Buradasın
EPDK Yönetmelik Değişiklikleri Hukuki Değerlendirmesi Webinarı
youtube.com/watch?v=h7vW2njhl14Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu webinar, Ankara Elektrik Mühendisleri Odası tarafından düzenlenen ve hem hukukçu hem de elektrik-elektronik mühendisi olan Emin Uğur Divitçi tarafından sunulmaktadır. Sunum sırasında Hatice Hanım da yardımcı olarak yer almaktadır.
- Webinar, EPDK'nın 2020 yılında aldığı kararları ve yönetmelik değişikliklerinin hukuki değerlendirmesini kapsamaktadır. Özellikle lisanssız elektrik üreticilerinin durumu, tüketim fazlası elektrik satışının kısıtlaması ve bu değişikliklerin anayasal ilkelerle uyumluluğu detaylı olarak ele alınmaktadır. Sunum, idare hukuku kavramları, iptal davası, yürütmenin durdurulması kararı ve yargı davası gibi yasal süreçler hakkında bilgiler de içermektedir.
- Webinar boyunca Anayasa'nın 2. maddesindeki hukuk devleti ilkeleri, hukuk güvenliği, kanunların geriye yürümezliği, kazanılmış haklar ve mülkiyet hakkı gibi konular incelenmekte, Danıştay 13. Hukuk Dairesine dava açma süreci ve beklentileri hakkında bilgiler verilmektedir. Ayrıca, webinar sonunda 21 Eylül Çarşamba günü Gazi Üniversitesi'nde yapılacak lisanssız güneş enerji santralleri çalıştayı duyurulmaktadır.
- 00:15Sunumun Tanıtımı
- Emre Uğur Divitçi, hem hukukçu hem de elektrik-elektronik mühendisi olarak EPDK'nın son kararlarının ve değişikliklerinin hukuki değerlendirilmesini paylaşacak.
- Konuşmacı, Gaziantep Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümünden 1995 yılında mezun olmuş ve 2009 yılından beri yenilenebilir enerji sektöründe çalışmaktadır.
- 2017 yılında Girdi Fakültesi'nde eğitimini tamamlayıp bir yıl staj yapmış ve şu an yurt ve yurtdışındaki firmalara iş hukuku, ticaret, enerji ve bilişim hukuku alanında danışmanlık hizmeti vermektedir.
- 02:52EPDK'nın Son Kararları
- EPDK, 31/12/2020 tarihinde 1708 sayılı kurul kararıyla, 31/12/2017 tarihinden önce geçici kabule hazır tutanağı alan tesislere uygulanan elektrik dağıtım bedeli indirimini iptal etti ve bedelleri beş kat artırdı.
- 4/8/2020 tarihinde 1198 sayılı kurul kararı, elektrik piyasasında lisanssız elektrik üretim yönetmeliğinde yapılan değişiklikleri 11/8/2022 tarihinde resmi gazetede yayınladı.
- Yönetmelikte, tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarını kendi üretim tesisinden karşılaması amaçlanırken, önceki yönetmelikteki "en yakın noktadan elektriğin tedarik edilmesi" ifadesi çıkarıldı.
- 04:40Yönetmelik Değişiklikleri ve EPDK Duyurusu
- Yönetmelik değişikliklerine göre, 12/11/2019 tarihinden sonra çağrı mektubu alan lisanssız elektrik üretim tesislerine tüketim fazlası üretilen elektrik satışının yıllık tüketim miktarı ile sınırlandırıldı.
- EPDK, 31/8/2022 tarihinde bir duyuruyla lisanssız üretimin tüketime özgünleşmiş üretim haline gelmesinin amaçlandığını belirtti.
- Duyuruda, tüketim birleştirmenin aynı tarife grubundaki aboneler arasında yapılacağı, OSB dağıtım lisans bölgesi içindeki üretim tesislerinin aynı kişiye ait tüketim tesisleri ile ilişkilendirilebileceği ve 10 megavatın üstündeki tesislerin doğrudan sisteme bağlanma imkanı verildiği belirtildi.
- 09:03Hukuki Değerlendirme
- Hukukun normal hiyerarşisine göre, yönetmelikler en son basamakta olup üstte yer alan cumhurbaşkanlığı kararnamelerine, kanunlara, temel hak ve hürriyetlerle ilgili milletler arası anlaşmalara ve anayasaya uygun olmalıdır.
- 10/5/2019 tarihli 30777 sayılı resmi gazetede yayınlanan 1044 sayılı Cumhurbaşkanı kararıyla lisanssız yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinin kurulu güç üst sınırı 5 mega olarak belirlenmiştir.
- EPDK'nın son kararları ve yönetmelik değişiklikleri, 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynakları Kanunu'nun amacına aykırı olarak lisanssız üretim tesislerinin elektrik üretimindeki payının azalacağı açıkça ortadadır.
- 13:43Lisanssız Elektrik Üreticilerinin Hukuki Durumu
- Yönetmelikte yapılan değişikliklerin ve EPDK kararlarının Cumhurbaşkanlığı kararnamesine, elektrik piyasası kanununa ve yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretiminde kullanılmasına ilişkin kanuna uygun olması gerekmektedir.
- 2009 yılından sonra çağrı mektubu alan lisanssız elektrik üreticileri, hukuka uygun olarak gerekli izin, ruhsatları ve yatırım teşvik belgelerini alarak yatırımlarını tamamlamış ve tesislerin geçici kabulünü yapmışlardır.
- 2022 tarihine kadar (yönetmelik değişikliklerin resmi gazetede yayınlanana kadar) üretilen elektriğin tüketim fazlası satılmıştır.
- 16:00Hukukun Genel İlkeleri
- Anayasanın ikinci maddesinde Türkiye Cumhuriyeti'nin temel ilkelere dayanan demokratik ve sosyal bir devlet olduğu belirtilmiştir.
- Evrensel hukuk ilkeleri; hakkın kötüye kullanılmaması, iyi niyet, sözleşmeye bağlılık, ayrımcılık yapılmaması, ölçülülük, kazanılmış haklara saygı, aklı beklentilerin korunması, yasaların geriye yürümezliği, hukuk güvenliği, adalet, eşitlik, kanunilik, belirlilik ve öngörülebilirlik gibi evrensel düzeyde kabul gören hukukun üstün kurallarıdır.
- Hukuk güvenliği, temel hak ve güvencelerin korunan ortak değerdir ve hukuk devleti, hukuk normlarının öngörülebilir olmasını ve devletin yasal düzenlemelerde güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerektirir.
- 19:07Hukuki Güvenlik ve Kazanılmış Haklar
- Anayasa'nın ikinci maddesinde yer alan hukuk devletinin temel ilkelerinden biri olan birlik ve öngörülebilirlik ilkesi, hukuki güvenlikle bağlantılıdır.
- Kanunların ve idari işlemlerin geriye yürümezliği ilkesi, kanun veya idari işlemin yürürlüğe girdiği tarihten öncesi için sonuç doğurmaya çalıştığıdır.
- Kazanılmış haklar, hukuka uygun olarak alınan ve bir işlem sonucu elde edilen haklardır ve bu haklar, işlemin kaldırılması, geri alınması veya değiştirilmesi durumlarında bile ilerisi için geçerli olmaya devam eder.
- 24:18Mülkiyet Hakkı ve Anayasa
- Mülkiyet hakkı, kişi ve eşya arasında hukuka tanınan bağdır ve mülkiyet hakkı sahibine, hakkın konusu olan şey üzerinde tasarruf etme ve bu şeye müdahale edilmemesini isteme yetkisini verir.
- Anayasanın 13. maddesine göre temel hak ve hürriyetler özlerine dokunulmaz, yalnızca anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplerle, bu sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir.
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 1. Protokolünün 1. maddesine göre bir kimse ancak kamu yararı sebebiyle ve yasada öngörülen koşullara ve uluslararası hukukun genel ilkelerine uygun olarak mal ve mülkünden yoksun bırakılabilir.
- 27:13Mülkiyet Hakkının Sınırlanması
- Anayasanın 35. maddesine göre mülkiyet hakkı sadece kanunla sınırlanabilir, yönetmelikle sınırlanamaz.
- 2019 Mayıs ayından sonra lisanssız elektrik üreticilerinin elektrik satışı bir yönetmelikle sınırlandırıldı, ancak bu yönetmelik değişikliklerinin hükmü yoktur.
- Yönetmelik normal idaresinin son basamağında yer alır ve anayasaya uyması gerekir, mülkiyet hakkını sınırlamak için kanun gereklidir.
- 28:23Kanuni İlke ve Ölçülü İlke
- Kanuni ilke, temel hak ve özgürlüklerin sadece yasama organı tarafından kanunla sınırlandırılabilmesidir.
- Ölçülü ilke, araç ve amaç ilişkisini ele alır ve elverişlilik, gereklilik ve orantılı olmak üzere üç unsurdan oluşur.
- Anayasa Mahkemesi, bireye getirilen yükümlülüklerin ölçüsüz olup olmadığını ölçülü ilke kapsamında değerlendirir.
- 34:30EPDK'nın Yönetmelik Değişiklikleri
- Lisanssız elektrik üreticileri yatırımlarının büyük bir kısmını kredi ile yapmış, ancak EPDK'nın yönetmelik değişiklikleriyle kredilerini ödeyemeyecek duruma geldiler.
- Danıştay, ölçülü ilke denetiminin üç aşamada gerçekleştiğini açıklamıştır: elverişlilik, zorunluluk ve ölçüsüz yük.
- EPDK'nın yönetmelik değişiklikleri, normlar hiyerarşisinde son basamakta yer alan yönetmenin, anayasanın 13 ve 35. maddelerine, AYS'nin 1. nolu ek protokolüne ve demokratik toplum düzenine aykırı olduğu belirtiliyor.
- 38:14İdarenin Hukuk Dışı İşlemine Karşı Tedbirler
- İdarenin hukuk dışı bir işlemine karşı idareye karşı iptal ve yürütmeyi durdurma ile tam yargı davası açılabilir.
- 38:40İdare Hukukunda Dava Türleri
- İptal davası, idari işlemlerin yetki, sebep, şekil, konu ve amaç yönlerinden biri ile hukuka aykırı olmaları nedeniyle menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan bir idari dava türüdür.
- Yürütmeyi durdurulması kararı, idari işlemin yürütülmesini ve tüm hukuki sonuçlarını geçici olarak durduran bir dava türüdür ve iptal davası ile birlikte talep edilir.
- Yürütmeyi durdurulması kararı için idari işlemi uygulamanın telafisi güç ve imkansız zararlar doğurması, açıkça hukuka aykırı olması, talebin yapılması ve harcın yatırılması gibi şartlar gereklidir.
- 40:06Tam Yargı Davası ve Tavsiyeler
- Tam yargı davası, idarenin eylemi veya ihmali nedeniyle zarara uğrayan kişinin maddi ve manevi zararların tazmini amacıyla açılan bir davadır.
- İdare hukukunda üç dava türü birlikte açılabilir, ancak hukuki olarak önce iptal davası ve yürütmeyi durdurma davası açılması, sonra olumlu karar verildikten sonra tam yargı davası açılması tavsiye edilir.
- Türkiye'de yargılama süreçlerinin uzunluğu nedeniyle zararların hesaplanmasının zor olabileceği belirtilmiştir.
- 41:35Hukuki Güvenlik ve Ekonomik Verimlilik
- Hukuki güvenlik, ekonomide verimliliğin ve kamu yararının sağlanmasının temel gerekliliklerinden biridir.
- Ekonomik alanda hukuki güvenliği sağlamanın askeri şartı, yatırımcıların ve şirketlerin kendilerine uygulanacak kuralları bilmeleri ve sonuçlarını öngörebilmeleridir.
- 44:23Elektrik Üretimi ve Lisanssız İşlemler
- Elektrik satış hakkı lisanslı elektrik piyasası kanunu ve yönetmelikler tarafından düzenlenir, bu konuda illegal işlemler yapılmak istenirse sorun yaşanabilir.
- Lisanssız elektrik üretim tesislerinin fazla üretimlerini artırdığı iddia edilmektedir.
- Lisanssız elektrik üretimi, sisteme zarar verme iddiasına rağmen, teknik çözümlerle bu sorunun aşılması mümkündür.
- 49:33Yeni Yönetmelik Değişikliği Hakkında Yargı Davası
- Yeni genel düzenleme için Danıştay 13. Hukuk Dairesi'ne dava açılması gerekiyor ve bu dava, genelge yayınlandıktan sonraki 60 gün içerisinde açılmalıdır.
- Yürütmeyi durdurma davası ve iptal davası açılması faydalı olabilir, ancak tam yargı davası bu aşamada açılmaması önerilmektedir.
- Yürütmeyi durdurma davasının sonuçlanması en az 5-6 ay, davanın kendisinin sonuçlanması ise 1,5-2 yıl sürebilir.
- 51:34Yönetmelik Değişikliğinin Etkileri
- Mesken abone grupları için 50 kilovat elektrik sınırı getirilmiş olup, bu sınırı geçmedikleri sürece fazla enerji sistemi kurabilirler.
- Lisanssız üretim santrallerinin sadece kendi çekimleri için kurulması gerektiği EPDK tarafından belirtilmiş, ancak bu durum 6466 sayılı kanunda belirtilmemiştir.
- Tüketim birleştirme işlemi için aynı tüketim grubunda (ticari-ticari, sanayi-sanayi, konut-konut) olmak zorundadır.
- 54:45Üretim ve Tüketim Hakkı
- Üretimden iki katı dışındaki fazla üretim, tüketim birleştirmesi dışında başka bir yöntem olmadan satmak zorunda kalabilir.
- Farklı bölgelerdeki tüketim ve üretim tesitleri arasında birleştirme yapılabileceği belirtilmiştir.
- Apartman aboneleri arasında da tüketim birleştirme işlemi yapılabilmektedir.
- 56:28Bedelsiz Elektrik Üretimi ve Fatura Uygulaması
- EPDK'nın yeni yönetmelik değişikliğine göre, üretilen elektrik bedelsiz olarak şebekeye yüklenmektedir.
- Yönetmelikte belirtilen bedelsiz elektrik, tüketici faturalarına nasıl yansıtılacağı konusunda soru işareti bulunmaktadır.
- Bu uygulama hayata geçtikten sonra tüketici faturalarında elektrik tüketiminin azalması beklenmektedir.
- 59:08Gelecek Çalıştay Duyurusu
- 21 Eylül Çarşamba günü "Lisanssız Güneş Enerji Santralleri" konulu bir çalıştay yapılacak ve yer Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Taşkent Konferans Salonu olacak.
- Çalıştay, lisanssız enerji üreticilerinin karşılaştığı durumları kapsamlı olarak ele almayı ve herkesin fikriyle birlikte en doğru uygulamayı belirlemeyi amaçlamaktadır.
- Çalıştayda EPDK başkan yardımcısı, EPDK uzmanı ve EMO Ankara Şube'den konuşmacılar bulunacaktır.