Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Nezih Orhon tarafından sunulan "Çalışma İlişkileri Tarihi" dersinin bir bölümüdür.
- Video, 1960-1980 yılları arasındaki Türkiye'de çalışma ilişkilerinin kurumsallaşma sürecini ele almaktadır. İçerik üç ana bölümden oluşmaktadır: çalışma ilişkilerini çevreleyen ve etkileyen koşullar (1961 Anayasası, siyasi gelişmeler), çalışma ilişkilerinin kurumsallaşması süreci (yasal düzenlemeler, sendikalaşma, işçi hareketleri) ve sosyal tarafların örgütlenmesi. Video, bu dönemdeki önemli yasal düzenlemeleri (274 ve 275 sayılı Sendikalar Kanunu, 475 sayılı İş Kanunu) ve işçi hareketlerindeki gelişmeleri detaylı şekilde incelemektedir.
- 00:51Çalışma İlişkilerinin Çevresel Koşulları
- 1961 Anayasası, toplu çalışma haklarını anayasal güvenceye kavuşturarak işçi hareketinin güçlenmesi ve siyasal etkinliğin artması için elverişli koşullar sunmuştur.
- 1961-1980 döneminde Türkiye ciddi siyasal sorunlar, gerilimler ve istikrarsızlıklar yaşamış, 1961 seçimlerinin ardından dört yıl sürecek bir koalisyonlar dönemi başlamıştır.
- Adalet Partisi hükümetleri döneminde sendikal hakları sınırlayıcı önlemlere başvurulmuş, özellikle grev hakkına yönelik sınırlamalar milli güvenlik ve memleket sağlığı gibi gerekçelerle uygulanmıştır.
- 02:57Çalışma İlişkilerinin Kurumsallaşması
- 1960-1980 döneminde çalışma ilişkilerinin kurumsallaşması açısından köklü adımlar atılmış, toplu pazarlık hakkının kullanılması ve grev hakkının belirgin bir yer tutması bu kurumsallaşmanın önemli göstergeleridir.
- 1961 Anayasası ile 274 ve 275 sayılı sendikalar yasaları, çalışma ilişkilerinin kurumsallaşması ve demokratikleşmesi açısından Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı ve özgürlükçü düzenlemeleri olarak kabul edilebilir.
- Dönem boyunca toplu çalışma ilişkilerinin kurumsallaşmasında büyük rol oynayan yasal düzenlemeler arasında 1961 Anayasası, 274 sayılı Sendikalar Kanunu, 275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi ve Grev Lokavt Kanunu yer almaktadır.
- 04:39Sosyal Tarafların Örgütlenmesi
- Sendikal hakların anayasal güvence altına alınması dönem boyunca sendikalaşmayı tetikleyici bir rol oynamış, işçi, ücretli ve sigortalı sayısındaki artışın elverişli hukuksal koşullarıyla birleşmesi sonucunda sendikalaşmada ciddi bir yükseliş yaşanmıştır.
- Dönem boyunca sadece işçi sendikaları açısından değil, işveren örgütlenmesi açısından da hızlı gelişmeler yaşanmış ve işveren sendikaları yaygınlaşarak bir konfederasyon çatısı altında bir araya gelmiştir.
- 1952 yılında kurulan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ve 1967'de Türk-İş'ten kopma sonucu kurulan Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) çalışma ilişkilerinde belirleyici olmuştur.
- 06:30İşçi Hareketleri
- 1960-1980 döneminde işçi sayısı ile sendikalaşma düzeyindeki artışa ve çalışma ilişkilerinin kurumsallaşmasına bağlı olarak işçi hareketlerinde belirgin bir yükseliş yaşanmıştır.
- 1961 Anayasası ve 275 sayılı kanun ile grev hakkının güvence altına alınmasına paralel olarak greve katılan işçi sayısı ve grevde geçen iş günü sayısı dört kat artmıştır.
- Yeni endüstri ilişkilerinin kurumsallaşmasında yaşanan sıkıntılar ve yasal güvenceye kavuşan sendikal hakların uygulamada karşılaştığı ihlaller, grev dışı işçi eylemlerinin de yaygınlaşmasına yol açmıştır.