Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin TYT felsefe sınavına hazırlık amacıyla sunduğu eğitim içeriğidir. Öğretmen, "sevgili gençler" diye hitap ederek konuyu anlatmaktadır.
- Video, bilginin ne olduğunu açıklayarak başlayıp, bilginin oluşabilmesi için gerekli unsurları (özne, nesne ve bilgi aktı) detaylı şekilde açıklamaktadır. Ardından dört temel bilgi aktarımı (algı aktı, anlama aktı, açıklama aktı ve düşünme aktı) örneklerle anlatılmakta ve son olarak bilgi türleri (gündelik bilgi, dini bilgi, sanat bilgisi, bilimsel bilgi ve felsefi bilgi) detaylı şekilde ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca bilimsel bilginin formel bilimler, doğal bilimler ve insani beşeri bilimler olmak üzere üç ana kategoride incelendiği belirtilmektedir. Öğretmen, ÖSYM sınavlarında bilgi ile ilgili soruların nasıl sorulabileceğini açıklamakta ve bir sonraki videoda bilginin doğruluğu, kaynağı ve doğruluk ölçütleri gibi konuların ele alınacağını belirtmektedir.
- 00:07Felsefe Alt Disiplinleri ve Bilgi Felsefesi
- TYT felsefe videolarının dördüncü videosunda felsefenin alt disiplinlerinden bilgi felsefesi (epistemoloji) ele alınacaktır.
- Felsefenin konu alanları bilgi, varlık, ahlak, siyaset, din ve bilim şeklinde açıklanacaktır.
- 00:56Bilginin Tanımı ve Oluşumu
- Bilgi, özne (suje) ile nesne (obje) arasında ilişki sonucu ortaya çıkan bir üründür.
- Bilginin oluşabilmesi için sadece öznenin nesneye yönelmesi yeterli değildir, özne ile nesne arasında bir bağ kurulması gerekir.
- Özne ile nesne arasında kurulan bu bağa "bilgi aktı" denir.
- 03:44Bilgi Aktarımları
- Bilgiyi oluşturmak için kullanılan dört temel bilgi aktarımı vardır: algı aktı, anlama aktı, açıklama aktı ve düşünme aktı.
- Algı aktı, duyu organları yardımıyla çevreyi algılamamızı sağlayan aktır.
- Anlama aktı, gerçekleşen olayın amacının ne olduğunu anlamamızı sağlayan aktır.
- Açıklama aktı, nesne için elimizde var olan durumun ya da bilgilerin neden olduğuyla ya da gerekçeleriyle ifade etmemizi sağlayan aktır.
- Düşünme aktı, zihinsel süreçler içerisinde kullandığımız her şey, hatırlama ve genellemeye dair olan bütün bilgileri içeren aktır.
- 11:27Bilgi Türleri
- Özne ile nesne arasında kurulan ilişki farklı bilgi türleriyle karşımıza çıkar.
- Beş tür bilgi türü vardır: gündelik bilgi, dini bilgi, sanat bilgisi, bilimsel bilgi ve felsefi bilgi.
- 12:32Gündelik Bilgi
- Gündelik bilgi, günlük yaşam deneyimleri sonucu oluşur ve pragmatik (pratik) bilgiyi içerir.
- Gündelik bilgi bilimsel, dini, sanatsal, felsefi veya düşünme temelli bir bilgi değil, pratik fayda sağlar.
- Gündelik bilgiler kişiye özgüdür, yöntemsizdir ve deneme yanılma yoluyla oluşur.
- 15:55Dini Bilgi
- Dini bilgi, Tanrı ve Tanrı'nın peygamberler aracılığıyla ilettiği bilgileri tanımlar.
- Dini bilgi normatiftir (kural koyucudur), dogmatiktir (eleştiriye kapalıdır) ve itaat kültürü oluşturur.
- Dini bilginin temeli vahiylere, peygamberlere ve kitaplara dayalıdır ve tartışılmazdır.
- 18:44Sanat Bilgisi
- Sanat bilgisi, sanatçının nesnelere yönelmesiyle onlara dair düşüncesini özgün biçimde ifade etmesini sağlayan bilgidir.
- Sanat bilgisinin temel amacı düşünmedir, estetik kökenli bir bilgi olarak tanımlandığı için en önemli noktası beğenidir.
- Sanat bilgisi özneldir, eleştiriye açıktır ve fayda amacı taşımaz.
- 20:39Bilimsel Bilgi
- Bilimsel bilgi, gözlemle, deneyle, akıl ile bilimin yöntemlerini kullanarak insanı, evreni ve toplumu açıklamaya çalışan bilgidir.
- Bilimsel bilgi genel geçerdir, kesindir, evrenseldir ve birikimli ilerler.
- Bilimsel bilgi formel bilimler (mantık ve matematik), doğa bilimleri (fizik, kimya ve biyoloji) ve insani beşeri bilimler olmak üzere üçe ayrılır.
- 23:57Bilimsel Bilgi ve Bilgi Türleri
- İnsan beşeri bilimler, insanın doğasını ve toplumu konu alan bilimlerdir; tarih, coğrafya, psikoloji ve sosyoloji bu bilimlerin içinde yer alır.
- ÖSYM sınavlarında bilimsel bilgi ile ilgili özellikleri, bilgi türlerini karşılaştırmayı ve bilim ile felsefe arasındaki ilişkiyi kurmayı isteyebilir.
- 2024 YKS'de ciddi paragraf ama bilgiye dayalı paragraf soruları çıkmıştır.
- 25:01Video İçeriği ve Gelecek Plan
- Bu videoda bilgi, bilgi aklı ve bilgi türleri tanımlanmıştır.
- Sonraki videoda bilginin doğruluğuna, kaynağına, bilgi felsefesinin konusuna ve doğruluk ölçütlerine değinilecektir.
- Bilgi felsefesinin ikinci videosunda görüşmek üzere veda edilmektedir.