Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ankara stüdyosunda gerçekleşen bir röportajdır. Röportajda TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu, ÇED muafiyeti yasası ve bu yasanın altyapı projelerini nasıl etkileyeceği konusunda bilgi vermektedir.
- Videoda ÇED muafiyeti yasasının tarihsel gelişimi, Anayasa Mahkemesi'nin 3 Temmuz'da verdiği karar ve bu kararın Türkiye'deki çevre politikasına etkileri ele alınmaktadır. Konuşmacı, ÇED muafiyetinin halkın katılım süreçlerini engellediğini, çevresel etki değerlendirme sürecinin bir planlama süreci olduğunu ve bu kararın Türkiye'deki herkesin sevinmesi gereken bir gelişme olduğunu vurgulamaktadır.
- Röportajda ayrıca Üçüncü Köprü, Gebze-İzmir Otobanı, Ulusu Barajı gibi ÇED muafiyeti kaldırılan büyük projeler, zeytinlik alanlarının tanımı değiştirilmesi ve enerji yatırımlarının bu alanlarda yapılabilmesi konusundaki düzenlemeler eleştirilmektedir. Türkiye'nin kuraklık, atık yönetimi ve sağlık sorunları gibi çevresel zorluklarla karşı karşıya olduğu ve bu sorunların çözümünde ÇED sürecinin önemi üzerinde durulmaktadır.
- ÇED Muafiyeti Yasası ve Tarihsel Gelişimi
- Ankara stüdyosunda ÇED muafiyeti yasası ve ÇED kararı altyapı projelerini nasıl etkileyeceği konusu ele alınacak.
- ÇED muafiyeti yasası, Türkiye'deki çevre politikasının gidişat sürecine dair önemli bilgiler veriyor.
- ÇED yönetmeliği 1993 yılında ilk defa yayınlandıktan sonra 1997, 2002-2003-2004-2008 ve 2011 yıllarında düzenlemeler yapıldı.
- 01:18ÇED Muafiyeti Yasasının İptal Süreci
- 2013 yılında Danıştay 14. İdaresi tarafından ÇED'deki muafiyetin olamayacağına dair net bir kararla yönetmekten kaldırılmıştı.
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aynı değişikliği dört gün sonra tekrar ÇED yönetmeliğine koydu ve ÇED muafiyeti tekrar yürürlüğe girdi.
- Çevre Mühendisleri Odası, edindiği birikimi Cumhuriyet Halk Partisi'ne iletmiş ve 3 Temmuz 2023 tarihinde Anayasa Mahkemesi tarafından ÇED muafiyeti iptal edilmiş oldu.
- 03:01ÇED Muafiyetinin Riskleri
- Çevresel etki değerlendirme süreci bir planlama sürecidir, ancak gündemde sadece bir rapor gibi algılanmaya çalışılıyor.
- ÇED muafiyeti kapsamında 1997 yıl öncesinde kalkınma programında yer alan bütün projeler muaf tutulmuştur.
- ÇED muafiyeti, halkın katılım süreçlerini engelleyerek hem yatırımcıyı hem de halkın kendisini olumsuz etkileyen bir süreçtir.
- 06:51Anayasa Mahkemesi Kararının Gerekçesi ve Gelecek
- Danıştay'ın verdiği kararda, 30 yıl önce çevre kanunu ve 20 yıl önce çevresel etki değerlendirme yönetmeliği yayınlandıktan sonra hala ÇED sürecinden muaf tutulmasının kamu yararı ilkesi ile bağdaşmadığı belirtilmiştir.
- Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararı henüz yayınlanmamış, önümüzdeki günlerde yayınlanacak.
- ÇED muafiyeti kararının uygulanması için Danıştay'a başvuruda bulunulacak ve bu karar Türkiye'de çevresel anlamda yaratılan dava süreçlerinde altlık oluşturacak bir içtihat oluşturacak.
- 08:39ÇED Muafiyeti ve Anayasa Mahkemesi Kararı
- Üçüncü köprü, Gebze-İzmir otobanı, otoyolu ve Ulusu Barajı gibi büyük projeler daha önce ÇED muafiyeti almıştı.
- Anayasa Mahkemesi'nin verdiği kararla İzmir-Gebze otobanı, Üçüncü Köprü ve bağlı yolların ÇED muafiyeti kalkmış ve çevresel etkilenme sürecine girmesi gerekiyor.
- ÇED süreci, insanların çevreye gelme sürecinde bilgiye sahip olma imkanı sağlar, ancak Üçüncü Köprü projesinde bu süreç yeterince işletilmemişti.
- 10:38ÇED Sürecinin Önemi ve Etkileri
- ÇED raporları, uluslararası finans kuruluşlarından ve bankalardan para alınabilmesi için yeterli niteliktedir.
- Türkiye'nin ciddi kuraklık problemi ve atık yönetimi sorunları nedeniyle ÇED sürecinin işletilmesi önemlidir.
- ÇED raporundan sonra ihale yapılması gerekir, bu da projelerin rötar yaptırabilir ve çevresel etkilenme süreci susuzluk, kuraklık ve küresel ısınma gibi sorunlara yol açabilir.
- 12:19İstanbul'un Çevresel Sorunları
- İstanbul'un Eylül ayında 70 sulak alanın yok edilmesi, Terkos Pilinin yok edilmesi ve 8 derinin doldurulması gibi çevresel sorunlar var.
- Danıştay'ın Anayasa Mahkemesi'nin kararına uyması gerekir ve il müdürlükleri bu konuda hazırlık yapmalıdır.
- Türkiye'de yatırım yapılmaması değil, aksine sağlıklı bir şekilde yatırımların yapılması beklenmektedir.
- 13:24Zeytinlik Alanları Düzenlemesi
- Zeytinlik sahalarının tanımı değiştirilerek, yaklaşık 3,5 futbol sahası büyüklüğünde zeytinliklerde enerji yatırımları yapılabilir hale getirildi.
- Bu düzenleme, zeytinlik alanlarına petrol tesisleri, petrol arama işlemlerinin ve elektrik üretim yatırımlarının önü açmıştır.
- Tarım topraklarının %3,5'i zeytinlik alanlarından oluşmakta ve alternatif alanlar bulunabilir, ancak Türkiye coğrafyası geniş olduğu için yatırım sadece belli bölgeye sıkıştırılmamalıdır.