Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Çiftçi TV programında sunucu Umut Bey'in Sakarya Karasu'daki 40 dönümlük fındık bahçesinde 20 yıllık deneyime sahip çiftçi Isa Yılmaz ile yaptığı bir röportajdır. Programda ayrıca Bartın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'nden Yasin Önder Bey ve meslektaşları İbrahim Yıldırım ile Cengiz Bey de yer almaktadır.
- Video, fındık bahçelerinde ciddi zarar veren kozalak akarı zararlısı hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Kozalak akarının yapısı, zararları, tespit yöntemleri ve mücadele teknikleri detaylı şekilde anlatılmaktadır. Program, bahçede uygulamalı gösterimler, farklı ilaçlama yöntemleri (gülleci bulamacı, kalsiyum poli sülfit, abomitin) ve doğru uygulama zamanları hakkında pratik bilgiler içermektedir.
- Videoda ayrıca kozalak akarının fındık verimine etkisi, hangi fındık çeşitlerinin daha dayanıklı olduğu, budama yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar ve koruyucu ekipmanların önemi gibi konular ele alınmaktadır. Bartın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'nün kozalak akarının çıkış zamanını belirlemek için çift taraflı bant kullanarak yaptığı öncü çalışma da gösterilmektedir.
- Kozalak Akarı Sorunu
- Çiftçiler bahçelerinde uç kurusu sorunu yaşadıklarını belirtiyor ve bu sorunun temel sebeplerinden biri fındık kozalak akarıdır.
- Kozalak akarı ile mücadele için elle toplama yöntemi kullanılabilir, zararlıları dallarda tespit edip toplayabilirsiniz.
- 00:42Programın Tanıtımı
- "Derdimiz Fındık" adlı program Sakarya'nın Karasu ilçesinde, kozalak akarı sorunu yaşayan çiftçi Isa Yılmaz ile birlikte yayınlanıyor.
- Programda kozalak akarı zararının tespiti ve mücadele yöntemleri uygulamalı olarak gösterilecek.
- 01:16Isa Yılmaz'ın Tanıtımı
- Isa Yılmaz, 20 yıldır çiftçilik yapan Karasu'da yaşayan bir çiftçidir.
- Yıllardır kozalak akarı ile mücadele etmesine rağmen başarılı olamamış ve Umut Bey'e ulaşmıştır.
- 02:40Kozalak Akarının Zararları
- Kozalak akarı fındık gelişimini etkiler ve mücadele edilmediğinde fındıkta yüzde otuz'a varan kayıp tespit edilebilir.
- Isa Yılmaz, beş-altı sene öncesine kadar kozalak akarı zararının etkilerini fark etmemiş, sadece komşularının kullandığı ilaçları kullanmıştır.
- Son zamanlarda Çiftçi TV'yi izleyerek bahçede düzenlemeye başlamış ve yüzde otuz-yüzde kırk verim artışı almaya başlamıştır.
- 04:17Bahçe Bilgileri ve Mücadele Yöntemleri
- Isa Yılmaz'ın bahçesi toplam kırk dönüm araziden oluşmaktadır.
- Toprak analizi sonrası organik gübre kullanımı başlamış ve randıman elliüç'e kadar yükselmiştir.
- Son üç yıldır kozalak akarı ile mücadele edilmekte, ancak bu sene her senekinden daha yoğun bir zarar tespit edilmiştir.
- 06:14İlaçlama Yöntemleri
- Isa Yılmaz önce holder çeşitleri ve tabancayla ilaçlama yaparken, son iki yıldır daha gelişmiş ilaçlama makinesi kullanmaktadır.
- İlaçlama zamanını sabah yerine akşam üstü saat beşten sonra yaparak fındıkta yanma ve yaprak dökülme sorunlarını çözmüştür.
- Modern tarıma dönmeye başlamış ve traktörle rahatlıkla dolaşarak ilaçlama yapabilmektedir.
- 08:39Kozalak Akarının Mücadele Zamanı
- Kozalak akarı ile mücadelede zaman ve ilaç atma zamanı çok önemlidir.
- Zararlılar tam açtığı gülün tam açma zamanında ilaçlanmalıdır.
- İlaçlama bir veya en az iki kere yapılmalı ve bu doğrudan fındık verimine etki eder.
- 09:23Fındık Kozalak Akarı Hakkında Bilgiler
- Fındık kozalak akarı, bahçede gözle görülmeyen, mat renkli ve ince uzun yapıya sahip bir akardır.
- Kozalak akarı iki farklı türdür: biri kışı tomurcukların içerisinde geçirip ilkbaharda açan yaprak koltukların altındaki tomurcuklara girerek şişkinlik yaparak zarar verir, diğeri ise karanfil (erkek çiçek) püslerinde zarar yapar.
- Bu zararlı fındığın verimine ciddi etki eder ve zarar oranı yüzde yetmişlere kadar çıkabilir.
- 10:40Kozalak Akarının Zararları
- Kozalak akarı, fındığa dönecek olan karanfilleri (gözleri) yiyerek uçtan itibaren yemeye başlar ve bahçede çok fazla uç kurmalı olur.
- Fındık kozalak akarı ciddi oranda uç kurusuna sebebiyet verir.
- Budama hatası yaparak üstten kesilen dallarda kökte çürümeler oluşur ve böceklerin yumurtaları, larvalarını bırakması kolaylaşır.
- 13:03Kozalak Akarının Tespiti ve Mücadele Yöntemleri
- Kozalak akarı, kozanın içerisine girerek beslenerek şişkinlik ve kal urlu bir yapı oluşturur.
- Bu zararlı sadece fındıkta etkili olur ve elle toplamak bir mücadele yöntemidir.
- Kozalak akarı, sürgün ucundan aşağıya doğru başlayarak yıllık sürgünü komple kurutabilir.
- 16:33Kozalak Akarının Tespiti İçin Yöntem
- Bahçede kozalak akarını tespit etmek için bir ila on dekarlık bir bahçede on tane ocak seçilip dolaşılır.
- Bir dalda ortalama beşin üzerinde kozalak akarı varsa mücadele yöntemine geçilmelidir.
- Bahçenin büyüklüğüne göre ocak sayısı artırılarak tespit yapılabilir.
- 18:36Fındık Çeşidine Göre Kozalak Akarının Etkisi
- Çiftçi olarak gözlemlenen en çok sarı ya da karayağlı fındıkta kozalak akarı zararı görülür.
- Çakıldak fındıkta da var ancak bu kadar yoğun değildir.
- Bölgede en çok yağlı fındık dikimi olduğu için yağlı fındıkta daha çok kozalak akarı zararı görülür.
- 19:09Kozalak Akarının Fındık Çeşitlerine Etkisi
- Kozalak akarının en hassas çeşitleri mincan (sarıyağlı) ve uzun musa'dır, ancak acı kuş ve palaz (fındık) çeşitleri bu zararlıya daha dayanıklıdır.
- Bölgede sarıya, karayağlı ve çakıldak ağırlıklı olduğu için özellikle sarıya ve karayağlılarda ciddi oranda kozalak akarı ile karşılaşılabilir.
- 19:54Kozalak Akarlarının Toplanması ve İşlenmesi
- Kozalak akarları toplandıktan sonra yakılması veya gömülmesi tavsiye edilmez, çünkü akarlar beslenecek başka bir yer bulamadığından kendiliğinden ölürler.
- Kozalak akarları toplanırken bahçenin muhtelif yerlerine atılabilir, böylece faydalı akarlar da toprak ve bahçelerde faydalanılabilir.
- 21:46İlaçlı Mücadele Zamanı
- İlaçlı mücadele yapmadan önce kozalak akarının tam açmış olması gerekiyor.
- Mücadele, yapraklanmanın dörtlü-beşli olduğu ve akarların hareket etmeye başladığı dönemde yapılmalıdır.
- Fındıkların ince bir mercimek tanesine yaklaştığında kozalak akarları harekete başlar ve bu yaklaşık bir haftalık-on günlük bir döneme denk gelir.
- 23:12Bartın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'nün Çalışması
- Bartın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, kozalak akarı ile ilgili çift taraflı bant kullanarak akarların çıkış zamanını belirlemek için bir çalışma yapmıştır.
- Akarlar bantlardan çıktığında, bantlar mikroskopta incelenerek üreticilere kozalak akarı ile mücadele etme zamanının başladığını duyurulacak.
- Bu çalışma hem fındık çiftçisi için hem de bölge için öncü bir hareket olarak değerlendirilmektedir.
- 24:33Kozalak Akarının Zararları
- Kozalak akarları, fındık dallarında fındık toplar gibi toplanarak temizlenebilir.
- Akar, sürgünlük içerisindeki besinleri yiyip işini bitirdikten sonra canlı dokulara doğru ilerler.
- Kozalak akarı, kışı kozalakların ve tomurcukların içerisinde geçirerek yaprak koltuklarının altında ikinci yıl sürecek olan tomurcuklara zarar verir.
- 26:30İlaçlama ve Sonuç
- Kozalak akarı siyahlı yapıya büründüğünde, canlı doku kalmamış ve akar işini bitirmiş demektir.
- İlaçlama zamanla dikkat edilmelidir, çünkü akarlar besin bırakmadığı için siyah olabilir.
- Ziraat mühendisi, bahçeden alınan kozalak akarı örneğine göre ilaç verir ve yaprak gübresi ile birlikte karıştırarak uygulama yapılır.
- 28:30Fındık Kozalak Akarı Mücadele Yöntemleri
- Gülleci bulamacı, kireç-kükürt karışımları uzun bir kaynatma sonucunda elde edilen bir karışım olup, uygun dozlarda seyrelterek kozalak akarında kullanılabilir veya külleme olarak kullanılabilir.
- Kozalak akarı için abomitin etken maddeli ilaçlar ve kalsiyum poli sülfit içerikli ilaçlar da ruhsatlı olarak kullanılabilmektedir.
- Kalsiyum poli sülfit içeren ilaçlar hem kozalak akarında hem de küllemede etkili olup, doz ve hava sıcaklığı çok önemlidir çünkü kükürtün yakıcı bir özelliği vardır.
- 30:03Kükürtlü İlaçların Doğru Kullanımı
- Kükürtlü ilaçların kullanımında uygun doz ayarlanamaması ve hava sıcaklığına dikkat edilmemesi durumunda yapraklarda yanmalar ve karanfillerde kahverengileşme gibi sorunlar yaşanabilir.
- Kükürtlü karışımlar yaprak gübreleri ile karışmaz, sade atılır ve genellikle sıvı olarak kullanılır.
- Kalsiyum poli sülfit içeren ilaçlar 400 litreye 2 litre olarak değerlendirilir ve dolum yaparken dikkatli olunmalıdır.
- 31:48Uygulama Tekniği ve Zamanlaması
- Kalsiyum poli sülfit içeren ilaçlar uygularken önce tankın 200 litreye kadar suyu doldurulup ilacın dökülmesi, karıştırılması ve sonra geri kalan suyun tamamlanması gerekir.
- Homojen bir dağılım sağlanmalı ve hava sıcaklığı 26-27 derecenin üzerinde, güneş ışıkları dik geldiği öğle saatlerinde uygulama yapılmamalıdır.
- İlaçlama sabah saatlerinde veya ikindiden sonra saat 5'ten sonra yapılması daha uygun olup, yüksek sıcaklıklarda ilacın yakıcı etkisi nedeniyle fındık dal uçları yanabilir ve verim kaybı yaşanabilir.
- 33:33Deneyimler ve Öneriler
- Kükürtlü ilaçların yakıcı özelliği nedeniyle öğle saatlerinde uygulandığında yapraklar yarım saat-bir saat sonra solmaya başlayıp sararıp bir gün sonra yere düşmeye başlayabilir.
- Kozalak akarı ile mücadele ederken kükürtlü karışımlardan muhakkak holderin tamamıyla tertemiz olması ve iyi yıkanması gerekmektedir.
- Yüksek sıcaklıklarda (36-39 derece) ilaç uygulaması yapılmamalı, özellikle güneş ışıkları dik geldiği saatlerde.
- 35:40Fındık Bahçesinde Kükürtlü Karışım Kullanımı
- Nisan ayında fındık kurdu ve fındık yeşil kokarcası olacak, dalkıra etkisi görülecek.
- İlk kükürtlü karışım kullanıldıktan sonra holderin ciddi şekilde temizlenmesi gerekiyor, aksi takdirde kükürt kalıntıları olumsuz etki yapabilir.
- Gübreler, yaprak gübreleri ve ilaçlar pahalılaştığı için girdi maliyetlerinin artması çiftçinin kar imajını düşürüyor ve köylerden göçü artırıyor.
- 37:45Kozalak Akarı ve İlaç Kullanımı
- Bahçede kozalak akarları yoğun bir şekilde var ve elle toplayarak bertaraf etme şansı yok.
- İlaçla mücadelede kendimizi korumak için maskemiz, eldivenimiz, tulumumuz ve çizmemiz olmak zorunda.
- İlaç kullanırken koruyucu ekipman kullanmak ve ilacı hazırlarken bile maskenizi takmak gerekiyor çünkü kimyasal maddelerdir.
- 39:25Kök Çürüklüğü Sorunu
- Bahçede ciddi oranda kök çürüklüğü var ve bu yanlış kesimden kaynaklanıyor.
- Kök çürümeleri bitkinin topraktan beslenmesini engelliyor ve zamanla dal kaybı yaşanıyor.
- Budama hatalarından kaynaklı kök çürümeleri çok fazla oluyor ve ekonomik kayıp söz konusu.
- 42:00Programın Kapanışı
- Bu hafta kozalak akarı ile ilgili bilgilendirme yapıldı: tanımı, yapısı, bahçede tespiti, besin ortamları ve ilaçlama takvimleri.
- Bahçenizin mühendisi siz kendiniz olun, bahçenize giderek akarlarla ilgili çalışmaları yakından takip edebilirsiniz.
- Kozalak akarı yüzde yetmiş'e varan zarar yapabiliyor, bu nedenle doğru teknik bilgiler alarak hatalı uygulamalar yapmamalısınız.