hazırladıklarını belirtiyor.
    • Gıda güvenliği konusunda uzman olmayan kişilerin televizyonlarda konuşmaması gerektiğini vurguluyor.
    • Gıda ile ilgili eğitim veren kuruluşlarda 10 krediden 152 krediye kadar ders alındığını ve kendisinin 40 yıldan fazla gıda ile ilgili uğraştığını söylüyor.
    30:33RTÜK Yasası ve Gıda Güvenliği
    • RTÜK yasasının 31. maddesinde gıda güvenliği konusunda tüketicilere endişe uyandıracak konuşmaları yapanlara yaptırım getirileceği belirtiliyor.
    • Bu yaptırımların cezası 20 ila 50 bin lira arasında değişiyor ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde tekrar tartışılacağı söyleniyor.
    • Konuşmacı, gıda güvenliği konusunda sansür uygulamasına karşı olduğunu ve şeffaflığın en önemli unsurlardan biri olduğunu vurguluyor.
    32:17Gıda Güvenliği Yasası ve COVID-19 Dönemi
    • Türkiye'deki gıda güvenliği yasasının riske dayalı olduğunu ve risk değerlendirmesi, risk yönetimi ve risk iletişimini tartışmanın önemli olduğunu belirtiyor.
    • COVID-19 döneminde ambalajsız gıda tüketiminin tehlikeli olduğu ve bazı insanların ambalajlı gıdaları sabunlayıp muhafaza etmeye çalıştığı örnek veriliyor.
    • Gıda güvenliği konusunda her şeyin açık konuşulmasını ve sansür olmamasını savunanlardan olduğunu vurguluyor.
    34:07Taklit ve Tahşiş Gıdalar
    • Gıda ile ilgili bir yerden mezun olmayan, üniversite mezunu bile olmayan kişilerin gıda konusunda konuşma yaptığını ve konuyu bilen insanlara suçlamalarda bulunduğunu belirtiyor.
    • Taklit ve tahşiş yapan firmaların günah işlemektedir ve kar amaçlı yapılan bu şeylerin diğerlerinin hakkını yok ettiğini söylüyor.
    • Ekim ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne gelen kanun tasarısının sansürle ilgili itirazı olan grupların bunu açıkça söylemesi gerektiğini vurguluyor.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor