Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan tarih dersi formatında hazırlanmış olup, öğrencilere hitap edilmektedir.
- Video, "Üretim, Dağıtım ve Tüketim" ünitesinin full tekrarını içermektedir. İçerik üç ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde toprakın ekonomik önemi ve ilk-orta çağlardaki toprak sistemleri (Hititler, Frigler, Feodalite, İkta ve Tımar sistemi) anlatılmaktadır. İkinci bölümde Osmanlı Devleti'ndeki toplumsal kurumlar, toprakların üç kısma ayrılması ve tarımı destekleyen kuruluşlar ele alınmaktadır. Son bölümde ise Osmanlı ve Selçuklu dönemlerindeki eğitim sistemleri, geleceğin meslekleri ve dijital teknoloji çağında kullanılan ürünler hakkında bilgiler verilmektedir.
- Video, Osmanlı Devleti'nin sosyal yapısını, toplumsal hizmetlerini ve eğitim sistemini anlamak isteyenler için faydalı bir kaynak niteliğindedir. Ayrıca geleceğin meslekleri (sosyal medya uzmanlığı, beslenme uzmanlığı, yazılım mühendisliği, havacılık ve uzay mühendisliği, yapay zeka uzmanı, tıp mühendisliği) ve dijital teknoloji çağında kullanılan ürünler (dronelar, 3D yazıcılar, akıllı saatler) hakkında da bilgiler sunulmaktadır.
- 00:14Topraktan Üretir, Topraka Yöneliriz
- İnsanlar yerleşik yaşama geçmeleriyle birlikte tarım ile uğraşmaya başlamış, bu da tarımsal üretime dayanan bir ekonomi oluşmasına neden olmuştur.
- Tarımsal üretime dayanan ekonominin oluşması toprağa sahip olmanın önemini artırmış, ekonomik faaliyetlerimizde topraktan yararlanmaya devam ediyoruz.
- Toprak tarım ve sanayinin vazgeçilmez bir unsuru haline gelmiştir.
- 01:24İlk ve Orta Çağlarda Toprak Sistemi
- Hititlerde toprağın asıl sahibi kraldı, kral bu toprakların işletme haklarını komutanlara verebilirdi ancak istediği zaman geri alabilirdi.
- Hititlerin uyguladığı toprak sistemi, Selçuklular ve Osmanlılarda uygulanan ikta ve tımar sisteminin temelini oluşturuyordu.
- Friglerin en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktı, bu yüzden tarımı korumak amacıyla öküz kesmenin ve saban kırmanın cezası ölümdü.
- 03:16Feodalite Sistemi
- Ortaçağ Avrupası'nda toprağın sahibine senyör (derebey) ismi veriliyordu, alınıp satılan köylülere ise self (köleler) adı veriliyordu.
- Feodalite sisteminde senyörler hem toprağın sahibi hem de toprak üzerindeki selflerin (kölelerin) sahibi olarak kabul ediliyorlardı.
- Feodalite sisteminin oluşmasının sebebi, tehlikeli bir ortamda insanların can güvenliğinden endişe edip senyörlere sığınmasıydı.
- 04:55İkta ve Tımar Sistemi
- İslam devletlerinde mülkiyeti devlete ait olup kullanım hakkı müslüman halka bırakılan topraklara mira arazi denilirdi.
- Devlet, kendisine ait olan toprakların bir kısmını ikta adı altında devlet görevlilerine hizmet ve maaş karşılığı olarak dağıtırdı.
- İkta ve tımar sisteminde topraklar devlete aitti, komutanlar bu topraklarda düzenli tarım yapacak, asker yetiştirecek, vergileri toplayacak ve maaşları ödeyecekti.
- 08:40İkta ve Tımar Sistemleri
- İkta ve tımar sistemleri tarımsal üretimde artışı ve sürekliliği sağlayarak ülke ekonomisinin gelişmesine katkı sağlamıştır.
- Bu sistem sayesinde devlet hazinesinden para çıkmadan güçlü bir ordu oluşturulmuş, merkezden uzak toprakların güvenliği sağlanmış ve vergilerin toplanması kolaylaşmıştır.
- 09:38Osmanlı Devleti'ndeki Topraklar
- Osmanlı Devleti'ndeki topraklar üç kısma ayrılır: miri arazi (gelirleri devlete ait), mülk topraklar (şahsa ait) ve vakıf topraklar (topluma hizmet veren kuruluşların masrafları için ayrılmış).
- Vakıf arazilerden vergi alınmaz ve sosyal devlet anlayışının en güzel örnekleri burada verilmiştir.
- 10:42Tarımı Destekleyen Kuruluşlar
- GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi), DSI (Devlet Su İşleri), Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, TIGEM (Tarım İşleri Genel Müdürlüğü), Ziraat Bankası ve TMO (Toprak Mahsulleri Ofisi) tarımı desteklemek için kurulmuş kuruluşlardır.
- 11:48Sanayi Devrimi
- Sanayi Devrimi, insan ve hayvan gücünün yerini makinelere bırakarak üretim teknolojisini değiştirmiştir.
- Bu devrim 18. yüzyılda İngiltere'de dokuma sektöründe ortaya çıkmış ve kısa sürede Avrupa'nın birçok şehrine ve ülkesine yayılmıştır.
- Sanayi Devrimi öncesi insan gücüne dayalı üretim vardı, üretim az ve yavaş olurken, devrim sonrası makine gücüne dayalı seri üretime geçilmiş, üretim artmış ve fazla ürünler gelişmemiş ülkelere satılmaya başlanmıştır.
- 14:25Vakıflar
- Vakıf, bir malın veya gelirin hayır hizmetlerine tahsis edilmesidir ve Türk kültürünün ve İslam'ın beraberinde getirdiği en güzel uygulamalardan biridir.
- Osmanlı Devleti'nde vakıflar vakfiye adı verilen bir sözleşme ile kurulurdu ve padişah bile bu sözleşmelere aykırı hareket edemezdi.
- Vakıflar aracılığıyla insanların yiyecek, giyecek, barınma, sağlık ve eğitim gibi ihtiyaçları karşılanmıştır.
- 15:52Günümüzdeki Sivil Toplum Kuruluşları
- TEMA (Türkiye Erozyonla Mücadele ve Ağaçlandırma Vakfı), erozyon ve çölleşmeye karşı mücadele eder, doğal varlıkların korunması ve iklim değişikliği konularında araştırmalar yapar.
- LÖSEV (Lösemili Çocuklar Vakfı), lösemili ve kan hastası çocukların sağlık ve eğitim ihtiyaçlarını karşılamak için kurulmuştur.
- Türk Kızılayı (Osmanlı'da Hilal-i Ahmer), doğal afetlerde zarar gören insanların ihtiyaçlarını karşılamak için kurulmuştur.
- ÇEKÜL (Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı), geçmişten günümüze ve geleceğe akan değerlere sahip çıkmak ve bunları korumak amacıyla kurulmuştur.
- Yeşilay, sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklar ile mücadele etmek ve insanları bilinçlendirmek amacıyla kurulmuştur.
- Mehmetçik Vakfı, mehmetçiklerin yakınları ile gazi ve engellilerin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulmuştur.
- 17:43Eğitim Kurumları
- Osmanlı Devleti'nde en yaygın eğitim kurumları medreseler oluşturmaktaydı ve medrese bugünkü anlamında orta ve yüksek öğrenimin verildiği kurumdur.
- Osmanlı Devleti'nin ilk kurulduğu dönemlerdeki medreseler çok gelişmiş olup birçok bilim adamı ve alim burada yetişmiştir.
- Devlet memuru yetiştirmek amacıyla Enderun Mektepleri kurulmuştur.
- 18:26Osmanlı ve Selçuklu Eğitim Sistemleri
- Osmanlı padişahları enderun mekteplerini "sarayın en derin kısmı" olarak tanımlamış, burada en önemli devlet adamları yetiştirilmiştir.
- Selçuklu döneminde meslek edindirme için kalfa, usta, çırak silsilesi olan Ahi Teşkilatı vardı, Osmanlı'da ise Lonca Teşkilatı olarak biliniyordu.
- Ahi Teşkilatı'nda bir çocuk çırak olarak başlar, mülakatı geçerse kalfa olur, daha sonra usta olabilir ve usta olunca kendi dükkan açabilirdi.
- 19:36Osmanlı Eğitim Sisteminin Özellikleri
- Osmanlı ve Selçuklularda eğitim sistemi çok farklıydı, insanlar daha küçük yaşlardan itibaren ilgilerine göre yönlendirilirdi.
- Askerliğe ilgi duyanlar askeri ocaklarda, sanata ilgi duyanlar güzel sanatlar okulunda, siyasetle ilgilenenler enderun mektebi'nde yetiştirilirdi.
- Türkiye Cumhuriyeti'nde mesleğe yönelik seçimler liseden sonra yapılmaya başlandığında, o dönemde daha çok küçük yaşlardan itibaren mesleğe yönelik yönlendirmeler yapılırdı.
- 20:15Mesleki Eğitimin Amaçları
- Mesleki eğitimin en temel amacı iyi bir vatandaş yetiştirmektir; bu vatandaş bilgili, donanımlı ve vatana millete hayırlı olmalıdır.
- Mesleki eğitimin ikinci amacı nitelikli insan yetiştirmektir; eğitimci olacaksa o alanda en iyisi, devlet adamı olacaksa devlet alanında nitelikli olmalıdır.
- Mesleki eğitimin diğer amaçları işe ve hayata hazırlamak, özellikle staj görevleri ile başarılı bir şekilde tamamlanması sağlanır ve yükseköğretime hazırlanmaktır.
- 21:13Geleceğin Meslekleri
- Sosyal medya uzmanlığı, günümüzde sosyal medyanın popüler olmasıyla önemli bir iş dalı haline gelmiştir.
- Beslenme uzmanlığı, hormonlu yemeklerin artması ve obezite hastalıklarının artmasıyla önemini artırmıştır.
- Yazılım mühendisliği, bilgisayar sistemlerinin yazılım kodlarını hazırlayan ve günlük hayatta bilgisayar kullanımının artmasıyla önem kazanan bir meslektir.
- 21:56Diğer Geleceğin Meslekleri
- Havacılık ve uzay mühendisliği, havada hareket eden araçların tasarımını yapmakla ünlüdür.
- Yapay zeka uzmanı, canlı organizmadan yararlanmadan tamamen yapay araçlar ile oluşturulan ürünlerle ilgilenen önemli bir meslektir.
- Tıp mühendisliği, sağlık alanında karşılaşılan sorunlara çözüm üretmek amacıyla kurulmuş ve tıp sektörünün bitmeyecek bir sektör olduğu inancıyla önemli bir meslektir.
- 22:50Dijital Teknoloji Çağında
- Teknolojinin gelişmesiyle dijital çağa geçilmiş, eskiden hayal olarak adlandırılan birçok ürün günümüzde kullanılmaktadır.
- Dronlar yaygınlaşmış, kırtasiyelerde bile satılmakta ve askeri savunma teknolojisinde de kullanılmaktadır.
- Üç boyutlu yazıcılar, akıllı saatler, 4.5G, akıllı telefonlar, dokunmatik ekranlı ürünler, gelişmiş web siteleri ve sanal gerçeklik gözlükleri dijital teknoloji çağında önemli ürünlerdir.