Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan, katılımcılarla etkileşimli bir şekilde gerçekleştirilen bir eğitim dersidir. Eğitmen, UML Use Case modelleri ve tasarım süreçleri hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, Use Case modellerinin temel bileşenlerini (aktörler, temel akış, alternatif akışlar) açıklayarak başlıyor ve ATM ve motosiklet kulübü örnekleri üzerinden Use Case diyagramlarının nasıl oluşturulacağını göstermektedir. Eğitmen, Use Case dökümanlarının hazırlanması, aktörlerin tanımlanması ve Use Case'lerin açıklanması konularını ele alırken, katılımcıların hazırladığı modelleri inceleyerek geri bildirim vermektedir. Video sonunda tasarım sürecinin üç aşaması (kavramsal, mantıksal ve fiziksel tasarım) anlatılmakta ve öğrencilerden mock-up tasarımları yapmaları istenmektedir.
- Eğitim içeriğinde Use Case modellerinde hangi işlevlerin yer alması gerektiği, ikincil işlevlerin (etkinlik silme, düzenleme gibi) modelde yer almayacağı, temel akış ve alternatif akışların nasıl belirleneceği, Use Case dökümanlarının içeriğinde iş kuralları, ön şartlar, çıktılar gibi bölümlerin nasıl hazırlanacağı gibi konular detaylı olarak ele alınmaktadır. Ayrıca, motosiklet kulübü uygulaması örneği üzerinden konum paylaşımı gibi özelliklerin güvenlik ve mahremiyet açısından dikkat edilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
- 00:30Use Case Modelinde Doğru Kullanım
- Etkinlik silme, düzenleme, değiştirme veya iptal gibi use case'ler yerine, etkinlik oluşturmak ana fayda olarak belirlenmelidir.
- ATM örneğinde para çekme işlemi sırasında tutarı değiştirmek gibi detaylı işlemler use case modeline eklenmemelidir.
- Use case modeline ana işlevler ve faydalar eklenmelidir, detaylı işlemler gereksinim dokümantasyonuna yer bulmalıdır.
- 01:44Use Case Modelinin Amacı
- Use case modeline ana konuların eklenmesi, net bir çerçeve görmeye yardımcı olur.
- ATM örneğinde geçmiş hesap hareketlerini kontrol etme gibi işlevler olabilir ancak öncelikli bir use case olarak yer almayabilir.
- Product backlog yaklaşımı kullanıldığında her detay ayrı bir use case olarak ifade edilmelirken, use case modelinde daha özet bir seviye kullanılmalıdır.
- 02:52Use Case Cümle Yapısı
- Use case cümle yapısında özne, nesne, fiil ve yönetici öğeleri yer almalıdır.
- "Yönetici üyelerle iletişim kurar" gibi genel ifadeler yerine, iletişim yöntemi (telefon, mail) ve paylaşım içeriği gibi detaylar net bir şekilde belirtilmelidir.
- 03:40UML Use Case'lerinin Doğru Kullanımı
- UML Use Case'lerinde cümle öznesi, nesnesi ve fiili belirgin şekilde ifade edilmelidir.
- "Gruba mesaj atar" gibi ifadeler çok muğlak olabilir, daha detaylı ve net bir ifade kullanılmalıdır.
- Use Case'lerde "gruba" gibi genel ifadeler yerine daha spesifik ifadeler kullanılması daha mantıklıdır.
- 06:09Motosiklet Gezisi Uygulaması Örneği
- Motosiklet gezisi uygulamasında, etkinliğe katılan üyelerin konumlarını haritada görebilmek önemli bir özellik olabilir.
- Bu özellik, gruptan kopan veya arkada kalan üyelerin konumlarını kolayca bulmalarını sağlayabilir.
- Motosiklet gezilerinde lastik inme, benzin bitme gibi sorunlar nedeniyle genellikle bazı kişiler arkada kalabilir.
- 10:08Mahremiyet Endişesi ve Özellikler
- Konum bilgisi paylaşımında mahremiyet endişesi (privacy concern) olabilir, bu nedenle kullanıcıların bu özelliği kapatma seçeneği sunulmalıdır.
- Bir özellik (feature) üç seviyede ifade edilir: üst seviyede özellik, ikinci seviyede işlevler, üçüncü seviyede gereksinimler.
- Gereksinimler arasında konumun hangi sıklıkta güncelleneceği gibi detaylar da yer alabilir.
- 12:52UML ile Dökümantasyon
- UML Use Case'leri sadece çizimlerle yürütmek yeterli değildir, her Use Case için detaylı açıklamalar da gerekir.
- Her Use Case için fayda tanımı (use case description) hazırlanmalıdır.
- Fayda tanımı, Use Case'in temel akışını ve iş akışını açıklayan bir belgedir.
- 18:47Use Case Diyagramları ve Veri Akışı
- Use case diyagramlarında ana hatlar kullanıcı etkileşimi şeklinde olup, veri akışı henüz gerçekleşmemiştir.
- Etkileşim veriden önce geçer, veri akışı daha sonra gerçekleşecektir.
- Use case diyagramlarının en önemli kısmı her akışın alternatiflerinin olduğunu hatırlatan bir şablona sahip olmasıdır.
- 19:38Alternatif Akışlar ve Önemli Durumlar
- ATM örneğinde bakiyeniz yetersiz, fiş yok, param yok, yeterli miktarda bozuk para yok gibi alternatif akışlar bulunmaktadır.
- Kullanıcı kartı almadığında veya parayı almadığında ATM'in nasıl davranacağı önemli bir durumdur.
- ATM'lerde para sayamayan makineler parayı ayrı bir hazneye alır, çünkü tırnakçılık adı verilen bir yöntemle ATM'lerden para çalınabilir.
- 21:48Analiz ve Tasarım Süreci
- Alternatif durumları düşünmeyen analist, tasarımcı veya yazılımcı olabilir, bu durumda bu durumlar sonradan bug olarak ortaya çıkabilir.
- Use case dökümanında iş kuralları, ön şartlar ve çıktılar gibi bilgiler yer almalıdır.
- İş kuralları, örneğin hesap bakiyesinin kullanılabilmesi için kullanıcıın iki yıldır banka müşterisi olması ve aylık ortalama hesap bakiyesinin talep edilen rakamın yüzde otuz üstünde olması gibi koşulları içerebilir.
- 24:05Use Case Dökümanı Yazımı
- Use case dökümanında temel akış ve alternatif akışlar detaylı şekilde anlatılmalıdır.
- Akış numaralandırılarak, örneğin 3. adımda alternatif akışlar 3.a, 3.b şeklinde ifade edilebilir.
- Ön şartlarda belirtilen oturum açmış olma gibi durumlar akış içerisinde tekrar edilmesine gerek yoktur.
- 25:51Ödev Açıklaması
- Öğrencilerden use case diyagramının bir kopyasını A4'ye yazıp masalarına sorumlu MSB'ye vermesi beklenmektedir.
- Önemli buldukları iki use case için döküman şablonunu takip ederek tanım dökümanı hazırlanmalıdır.
- Use case diyagramı, aktörler ve tanımladıkları tüm use case'leri içeren bir şemasıdır.
- 43:26Use Case Çiziminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Farklı iki aktör aynı işi yapacaksa (örneğin hem yönetici hem üye etkinlik oluşturabilir) sadece bir use case çizilmeli, her aktörden bu use case'e çizgi çekilmelidir.
- Use case çiziminde formal bir yapının olmadığı, aktörlerin konumunda (sol üst, sağ alt) kısıtlama olmadığı, önemli olan use case'in iki defa yazılmamasıdır.
- Dökümantasyonda aktörlerin yeteneklerini "bunu yapabilir, bunu yapamaz" şeklinde belirtmek gerekir, her aktörün tüm yeteneklerini ayrı ayrı yazmak yanlıştır.
- 55:51Uygulama Özelliklerinin Belirlenmesi
- Egzersiz sonunda uygulamanın veya çözümün temel özellikleri hakkında karar verilmiş olmalı, 3-5 özellik kafada canlanmış olmalıdır.
- Uygulamanın yapacağı ve yapmayacağı işler hakkında temel bir fikir sahibi olmak önemlidir.
- Uygulamanın içeriği ve çözümü kullanıcıların kararına bağlıdır, önemli olan bu aşamada içerikle ilgili temel bir fikir sahibi olmaktır.
- 57:23Üye Olmayan Kullanıcılar İçin Çözüm
- Üye olmayan kullanıcıların sisteme dahil olabilmesi için "üyelik talebi gönderir" use case'i kullanılabilir.
- Üye olmayan kullanıcılar form doldurarak üyelik talebi gönderebilir veya admin tarafından gönderilen bir parola ile sisteme giriş yapabilir.
- Use case'lerin detayları ve kuralları (örneğin davetiye geçerliliğinin 48 saatlik olması) dökümantasyonda belirtilmelidir, aksi halde geliştiriciler ve testçiler bu konularda kararsız kalabilir.
- 1:00:13Use Case İncelemesi
- Kullanıcı ekler, kullanıcı siler ve daveti onaylar use case'leri üyelik talebi gönderinin altındaki konularla çakıştığı için iptal edilmesi öneriliyor.
- Üyelik talebini gönderir use case'i, akışın devamında adminin onaylama, iptal etme ve silme işlemlerini kapsadığı için diğer üç use case'i yerine geçiyor.
- Yönetici etkinlik takibi yapar, paylaşımı yapar ve yeni üyeler davetler gibi orijinal use case'ler bulunuyor.
- 1:02:09Misafir Davet Etme Özellikleri
- Misafir davet etme özelliği, motosiklet kulüplerinde üyelerin arkadaşlarını etkinliklere davet etmelerini ve sosyalleşmeyi destekleyen önemli bir özellik.
- Bu özellik, kulüp üyelerinin sadece birbirleriyle değil, arkadaşlarının da etkinliklere katılması imkanı sunuyor.
- Misafir davet etme, sadece yeni üyeler davet etmekten farklı bir kullanım sunuyor.
- 1:04:00Use Case Düzenlemeleri
- Üyelik talebini değerlendirir, daveti onaylar, kullanıcı siler ve kullanıcı ekler use case'leri diğer işlerle ilişkili olduğu için iptal ediliyor.
- Mesaj gönderme ve bildirim gönderme use case'leri birleştirilerek "duyuru yapar" olarak değiştiriliyor.
- Yöneticinin etkinlik oluşturması ve üyelerin etkinliği izlemesi için ayrı use case'ler oluşturulması öneriliyor.
- 1:07:16Uygulama Özellikleri ve Güvenlik
- Uygulama içinde konum paylaşımı, mesajlaşma, duyuru yapma, misafir davet etme ve etkinlik oluşturma gibi özellikler bulunuyor.
- Konum paylaşımı özelliği, üyelerin konumlarını görebilmesi için tasarlanıyor.
- Konum paylaşımı özelliği geliştirilirken mahremiyet ve güvenlik konuları dikkate alınmalı, sadece üyelerin konumlarını görebilmesi ve kullanıcıların bu özelliği kapatma imkanı sunulması gerekiyor.
- 1:10:18Tasarım Süreci
- Tasarım süreci, analiz, tasarım, geliştirme ve test aşamalarından oluşuyor.
- Tasarım temel hatlarıyla üç seviyeden oluşur.
- Şu anda analiz aşamasında olunuyor ve yavaş yavaş tasarım aşamasına geçiş yapılıyor.
- 1:10:58Tasarım Aşamaları
- Tasarım süreci kavramsal tasarım, mantıksal tasarım ve fiziksel tasarım olmak üzere üç aşamaya ayrılmaktadır.
- Kavramsal tasarımda sistemin ne olacağını ve nasıl çalışacağını belirlerken, mantıksal tasarımda veri akışı, pil kullanımı ve paylaşım gibi detaylar düşünülür.
- Fiziksel tasarımda ise verilerin nasıl tutulacağı, hangi teknolojilerin kullanılacağı gibi fiziksel detaylar belirlenir.
- 1:13:33Mock-up Tasarımı
- Tasarım sürecinde mock-up veya conceptual UI olarak adlandırılan ön yüz tasarımları yapılması önemlidir.
- Her ekip hangi platformda (mobil uygulama, mobil web, sadece web sayfası veya sosyal platform) çalışacağını belirlemelidir.
- Öğrencilerden ana sayfa ve ikinci bir sayfa/ekran için mock-up tasarımları bekletilmektedir.
- 1:18:12Tasarım Çalışması İçin Talimatlar
- Öğrenciler mock-up tasarımlarını yapmak için kağıt kalem, Photoshop veya Balzamik gibi programlar kullanabilirler.
- Her ekip için ana sayfa ve ikinci bir sayfa/ekran için toplam 15 dakikalık tasarım süresi verilmektedir.
- Çalışma 12:30'da sonlandırılacak ve yarımda sonuçlar görülecektir.