Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Bereket TV'de yayınlanan bir röportaj formatında olup, sunucu İzzet Akyol ile Gazipaşa'da tropikal meyve yetiştiriciliği yapan bir çift arasında geçmektedir. İzzet Akyol, 30 yıl öğretmenlik yapmış ve emekli olduktan sonra Gazipaşa'ya yerleşmiş, eşi ise emekli hemşire olarak onunla birlikte bahçede çalışmaktadır.
- Videoda, Gazipaşa'nın tropikal meyve yetiştiriciliği için uygun iklim koşulları ve İzzet Akyol'un bahçesindeki 12 çeşit yabancı meyve ağaçları tanıtılmaktadır. Mango, avokado, fejoya, limon guavası, Brezilya kökenli groviola, sarı sapote, çilek guavası, şadok, papaya ve özellikle "karasat" veya "siyah sappote" olarak adlandırılan, Trabzon hurmasına benzer görünüşte ancak farklı bir meyve türü detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca tropikal meyvelerin yetiştirilme koşulları, olgunlaşma süreleri, ticari değerleri ve sağlık faydaları hakkında bilgiler verilmektedir. İzzet Bey, bu meyvelerin ilaç gerektirmeden yetiştirilebileceğini, sadece su ve hayvan gübresi ile yeterli olduğunu belirtmekte ve özellikle şeker tüketimi yüksek olan çocuklar için sağlıklı bir alternatif olarak bu meyveleri önermektedir.
- 00:02Tropikal Meyveler Programı
- Program, izleyicilere hiç görmediği veya sadece internet ve gazete haberlerinde gördüğü ilginç tropikal meyveleri tanıtacak.
- Programda, Gazi Paşa'da tropikal meyveler yetiştiren İzzet Akyol ile görüşme yapılacak.
- 00:32İzzet Akyol'un Hikayesi
- İzzet Akyol, otuz yıl öğretmenlik ve idarecilik yapmış, emekli olduktan sonra Gazi Paşa'ya taşınmış.
- Gazi Paşa'nın Türkiye'nin şanslı bölgelerinden biri olduğunu, özellikle meyve ve sebze açısından tropikal meyve yetiştirilebilecek ender yerlerden biri olduğunu fark etmiş.
- Emekli olduğu için seracılık yerine açık alanda meyve yetiştirmeye karar vermiş.
- 01:30Tropikal Meyvelerin Yetiştirilmesi
- Gazi Paşa'nın ikliminin tropikal meyvelerin yetişmesine uygun olduğunu düşünmüş, muz yetişen yerde tropikal meyve de yetişebileceğini tahmin etmiş.
- Çekirdekten bulunan on-onbeş çeşit tropikal meyveyi denemiş, bazılarını beğenmediği için sökmüş ve yenilerini ekmiş.
- Şu anda on iki çeşit yabancı meyvenin ağacı var ve bunların çoğunu meyvesinde görmüş, bölgeye adapte olmuş.
- 02:33Bölgenin Özellikleri
- Gazi Paşa, tropikal kuşağa yakın nem ve sıcaklık derecelerine sahip bir bölge.
- Akdeniz iklimi yazları kurak ve sıcak, kışları ılık ve yağışlı.
- Bölgede su problemi çok fazla yok, barajın açılmasıyla su sorunu çözülecek.
- 04:04Toprak Yapısı ve Yetiştirme Koşulları
- Bölgenin toprak yapısı zamanla alüvyonlu toprak, dolma erozyonla gelen dolma toprakları olduğu için geçirgen bir yapıya sahip.
- Narinciye ve mango gibi ağaçlar geçirgen toprakları çok seviyor.
- Toprakta yağmur yağsa bile üç-beş saat sonra gezebilirsiniz.
- 05:11Yetiştirme Deneyimi
- Örtü altı üretim maliyeti çok fazla olduğu için açık alanda yetiştirme tercih edilmiş.
- Bir muz serası yapmak elli-altmış bin lira maliyeti olurken, tropikal meyvelerin maliyeti daha düşük.
- Üç-beş yıl deneyerek yetişen meyveleri gösteriyor, olmayanları söküp yenilerini ekiyor.
- 06:32Meyve Yetiştirme Süreci
- Tüm ağaçlarda üç yılda çiçeği, dört yılda meyveyi görmüş.
- Ailece bahçeye geliyor, sulama ve budama gibi işleri birlikte yapıyorlar.
- Aşı yapmayı öğrenmiş ve istedikleri bütün meyveleri aşılayabiliyorlar.
- 08:03Ekonomik Değerlendirme
- Beş yaşındaki mango ağacından bu sene ikiyüz tane meyve almış, ortalama ağırlığı ikiyüz gram ve İstanbul'da tanesi dört liradan alıcı bulmuş.
- Bahçede tanesi üç-üçvirgülelli liradan alıcı buluyor.
- Bir dönüm yere otuz-kırk tane ağaç ekildiğinde, bir ağaçtan altıyüz lira kazanılabiliyor, bu da bir dekar yerden yirmidörtbin lira gelir sağlıyor.
- 08:53Tropikal Meyvelerin Yetiştirilmesi
- Yabancı meyveler için ilaç uygulaması yapılmıyor, bu da üreticiye ekstra maliyetten kurtarıyor.
- Mango, avokado gibi meyveler ticari gelir getirici olup, avokado tanesi 2,50 liradan satılıyor.
- Tropikal meyvelerin yetiştirilmesinde sadece su ve hayvan gübresi kullanılıyor, ilaç masrafı yok.
- 11:17Fejoya Meyvesi
- Fejoya, Güney Asya kökenli bir bitki olup sıcak iklime zor adapte olan bir meyve.
- Beşinci yılda meyve alınıyor, 7-8 metre rakımlarda ve nemli toprakta 2-3 yılda meyve alınabiliyor.
- Meyvesi iri bir bademe benziyor, içi beyaz ve lezzetli bir aroması var, Ekim-Kasım aylarında toplanıyor.
- 13:35Limon Guavası
- Limon guavası, Güney Amerika kökenli bir meyve olup kabuğuyla yeniliyor.
- Olgunlaştığı anda ağaçta pek durmuyor, hemen dökülüyor ve günlük takip etmek gerekiyor.
- Bu ağaç yaprağını döken bir ağaç olduğu için yaprakların kenarlarında kurumalar mevsim gereği görülüyor.
- 15:10Mango
- Mango, anavatanı Hindistan olan, Güney Amerika ve Güneydoğu Asya ülkelerinde yetişen bir meyve.
- Türkiye'de yetiştirilen mango, marketlerden alınan ithal meyvelerden en az iki kat daha tatlı ve aroma kazanıyor.
- Mango 5,5 yaşlarında olup, ortalama 200 gr ağırlığında ve çekirdekten mükemmel bir şekilde yetişiyor.
- 16:39Groviola Meyvesi
- Groviola (so sop), Brezilya kökenli bir meyve olup meyveleri 2-8 kilogram arasında olabiliyor.
- Bu meyve Türkiye'de ilk defa deneniyor ve uyum sağlarsa Türkiye'de yetişebilecek en güzel bitkilerden biri olabilir.
- Groviola'nın suyunun bazı hastalıklara faydalı olduğu söyleniyor ve çaresiz hastalar yurt dışından ithal ettiriyor.
- 17:46Sarı Sapote ve Çilek Guavası
- Sarı sapote (hostel canstel) sarı sapote olarak da bilinen, yumruk büyüklüğünde bir meyveli bitkidir ve dört yaşında çiçeğini göstermiştir.
- Çilek guavası, çilekten aldığı rengi nedeniyle bu ismi almış, çilekten daha tatlı ve mayhoşumsu bir tatta olan bir meyvedir.
- Çilek guavası ikinci yılda hemen meyvesini verir, meyve tutumu çok güzel olmasına rağmen çabuk tüketilmesi gereken, dayanıklılığı olmayan bir meyvedir.
- 20:44Şadok (Ağaç Kavunu)
- Şadok, ağaç kavunu olarak da bilinen, greyfurt'a benzeyen ancak farklı bir meyvedir ve içi beyaz veya kırmızı olabilir.
- Şadok'un menşei Güneydoğu Asya'dır ve ortalama 750-1,5 kg arasında büyüklüklerde olabilir.
- Şadok'un suyu greyfurt'a göre daha azdır, lezzeti çok iyi ve ağacın üzerinde görünürlüğü güzel bir meyvedir.
- 23:30Papaya
- Papaya, Güney Amerika kökenli, gerçek kavuna benzeyen ve çok lezzetli bir meyvedir.
- Papaya çok nazlı bir bitkidir, çabuk donar, rüzgara dayanıksız ve kök sistemi az gelişmiştir.
- Papaya'nın en ilginç özelliği, tepesinde çiçek varken altta sarı meyve tutmasıdır ve ekildiği yıl meyvesini verebilir.
- 26:29Papaya'nın Özellikleri
- Papaya'nın tüketimi için belirli bir olgunluk standartı vardır; hafif sararmaya başladığında ve bir kilonun üzerine çıktığında koparılmalıdır.
- Papaya hem meyve hem sebze olarak adlandırılır ve "meleklerin meyvesi" olarak da bilinir.
- Papaya'nın gövdesi odunsu değil, gevrek yeşil muz gövdesi gibi yumuşak bir yapıya sahiptir.
- 27:22Karasat Meyvesi Tanıtımı
- Karasat meyvesi, görünüş olarak Trabzon hurmasına benzer ancak bambaşka bir meyvedir.
- Meyve, hasbelkadarı bilmeden keşfedilmiş ve çekirdekten yetiştirilmiştir.
- İlk sene çok su isteyen meyve, üç yılda olgunlaşıp meyve vermiştir.
- 28:44Karasat Meyvesinin Özellikleri
- Karasat meyvesinin tüm hurma türlerinden ayrılan özelliği, tam olgunlaşmadan ağzına alınamamasıdır.
- Meyve çok acı ve zehirli olup, Filipinler'de balık zehiri olarak kullanıldığı söylenmektedir.
- Meyve beş yaşında, çabuk ve sağlıklı gelişen bir meyvedir.
- 29:31Karasat Meyvesinin Tüketimi
- Meyve şubat ayında tam olarak olgunlaşabilmekte ve tüketilebilmektedir.
- Meyve, kış döneminde, diğer meyvelerin olmadığı bir zamanda bulunabilmektedir.
- Meyve, ortadan ikiye ayrılıp kaşıkla puding çikolata yer gibi tüketilmektedir.
- 30:47Karasat Meyvesinin Faydaları
- Meyve, hazır çikolata yerine ekmeğe sürülerek tüketilebilir.
- Doğal lezzeti ve aroması fazlasıyla veren meyve, şeker oranı daha düşük olup sağlıklı bir meyvedir.
- Çocuklar da meyveyi beğendiklerini belirtmişlerdir.
- 31:18Karasat Meyvesinin Yaygınlığı ve Değeri
- Bölgede sadece bu ağaç meyve vermiş olup, meyvesini yiyenlerden ilk olarak bu kişiler olmuştur.
- Meyve, geleceğe parlak bir meyve olarak görülüyor ve Akdeniz sahilinde her evde bulunması isteniyor.
- Beş yaşındaki ağacın üzerinde üçyüz meyve bulunmakta ve ticari anlamda bir ağacın üzerine yılda bin TL civarında gelir getirebileceği tahmin edilmektedir.
- 32:43Meyve Ağaçlarının Durumu
- Ağaç bol meyve veriyor ancak bazı meyveler dökülmüş veya seyreltilmiş durumda.
- Ağaçta ikişer meyve olan yerler daha iyi durumda, elma boyutunda iri meyveler var.
- Meyve çok olan yerlerde meyveler daha küçük görünüyor.
- 33:28Ağaçın Özellikleri
- Ağaç taçlandırma yapılmamış, dallar aşağıya doğru sarkıyor ve meyveyi kaldırma ile birlikte destekleniyor.
- Meyve çekirdekten yetişmiş, aşısından alınmamış ve ikinci bir meyveyi istemeden meyve verebilen bir meyve.
- Ağaçta çok fazla budama yapılmamış, henüz tam bir deneyim sahibi değiller.
- 34:15Ağaç Bakımı ve Faydaları
- Ağaçta yapraklar yeşil ve temiz, hayvansal gübre ve su dışında pek bir şey verilmemiş.
- Bir meyvesinde seksen kalori barındırıyor ve çikolatayı alternatif olarak öneriliyor.
- Evde meyve şekeri olması açısından insan vücudu açısından faydalı.
- 35:12Meyve Tüketimi ve Sağlık
- Ünlü tıp profesörlerinin (Ümit Aktaş, Canan Karatay) şeker tüketimini azaltmak için farklı uygulamaları var.
- Muayenehanelerine giden çocuklara şeker yerine kalem hediye ediyorlar.
- Bu meyvenin Akdeniz sahilinde bahçeler halinde çoğalması ve çocukların çikolata tüketimini doğal olarak karşılaması isteniyor.
- 36:05Meyve Hasatı ve Olgunlaşma
- Meyve olgunlaştıkça dışı siyahlaşmaya başlıyor ve çizgi çizgi simsiyah oluyor.
- Avokado, kivi ve muz gibi meyveler gibi, bu meyve de olgunlaştığını hissettiğimizde koparıp evde bekletiliyor.
- Evde sıcak ortama göre bir hafta, bazen on gün, bazen üç günde tamamen hamur haline geldiği zaman yeniliyor.
- 37:21Alternatif Geçim Kaynağı
- Bu tür alternatif meyvelerin Türkiye'de bilinmesi, vatandaşların alternatif geçim kaynağı olarak düşünmesi gerekiyor.
- Akdeniz bölgesinde sera örtüsüyle kapalı tarlalarda tufan veya hortum gibi felaketlerle elli-yüz dönüm arazi kaybedilebiliyor.
- Bu bahçede ilaç kokusu yok, meyvelerinde herhangi bir ilaç bulunmuyor ve açık havada yetiştiriliyor.