Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Poyraz Mal Vatan Grubu tarafından düzenlenen bir sohbet programı formatında olup, Dr. Yücel Güngör (tarih öğretmeni) ve diğer konuşmacılar tarafından sunulmaktadır. Programda Türkiye'nin eğitim sistemi ve Amerika ile olan ilişkilerinin tarihsel gelişimi ele alınmaktadır.
- Video, Atatürk'ün eğitim politikaları ve köy enstitüleri'nin kuruluşundan başlayarak, Osmanlı İmparatorluğu ve Amerika arasındaki ilişkileri, İkinci Dünya Savaşı sonrası Türkiye-Amerika ilişkilerini ve 1950'lerde imzalanan Fulbright Antlaşması'nın detaylarını kronolojik olarak anlatmaktadır. Konuşmacılar, Türkiye'nin eğitim sisteminin gelişimi, köy enstitüleri'nin kuruluşu ve kapanma süreci, Amerika'nın Türkiye'ye verdiği ekonomik ve eğitim desteği gibi konuları detaylı şekilde ele almaktadır.
- Programda ayrıca Türkiye'nin 1960'lı yıllardan itibaren yaşadığı siyasi ve ekonomik değişimler, sanayileşme süreci ve 1958'deki moratorium gibi konular da tartışılmaktadır. Konuşmacılar, Türkiye'nin kalkınma sürecindeki fırsatları ve kayıpları vurgulayarak, dönemin önemli siyasi figürlerinden bahsederek tarihsel süreci açıklamaktadır.
- 00:01Atatürk'ün Tarihi Uyarısı
- Atatürk, Türk tarihindeki felaketlerin ve tehlikelerin kökeninin, milli varlığın ihmal edilmesi ve yabancı yönetimlerin kabul edilmesi olduğunu vurgulamıştır.
- Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Türk tarihinde önemli bir lider olarak tanıtılıyor.
- 00:38Köy Enstitüleri Tarihsel Arka Planı
- Poyraz Mal Vatan Grubu'nda Dr. Yüksel Güngör, köy enstitüleri kapatılma sürecinin tarihsel arka planını anlatacak.
- Konuşmacı, tarih konusunda duyarlılık ve Atatürkçülük değerlerini paylaştığı topluluğa saygılarını ifade ediyor.
- 02:30Cumhuriyet'in Eğitim Politikası
- Cumhuriyet'in en önemli aydınlanma projelerinden biri eğitim konusu olup, 1923'ten 1938'e kadar Mustafa Kemal Atatürk'ün eğitim politikaları hayata geçirilmiştir.
- Köy enstitüleri 1940'da kurulmuş ve 1947'de kapatılma sürecine başlamıştır.
- Milli mücadele devam ederken Mustafa Kemal, sadece askeri başarılarla değil, eğitim ve ekonomi ile de taçlandırılması gerektiğini düşünmüştür.
- 04:23Eğitim Seferberliği
- Sakarya meydan muharebesi sırasında Mustafa Kemal, Ankara'da muallimler birliği birinci kongresi toplanmasını sağlamıştır.
- Cumhuriyet'in kurulduğu ilk andan itibaren Türkiye'den iki öğretmeni yurt dışındaki Macaristan'daki eğitim kurultayına göndermiştir.
- Atatürk, 1 Kasım 1928'de başöğretmenlik görevini üstlenmiş ve 1 Ocak'tan itibaren kara tahtanın başında görev yapmıştır.
- 06:03Eğitim Durumu ve Köy Enstitüleri
- 1923'ten itibaren Türkiye'de yaklaşık 40 bin köy bulunuyor ve bunların içinde 35 bininde okul yoktu.
- Okulların çoğu üç yıllık olup, düşman ülkenin terk ederken birçok okul yakıp yıktı.
- Türkiye'nin köy sayısı ile birlikte nüfusun %85'i köylerde yaşadığını kabul etmiştir.
- 09:44Köy Enstitüleri'nin Kuruluşu
- 1930'lara doğru özellikle 1934 ve 1935'teki CHP'nin beşinci kongresinde köy enstitüleri ve eğitim konusu gündeme gelmiştir.
- 1935 yılında CHP'nin dördüncü kongresinde Saffet Arıkan milli eğitim bakanı olarak göreve getirilmiştir.
- Saffet Arıkan'ın göreve gelmesiyle birlikte İsmail Hakkı Tonguç ilköğretim genel müdürü olarak atanmış ve Tonguç'un köy enstitüleri konusunda önemli bir rol oynamıştır.
- 12:38Köy Enstitüleri'nin Amacı ve Başarısı
- Köy Enstitüleri'nde tecavüz, yangın veya ihmal kurbanı olarak ölüm meydana gelmemiştir.
- Bu enstitüler erdemli bilgi sahibi öğrenciler yetiştirmiş ve bu nesil cumhuriyetin temel taşları olmuştur.
- Türkiye'nin dört bir yanında kurulan 21 köy enstitüsü, köylerin kentler arasında yerleştirilerek insanlara kentlerin ışıklarını göstermeyi amaçlamıştır.
- 13:51Köy Enstitüleri'nin Eğitim Programı
- Köy Enstitüleri'nde öğrenciler sadece teorik değil, pratik eğitim de almışlar; nalbantlık, demircilik, sağlık memurluğu gibi tüm alanlarda eğitim almışlardır.
- Öğretmenler sadece öğretmen olarak değil, aynı zamanda demirci, kooperatifçi olarak da köylülere hizmet etmeyi amaçlamışlardır.
- ABC müfredatı ile okuma yazma kısa sürede öğretilmiş, ancak daha önemli olan köylülere ekonomik katkı sağlama düşüncesiyle kooperatifçilik vurgulanmıştır.
- 15:07Tarihi Törenler ve Toplumsal Katılım
- 1944'te Samsun, Tokat, Çorum gibi illerden gelen enstitü gençleri 19 Mayıs törenlerini düzenlemişlerdir.
- 1960'lı yıllarda Gölcük'te okul törenleri halkla birlikte toplumsal bir coşkuyla kutlanmıştır.
- İzmir'de Kızılçullu Köy Enstitüsü'nde 1940 yılında 23 Nisan ve diğer önemli günlerde toplumsal kutlamalar düzenlenmiştir.
- 17:03Köy Enstitüleri'nin Eğitim Yaklaşımı
- Kızılçullu Amerikan Koleji, 1913 yılında Amerikan Koleji olarak inşa edilmiş, Cumhuriyet döneminde milli eğitim'e verilmiş ve 1946'da yapılan anlaşmalardan sonra rövanş alma noktasına ulaşmıştır.
- Köy Enstitüleri'nde öğrenciler kendi kıyafetlerini yapabilmek için terzi olarak eğitim almışlardır.
- Hasan Ali Yücel'in başta olduğu uygulamalı eğitim programında tarım dersleri de verilmiştir.
- 19:18Köy Enstitüleri'nin Kapanışı ve Eleştirileri
- İsmet Paşa, köy enstitülerinde yetişen evlatların muvaffakiyetini ömrü boyunca takip edeceğini söz vermiş, ancak köylüler bu sözü yıllar sonra acı olarak anımsayacaklardır.
- Köy Enstitüleri'ni eleştirenler arasında kızlarla erkeklerin beraber eğitim alması ve köy yapma görevi köylülere verilmesi gibi eleştiriler en yaygın olanlardan olmuştur.
- Hasan Ali Yücel dönemindeki 500'e yakın klas, 1943'te 490'una düşmüş, öğrencilerin Shakespeare ve Hugo gibi konuları okuma imkanları kısıtlanmıştır.
- 20:42Soğuk Savaş Dönemi ve Köy Enstitüleri
- 1945 Şubat ayında Hasanoğlan'a gelen Sabahattin Ali, enstitüde kalıp öğrenciler ve öğretmenlerle toplantı yapmış, bu toplantı sonun başlangıcını hazırlamıştır.
- Mustafa Kemal Atatürk, Sovyetlerle dostluk mücadelesinde her dört yılda bir dostluk anlaşmalarını imzalamış, 1939-1937 arasında imzalanan anlaşmalar 1945'te dolmuş ve Kars, Erdoğan, Batum gibi bölgelerle ilgili süreç başlamıştır.
- İkinci Dünya Savaşı ile birlikte demir perde ülkeleri olarak ayrılan bu bölünmeler, Türkiye'nin siyasi durumunu etkilemiştir.
- 23:35Köy Enstitüleri'nin Kapanışı ve Sonuçları
- 1947'nin başında Recep Peker hükümeti, Hasanoğlan Köy Enstitüsü'nün benzer başkaları olduğu gerekçesiyle kapatılmasını istemiştir.
- Köy eğitim sisteminin çökertilmesi, öğretmen ve idareci yetiştiren beyin takımının ortadan kaldırılmasıyla eğitim sisteminin omurgası kırılmıştır.
- Talip Özay'ın "Köylüyüz, milletin efendisi olacaktı" sözü, köylülerin aldanması ve umutsuzluğa düşmesini vurgulamaktadır.
- 25:57Türk Tarihinde Önemli Eserler
- Hammer tarihinden çevrilen tarihin dışında ilk ciddi eser, yabancı kaynaklardan etkilenerek yazılmıştır.
- Rahmetli Vefat'ın eserinden sonra Enver Ziya Kara'nın son dört çizgili kısımları kalan kısmında bugünkü hizmet atılmıştır.
- Aşık Veysel halk ozanı ve usta öğretici niteliğinde, Selahattin Eyüboğlu ise dil ve edebiyat alanında önemli figürlerdir.
- 27:08Amerika'nın Diplomatik Gelişimi
- Amerika'nın ilişkileri 1776'da anayasası ilan edilmesiyle 1783'ten itibaren devlet olarak ortaya çıkmasıyla başlamıştır.
- Diplomasi bilimi pek bilinmediği halde, Amerika yeni dünyaya kalmak istemeyerek eski coğrafi bölgelerde uyum sağlamak için hareket etmiştir.
- 1780'li yıllardan itibaren Akdeniz'de gözükerek, 19. yüzyılın son çeyreğinde Cezayir, Libya ve Tunus gibi bölgelerde etkili olmuştur.
- 29:45Osmanlı ile Amerika İlişkileri
- 1805 yılında imzalanan anlaşma ile Amerika ilk defa Akdeniz'deki topluluklara haraç vermeye başlamıştır.
- 1825 yılında İngiltere aracılığıyla İzmir limanına gelerek ticaret açısından atmosferini kurmak istemiştir.
- Osmanlı Devleti, Avrupa devletleriyle yaşadığı sıkıntılarından dolayı Amerika ile ilişkilerde pek istekli olmamıştır.
- 31:02Gizli Anlaşma ve Donanma Gelişi
- 1830 yılında yapılan ticaret anlaşmasında gizli bir anlaşma da bulunmakta ve bu anlaşma siyasi tarihi incelediğimizde mantıklı hale gelmektedir.
- Navarin'de donanması yanağından sonra Osmanlı Devleti, gemi inşasında Amerika'dan yardım istemiştir.
- Amerika'dan gelen gemiler ve gemi mühendisleri, İzmir'in üst tarafında zeytin ağaçları bol olduğu bölgede gemi yapımına başlamıştır.
- 33:30İlişkilerin Gelişi ve Misyonerlik
- 1840'lı yıllardan sonra İstanbul'a gelen gemi sayısı hızlanarak, 1854 yılından sonra yılda 16 bin gemi geçmeye başlamıştır.
- 1890'lı yıllarda Amerika'dan İstanbul'a büyükelçilik niteliğinde elçi gelmiştir.
- 1840'lı yıllardan itibaren Amerikan Boardları adı verilen misyonerlik eğitim kurumları Anadolu'da kurulmaya başlamıştır.
- 35:15Misyonerlik İstatistikleri
- 1845 yılında 34 misyoner, 12 yardımcısı ve 135 okul bulunurken, 1890'a gelindiğinde 177 misyoner, 791 yardımcısı ve 813 okul açılmıştır.
- Öğrenci sayısı 16.990'ın üzerinde olmuş, bu sayede Amerika'nın Osmanlı'da önemli bir eğitim sistemi oluşturduğu görülmektedir.
- Misyonerlik hareketi, Osmanlı'nın geleneksel yapısını ve inanç sistemini Gregorian sistemini baltalamaya başlamıştır.
- 37:24Amerika'nın Osmanlı'daki Etkisi
- 1874'te Amerika'nın elde ettiği ticaret imtiyazları sayesinde kendi mahkemelerini kurabiliyor ve Ermeni cemaatinden Amerikan Boardları aracılığıyla Amerikan vatandaşlığına geçerek Osmanlı'nın yargı sisteminden çıkarıyorlardı.
- 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı sonrası Ayastefanes Antlaşması'nın 16. maddesi ve Berlin Antlaşması'nın 61-62. maddeleriyle Doğu Anadolu'da Ermenilere "ayşi" adı verilen yerlerde reformlar yapılması isteniyordu.
- Milli Mücadele döneminde misyoner okullarının eğitim bölgelerinde çok sayıda olması, Osmanlı'nın kontrolünü kaybetmesinde etkili oldu ve Atatürk'ün Anadolu gezilerinde misyoner ülkelerini benimseyen topluluklarla karşılaştığı görülüyor.
- 39:46Misyoner Okulların Yaygınluğu
- Osmanlı'nın Maarif Nazırı Zühtü Paşa, tespit edilen 399 okulun büyük bir kısmının Amerikan Boardları'na ait Protestan okulları olduğunu belirtmiştir.
- Milli Mücadele döneminde Amerikan Boardları'nın mektupları, İmmit'teki milli mücadele kaybedilmesinden sonra Rodos'a gitmelerini anlatan özel mektuplar içermektedir.
- Protestan okullarının büyük bir bölümüne vuslatnamesi yoktur; 399 okuldan sadece 51'inin ruhsatnamesi bulunmaktadır.
- 41:25Amerika'nın Demiryolu Projesi
- Amerika, 1908-1914 yılları arasında İttihat ve Terakki iktidarıyla yakınlaşıp, Hicaz demiryollarının alternatifi olarak Samsun'dan başlayarak Ankara, Orta Anadolu'ya inen bir demiryolu projesi geliştirmiştir.
- Bu güzergah, Samsun limanı, Yumurtalık, Adana limanı ve Trabzon/Giresun bölgesiyle birlikte üç galvan yapılıp, Irak'taki Mosul ve Kerkük petrollerine kadar uzanıyordu.
- Amerika, bu hatı 99 yıl boyunca işletme hakkını istiyor ve sağından soluna 40 kilometrelik alanda bulunan tüm zenginlikleri kullanma imkanı talep ediyordu.
- 43:09Atatürk'ün Amerika Projesine Yaklaşımı
- 29 Nisan 1923'te Ankara Meclisi tarafından onaylanan bu proje, İngiltere'nin uyuşmazlık çıkarması ve Fransa'nın isteklerini dengelemek için Amerika'nın katılmasıyla gerçekleşti.
- Atatürk, bu projenin arkasında Amerikalıların olduğunu ve 30 yıl içinde zenginleşirse bu hatı 99 yıl sonra satın alabileceğini anlamıştır.
- Atatürk, Lozan'da Amerika'nın ikilik politikalarını uyguladığını ve "kazan-kazan" mantığıyla gözlemci olarak yer aldığını belirtmiştir.
- 45:01Türkiye Petrolleri ve Amerika İlişkileri
- Fransa'nın dengeye getirmek için Mustafa Kemal'i gündeme getirmesiyle Türkiye Petrolleri kuruldu ve bu bölgede güç sahibi olmak isteyen Amerika, petrol şirketlerinden pay almak için yola çıktı.
- Amerikan ve Kanada şirketleri taahhütlerini yerine getiremeyeceğini anlayıp, Mustafa Kemal bu anlaşmayı zarif ve diplomatik bir şekilde kırıp dökerek Türkiye'nin üzerindeki oluşabilecek sorunları çözdü.
- Atatürk, 1923-1938 yılları arasında sağlık alanında müthiş bir hırslı olup, tifo, tifüs ve tüm salgınlara karşı mücadele veren bir sıhhiye kurmuştu.
- 46:34Türkiye'nin Borçları ve Amerika İlişkileri
- Mustafa Kemal, 1938'de Türkiye'nin borçlarını 1928'den itibaren karşılıklı anlaşmalarla düzenlemiştir.
- 1929'da bunalımlar tekrar başlayınca, Mustafa Kemal diplomatik başarıyla Türkiye'nin lehine bir anlaşma yapmış ve yaklaşık %64'ü kadarı borcu ödemeyi başarmıştır.
- Türkiye 1954'e kadar borçlarını ödemeye devam etmiş, ancak 1958'de Demokrat Parti moratoryum ilan etmiştir.
- 48:01Sovyetlerin Türkiye'ye Teklifi
- 1945'te Sovyet Hariciye Komiseri Molotof, 7 Kasım 1945'te sona erecek olan Türk-Sovyet Dostluk Antlaşması'nın koşullarının yeniden imzalanmayacağını belirterek Türkiye'ye bir nota vermiştir.
- Notada 20 Aralık 1945'te Gürcü profesörlerin Giresun'a kadar olan toprakların Ermenistan'a bırakılmasını istiyor ve Kars, Ardahan, Batum'u da istiyor.
- Sovyetlerin Büyük Ermenistan projesi kapsamında Türkiye'ye tehditkar bir tutum sergilemiştir.
- 49:14Türkiye'nin Batı ile İlişkileri
- İkinci Dünya Savaşı sonrasında Sovyetler Birliği'nin tehditkar tutumları neticesinde Batı, özellikle ABD dış politikasını Türkiye benimseme durumunda kalmıştır.
- 1833 yılında Hünkar İskelesi Antlaşması Ruslara boğazlar üzerinde geçiş hakkı vermiş, bu durum İngiltere'nin rahatsız olduğu bir konu olmuştur.
- 1839'da imzalanan anlaşmanın 7 yıllık süresi bittiğinde 1840'tan itibaren Lozan'a kadar giderken Osmanlı'nın boğazlardaki tüm hakimiyetini kaybetmiştir.
- 50:23Atatürk'ün Boğazlar Politikası
- 1923'te imzalanan Boğazlar Komisyonu ile Atatürk'ün diplomatik başarıları sonucu "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh" barış antlaşması gerçekleşmiştir.
- 1936'da Möntro Boğazlar Sözleşmesi ile boğazlar tam manasıyla askerden arındırılmıştır.
- Atatürk son nefesine kadar tüm dostluklarını sürdürmüştür, 1937'de Ruslarla yapılan dostluk anlaşmasını da sürdürmüştür.
- 51:41İkinci Dünya Savaşı Sonrası Türkiye
- İkinci Dünya Savaşı sonrası İsmet Paşa ile Atatürk arasındaki ilişkilerin açıldığı ve siyasette yol ayrımına girdiği bir dönem olmuştur.
- Karabekir, BAE ve diğer komutanlar İkinci Dünya Savaşı'nın başında önemli görevler almışlardır.
- Bu yaşanan olaylar Türkiye'nin Amerika'yla olan ilişkilerine başlamasını sağlamıştır.
- 53:15Türkiye'nin Kalkınma Politikası
- Atatürk'ün belirlediği Türkiye'nin kalkınması için cumhuriyetin ilk 15 yılında eğitimle birlikte ekonomi üzerinde odaklanılmıştır.
- 1923'ten 30'lu yılların başında uçak yapımı başlamış, 40'lı yılların başında dünya çapında 200'ün üzerinde uçak yapılmıştır.
- Türkiye, Demir Blok ülkeleri içinde Rusya'ya yakın olduğu için Amerika ile yaklaşık 400 bin dolarlık yardım anlaşması imzalamıştır.
- 54:44Amerika'nın Türkiye Politikası
- Amerika'nın Türkiye üzerindeki kültürel diplomatik ilişkilerini işlemeye başladığı bir dönem olmuştur.
- Amerika, Türkiye üzerinde kültürel ve kamu diplomasisinin ön plana çıkması için çaba sarf etmiştir.
- Amerika, Türkiye'ye eğitim ve silah yardımı adı altında kullanacakları ürünleri kiralama adıyla başlamış, satarak vermiş olduğu ürünleri de kiralama parasıyla bütçeden çıkarıp kendisine geri dönmüştür.
- 56:25Demokrat Parti Dönemi
- Amerika'nın Türkiye'ye dikte ettirdiği politikalar arasında Demir Çelik Fabrikası'nın yapılması ve savaş sanayisi üretimi yerine tarım alanında üretim yapılması önerisi bulunmaktadır.
- 1953-1954 yıllarında Türkiye para kazandığını zannetmiş, ancak Kore Savaşı'nın bitmesiyle birlikte üretim artmasıyla Türkiye'nin üretime yatırdığı parayı karşılayamayarak 1958 yılında moratorium'a ulaşmıştır.
- 1950'den itibaren yapılan anlaşmaların imzalanmasıyla sosyal ve kültür hayatımızdaki değişim hızla gündeme gelmiş, eğitim alanında köylüler ilk etapta devre dışı bırakılmak istenmiştir.
- 59:00Türkiye ve Amerika arasındaki Eğitim Anlaşması
- Türkiye'de Doğu'daki köy ağları ve kimya kartı, batıdaki çiftelerdeki Sazak ailesi dahil birçok aile, kendilerini Atatürk zannediyor ve meclis soruşturmalarında söz alıyor.
- 13 Mart 1950'de Türkiye hükmetmeye başlayıp, 14 Mayıs'ta Demokrat Parti seçimlerini sloganlarla kazanacak.
- 18 Mart'ta yürürlüğe giren ve resmi gazetede yayınlanan anlaşma, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri Kültürel Mübadele Komisyonu olarak adlandırılıyor.
- 1:01:32Fulbright Anlaşmasının İmzalanması
- 1949 yılından itibaren Türkiye-Amerika Birleşik Devletleri arasında anlaşma imzalanması için İstanbul'da heyetler arası görüşmeler yapılıyor.
- 27 Aralık 1949'da her iki tarafı temsil eden dışişleri bakanları tarafından Ankara'da imzalanıyor.
- 1950 yılı Şubat ve Mart aylarında mecliste bu noktaya geliyor ve 27 Aralık'taki Fulbright anlaşması ile oluşan komisyon eğitim sistemini şekillendirmeye başlıyor.
- 1:02:35Anlaşmanın Etkileri
- Anlaşmanın başkanı ABD Büyükelçisi, Ankara'daki ilkokuldan imam hatiplere kadar tüm eğitim müfredatını belirliyor.
- Kanun Amerika'da Kongre'nin onaylanmasından sonra Türkiye'de geniş yankı buluyor.
- Aydınlar arasında olumlu ve olumsuz bakanlar oluyor; bazıları bu anlaşmayı barış yolunda atılan en ciddi adım olarak görüyor.
- 1:06:44Anlaşmanın Amacı ve İçeriği
- 18 Mart 1950'de 5596 sayılı kanun ile uygulamaya başlayan ve resmi gazetede 1946'da 6303 sayılı ABD ile Türkiye arasında yapılan Fulbright anlaşması, bir kredi anlaşması şeklinde görülüyor.
- Kahire'de 27 Şubat 1946 tarihinde toplam 10 milyon dolarlık bir kredi anlaşması'nın üçüncü maddesine göre hukuki dayanağı oluşturmuş.
- Anlaşmanın amacı Türk ve Amerikalı üniversite mezunlarının, akademisyenlerin, sanatçıların ve kamu görevlilerinin eğitim, yaşam ve seyahat masraflarını kapsayan burslarla desteklemek.
- 1:09:04Anlaşmanın Sonuçları
- Anlaşmanın imzalanmasından sonra herkes kendini büyük bir zafer kazanmış gibi görüyor.
- ABD Büyükelçisi, bu anlaşmada iki ülke arasında fikir ve kültür alanında daha geniş bir sahanın açılacağına vurgu yapıyor.
- Türklerin ve Amerikalıların işbirliği yapmaları ve birbirlerini anlamaları bugün her zamankinden daha önemlidir ve Türkiye ile Amerika arasında dostluk hiçbir zaman bugünkü kadar esaslı olmamıştır.
- 1:11:09Fulbright Antlaşması'nın İçeriği
- Fulbright Komisyonu, Amerikan Üniversiteleri'ne bağlı olarak Türkiye'de eğitim programlarını idare etmek için kurulmuştur.
- Türkiye'den ABD'ye olan borçlardan gelen paralarla finanse edilen bu programın harcamaları, borçlardan mahsup edilecektir.
- Komisyon, ABD'nin dahili ve mali kanunlarından muaf olacak ve para transferlerinde ABD Dışişleri Bakanı haberdar edilmesi gerekecektir.
- 1:13:15Komisyonun Yapısı ve Yetkileri
- Komisyonun dört üyesinden en az iki tanesi ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan olmak zorundadır ve ABD Büyükelçisi'nin oyu eşit oylamada karar vericidir.
- Komisyonun harcamaları ABD Dışişleri Bakanı tarafından hazırlanan bütçede yer alacaktır.
- Komisyon, ABD Büyükelçisi tarafından belirlenen müdür ve müdür yardımcılarına maaş tespit etme yetkisine sahiptir.
- 1:15:19Antlaşmanın Detayları
- Komisyon, gerçekleştirdiği faaliyetlerle ilgili her yıl hükümetlere rapor verecektir.
- Komisyonun merkezi Ankara'da olacak ancak toplantılarını istediği yerlerde yapabilecektir.
- ABD Dışişleri Bakanı, komisyonun her husustaki kararlarını gözden geçirme yetkisine sahiptir.
- 1:17:23Finansal ve Düzenleyici Detaylar
- Türk hükümeti, 500 bin dolar tutarındaki komisyon harcamaları için ABD hükümetinden para isteyebilecek, ancak bu paralar Türk Hazine Bankası hesabına yatırılacaktır.
- ABD Dışişleri Bakanı'nın tayin edeceği görevliler, ABD Dışişleri Sorumlusu olarak kabul edilecektir.
- Antlaşma, diplomatik notalar kai ile tadil edilebilecek ve imzalandıktan sonra resmi olarak geçerliliğini başlatacaktır.
- 1:20:35Antlaşmanın Eleştirileri
- Fulbright Antlaşması, Türk eğitim sisteminin Amerika'nın etkisine açık hale getirildiği açıdan eleştirilmiştir.
- Eleştirilerin çoğu beşinci maddede yer alan Türk eğitim sisteminin planlanması, öğretim felsefesinin ve geleceği hakkında ABD'ye verilen geniş imtiyazlar üzerine odaklanmıştır.
- Bu antlaşma, Türk eğitim sisteminin Amerikan müdahalesine teslim edildiği ve bağımsız eğitim politikalarından uzaklaşıldığı yönünde eleştirilmiştir.
- 1:23:18Türk Amerikan İlişkileri ve Tarihsel Olaylar
- Türk Amerikan Derneği'nin kurucu üyeleri arasında belirli isimler kabul edilmiş.
- 1967 yılında Amerika elçisi olarak Türkiye'ye gelen bir zat, Ermeni kurşunuyla öldürülmüş.
- İkinci Dünya Savaşı'na kadar Ermeni örgütlerin asılı olduğu ve 1970'lerden sonra da devam ettiği belirtiliyor.
- 1:25:40Eğitim Sistemi ve Köy Okulları
- Program anlaşması ile Türkiye'de köy okulları ve sistem devre dışı bırakılmış.
- Köy enstitüleri, köyden kente göçler başlayana kadar eğitim verseydi, sanayi sistemine geçişte köylerde meslek okulları kapsamında iyi vatandaşlar yetiştirilebilirdi.
- Köy okullarının aynısını değil, aydınlanma sürecinin kesildiği için, karanlığın tam aydınlık kısmına gelemeden bu süreç kesilmiş.
- 1:28:51Türkiye'nin Sanayi Gelişimi
- Anlaşmalarla Türkiye'nin kalkınma sanayi hamlesi bitirilmiş, fabrikalar montaj sanayine dönüştürülmüş ve uçak fabrikaları kapatılmış.
- Türkiye birinci Dünya Savaşı'ndan çıkmış, sanayisini kurmuş ve kendi askeri ihtiyacını kendi üreten beş ülkeden biri olmuş.
- 1934 yılında İran Şahı Türkiye'ye geldiğinde Türk uçakları da verilmiş.
- 1:30:45Cumhuriyet Dönemindeki Başarılardan Moratorium'a
- Cumhuriyet, kendi sorunlarını kendi iç dinamikleriyle, yetiştirilen eğitim ordusu, doktorlar ve iktisatçılarla dış ödemeler borcunu kapatabilmiş.
- 1954'te son kısmını ödediği borç, 1958'de ülkeyi moratorium'a götürecek kadar kötü yönetimiyle başkaları tarafından boşa çıkarılmış.
- Türkiye tarihinde 1874'teki moratoryum ilanı, 1881'deki duyulu mumya ve 1958'den sonraki moratoryumun Adnan Menderes'i nasıl götürdüğünü anlatamamış.
- 1:33:31Programın Amacı ve Sonuç
- Program, tarihin bir parçası olarak değerlendirilerek, en iyi bilenlerin ve yüreğinde ateşi taşıyanların katkılarıyla gerçekleştirilmiş.
- Bu konuşmaların YouTube'da kalıcı olması, bir gün birilerinin ihtiyaç duyması açısından önem taşıyor.
- Program, dosyayı açarken bulunan değerli araştırmalarla bir sonuca varmanın mutluluğu sunuyor.