Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Refika adlı bir konuşmacının süt ve süt ürünlerinin doğru kullanımı ve saklanması hakkında bilgi verdiği eğitici bir içeriktir. Konuşmacı, Fairy markasının gıda kurtarma derneğiyle çalıştığını ve kendi deneyimlerinden ve ailesinden öğrendiklerini paylaştığını belirtiyor.
- Video, Türkiye'de süt ve süt ürünlerinin %41'inin boşa harcandığını paylaşarak başlıyor ve ardından süt ürünlerinin tarihlerinin nasıl okunacağı, pastörize ve UHT sütlerin özellikleri, doğru saklama koşulları ve bozulan sütün nasıl tespit edileceği anlatılıyor. Ayrıca kefir, yoğurt, peynir, tereyağı ve krema gibi süt ürünlerinin tazeliğini anlamak için koklama, renk değişimi ve küf oluşumu gibi belirtiler açıklanıyor.
- Videoda ayrıca bozulan sütün nasıl yeniden kullanılabileceği (peynir yapımı, gümüş parlatma, kefir duşunun faydaları), peynirlerin ideal saklama sıcaklığı, peynir kaplarının kullanımı, tereyağının süt oranı ve saklama yöntemleri, kremanın süt ve tereyağı yerine nasıl kullanılabileceği gibi pratik bilgiler sunuluyor. Buzdolabının nem alma teknolojisi ve bunun gıda üzerindeki etkileri de açıklanmaktadır.
- Süt Ürünlerinin Boşa Harcanması
- Türkiye'de süt ve süt ürünlerinin yaklaşık %41'i boşa harcanıyor, yani on kutu sütten dört kutusunun ziyan edildiği anlamına geliyor.
- Eve giren gıdaların ortalama neredeyse %50'si çöpe gidiyor ve boşa harcanıyor.
- Sütün soframıza gelmesi için çok sayıda aşamadan geçiyor ve bu süreçte harcanan emek ve kaynaklar düşünüldüğünde ziyan etmek ayıp ve günah oluyor.
- 02:52Tarihlerin Karışıklığı ve Gıda Kurtarma
- Son kullanma tarihi (SKT) ve tavsiye edilen tüketim tarihi (TTT) arasındaki karışıklıktan dolayı, tarih karışıklığından dolayı çöpe atılan süt ve süt ürünlerinin %20'si boşa harcanıyor.
- Tavsiye edilen tüketim tarihi ürünün ömrünün bittiği anlamına gelmez, üreticinin size garanti ettiği tarihtir.
- Fairy, Gıda Kurtarma Derneği ile işbirliği yaparak son kullanma tarihine yakın ürünlerle ihtiyaç sahiplerini buluşturuyor ve senede 660 bin kişiye gıda sağlıyor.
- 04:29Süt Türleri ve Saklama
- Çiğ süt bir gün sonra kötüleşmeye başlar, bu yüzden tavsiye edilmiyor.
- Pastörize süt (72 derecenin üstünde 15 saniye kaynatma) zararlı bakterileri öldürür ve 2-3 hafta sağlıklı kalabilir.
- UHT (Ultra High Temperature) süt, 140 dereceye 4 saniye çıkarılıp indirilerek 6 ay veya daha uzun süre sağlıklı kalabilir.
- 05:50Sütün Doğru Saklanması
- Buzdolabının sıcaklığı 4 dereceye indirildiğinde, sütün bozulma zamanı 9 gün uzuyor.
- Sütü en sıcak yer olan buzdolabının kapakta değil, arkasına doğru bir yere koymak daha iyi.
- Buzdolabı büyüdükçe boşa harcanan gıdalar da artıyor ve sütü dışarıda bekletmek onun ömrünü kısaltıyor.
- 07:30Bozulan Süt ve Kefirin Tanımlanması
- Süt ve diğer süt ürünleri için en önemli gösterge koklamaktır; sütün normal kokusu çocukluğumuzda buralara yapışır ve hafif ekşimsi bir hale gelebilir.
- Süt yoğunlaşmış gibi görünse de kötü koku yoksa, tencereye alıp kaynatarak kurtarabilirsiniz; limon, sirke veya peynir yaparak kullanabilirsiniz.
- Kefir için de süt için geçerli olanlar aynıdır; tazeliğini anlamak için koklamak gerekir ve pıhtılaşması çok artmış ve aşırı ekşimişse yapılabilecekler tamamen aynıdır.
- 09:22Kefirin Kullanım Süresi ve Özellikleri
- Endüstriyel kefirlerin tarihi geçtikten sonra genelde artı bir hafta daha kullanabilirsiniz, evde yapılmış kefiri ise üç-dört gün, bazı mayaların cinsine göre hatta iki hafta kullanmak mümkündür.
- Kefirdeki aşamalar: koku, löp löp ayrılmış olması, rengin sararması ve küf veya başka organizmanın üstünde olmasıdır.
- Kefirin ömrünü uzatmak için tuzlamak, dondurmak veya süzmek (sour cream benzeri) gibi yöntemler kullanılabilir.
- 10:48Kefir ve Süt Ürünlerinin Alternatif Kullanımları
- Süzülen süt ve yoğurt suyu bitkilere verilebilir, çorba yapmak için kullanılabilir veya peynir altı suyu gibi kremalı tatlılar için kullanılabilir.
- Kefir duşu adı verilen, kefirle vücutta oluşan kötü bakterileri temizleme yöntemi vardır; kefirdeki iyi bakteriler kötü bakterileri kovar.
- Kefir yüz maskesi gibi alternatif kullanım alanları da vardır.
- 13:22Yoğurt ve Peynirin Tanımlanması
- Yoğurdu tanımlamak için küfüne bakmak ve üzerinde bir şey oluşmuş mu bakmak önemlidir; son tüketim tarihi geçti olsa bile tadında bozukluk yoksa atılmamalıdır.
- Yoğurdu ısıtma, peynir yapma, süzme ve süzülen suyu çorbalarda veya makarna suyu olarak kullanma gibi alternatifler vardır.
- Peynirin ideal saklama sıcaklığı 12-15 derece arasında olup, taze peynirler daha hızlı kötüleşse de yediklerinde daha az zararlıdır; yaşlı peynirler kötüleştiğinde ise daha zararlı olabilir.
- 16:03Peynirin Doğru Saklanması
- Peynirleri streç filme sarmak üç tane eksi tarafı vardır: nem içinde havalanmasını engelleyerek bakterilerin çoğalmasına neden olur, amonyağın buharlaşmasını engeller ve plastikten bir göç (migration) olur.
- Peynir küflendiğinde, küfün 2,5 cm derinliğinde olduğunu düşünerek oyup kalanını kullanabilirsiniz.
- Peynirleri yağlı kağıda sararak veya tuzlu suya batırarak saklamak daha uygundur, buzdolabında ise kapaklı bir kapta saklanmalıdır.
- 19:10Tereyağının Saklanması
- Tereyağı yaklaşık %15-17 süt içerdiği için bozulabilir, ancak süt oranı daha az olduğu için diğer süt ürünleriye göre daha az bozulur.
- Tereyağı genelde küflenir veya ekşiyebilir, ancak bunun olabilmesi için çok uzun süre geçmesi gerekir.
- Tereyağı kutusunu oda sıcaklığında açıp kapatmak, son kullanma tarihini geçebilir.
- 21:00Kremanın Kullanımı
- Krema da bir süt ürünü olup bozulabilir, ancak yağ oranı daha yüksek olduğu için diğer süt ürünleriye göre daha az bozulur.
- Kremayı ziyan etmemek için, süt ve tereyağı yerine kek yaparken krema kullanılabilir.
- Kremanın %35'i yağ olduğundan, 10 gram yağı yapabilmek için 3 katı kadar krema kullanılmalı ve süt miktarı 2 kaşık daha az olmalıdır.