Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Fen Lisesi'nde görev yapan Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni Mustafa Topal Kutlu tarafından sunulan bir eğitim içeriğidir. Öğretmen, ara tatil döneminde fiilimsiler konusunu tekrar etmektedir.
- Videoda fiilimsilerin üç ana grubu (isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil) detaylı şekilde ele alınmaktadır. Her bir fiilimsi grubu için ekleri, özellikleri ve örnekler verilmekte, ayrıca fiilimsilerin olumsuzlarının nasıl yapıldığı, kalıplaşarak kalıcı isim haline gelmesi ve sıfat tamlaması yapan sıfat fiillerin adlaşmış sıfat haline gelmesi gibi konular örneklerle açıklanmaktadır.
- Video boyunca çeşitli cümleler üzerinden fiilimsi örnekleri verilmekte, bafiil cümlelerde zaman ve durum anlamlarının nasıl belirlendiği anlatılmakta ve cümlelerde kaç tane fiilimsi olduğu soruları çözülmektedir. Öğretmen, konuyu tekrar ettikten sonra öğrencilere bol soru çözmelerini tavsiye etmektedir.
- 00:11Fiilimsilerin Tanımı ve Grupları
- Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni Mustafa Topal Kutlu, ara tatil döneminde fiilimsiler konusunu tekrar edecek.
- Fiilimsiler üç gruba ayrılır: isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil.
- Fiilimsiler fiil kök ve gövdesinden türeyecek, isim, sıfat, zarf gibi görevlerde kullanılacak ve fiil anlamlı, isim soylu sözcüklerdir.
- 01:29Isim-Fiil
- Isim-fiil, fiil kök ve gövdelerinden türeyip isim görevinde kullanılan fiilimsilerdir.
- Isim-fiil ekleri "mak", "mak", "mak", "mak", "mak" şeklindedir.
- Isim-fiiller fiil gibi görünür, isim, sıfat, zarf gibi görünür ama fiil gibi olumsuzu yapılabilir.
- 01:51Isim-Fiil Örnekleri ve Soru Çözümü
- "Okumak", "oturmak", "kalkmak", "gitmek", "anlamak" gibi fiilimsiler isim-fiil örnekleridir.
- "Ağlamaktır", "geçiştirir", "susmak", "ağlamaları" gibi dizilerde toplam beş isim-fiil bulunmaktadır.
- Isim-fiil ekleri ile türetilen bazı sözcükler eylem özelliğini tamamen yitirip kalıplaşır ve kalıcı isim haline gelir.
- 07:19Sıfat-Fiil
- Sıfat-fiil, fiil kök veya gövdesine türeyip sıfat veya adlaşmış sıfat yapan eklerdir.
- Sıfat-fiil ekleri "an", "an", "an", "an", "an" şeklindedir.
- Sıfat-fiillerin önündeki isim bazen düşebilir ve düşünce sıfat adlaşır.
- 09:18Adlaşmış Sıfat-Fiil Örnekleri
- "Unutulacak kişiler", "gülen'in ağlayana", "sevdiği kişi" gibi örneklerde isimler düşmüş ve sıfatlar adlaşmıştır.
- "Yeni gelen öğrenci" ifadesinde "yeni gelen" sıfat-fiil, "öğrenci" isim düşmüş ve sıfat adlaşmıştır.
- 10:26Sıfat Fiil Ekleri
- Sıfat fiil ekleri, isimden önce gelerek sıfat tamlaması oluşturur ve "nasıl" sorusuna cevap verir.
- Sıfat fiil ekleri zaman ekleriyle karıştırılmamalıdır, aksi takdirde soru yanlış yapılabilir.
- Sıfat fiil ekleri ya adlaşmış sıfat yapar ya da sıfat tamlaması oluşturur.
- 12:34Zarf Fiiller
- Zarf fiiller (bağ fiiller), fiil kök ve gövdesine gelerek "nasıl" veya "ne zaman" sorusuna cevap verir.
- Zarf fiiller "nasıl" sorusuna cevap verirse durum anlamı, "ne zaman" sorusuna cevap verirse zaman anlamı katar.
- Zarf fiil ekleri isimlere gelmez, isimlere gelen "ken" eki veya "ince" eki zarf fiil olamaz.
- 14:29Fiilimsi Türleri
- Fiilimsi türleri arasında sıfat fiil ve zarf fiil bulunmaktadır.
- Sıfat fiil, isimden önce gelerek sıfat tamlaması oluşturur ve "nasıl" sorusuna cevap verir.
- Zarf fiil, fiil kök ve gövdesine gelerek "nasıl" veya "ne zaman" sorusuna cevap verir.
- 15:26Fiilimsi Soruları
- Zarf fiil zaman bildirmezse "nasıl" sorusuna cevap verir ve durum anlamı katar.
- Fiilimsi olmayan cümlelerde "ken" eki veya "ince" eki isimlere gelir.
- Fiilimsi olmayan cümlelerde "ken" eki veya "ince" eki isimlere gelir ve fiilimsi görevini yitirir.
- 19:40Fiilimsi ve Zaman Anlamı
- Fiilimsi, zaman anlamı katabilmesi için "ne zaman" sorusuna cevap verir.
- Durum anlamı katabilmesi için "nasıl" sorusuna cevap verir.
- "Sabahleyin gidip arabayı getireceksin" cümlesinde "sabahleyin" zaman anlamı kattığı için doğru cevaptır.
- 20:51Fiilimsi Sayısı Soruları
- Fiilimsi, yan cümlecik yapması görevi de üstlenir.
- "Parkın ortasında tıpkı bir deniz kıyısı gibi sığ başlayan ve ilerledikçe derinleşen beton zeminli bir havuz vardı ve dalgalı duruyordu" cümlesinde toplam dört fiilimsi vardır.
- "Varlığımın yetişemeyeceği uzak zamanlardan nasıl zamanlar, yetişemeyeceği zamanlarimiz" cümlesinde toplam beş fiilimsi vardır.
- "Onun bizi aradığını duyunca diktik ikimiz" cümlesinde toplam altı fiilimsi vardır.
- 23:54Kapanış
- Fiilimsi konusunun tekrarı ve anlatımı yapılmıştır.
- Öğrencilerden bol soru çözmeleri istenmektedir.