Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Düşünmek Gerekiyor" adlı programda Ali Galip Yener ve Ahmet Uhri, 5 Ocak'ta 84 yaşına girecek olan İtalyan entelektüel Umberto Eco'ya bir armağan olarak bir sohbet gerçekleştiriyor. Konuşmacılardan biri yemek yazarlığı da yapan biri olarak kendini tanıtmaktadır.
- Programda Umberto Eco'nun çok yönlü entelektüel yapısı, dilbilimcilik, ortaçağ estetik bilimciliği, tarih uzmanlığı ve göstergebilimcilik alanlarındaki çalışmaları ele alınıyor. Özellikle "Gülün Adı", "Foucault Sarkacı", "Sıfırıncı Sayı", "Açık Yapıt", "Prag Mezarı", "Bodolino" ve "Prenses Leona'nın Ateşli Uykusu" gibi önemli eserleri inceleniyor.
- Sohbette Eco'nun "ayrıntıların sosyolojisi" kavramı, listelerin ve tekrarların romandaki etkisi, flanörlük ve kartograflık gibi kavramlar tartışılmaktadır. Ayrıca Eco'nun romanlarındaki yemek tarifleri, özellikle "Prag Mezarlığı"ndaki kaplumbağa çorbası ve pişmiş su gibi detaylar da detaylı olarak anlatılmaktadır.
- 00:39Umberto Eco'ya Armağan
- Programın bu hafta Umberto Eco'ya armağan olarak hazırlanması planlanıyor çünkü 5 Ocak'ta 84. doğum gününü kutlayacak.
- Umberto Eco, 2000'li yıllarda anketlerde dünyadaki en saygın entelektüeller arasında 100'e giriyor ve bazen ilk 20'lerde kalıyor.
- Eco, dilbilimcilik, ortaçağ estetik bilimciliği, ortaçağ tarih uzmanlığı, göstergebilimcilik ve romancılık alanlarında çok yönlü bir entelektüel olarak tanınıyor.
- 02:24Umberto Eco'nun Romanları
- Türkiye'de daha çok romancı olarak bilinen Eco'nun ilk romanı "Gülün Adı" Türkçeye çevrildiğinde büyük ilgi görmüş.
- İkinci romanı "Foucault Sarkacı" 500 yıllık bir komplo teorisini 600 sayfalık bir romanla anlatmış ve dünya çapında büyük bir patlama yaratmış.
- En son çıkan kitabı "Sıfırıncı Sayı" bir derginin sıfırıncı sayıları üzerinden komplo teorisini devam ettirmiş ve medyaya eleştiri yapmış.
- 04:15Açık Yapıt ve Ayrıntıların Sosyolojisi
- "Açık Yapıt" 1950'lerin sonunda yazılan, okurla yazar arasındaki ilişkiyi yeniden diyalektik biçime kavuşturan önemli bir yapıtı.
- Eco, Roland Barthes'ın "ayrıntıların sosyolojisi" teorisini kendi alanında yapan ve romanlarına uyarlayan bir yazar.
- "Ayrıntıların sosyolojisi", hayatımızı etkilediğinin farkına varmadığımız ayrıntılar üzerinden toplumu gözetlemek ve toplum üzerine konuşmak anlamına geliyor.
- 05:59Prag Mezarlığı Romanı
- "Prag Mezarlığı" romanında değişik yemek tarifleri bulunuyor ve bu tarifler bir restoran açmak veya yemek kitabı hazırlamak için yeterli nitelikte.
- Romanda "önemsiz görünen bir şeyde gün gelir işe yarar" ve "hiçbir bilgi diğerinden üstün değildir" gibi düşünceler vurgulanıyor.
- Foucault Sarkacı'nda da ayrıntıların dedektifi olarak bilinen kahraman, en küçük bilginin bile bir gün işe yarayabileceğini savunuyor.
- 07:53Umberto Eco'nun Listeler ve Tekrar Kavramları
- Umberto Eco'nun "Bir Genç Romancının İtirafları" adlı kitabında roman içine eklenecek listelerin ve tekrarların etkililiği üzerinde durulur.
- Listeler ve tekrarlar romanda tekrarın anlamı üzerine büyük önem taşır ve bu kavramsal sanatta da kullanılır.
- Çok sesli müzik bestecisi İlhan Osman Baş'ın da belirttiği gibi, çok sesli müzik yapıtları tekrar olmadan dinleyiciye net bir şekilde ulaşamaz ve zayıflar.
- 09:02Umberto Eco'nun Diğer Romanları ve Temaları
- Umberto Eco'nun diğer romanlarında da listeler ve tekrarlar kullanılır, asıl kopya ilişkilerine girer.
- "Prag Mezarı" romanında sahte belge hazırlama üstadı Simoni, aslında obur bir karakterdir ve bu oburluk onu sevimli bir anti-kahraman yapar.
- Umberto Eco'nun "Ekonomi Romanı"nda tebdili kıyafet gezer, kimse onu fark etmez, o ise herkesi fark eder ve insan sarrafıdır.
- 09:58Flanörlük Kavramı
- Flanörlük, Walter Benjamin'in bulduğu bir kavram olarak değerlendirilebilir ve Frankfurt Okulu'nda izleri vardır.
- Kentleşme ve modernleşme ile ilişkili bir kavram olarak hem aylaklık hem kentleri dolaşmak anlamına gelir.
- Flanörler, bedenini arayan gezgin ruh misali istediği zaman istediği kişiye geçiverir ve Andre Breton'a göre aylak amatör bir sosyologdur.
- 11:29Flanörler ve Kartograflar
- Flanörler ve kartograflar farklıdır; kartograflar "ben oradaydım" demek için gidenlerdir.
- Flanörler bir yerleri bulur, gezgindirler, sonra diğerleri kitlesel turizmle çıkar.
- Yücel Kayıran'a göre kartograflık, mülkiyet duygusunu gezdirmek için yapılan bir hamburger usulü turizmdir.
- 13:26Umberto Eco'nun Diğer Eserleri
- Umberto Eco'nun "Bodolino" romanı, 1204 yılında Latinlerin İstanbul'u istila etmesini anlatır.
- Eco, İstanbul'a iki kere gelmiştir: 1990'larda ve 2000'lerde.
- "Prenses Leona'nın Ateşli Uykusu" adlı romanı tamamen İtalyanlara yönelik olup, İtalya'nın yakın tarihini anlamak için İtalyan kültürünü bilmek gerekir.
- 14:57Umberto Eco'nun Denemeleri
- Umberto Eco'nun özellikle denemeleri vardır, bunlar daha çok gazetelerde çıkmış yazılarını derlediği kitaplardır.
- "Somon Balığı ile Yolculuk" adlı kitabında Amerika'daki sigara yasağı ile ilgili esprili anlatımlar bulunmaktadır.
- 15:20Umberto Eco'nun Eserleri ve Mesleği
- Umberto Eco'nun ortaçağ ile ilgili kitabı, "Güzelliğin Tarihi" ve "Çirkinliğin Tarihi" kitapları Türkçeye çevrilmiş durumda ve okuyuculara tavsiye edilmelidir.
- "Gülün Adı" romanının sonu "Stat: Rosa pristina, nomine, nomina nuda tenemus" (Adıyla vardı gül olan, salt adlar kalır elimizde) şeklinde bitmektedir.
- Umberto Eco, göstergebilimci, dilbilimci, ortaçağ tarihçisi, estetikçi ve romancı olarak adlara ve kelimelere inanmış, onlarla hayatını kurmuş biridir.
- 16:38Gülün Politik Boyutu ve Edebiyat-Sinema İlişkisi
- Gülün politize edilebilir bir yanı vardır; insanlar gülerse otoriteye ve iktidara da gülerler.
- Antik dönemden kalan bir rahip olan Horre, gülmek kötü bir şey ve günahtır diyerek manastırı yakmıştır.
- Edebiyat-sinema ilişkisi genellikle sıkıntılı olup, edebi yapıtlar geri planda kalabilmekte, genç kuşaklarda sadece film isimlerinden başka bir şey kalabilmektedir.
- 17:57Umberto Eco'nun Romanları ve Bilgi Birikimi
- Umberto Eco kendisini sadece bir romancı olarak görmediği, büyük bir bilim insanı olduğu için romanları kuramsal olarak elde ettiklerini pratiğe dökerek yeniden işleme fırsatı vermektedir.
- Romanlarında bilgi ve küçük ayrıntılar serpiştirilmiş olup, bunlar tek başına anlam ifade etmez, romanın içinde bir anlam ifade eder.
- Romanları hem bilgi birikimi hem keyif veren bir okuma nesnesi haline dönüşmektedir.
- 19:22Umberto Eco'nun Kişisel Özellikleri ve Prag Mezarlığı
- Umberto Eco, tüm yapıp etmeleriyle bir açık yapıt ortaya koymuş, kendi hayatını bir sanat eseri haline getirmiştir.
- Rönesans düşüncesinin izleri kendisinde var, ancak bu oynadığı bir şey değildir.
- Prag Mezarlığı kitabında çok sayıda yemek tarifi bulunmaktadır, hatta yemeklerin adları tamamen Fransızca olarak geçmektedir.
- 21:35Prag Mezarlığı'ndaki Yemek Tarifleri
- Roman kahramanı Alexander Duma ile karşılaştırılır ve gemide deniz kaplumbağası yakalanıp çorbası yapılır.
- Kaplumbağa çorbası için kaplumbağanın eti ceviz büyüklüğünde kesilip, karabiber, karanfil, havuç, kekik ve defne ile pişirilir.
- Roman kahramanı hem zengin insanlar için zengin tarifler hem de gariban mahallelerde bulunan ucuz ama müthiş yemekler bulmaktadır.